Hệ quy chiếu là một khái niệm dùng trong vật lý. Nói một cách đơn giản nó là một hệ thống các tọa độ qua đó người ta có thể xác định được các vật thể trong không gian và thời gian. Nó cho phép chúng ta xác định vị trí của vật thể và trạng thái chuyển động của nó. Chúng ta cũng phải nhớ là sự chuyển động nó có tính tương đối tùy thuộc vào vị trí của người quan sát. Thí dụ tôi đang ngồi trong xe lửa, thì cái ghế trong xe lửa là không chuyển động so với tôi, nhưng nó lại chuyển động so với những người không ngồi trong xe lửa…
Lễ ký kết Hiệp Chủng Quôc Hoa Kỳ đã mua lại lãnh thổ Alaska của Nga ngày 30/03/1867
Tôi nói rất tóm tắt về hệ quy chiếu thôi vì cũng không phải mục đích của bài viết và tôi cũng chẳng phải chuyên gia vật lý.
Từ (word) hệ quy chiếu cũng được dùng trong đời sống hàng ngày để người ta phán xét một sự vật hay hiện tượng. Trong khi trong vật lý, hệ quy chiếu giúp khoa học kỹ thuật phát triển, bắn tầu vũ trụ lên cung trăng và các hành tinh khác, thì hệ quy chiếu trong cuộc sống hàng ngày lại là một việc vô cùng tương đối, không biết đằng nào mà lần. Thí dụ dưới đây.
Cách đây vài hôm tôi có viết một bài về chiến tranh Nga-Ukraine với tựa đề "Ủng hộ bên nào cũng được ?" (có dấu chấm hỏi nhé). Ý chính của bài là bạn ủng hộ ai cũng được nhưng không thể xem nhẹ việc này được vì ủng hộ ai nó thể hiện rõ cái Tâm và cái Trí của bạn.
Bạn Yeah Dia có phản hồi bài viết này nguyên văn như sau : "Cháu chào chú, cháu - một Người lạ có xin góp đôi lời, kiến thức và cách nhìn nhận cuộc sống là một tấm gương đa chiều. Chú cũng như cháu hay bất kỳ ai trên thế giới này có đầy đủ khả năng để nhận xét về Tâm và Trí của một người khác theo góc nhìn của riêng họ được, vì cơ bản k ai song trùng nhau trên một hệ quy chiếu cả. Einstein từng nói "Không có gì chính xác 100%" đến riêng câu nói này thôi cũng k chắc đã đúng 100% theo cả nghĩa đen lần bóng thì mong chú khoan hẵng cho ai là "Tối trí" cả. Khi nói về các hệ tư tưởng thì k có ai đủ công tâm để đưa ra kết luận đúng sai hết, vì vũ trụ cứ xoay vần lịch sử, hiện tại, tương lai mãi mãi k có ai trả lời được câu trả lời đúng - sai này ạ. Cháu xin góp ý góc nhìn của cháu thế thôi, cháu có thể là bò đỏ cũng có thể là bò vàng hoặc cũng là bò xanh dương dù sao thì cũng là bò ăn cỏ thôi ạ ?".
Rất cám ơn bạn. Lâu lắm mới có một bạn phản hồi hay như vậy và cũng đúng như theo ý của bạn thì mình cũng chỉ muốn nói là phản hồi này đúng nhiều lắm, hay lắm nhưng cũng không đúng 100%.
Thực ra việc ủng hộ hay không ủng hộ cuộc chiến tranh này chỉ dựa trên hai "hệ quy chiếu " cơ bản : đại đa số những người ủng hộ Putin là những người có "hệ quy chiếu " cộng sản và những người không ủng hộ là những người có "hệ quy chiếu " của lương tâm(Nói rất tóm tắt nhé). Chính vì vậy, hai phái này không thể nào có cái nhìn giống nhau được. Quá đúng luôn. Không chê vào đâu được.
Tuy nhiên bạn ấy nói "Khi nói về các hệ tư tưởng thì k có ai đủ công tâm để đưa ra kết luận đúng sai hết, vì vũ trụ cứ xoay vần lịch sử, hiện tại, tương lai mãi mãi k có ai trả lời được câu trả lời đúng - sai này ạ". Hết lời dẫn.
Đành rằng đúng sai chỉ là tương đối, nhưng đến giờ này, Chủ nghĩa cộng sản đã tự chứng minh cái đúng-sai của nó biểu hiện qua các kết quả mà nó đã làm ra từ hơn 100 năm nay.
Nhân nói chuyện hệ quy chiếu trong vật lý mình cũng nói luôn là trước đây con người cho rằng trái đất của chúng ta là một mặt phẳng bẹt. Nhưng một nhà bác học vĩ đại Eratosthene (sinh năm 276 trước Công Nguyên) đã chứng minh được rằng trái đất hình tròn. Vậy, nếu chúng ta cũng cứ tin là trái đất bẹt thì bây giờ nhân loại đang ở đâu ?
Chủ nghĩa cộng sản với bộ máy tuyên truyền của nó trong hơn một thế kỷ đã tạo ra một cái khung quy chiếu mà hàng tỷ con người đã bị (hoặc tự mình) nhốt vào trong đó. Cái khung đó nó gồm toàn bộ tư tưởng, chính kiến và các giá trị riêng của nó. Tất cả các gì không nằm trong khung đó đều là không có nghĩa và phản động.
Rất nhiều bài viết của tôi bị phản hồi đại loại như : đồ ngu, được đi học nhiều mà vẫn ngu… Nghe mà thấy tội quá. Đó là một sự phản ứng hoàn toàn vô thức của những bạn thấy những điều tôi nói không nằm trong khung quy chiếu của bạn ấy. Không nên mất thì giờ với các bạn này. Kệ họ với cái khung của họ. Họ thông minh trong cái khung đó.
Nếu trên đời này cái gì cũng đúng, cái gì cũng sai thì biết sống sao đây ?
Con người đã trải qua nhiều thế kỷ phát triển. Trong quá trình đó đã có biết bao học thuyết về hệ tư tưởng cũng như về khoa học sai và bị loại bỏ chứ.
Tôi lại nhắc lại ý kiến của tôi khi cuộc chiến này mới bắt đầu là hãy nhìn cuộc chiến bằng lương tâm của một con người bình thường.
Các bạn cuồng Tin đừng nên mất thì giờ giải thích cho tôi những nguyên nhân mà Putin gây chiến. Tôi thiểu năng, cứ nói vòng vèo là tôi mất phương hướng.
Nhân tiện đây cũng cho các bạn biết thêm một số tin có liên quan. Mới đây thôi, Nga đã đặt lại cả vấn đề "đòi lại " bang Alaska, hiện tại là của Hoa Kỳ vì Hoa Kỳ đã mua lại của Nga từ năm 1867. Không biết là ở Alaska này có phát xít không ? Cựu tổng thông Nga Medvedev cũng mới tuyên bố hùng hồn "Trừng phạt một đất nước có kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới là một ý tưởng điên rồ. Điều đó tạo ra một mối đe dọa cho sự tồn tại của nhân loại". Không biết Nga sẽ dừng ở đâu ?
Hoàng Quốc Dũng
(09/07/2022)