 | Tổng quan: | 3707899 |
Lãnh đạo tài chính Hoa Vi kiện chính phủ Canada (RFI, 04/03/2019)
Vụ lãnh đạo tài chính của tập đoàn viễn thông Trung Quốc Hoa Vi (Huawei), bị chính quyền Canada bắt giữ đầu tháng 12/2018, có thêm diễn biến mới. Ngày 03/03/2019, các luật sư của lãnh đạo tài chính Hoa Vi thông báo đệ đơn khởi kiện chính phủ Canada lên tư pháp bang British Colombia.
Bà Mạnh Vãn Châu (Meng Wanzhou), giám đốc tài chính của Hoa Vi (Huawei) tại tòa án ở Vancouver, Canada, ngày 07/12/2018 Reuters
AFP dẫn lời các luật sư của bà Mạnh Vãn Châu (Meng Wanzhou) cho hay giám đốc tài chính Hoa Vi quyết định khởi kiện vụ án dân sự chống lại chính phủ Canada, bị cáo buộc vi phạm "các quyền hiến định" của đương sự, trong vụ bà Mạnh bị bắt giữ ngày 01/12/2018 tại phi trường Vancouver, trong lúc đang trong thời gian chờ đợi giữa hai chuyến bay. Hồ sơ khởi kiện, được nạp tại Tòa Án Tối Cao bang British Colombia.
Bên bị kiện là một số thành viên trong chính phủ Canada, một số nhân viên ngành hải quan và cảnh sát liên bang. Các luật sư đặc biệt tố cáo các nhân viên hải quân đã xâm phạm quyền hợp pháp của bà Mạnh Vãn Châu khi thẩm vấn, lục soát các điện thoại cầm tay và máy tính cá nhân cũng như hành lý của đương sự trong khoảng thời gian ba giờ đồng hồ, trong khuôn khổ một cuộc kiểm tra thông thường của nhân viên công lực tại sân bay, trước khi có quyết định bắt giữ chính thức.
Lãnh đạo tài chính Hoa Vi khởi kiện đúng vào ngày thứ Sáu 01/03, ngày mà Tư pháp Canada chính thức khởi động thủ tục dẫn độ bà Mạnh Vãn Châu sang Hoa Kỳ, theo yêu cầu của Tư pháp Mỹ. Bộ trưởng Tư Pháp Mỹ cáo buộc tập đoàn Hoa Vi và giám đốc tài chính Mạnh Vãn Châu đã vi phạm các quy định cấm vận của Hoa Kỳ đối với Iran, cũng như đã đánh cắp nhiều bí mật công nghiệp của tập đoàn viễn thông Mỹ T-Mobile.
Kể từ giữa tháng 12/2018, bà Mãnh Vãn Châu được nộp tiền bảo lãnh để tại ngoại. Lãnh đạo tài chính Hoa Vi phải nộp hộ chiếu và mang vòng giám sát điện tử.
Quan hệ Canada và Trung Quốc xấu đi trầm trọng với vụ này. Bắc Kinh lên án vụ bắt giữ và liên tục yêu cầu Ottawa trả tự do cho lãnh đạo tài chính Hoa Vi.
Ngày thứ Tư tới, 06/03, bà Mãnh Vãn Châu sẽ phải ra trình diện trước một thẩm phán ở Vancouver, để chuẩn bị cho một phiên tòa liên quan đến vấn đề dẫn độ. Thủ tục dẫn độ có thể sẽ kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, do đương sự có nhiều cơ hội khiếu nại phúc thẩm.
Trọng Thành
************************
Trung Quốc cáo buộc hai công dân Canada là gián điệp (BBC, 04/03/2019)
Trung Quốc cáo buộc hai công dân Canada là gián điệp trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa hai nước khi Giám đốc Huawei có thể sẽ bị dẫn độ sang Mỹ.
Michael Spavor (trái) và Michael Kovrig bị tạm giam từ tháng 12 năm 2018
Ông Michael Kovrig, một nhà cựu ngoại giao, và ông Michael Spavor, một doanh nhân, đã bị bắt giam vào tháng 12 năm ngoái, sau khi bà Mạnh Vãn Chu bị bắt ở Canada vì Mỹ nói họ nghi ngờ gian lận và vi phạm lệnh trừng phạt đối với Iran.
