Những gì không có lợi cho Donald Trump đều trở thành "Fake news", xem ra chẳng khác mấy, bất kỳ ai không ủng hộ, hoặc nghe theo cộng sản đều là "Phản động".
Điều này đang đúng với khá nhiều người Việt, và dễ dàng nhận thấy nó qua cách ủng hộ Donald Trump trước và sau bầu cử Mỹ của họ, đặc biệt là những người ở trong nước.
Đánh mất khả năng tư duy
Gần ba tháng trước, một sinh viên Việt Nam đang được du học tại Mỹ đã nhận xét với tôi về bản án dành cho những người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, "Bản án như vậy là đáng đời cho những kẻ thích khủng bố".
Bạn này đang học năm thứ ba tại Trường Đại học Quốc tế của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh thì sang Mỹ du học.
Lời nhận xét của bạn trẻ này hoàn toàn khớp với việc bóp méo bản chất vụ việc qua các phương tiện báo chí của nhà nước, cùng đội ngũ dư luận viên trên mạng và qua cách bạn vẫn đọc báo, nghe đài trong nước.
Câu chuyện trên cho thấy ngay trong một thế giới mở, được kết nối toàn cầu thì việc lặp lại thông tin không phản ánh đúng bản chất sự việc một cách liên tục, trên nhiều phương tiện của nhà cầm quyền Việt Nam vẫn luôn tỏ ra hiệu quả.
"Nếu bạn nói một lời nói dối đủ lớn và tiếp tục lặp lại nó nhiều lần, mọi người cuối cùng sẽ tin vào điều đó" (If you tell a lie big enough and keep repeating it, people will eventually come to believe it). Câu nói được trích dẫn nhiều nơi này được cho là từ Joseph Goebbels, Bộ trưởng Bộ Tuyên truyền của Đức Quốc Xã.
Tuy nhiên, tôi không tìm thấy một tài liệu tiếng Anh nào đủ đáng tin cậy để chứng minh Joseph Goebbels nói nguyên văn như thế. Dù vậy, có thể ông ta đã trình bày những ý tưởng tương tự.
Nhưng, dùng sức mạnh của bộ máy cai trị để đánh tráo sự thật bằng những lời giả dối với mục đích đè bẹp đối thủ, lừa dối người dân ; tô hồng chế độ, biện minh cho giới cầm quyền… thì chủ nghĩa cộng sản và thể chế xã hội chủ nghĩa mới thật sự là bậc thầy.
Tuy nhiên, tại một đất nước dân chủ hàng đầu thế giới, bốn năm qua Donald Trump cũng đang vận dụng điều này một cách xuất sắc. Bất kỳ bài báo, thông tin nào không có lợi cho ông đều được Trump dán nhãn "Fake News". Chữ "Fake News" được Trump dùng liên tục, ở tất cả mọi thông tin bất lợi cho bản thân ông.
Điều này tạo kết quả với những người ủng hộ Donald Trump, tin tức không có lợi cho Trump đều trở thành "Fake news".
Việc tiếp nhận thông tin một cách lười biếng, không đặt ra câu hỏi nghi vấn, chọn thông tin làm hài lòng tình cảm dễ khiến người nhận mất khả năng tư duy, phản biện, truy tìm sự thật để có được nhận xét đúng sự việc trước sự nhiễu loạn thông tin.
Tin giả biện minh cho mục đích
Tuần trước một người quen ở tiểu bang Georgia gởi cho tôi một tấm ảnh Tập Cận Bình đang cầm cái dây, đầu kia được tròng vào cổ Joe Biden đang quỳ kiểu bái gối.
Anh này khẳng định với tôi, đây là hình ảnh thật 100%, bất chấp nó được ghép một cách non tay. Và anh tỏ ra đầy lo lắng, Mỹ sẽ bị Trung Quốc điều khiển với việc Joe Biden thắng cử.
Đến tin tức về phiều bầu của người chết, bưu điện chuyển phiều từ New York sang Pennsylvania, phiếu bầu bị bỏ bên vệ đường, máy chủ Dominion bị can thiệp để thay đổi kết quả bầu cử, Tống thống đắc cử Joe Biden của Mỹ là sản phẩm của truyền thông… đang được người Việt phát tán tràn lan để ủng hộ ông Donald Trump.
Các tin tức kiểu này khi dùng khả năng tư duy sẽ có nhiều câu hỏi nghi vấn dành cho nó. Bỏ một chút thời gian tìm hiểu sẽ có được sự thật không như thông tin ban đầu.
Khốn thay, người Việt chỉ tin theo những điều Donald Trump nói, tweet và đội ngũ của ông ta đưa ra, hoặc những người cùng chung đối tượng ủng hộ. Do đó, bất kể thông tin nào không có lợi cho Trump đều là "Fake news".
