Tôi xin nói một cách hết sức bình tĩnh rằng Putin là một kẻ tâm thần bệnh hoạn và hèn hạ. Thế giới chỉ có thể chiến thắng y bằng sức mạnh. Tôi toàn hoàn toàn đồng ý với tòa án quốc tế, chỉ có thể nhốt chung thân Putin vào tù mới giúp cho nhân loại bình yên.
Sự hèn hạ của Putin
Chỉ có kẻ mạnh mới có thể bao dung. Có thể lấy Yeltsin (tổng thống đầu tiên của Liên bang Nga) làm ví dụ. Ông ta là một kẻ độc tài, ông ta ghét cay ghét đắng một phóng viên đến nỗi nếu thấy phóng viên đó xuất hiện trên truyền hình thì những người xung quanh lập tức chuyển sang kênh khác, vậy mà khi nghe tin người phỏng viên đó mắc trọng bệnh cần có sự can thiệp mạnh mẽ của y tế, Yeltsin đã dành cho người đó mọi điều kiện y tế cấp quốc gia. Ngược lại Putin là kẻ rất nhạy cảm, nên mọi biểu hiện về năng lực trước mặt Putin đều dẫn đến sự nguy hiểm.
Putin rất sợ sự coi thường của người khác, nên sau khi đã vững vàng trong vị trí quyền lực thì người đầu tiên bị xử chính là kẻ đã đưa ông ta lên - Pugachev (Пугачёв Сергей Викторович), thượng nghị sĩ Nga. Putin từng là một người thất nghiệp phải nằm khách sạn, Pugachev đã nhận Putin vào làm việc và sau đó giới thiệu Putin với Yeltsin. Theo Pugachev thì mộng ước của Putin lúc đó chỉ muốn kiếm tiền để ra sống ở nước ngoài. Tình hình chính trị của Nga 1996-1999 rất hỗn loạn, gần như không có tổng thống. Yeltsin biết mình bất lực nên chỉ cắm đầu vào rượu, toàn bộ chính quyền phó mặc vào tay Pugachev và con gái của ông. Chính Pugachev đã tiến cử Putin vào chức giám đốc PSB, (cơ quan kế thừa của KGB), để từ đó Putin tiến dần đến đỉnh cao quyền lực.
Chính Pugachev là người dìu dắt Putin trong suốt 13 năm. Ông đã dành cho Putin mảnh đất ngoại ô bên cạnh nhà ông nên ở ngoại ô Moskva có ba căn biệt thự sát bên nhau là biệt thự của Yeltsin, biệt thự của Pugachev và biệt thự của Putin. Vì vậy Putin bên cạnh Pugachev không chỉ trong thời gian làm việc mà kể cả bữa cơm chiều. Pugachev cũng từng tặng cho Putin siêu du thuyền. Nhưng điều này cũng không giúp được gì cho Pugachev, người ta nói gần vua như gần cọp. Dưới sức ép của Putin, Pugachev phải nhanh chóng rời bỏ đất nước, để lại toàn bộ gia sản, khoảng 12 tỉ USD để đổi lấy an toàn cho tính mạng.
Sergei Viktorovich Pugachev, tỉ phú, cựu Thượng nghị sĩ Liên bang Nga, người đã đưa Putin lên đỉnh cao quyền lực nhưng sau đó bị Putin thanh trừng.
Theo lời Zhirnov (Жирнов Сергій Олегович) người từng học cùng trường KGB với Putin thì hầu hết sinh viên trường này đều là những nhân tài sau khi đã kết thúc khóa học ở các trường khác, riêng Putin là người được cử đi từ ngành an ninh, theo cách gọi của người Việt Nam đó là học hàm thụ. Người Việt Nam có câu "dốt như chuyên tu, ngu như tại chức", cũng theo lời của Zhirnov, Putin trong khóa học mới, trước sự nhanh nhạy của giới trẻ cùng khóa thì Putin luôn thu mình, đôi khi Putin trở thành đối tượng của sự châm chọc. Người ta cho rằng Medvedev (cựu tổng thống Nga) được chọn thay thế cho Putin chính vì chiều cao, phần lớn người Nga đều cao hơn Putin.
Với bản tính hèn hạ, đố kỵ Putin không thể sống được với những người có tư cách và ngược lại những người có tư cách họ phải rời xa Putin. Chế độ độc tài Putin, sau hơn 20 năm chỉ còn lại những kẻ xu nịnh. Nhân tài nước Nga bỏ nước ra đi. Sự chảy máu chất xám trong tất cả mọi ngành mọi địa hạt. Chỉ còn lại những con người sẵn sàng vinh thân phì gia chấp nhận phủ phục trước đại đế Putin.
