Quân đội Liên bang Nga với vị trí thứ hai trên thế giới đã đi từ thất bại này tới thất bại khác trong cuộc chiến xâm lược Ukraine. Theo thông tin Bộ Quốc phòng Ukraine số lính Nga bị tiêu diệt đã trên 40.000 điều đó tương đương với 150.000 lính không còn khả năng chiến đấu do bị thương và bị chết. Theo thông tin của tình báo Mỹ thì con số này khoảng một nửa dù sao thì đây cũng là một thiệt hại rất lớn. Nhiều dấu hiệu đã chứng tỏ điều này, Nga đã phải dùng cả quân dự bị và thuyên chuyển quân từ miền đông nơi tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản về mặt trận Ukraine.
Vậy tại sao Liên bang Nga không ban hành lệnh tổng động viên ? Có lẽ nguyên nhân một phần do sự gian dối. Chính quyền Nga đã không sử dụng cụm từ ‘chiến tranh’ trong cuộc chiến xâm lược này, đồng thời đàn áp tất cả mọi người nhắc đến hai chữ chiến tranh dù trên mạng xã hội, nói bằng miệng hay viết trên giấy. Hàng ngàn người đã bị bắt, bị đàn áp. Hơn nữa chính quyền Nga đã ra ngay một điều luật để có thể bắt giam tới 15 năm tù với tội danh là ‘thông tin sai về quân đội’. Chính vì lẽ đó chính quyền Nga không thể tuyên bố tổng động viên vì không tuyên bố tình trạng chiến tranh.
Chính quyền Nga đàn áp tất cả những người Nga lên tiếng phản đối chiến tranh. Bản án 15 năm tù có thể dành cho những người Nga phản chiến.
Dù vậy thực tế cho thấy nếu có tình tuyên bố tình trạng chiến tranh chính quyền Nga cũng khó có thể tăng cường hơn được lực lượng. Nước Nga đã tiến hành tổng động viên ngầm bằng mọi biện pháp từ lừa lọc, trấn áp cho đến mua bằng tiền. Ngày nay chính quyền Nga đã bước sang giai đoạn tổng động viên mở, không chính thức tổng động viên nhưng tuyên truyền quảng cáo vận động qua truyền hình qua băng rôn và bằng cách trực tiếp theo những chuyên ngành... Hiện nay chính quyền Nga đang trả từ 150.000 đến 300.000 rúp cho người ký hợp đồng quân sự, số tiền khác nhau liên quan đến mức sống của từng vùng miền khác nhau. Đây là số tiền lớn đối với rất nhiều vùng. Nếu người lính hợp đồng bị chết trên chiến trường gia đình thân nhân có thể nhận được 5 hay 7 triệu rúp theo những nguồn tin khác nhau.
Một quảng cáo có thể nhìn nhận là bất nhân khi một người cha đã đi chặng đường đầu tiên trên chiếc xe được mua bằng tiền tử tuất đến mộ con mình. Người bố tự hào vì cái chết của người con đã đem đến cho gia đình một chiếc xe Lada màu trắng mới. Trong một trường hợp khác, một binh sĩ 21 tuổi chết vào ngày 25 tháng 2 đã được đưa về gia đình chôn cất nhưng gia đình không nhận được thêm một xu nào ngoài tiền chôn cất và bia mộ. Gia đình đã thưa kiện và đã thất bại vì họ không phải là bố mẹ ruột, dù trong đơn hợp đồng quân sự người con trai đã ghi tên mẹ nuôi của mình. Ông bà bố mẹ nuôi đã nhận cậu bé từ lúc cậu 3 tuổi và nuôi lớn nó trong gia đình như đứa con của mình chắc chắn không phải vì 5-7 triệu rúp.
Một người lính sắc tộc Chechen đã viết đơn từ chối tham gia cuộc chiến tại Ukraine. Anh nói người Ukraine không làm điều gì tồi tệ đối với tôi, tôi sẽ không cầm súng để giết họ. Quân đội Kadyrov đã đóng dấu lên phiếu quân sự của anh với dòng chữ kẻ phản bội tổ quốc. Sự việc không chỉ dừng ở đó mà gia đình vợ anh đã bị an ninh gọi lên và uy hiếp. Trưởng ban an ninh tuyên bố sẽ hãm hiếp bà bằng chai, người phụ nữ tàn tật đó đã ngất đi.
Công ty quân sự tư nhân Wagner đã tiến hành tuyển quân trong nhiều nhà tù khác nhau. Một lực lượng tư nhân mà ngồi trên được cả luật pháp.
Khó có thể có chính quyền nào nhơ bẩn hơn chính quyền Putin. Họ đang động viên tội phạm bằng tiền và bằng tự do. Công ty quân sự tư nhân Wagner đã tiến hành tuyển quân theo kiểu đó trong nhiều nhà tù khác nhau. Một lực lượng tư nhân mà ngồi trên được cả luật pháp.
Putin đã đẩy nước Nga vào con đường tự hủy, hơn 20 năm qua Putin đã hủy hoại mọi khả năng thay đổi. Putin không còn bất kỳ khả năng nào ngoài khả năng làm liều, điều đó không có khả năng làm thay đổi tình thế mà chỉ tăng tốc sự hủy diệt. Tổng động viên hay không tổng động viên, tên lửa siêu thanh hay đầu đạn hạt nhân cũng không cứu được Putin.
Đỗ Xuân Cang
Praha (12/08/2022)