Người Việt chỉ tin theo những điều Donald Trump nói, tweet và đội ngũ của ông ta đưa ra
"Fake news" của Donald Trump và "Phản động" của cộng sản Việt Nam được dùng chẳng khác nhau. Theo đó, hàm ý chung những cá nhân, tổ chức không theo ý ta, ủng hộ ta đều là bọn sai trái, đáng lên án, trừng trị.
Tôi đang chứng kiến sự ủng hộ đông đảo của những người cùng dòng máu Việt cho ông Donald Trump, như đã từng thấy sự ủng hộ những lãnh đạo độc tài, mị dân qua các trang sử và trong kinh nghiệm thực tế hơn 30 năm tại Việt Nam.
Cùng với đó có quá nhiều người Việt đang áp dụng tiêu chuẩn kép. Sự việc có lợi cho Donald Trump thì sẽ đúng. Tuy nhiên cũng sự việc như thế mà bất lợi cho ông Trump sẽ là do gian dối, hấp tấp.
Có cái gì đó tương đồng giữa việc ủng hộ cha già dân tộc và lãnh tụ siêu cường Mỹ.
Tiếp tay cho tuyên truyền của Đảng
Cách ủng hộ Donald Trump của người Việt qua bầu cử vừa rồi chỉ cho thấy bộ máy tuyên truyền của chế độ cộng sản Việt Nam đang thắng.
Hệ thống bầu cử ở Mỹ rối bời, đầy gian lận. Hai đảng đấu đá nhau. Điều này như một cách gián tiếp thừa nhận cách bầu cử của chế độ xã hội chủ nghĩa Việt Nam ưu việt hơn, với tỷ lệ đồng thuận khá cao.
Thể chế dân chủ hàng đầu thế giới như Mỹ rất lộn xộn, gây chia rẽ quốc gia, thiếu sự đoàn kết như ở Việt Nam.
Việc các thể chế độc tài trên thế giới muốn từ cả thế kỷ qua chưa làm được, thì chính Donald Trump tự tay làm lu mờ ngọn hải đăng, thành trì của dân chủ thế giới. Giảm uy tín của nền dân chủ Mỹ qua những cáo buộc thiếu căn cứ, hành động thiếu chuẩn mực, Donald Trump vì ích lợi bản thân đang biến nước Mỹ thành trò cười cho thế giới dân chủ.
Điều đáng buồn là có quá nhiều nhà đấu tranh, bất đồng chính kiến sừng sỏ, bị chế độ độc tài cầm tù, sách nhiễu lại là những người hăng hái nhất trong việc loan báo sai sự thật để ủng hộ một kẻ mị dân, chỉ biết bản thân, cá nhân đầy chuyện gian đối như Donald Trump.
Chính quyền Hà Nội cũng trở nên dễ dãi, thả cho người dân, báo chí được tự do nói về bầu cử Mỹ.
Tôi chưa thấy, hoặc nghe nói có sự hạn chế bằng văn bản, chỉ đạo miệng, gọi điện, tin nhắn nào của Ban Tuyên giáo, Bộ, các sở Thông tin và truyền thông qua các cuộc họp giao ban báo chí hằng tuần về thông tin về bầu cử Mỹ.
Điều này khác với sự can thiệp của các cơ quan trên lên báo chí, dư luận xã hội khi đưa tin về tình hình ở Nga, Trung Quốc, Venezuela…
‘Thả cổng’ của nhà cầm quyền Việt Nam tiếp tay cho những thông tin được thêu dệt một cách dễ dãi và phát tán rộng rãi theo cấp số nhân để phục vụ thị hiếu, sự ủng hộ của người Việt.
Người Việt đang dùng lại chiếc bẫy của cộng sản giăng ra
Không ít người đã dùng chính những cáo buộc của nhà cầm quyền dành cho họ để nói về người dám không ủng hộ Trump.
Nhiều người Việt đang áp dụng cái ‘bẫy’ mà cộng sản đã giăng ra để bóp méo sự thật mà họ đã từng là nạn nhân, từng bị lừa.
Trong bầu cử Mỹ người Việt đang biến những tin sai sự thật thành đúng qua cách họ tự đầu độc lẫn nhau qua việc đưa nhiều thông tin không đúng sự thật.
Đa số người Việt luôn nghĩ họ không thay đổi được chính trị trong nước vì mọi việc đã có "đảng và nhà nước lo", hoặc đấu tranh với hệ thống cầm quyền cũng như "châu chấu đá xe".
Và người Việt trong nước đang hành động theo kiểu họ có thể thay đổi được kết quả bầu cử Mỹ bằng niềm tin vào tin giả và kết quả bầu cử Mỹ sẽ thay đổi qua thông tin họ nhận được.
Võ Ngọc Ánh
(10/12/2020)