Hiện bà Mạnh Vãn Chu đang kiện Canada vì vụ bắt giữ do Mỹ yêu cầu này, và Trung Quốc cũng đã lên án vụ bắt giữ bà.
Căng thẳng ngoại giao đã làm tổn hại không nhỏ đến mối quan hệ của Trung Quốc và Canada, và vụ bắt giữ hai công dân Canada được xem là hành động trả thù của Bắc Kinh.
Canada đã đưa ra quy trình dẫn độ bà Mạnh vào thứ Sáu tuần trước, tuy nhiên quy trình pháp lý chỉ đang ở giai đoạn đầu và có thể sẽ kéo dài.
Trung Quốc cáo buộc hai công dân Canada tội gì ?
Theo truyền thông Trung Quốc, ông Kovrig, hiện đang làm việc cho tổ chức International Crisis Group (ICG) có trụ sở tại Brussels, Bỉ, "bị nghi ngờ là gián điệp và đánh cắp bí mật quốc gia cho các đặc vụ nước ngoài".
Trong khi đó, người còn lại, ông Spavor bị cáo buộc "đã cung cấp thông tin tình báo cho ông Kovrig và là người liên lạc tình báo quan trọng của ông Kovrig".
Cho đến nay, Trung Quốc vẫn chưa đưa ra cáo buộc cụ thể đối với Kovrig và Spavor, mà chỉ cho biết họ bị nghi ngờ làm tổn hại an ninh Trung Quốc.
ICG chưa bình luận gì về các cáo buộc mới nhất nhưng trước đó nói : "Kovrig không làm gì có hại đến Trung Quốc. Ngược lại, sứ mệnh của ICG là xoa dịu mọi cẳng thẳng giữa Trung Quốc với các quốc gia lân cận, cũng như đưa ra đánh giá mới mẻ, độc lập về vai trò ngày càng lớn của Trung Quốc trên thế giới."
ICG cho biết, công việc của Kovrig là gặp gỡ các quan chức, giới học thuật, các nhà phân tích và tham gia các cuộc hội thảo.
Trong khi đó, ông Spavor sống tại thành phố Đan Đông, Trung Quốc, giáp với Bắc Hàn. Ông Spavor có mối quan hệ thân với chế độ Bắc Hàn và đã từng đưa các nhà đầu tư nước ngoài đến đây du lịch.
Thủ thướng Canada Justin Trudeau đã kêu gọi thả hai công dân nước này.
Nhà của bà Mạnh Vãn Chu ở Vancouver
Quá trình dẫn độ Mạnh Vãn Chu đang ở đâu ?
Bà Mạnh Vãn Chu, 47 tuổi, sẽ xuất hiện tại tòa lần tiếp theo vào thứ Tư, ngày chính phủ Canada sẽ xác nhận ban hành văn bản pháp lý về việc dẫn độ bà Mạnh đến Mỹ. Thời gian cho phiên điều trần việc dẫn độ cũng sẽ được đưa ra.
Tuy nhiên, đây chỉ mới là giai đoạn đầu. Thẩm phán phải phê chuẩn việc dẫn độ trước, rồi sau đó Bộ trưởng Tư pháp sẽ quyết định có nên đưa bà Mạnh sang Mỹ hay không.
Có khả năng bà Mạnh sẽ kháng cáo, và thông thường các trường hợp kháng cáo sẽ kéo dài trong nhiều năm.
Tại sao bà Mạnh kiện Canada ?
Vụ kiện của bà Mạnh Vãn Chu đã được đệ trình lên lên tòa án British Columbia hôm thứ Sáu. Bà Mạnh kiện Cảnh sát Hoàng gia Canada (RCMP), Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada (CBSA) và chính phủ liên bang vì đã vi phạm quyền dân sự của bà theo Hiến chương Quyền và Tự do của Canada.