Cô đơn và ác độc
Từ một người chỉ có mong muốn có tiền để được sống ở nước ngoài thành một kẻ quyền lực, Putin không muốn rời vị trí của mình. Đó là hành trình của một kẻ cô đơn và ác độc. Ngoài những người thân như vợ và con, chỉ còn là liên minh lợi ích, Putin không có bạn. Theo lời Zhirnov, khi học trường KGB sinh viên được nhận 300 Rúp học bổng (theo tôi nhớ thì năm 1988 học bổng của tôi là 60 Rúp), với học bổng đó Putin hoàn toàn có thể đưa vợ con về sống ở Moskva. Nhưng ngay cả khi về Leningrad, Putin đi gặp gái nhiều hơn là về với vợ. Ở Leningrad, Putin đã từng phải vào đồn cảnh sát vì đánh nhau giành gái. Đây là lỗi rất nghiêm trọng của sinh viên KGB, họ không được có tên trong tất cả các biên bản của cơ quan công quyền. Qua sự chia sẻ của chính vợ Putin có thể thấy, bà ấy chỉ là một công cụ cho mục đích tiến thân của Putin, vì trong một số ngành học, việc có vợ như là một sự bắt buộc. Có nhiều dấu hiệu để thấy Putin là một người hoàn toàn cô độc trong cả cuộc sống gia đình.
Theo lời ông Pugachev, có lần nhận được tin cái chết đau thương của một bé gái, ông đã kể cho Putin nghe hi vọng nhận được sự đồng cảm. Ông không nhận được sự đồng cảm nào từ tổng thống của một đất nước. Ông ngỡ là mình đã đưa tin sau vì có người khác đã nói cho Putin rồi nên ông hỏi lại : có người đã nói cho anh rồi ? Putin khẳng định một cách thản nhiên : không anh là người đưa tin đầu tiên. Cái chết của ai đó đáng thương hay không đáng thương không hề làm Putin bận tâm.
Putin là một kẻ nói dối không biết ngượng và giờ đây y có nói gì thì cũng không ai tin.
Putin là một kẻ lường gạt
Trước cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, Putin vẫn khăng khăng nói dối không hề biết ngượng : "nước Nga không có ý định tấn công Ukraine". Putin còn cáo buộc Mỹ vu cáo và dựng chuyện Putin có ý định tấn công Ukraine. Ngày 24/2/2022 Putin tuyên bố mở cuộc hành quân đặc biệt vào Ukraine trên truyền hình và khẳng định sẽ lấy Kiev trong vòng 2 ngày. Putin hứa sẽ bắn pháo hoa và duyệt binh vào 20 giờ ngày 26/02/2022. Chiến dịch thất bại, Putin chẳng biết đổ lỗi cho ai. Hai năm trời chỉ biết nhắc đi nhắc lại câu ‘mọi thứ hoàn toàn trong kế hoạch’. Sự hèn hạ của Putin đã biến đất nước của Puskin, Lev Tolstoi... thành quốc gia nô lệ. Cả một hệ thống khổng lồ gồm truyền thông, báo chí, nhà nước, quốc hội, cảnh sát, nhà tù và giáo hội chính thống giáo cùng nhau toa rập nhắc lại những lời của hoàng đế Putin. Tự do ngôn luận bị bóp nghẹt. Một đất nước mất hết cả liêm sỉ !
Muốn trở thành người của Putin thì phải giúp Putin lừa cả xã hội, họ phải nhúng chàm. Từ một con người tài ba lão luyện, Lavrov trở thành người nói dối trơ trẽn trong các hội nghị quốc tế. 25 năm phục vụ cho Putin họ mất đi năng lực, mất đi tư cách, mất đi cả sự tử tế. Họ hoàn toàn thụ động. Nó đem đến cho Putin sự toàn quyền nhưng đất nước mất đi những bộ óc tỉnh táo và lương thiện.
Sự tê liệt của chính quyền độc tài
Tôi luôn tin tưởng rằng Putin sẽ thất bại trong cuộc chiến này, kể cả với kịch bản Putin nhanh chóng lấy được Ukraine và lập ra chính quyền thân Nga. Ukraine là một đất nước đã nhuốm màu dân chủ, người dân có thể lật đổ chính quyền bằng các cuộc biểu tình, họ sẽ không đầu hàng, họ sẽ lật đổ chính quyền thân Nga.
Tôi tin rằng rất nhiều những người thân cận của Putin đều hiểu rằng Ukraine là cái xương cá khó nuốt. Nhưng không ai đủ can đảm can ngăn Putin. Một người can đảm duy nhất là Patrushev (Патрушев Николай Платонович, thư ký Hội đồng An ninh quốc gia) dám liều mình can ngăn Putin, nhưng đã sợ đến á khẩu, chỉ lắp bắp nhắc lại lời Putin.
