Ông Donald Trump bắt đầu làm việc tuần này vào sáng thứ hai 25/02/2019 bằng những dòng Tweet phê bình, kết án Spike Lee - người viết kịch bản và đạo diễn phim BlacKkKlandsman, cuốn phim được trình chiếu năm 2018 – là kẻ phân biệt chủng tộc. Đây là lần đầu tiên xẩy ra chuyện ngược đời, một tổng thống da trắng kết án một người da đen là kỳ thị chủng tộc.
Ông Donald Trump phê bình, kết án Spike Lee, người viết kịch bản và đạo diễn phim BlacKkKlandsman, là kẻ phân biệt chủng tộc.
Phim "BlacKkKlansman" được quay năm 2017, kể lại câu chuyện có thật về Ron Stallworth, một thám tử da đen đầu tiên phục vụ trong sở cảnh sát Colorado Springs. Phim thuật lại những tình tiết diễn ra ra vào những năm của thập niên 1970, Stallworth, cùng với một đồng nghiệp kỳ cựu da trắng, Flip Zimmerman, tìm cách xâm nhập vào tổ chức Ku Klux Klan ở Colorado để điều tra, thâu lượm tin tức rồi cuối cùng phá vỡ tổ chức này.
Spike Lee chia sẻ giải Oscar cùng với 3 đồng nghiệp là Charlie Wachtel, David Rabinowitz và Kevin Willmott về chuyển thể kịch bản hay nhất (The best adopted screenplay). Lee là người được vinh danh 3 trong 6 chuyên mục được đề cử là phim hay nhất, kịch bản chuyển thể hay nhất, đạo diễn xuất sắc nhất. Adam Drive cũng được trao giải diễn viên phụ xuất sắc nhất (1).
Giải Oscar được trao vào tối chủ nhật 24/02/2019 thì sáng sớm hôm sau, ngày thứ hai 25/02/2019, Donald Trump nã pháo vào Spike Lee, gọi Lee là kẻ phân biệt chủng tộc "racsist" với lý do trong lời phát biểu khi nhận giải, Lee nhắc đến lịch sử của gia đình mình, nguồn gốc người Mỹ da đen hiện nay, đến Mỹ Châu đầu tiên với thân phận của những người nô lệ.
Những lời phát biểu của Lee ca ngợi sự đóng góp của tổ tiên ông vào sự hình thành một nước Mỹ cường thịnh ngày hôm nay, đồng thời cũng lên án sự diệt chủng của người da trắng với thổ dân bản địa da đỏ. Ông nói :
"Lịch sử nước Mỹ kết nối tất cả chúng ta với tổ tiên, chúng ta sẽ khôi phục được tình yêu và trí tuệ trở lại, chúng ta sẽ trở nên nhân bản hơn. Đó sẽ là một khoảnh khắc mạnh mẽ, tuyệt vời"…
Lee nói thêm rằng:
"Cuộc bầu cử năm 2020 sẽ chỉ là những trò vớ vẩn. Tất cả chúng ta hãy động viên, khuyến khích nhau, tất cả phải đứng về lẽ phải, phải phân biệt một cách đạo đức giữa tình yêu và hận thù. Phải thực thi những điều đứng đắn ! Bạn biết Tôi đang làm điều đó ở ngay đây".
Trong lời phát biểu - Lee không trực tiếp nói đến tên Donald Trump - chỉ bóng gió gửi đến ông lời nhắn nhủ, chế diễu, gọi ông là Điệp viên Da cam (Agent Orange). Trên sân khấu trước hàng ngàn người, Spike Lee nói to, mạnh mẽ như sau :
"Hãy thức tỉnh Điệp Viên Da Cam ! Dậy đi ! Đây là người đàn ông của hận thù, căm ghét và bạo lực. Chúng ta không thể tin tưởng người này khi ông ta được ra một quyết định đạo đức. Chúng ta không thể tiếp tục im lặng, ông ta đã đứng nguợc chiều của lịch sử".
Đoạn cuối của phim BlacKkKlanmans chiếu lại những cảnh xung đột diển ra ở Charlottesville, Virginia khiến cô Heather Heyes, 32 tuổi bị thiệt mang do một phần tử trong đám biểu tình thượng tôn chủng tộc da trắng White Supremacist lái xe đâm thẳng vào những người biểu tình chống lại họ.
Phim BlacKkKlansman mang mầu sắc chính trị rõ ràng, phim nhắc lại giai đoạn nước Mỹ dù qua thế kỷ 20 nhưng vẫn còn trong giai đoạn kỳ thị trắng đen nặng nề. Nó cũng khiến cho những người xem phim nhớ lại những tuyên bố đầy phản cảm của Donald Trump khi đổ lỗi cho cuộc xung đột ở Charlottesville.
Đó là lý do có thể giải thích, tại sao Donald Trump hậm hực tấn công Lee bằng những giòng Tweet đầy giận dữ, tức tối vào sáng sớm thứ hai đầu tuần.
Thạch Đạt Lang
(27/02/2019)