Theo bà Mạnh, vụ bắt giữ bà là "trái pháp luật" và "tùy tiện", và các cảnh sát đã "cố tình không cho bà biết lý do thực sự của việc bắt giữ, quyền tư vấn và quyền im lặng của bà".
Trước đó, vào ngày 1/12/2018, bà Mạnh Vãn Chu, con gái ông chủ tập đoàn Huawei, đã bị bắt khi đang đổi máy bay ở Vancouver.
Ngày 7/12/2018, bà Mạnh xuất hiện lần đầu tiên tại tòa án Vancouver, nơi bà bị cáo buộc phá vỡ các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Iran. Trung Quốc đã yêu cầu Canada thả bà Mạnh Vãn Chu.
Huawei bị buộc tội gì ?
Mỹ cáo buộc Huawei đã lừa dối Mỹ và một ngân hàng toàn cầu về mối quan hệ của Huawei với hai công ty con, Huawei Device USA và Skycom Tech, để hợp tác kinh doanh với Iran.
Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khôi phục các lệnh trừng phạt đối với Iran sau khi chúng bị hủy bỏ theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015, và gần đây đã áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt hơn đánh vào xuất khẩu dầu, vận chuyển và ngân hàng.
Chính quyền ông Trump cũng cáo buộc Huawei ăn cắp công nghệ mà T Mobile sử dụng để kiểm tra độ bền của điện thoại thông minh cũng như ngăn chặn các vụ lừa đảo qua điện thoại.
Tổng cộng, Mỹ đã đưa ra 23 cáo buộc đối với Huawei.
Theo đó, một số quốc gia phương Tây đang xem xét lại mối quan hệ hợp tác kinh doanh với Huawei, mặc dù công ty này luôn duy trì các hoạt động kinh doanh một cách độc lập.
Trung Quốc phản ứng như thế nào ?
Vụ bắt giữ bà Mạnh đã đưa căng thẳng giữa Trung Quốc, Mỹ và Canada lên đỉnh điểm.
Bắc Kinh nói vụ bắt giữ bà Mạnh "vi phạm hiệp ước dẫn độ song phương" giữa Canada và Mỹ, và bày tỏ "sự phản đối kiên quyết" và "sự bất mãn mạnh mẽ" đối với các thủ tục tố tụng.
Trung Quốc cho rằng, cáo buộc đối với Huawei, công ty sản xuất số lượng điện thoại thông minh lớn thứ hai thế giới, là "cuộc săn bắt phù thủy".
Canada chấp thuận tiến trình dẫn độ bà Mạnh Vãn Châu (VOA, 02/03/2019)
Chính phủ Canada ngày 1/3 chấp thuận tiến trình dẫn độ giám đốc tài chính tập đoàn công nghệ Huawei của Trung Quốc.
Giám đốc tài chính công ty Huawei, Mạnh Vãn Châu.
Bà Mạnh Vãn Châu, con gái nhà sáng lập Huawei, bị bắt tại Vancouver, Canada, tháng 12 năm ngoái và hiện đang bị quản thúc tại gia. Cuối tháng Giêng năm nay, Bộ Tư pháp Mỹ truy tố bà Mạnh tội âm mưu vi phạm chế tài của Mỹ đối với Iran.
Bà Mạnh sẽ ra trình diện một tòa án ở Vancouver sáng ngày 6/3 tới đây.
"Hôm nay, các giới chức Bộ Tư pháp Canada cho phép xúc tiến, chính thức khởi sự tiến trình dẫn độ trong vụ án của bà Mạnh Vãn Châu", chính phủ Canada cho biết trong một thông cáo.
Trung Quốc lên án quyết định này và đã nhiều lần đòi phóng thích bà Mạnh.
Tuy nhiên, có thể phải mất nhiều năm trước khi bà Mạnh được giao cho phía Mỹ vì hệ thống tư pháp Canada cho phép được kháng cáo các quyết định.
