"Không có ai được quyền đứng trên luật pháp ở đất nước này", ông Merrick Garland, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã nói như thế vào ngày 20/7, khi được các phóng viên hỏi.
Cựu tổng thống Donald Trump
Lúc đó ông Merrick Garland, không nói rõ là có điều ra về cựu Tổng thống Donald Trump hay không. Nhưng rõ ràng câu nói trên hàm ý, dinh thự của cựu tổng thống không phải là vùng cấm với luật pháp ở Mỹ.
Cũng trong tháng Bảy, tôi đến nhà John, một người Mỹ trắng, tại thành phố Tacoma, tiểu bang Washington để định giá công việc sửa nhà cho ông. Câu chuyện rồi cũng đến một chút về chính trị trong chuỗi thời sự các phiên điều trần do Ủy ban ngày 6, tháng Giêng tổ chức đang diễn ra.
John nói với tôi, "Donald Trump nên vào tù". Nguyên văn, "He should go to jail".
Ngày cựu tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ vào tù đến giờ này vẫn chưa biết được, có hay không. Nhưng việc ông phải bị điều tra, xét hỏi trong tư cách một công dân là điều cần thiết phải được tiến hành trong một nhà nước pháp quyền.
Donald Trump lại ‘làm nên lịch sử’
Một việc chưa có trong tiền lệ từ thời lập quốc đến nay, vào chiều muộn ngày 8/8, Cục Điều tra Liên Bang (FBI) đã khám xét tư dinh của ông cựu Tổng thống thứ 45 của Mỹ ở Florida.
Donald Trump là cựu Tổng thống Mỹ đầu tiên bị tư pháp khám xét nhà.
Khảo sát trong người dân Mỹ về việc ông cựu tổng thống thứ 45 có nên bị điều tra, xét xử hay không, câu trả lời phụ thuộc vào thái độ ủng hộ đảng phái, trung thành với một con người cụ thể thay vì tinh thần thượng tôn luật pháp.
Có những dân biểu tiểu bang, liên bang, thống đốc, những người trong hệ thống nhà nước, vì lòng trung thành với Donald Trump đã gạt luật pháp ra một bên. Họ nói những lời để ‘mua’ phiếu cử tri, hùa theo đám đông hơn lương tri và sự thật.
Đến nay đã có hơn 700 người bị bắt, điều tra, xử tù vì tấn công vào tòa nhà Quốc hội trong ngày 6/1/2021.
Tại sao những người vì tin vào điều cáo buộc bầu cử gian lận, bị xúi giục tấn công vào cơ quan lập pháp của Hoa Kỳ bị bắt, xử tù, còn người trực tiếp kích động biến cố 6/1 đến lúc này luật pháp vẫn chưa thể sờ đến ?
Một người dân Mỹ bình thường có được đặc quyền miễn nhiễm như Donald Trump cho đến lúc này không ?
Liệu luật pháp của nước Mỹ có công bằng không ? Hay luật pháp của nước Mỹ được tạo ra tinh vi để bảo vệ cho những người đã chạm vào quyền lực ở cấp cao ? Phải chăng các quốc phụ thời lập quốc đã đặt nền móng tạo ra thứ đặc quyền những người chóp bu ?
Tôi nghĩ, nếu luật pháp hoàn thiện, công bằng cho tất cả công dân thì cứ căn cứ vào tội mà xử lý, không có chuyện miễn trừ.
Giỏi tự biến mình trở thành nạn nhân
Ông cựu tổng thống thứ 45 lu loa việc FBI vào nhà ông khám xét là vụ "đột kích" – "raid".
Donald Trump nói, việc Cục Điều tra Liên bang Mỹ khám xét nhà ông không cần thiết và không phù hợp.
Đã không ít lần ông Donald Trump than, không có một tổng thống Mỹ nào bị đối xử bất công.
Sao ông ấy không tự hỏi, hơn 246 năm lập quốc, đã có một tổng thống Mỹ nào hành xử khinh thường luật pháp, vi phạm nguyên tắc dân chủ như Trump chưa ?
Donald Trump rất giỏi trong việc tự biến mình trở thành nạn nhân và xin tiền. Ngay sau sự việc khám xét nhà xảy ra, trang website vận động của ông đã không quên kêu gọi người ủng hộ ‘bắn’ thêm tiền vào tài khoản cho Trump.
Ông cựu tổng thống không quên cáo buộc, đây là "cuộc săn lùng phù thủy" của chính quyền đảng Dân Chủ do Joe Biden lãnh đạo.
Tôi thấy trong hơn một năm rưỡi qua Joe Biden đã tế nhị, giữ khoảng cách với ngành tư pháp trong các vụ việc liên quan đến người tiền nhiệm. Điều này là hoàn toàn khác với Donald Trump khi còn ngồi ghế Tổng thống.