Putin có trong tay một chính quyền hoàn toàn tê liệt, cả một xã hội toàn trị chỉ có lệnh từ trên xuống và không có bất kỳ một chiều ngược lại. Cả nước chỉ còn lại một bộ óc duy nhất đó là bộ óc bệnh hoạn của Putin. Dấu hiệu rõ nhất của chế độ độc tài toàn trị khi Prigozhin (Евгений Викторович Пригожин) nổi loạn. Trước hết phải hiểu đội quân Wagner là đội quân hoàn toàn bất chính, không được nhìn nhận trên luật pháp nước Nga. Nhưng nó lại được Putin cung cấp cho một ngân sách khổng lồ. Chỉ với 25.000 quân theo lời của Prigozhin, nhưng có thể hành quân từ Bakhmut vượt qua biên giới, đi thẳng tới gần Moskva. Thực tế theo các đánh giá qua số lượng xe, người ta cho rằng chỉ có khoảng 8.000 quân tiến về Moskva. Không thể tưởng tượng nổi một đội quân với 8.000 quân có thể làm cho Putin hồn siêu phách lạc phải bỏ chạy ra khỏi Moskva. Tại sao Putin lại sợ Prigozhin đến vậy ? Vì bản chất của Putin là hèn nhát. Prigozhin một trùm băng đảng, băng đảng Prigozhin sống bằng luật riêng của giang hồ. Phần còn lại Nga sống bằng luật của Putin, Putin không sợ nô bộc của mình.
Sự sợ hãi của thế giới
Tôi chia sẻ quan điểm của tổng thống Zelensky cũng như của nhân dân Ukraine là không có gì để thỏa thuận với Putin. Thật đáng tiếc trong khi người dân Ukraine chiến đấu với một kẻ thù mạnh hơn mình gấp nhiều lần thì thế giới lại thiếu đi những con người làm chính trị can đảm, dám thẳng thắn đứng về phía lẽ phải. Hàng ngày hàng giờ Ukraine không có đủ phương tiện và vũ khí để chiến đấu khiến biết bao nhiêu người chết, bao nhiêu người bị thương và trong đó có trẻ em. Thế giới phương Tây thừa phương tiện để ngăn chặn tên lửa từ điểm xuất phát, nhưng thời gian hơn hai năm chưa đủ cho họ vượt qua nỗi sợ. Sự sợ hãi của thế giới nói chung đã dung dưỡng sự hèn hạ, độc ác của Putin. Dường như thế giới đã coi Liên bang Xô viết cũ là địa hạt của riêng Putin. Thế giới đã quay lưng với người dân Nga, người dân Georgia (Gruzia)... và bây giờ là người dân Ukraine.
Một tin vui giờ cuối đó là Mỹ và NATO mới đây đã đồng ý (trong sự dè dặt) cho phép Ukraine dùng vũ khí được viện trợ để tấn công vào trong lãnh thổ Nga. Đó là một sự dũng cảm cần thiết để chống lại cuộc xâm lược của Putin. Cuộc chiến này đang diễn ra một cách rất kỳ cục và vô lý, quân xâm lược Nga thì tự do bắn phá và tấn công mọi mục tiêu trên lãnh thổ của Ukraine trong khi Ukraine thì bị trói tay hoàn toàn, không được quyền bắn trả. Đã đến lúc phải thay đổi sự vô lý đó.
Tổng thống Mỹ Biden đã bật đèn xanh cho phép Ukraine dùng vũ khí được viện trợ tấn công vào các mục tiêu quân sự trong lãnh thổ Nga. Quyết định dũng cảm này sẽ nhanh chóng làm thay đổi cán cân trên chiến trường.
Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đã kéo dài hơn chúng tôi nghĩ nhưng kết quả sẽ không thay đổi : Nước Nga sẽ tan rã và biến mất khỏi danh sách các cường quốc trên thế giới. Người Nga sẽ phải ăn năn rất nhiều sau cuộc chiến này sau khi đền bù đầy đủ cho Ukraine. Còn Ukraine sẽ sớm được gia nhập vào các quốc gia dân chủ và phát triển trong đại gia đình Liên Hiệp Châu Âu.
Bài học lớn cho Việt Nam đó là khi một quốc gia không có dân chủ, quyền lực chính trị tập trung vào một kẻ độc tài, ắt sẽ đưa đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Trong chế độ đó người dân không được tự do, sự vận hành của xã hội phụ thuộc vào ý muốn chủ quan và thất thường của kẻ nắm quyền. Mà kẻ độc tài nào cũng mắc chứng bệnh trầm kha : hoang tưởng, tự cho mình là tài giỏi, kiệt xuất, tự cho mình có quyền tối thượng định đoạt mọi việc của quốc gia vì thế mà xem thường tất cả, dù là người dân hay những kẻ dưới quyền.
Nước Nga đang rơi vào bế tắc và khủng hoảng không lối thoát vì Putin. Tham vọng đưa nước Nga trở lại thời hoàng kim chỉ là ảo tưởng, không những nó thất bại mà còn khiến liên bang Nga tụt hậu cả vài chục năm.
Dân tộc Nga, nhất là tầng lớp trí thức Nga, phải hạ bệ Putin thì mới có thể có một tương lai khác tươi sáng hơn và thế giới cũng bớt đi một kẻ xâm lược gây hấn, khủng bố xấc xược. Điều này chỉ có thể thành công khi Mỹ và Liên Hiệp Châu Âu tăng cường cung cấp vũ khí, phương tiện cho người dân Ukraine giải phóng toàn bộ lãnh thổ của họ khỏi sự chiếm đóng tàn bạo của đồ tể Putin !
Đỗ Xuân Cang
(6/6/2024)