******************
Canada có thể sẽ cho mở phiên xử dẫn độ giám đốc Huawei (VOA, 01/03/2019)
Giám đốc tài chính tập đoàn viễn thông Huawei Mạnh Vãn Chu bị giám sát 24/24 trong thời gian tại ngoại ở Vancouver. (Ảnh: AFP)
Canada nhiều khả năng sẽ thông báo trong ngày 1/3 rằng phiên tòa xử việc dẫn độ giám đốc Công ty Công nghệ Huawei có thể được tiến hành, theo các chuyên gia pháp lý cho biết. Động thái này càng làm cho mối quan hệ vốn đã đóng băng của Ottawa với Bắc Kinh càng thêm xấu đi.
Cảnh sát bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu, giám đốc tài chính của tập đoàn viễn thông khổng lồ Huawei của Trung Quốc, ở Vancouver vào tháng 12 theo yêu cầu của Washington. Cuối tháng 1, Bộ Tư pháp Mỹ cáo buộc Huawei và bà Chu đã âm mưu vi phạm những chế tài của Mỹ đối với Iran.
Hạn chót để Ottawa công bố liệu họ có cho phép tiến hành phiên tòa hay không là vào nửa đêm ngày 1/3 (5 giờ sáng GMT ngày 2/3). Nếu được phép, một phiên tòa ở tỉnh British Columbia giáp biển Thái Bình Dương sẽ bắt đầu phiên tòa chính thức.
Joanne Harrington, một giáo sư luật tại Đại học Alberta ở Edmonton, nói các quan chức chắc chắc sẽ bật đèn xanh.
"Tôi không thấy có lý do gì mà họ lại không làm (điều đó). Mỹ và Canada luôn hợp tác trong việc dẫn độ lâu nay", GS Harrington cho Reuters biết qua điện thoại.
"Mỹ và Canada có cùng nền văn hóa pháp lý" và Canada tin tưởng nền pháp lý của Mỹ, theo bà Harrington, một chuyên gia về luật nhân quyền quốc tế.
Sau vụ bắt giữ bà Mạnh, các giới chức Canada nói rằng phần lớn những yêu cầu của Mỹ để dẫn độ bà Mạnh đều được thông qua.
Có thể sẽ mất nhiều năm trước khi bà Mạnh bị dẫn độ sang Mỹ do hệ thống tư pháp diễn ra từ từ của Canada cho phép kháng nghị các quyết định.
Bà Mạnh, hiện đang bị giam giữ tại gia, dự kiến sẽ trình diện tại một tòa án ở Vancouver hôm 6/3 để cho thấy bà tuân thủ các thỏa thuận hồi tháng 12, theo đó cho phép bà được tại ngoại hầu tra.
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với Reuters hồi tháng 12 rằng ông sẽ can thiệp nếu nó phục vụ các lợi ích an ninh quốc gia hoặc giúp đạt được một hiệp định thương mại với Trung Quốc, và điều này khiến Ottawa nhấn mạnh rằng việc dẫn độ không nên bị chính trị hóa. Tuần trước ông Trump loại bỏ khả năng hủy bỏ các cáo buộc (đối với bà Mạnh).
Bắc Kinh yêu cầu trả tự do cho bà Mạnh. Sau khi bà bị bắt giữ, Trung Quốc bắt giam 2 công dân Canada với các cáo buộc về an ninh quốc gia, và một phiên tòa của Trung Quốc sau đó xử án chung thân đối với một người đàn ông Canada mà trước đó chỉ bị tù vì buôn lậu ma túy.
Gary Botting, luật sư bào chữa hình sự của Vancouver và là một chuyên gia về luật dẫn độ, cũng tiên đoán rằng các giới chức Canada sẽ cho phép phiên tòa được tiến hành.
"Tôi không chút nghi ngờ gì rằng họ sẽ cho phép nhưng điều đó sẽ rất dại dột", LS Botting nói với Reuters qua điện thoại, và nhận định rằng việc cho phép mở phiên tòa này sẽ "gây ra tai họa" và có thể sẽ bị Trung Quốc trả đũa về kinh tế.
Người phát ngôn của bộ tư pháp Canada từ chối bình luận. David Martin, một luật sư của bà Chu, không phản hồi yêu cầu bình luận của Reuters.
Reuters