Tôi tin, Cục Điều tra Liên Bang Mỹ và bên tòa án rất cân nhắc, làm rất cẩn thận trong việc khám xét nhà của Donald Trump. Do đó, họ đã tạo một nền tảng pháp lý vững vàng theo luật pháp Mỹ hiện hành trước khi khám nhà.
Khi có lệnh của tòa án thì bất kỳ công dân Mỹ nào cũng bị khám xét, kể cả Donald Trump.
Bởi những người chấp pháp này ý thức rất rõ sự quan tâm của công chúng, sự phẫn nộ của những người ủng hộ cho cựu tổng thống, nếu có sơ sót.
Tất cả sự việc này cho thấy, đối với Donald Trump, cá nhân ông là trước tiên và trên hết chứ không phải là nước Mỹ như khẩu hiệu rêu rao của ông.
Donald Trump hành xử như mình là một vị vua, hay ông ao ước là thứ quyền lực như của Putin ?
Buồn thay, không ít các nhân vật của đảng Cộng Hòa và rất nhiều người Mỹ không nhìn thấy điều này mà vẫn ủng hộ Donald Trump.
Phải chăng sau gần 250 năm lập quốc, lý tưởng dân chủ, pháp quyền của nước Mỹ đã bị suy thoái đang hiện diện trong những người ủng hộ Donald Trump ?
Trong suốt bốn năm ở Nhà Trắng, Donald Trump chứng tỏ, ông cần sự trung thành với cá nhân mình hơn sự ổn định của một nhà nước, chính quyền, một nền dân chủ.
Nhiều người Việt vẫn chưa ‘chia tay’ được Donald Trump
Hồi tháng giêng năm nay một người bạn thân quen từ trong nước sang đến bên này, hiện đang sống tại tiểu bang Texas nhắn tin cho tôi sau khoảng ba năm xóa kết bạn trên FaceBook. "Lâu nay vẫn khỏe luôn chứ bạn ? Tôi biết ông không ủng Trump, nhưng ông là người tốt".
Một người bạn khác từ California ủng hộ cựu Tổng thống thứ 45 của Mỹ hồi tháng trước nói với tôi, bầu cử kết quả thắng thua đã rõ ràng. Ông Trump tiêp tục làm vậy chẳng được gì, nên dồn sức cho việc trong tương lai.
Một người bạn khác khá thân ở trong nước, từng làm cùng chỗ, cùng nhau xuống đường biểu tình chống Trung Quốc, bất chấp những gì đã diễn ra, được công bố anh vẫn giữ trọn sự trung thành với Donald Trump. Vẫn gọi cựu Tổng thống thứ 45 là "anh hai của tui".
Trên mạng xã hội Facebook từ trước bầu cử tổng thống Mỹ một năm đến nay khi tôi post những điều có liên quan đến Donald Trump, anh viết những bình luận giận dữ.
Tháng trước trong lúc nói chuyện với một người bạn khác là chủ doanh nghiệp ở Việt Nam. Anh này chất vấn tôi, vì sao lại không ủng hộ Donald Trump. "Ông làm được nhiều điều cho nước Mỹ, thế giới mà", anh nói.
Gần cuối buổi nói chuyện anh này lại kéo anh này lại kéo thêm niềm tin tôn giáo vào để lý luận. Tôi là người Công giáo mà không ủng hộ Donald Trump là sai với đức tin. Vì cựu Tổng thống chống phá thai.
Đây cũng là thái độ tôi gặp ở nhiều người cùng đức tin chất vấn tôi.
Ô hay, tôi đi bầu tổng thống, ủng hộ một cá nhân để đảm bảo nền dân chủ, có trách nhiệm với quốc gia chứ đâu phải đi bầu lãnh đạo tôn giáo tôi tin.
Người Việt có câu ca dao, "Yêu nhau trái ấu cũng tròn". Điều này có vẻ rất đúng với người Việt ủng hộ Trump, họ bất chấp, không thấy những điều tồi tệ, như thuốc độc với nền dân chủ đã xảy trong thời gian qua.
Donald Trump có biệt tài như một người khai đạo, giáo chủ thu hút tín đồ, ông khiến người khác nghe, tin vào những điều ông nói bất chấp sự thật.
Những lời nói, hành động của Donald Trump như có gắn "sinh tử phù", khiến những người bị nhiễm chỉ còn biết trung thành.
Còn theo quan điểm của tôi, những việc làm của Donald Trump và người ủng hộ ông chỉ phá hủy nền dân chủ Mỹ.
Điều này, xét cho cùng có lợi cho Nga và Trung Quốc, vốn là các thể chế độc tài, có mong muốn xoay chuyển bàn cờ quốc tế để thế giới ngả về phía họ. Người Việt Nam chắc cần hiểu rõ hơn điều này thay vì tiếp tục bênh ông Trump.
Võ Ngọc Ánh
Nguồn : BBC, 12/08/2022
Tác giả hiện đang sinh sống tại Tacoma, tiểu bang Washington, Hoa Kỳ.