Cho đến mấy năm gần đây, Thụy Điển vẫn là một nước không có quân đội. Trong thời kỳ chiến tranh lạnh, Thụy Điển có sợ Liên Xô nên đã chọn con đường trung lập. Rồi đế chế Liên Xô cũng sụp đổ, các chính trị gia Thụy Điển tưởng rằng mối đe dọa đó đã chấm dứt nên vào năm 2000 đã quyết định giải thể nốt một đội quân 2.500 người đóng trên đảo Gotland (Biển Baltic). Trên hòn đảo này có một căn cứ quân sự của Thụy Điển được xây từ 1811 để "theo dõi" nước Nga.
Nhưng sau đó nước Nga của Putin đã chiếm bán đảo Crimea, vùng Donbass và đánh Ukraine. Thụy Điển bừng tỉnh và tỏ ra lo sợ. Các nhà quân sự của Thụy Điển cho rằng Thụy Điển chỉ có thể cầm cự được một tuần nếu bị Nga tấn công. Từ năm 2014, Thụy Điển lại lao vào một cuộc quân sự hóa trở lại : tái thiết lập nghĩa vụ quân sự (trên cơ sở tự nguyện) để có thể nâng quân số lên 100.000, nâng cao ngân sách quốc phòng, mua máy bay chiến đấu và cả tầu ngầm.
Chiến đấu cơ đa nhiệm Saab JAS 39 Gripen của Thụy Điển
Quan hệ với nước Nga trở nên xấu đi. Thụy Điển vừa hủy một kế hoạch cho Nga thuê một cảng để xây đường ống dẫn dầu Nord Stream2. Quân đội Thụy Điển liên tiếp tập trận với các kịch bản bị tấn công bởi một kẻ thù đến từ phía Đông. Cơ quan tình báo của Thụy Điển cũng không ngần ngại cho nhân dân biết danh sách những cuộc gây hấn của Nga, thí dụ như cho máy bay chiến đấu vi phạm vùng trời Thụy Điển...
Trung Quốc hiện nay là cường quốc vừa có sức mạnh kinh tế kỹ thuật lại vừa có sức mạnh về quân sự nên đã dễ dàng khống chế những quốc gia láng giềng nhỏ bé hơn. Để chứng minh vai trò cường quốc của mình với của quốc gia láng giềng như Trung Quốc, Tổng thống Nga Putin bỏ vế đầu về kinh tế và kỹ thuật mà chỉ tập trung vào vế sau, nghĩa là đề cao vai trò cường quốc quân sự của mình bằng cách phô trương những khí tài quân sự đáng gườm với các nước láng giềng. Cũng nên biết, những người đứng đầu guồng máy lãnh đạo nước Nga hiện nay đều là những người đã nắm giữ những vai trò quân sự hay tình báo trong quá khứ.
Bộ trưởng quốc phòng Thụy Điển cho biết : "Nước Nga không phải là kẻ thù của chúng tôi, nhưng chế độ độc đoán hiện nay của Nga làm cho chúng tôi lo ngại. Họ quân sự hóa các cơ sở ở vùng Baltic, họ gây bất ổn ở Belarus (Bạch Nga) và Ukraine, hoạt động rất mạnh ở Syria. Chúng tôi không thể làm ngơ và nhắm mắt được". Trước tình hình này ở vùng Baltic, nhiều người Thụy điển và chính trị gia Thụy Điển mong muốn kết thúc lập trường trung lập của Thụy Điển từ thời kết thúc chiến tranh với Napoléon, cách đây 2 thế kỷ. Thụy Điển chưa quyết định ra nhập NATO nhưng đa số các đại biểu quốc hội đã thông qua luật cho phép chính phủ tiến hành các cuộc thảo luận với NATO. Sợ quá chăng ? NATO là cái phao hy vọng ?
Cách đây vài ngày, nhiều máy bay quân sự của Mỹ đã tạt qua Thụy Điển, gọi là để được tiếp tế thêm tý dầu. Nhưng chẳng ai còn nghi ngờ gì nữa : Thụy Điển đã từ bỏ lập trường trung lập.
Hoàng Quốc Dũng
(20/07/2021)