Trước hết là một sự bày tỏ tình cảm với Trần Khắc Đức. Chúng ta vừa là chí hữu, vừa là anh em !
Đức sinh ra trong một gia đình rất căn bản ở Nghệ An. Bố làm nghề mộc, mẹ làm buôn bán nhỏ ở chợ nuôi hai anh em. Cả nhà sống cùng bà nội. Bà năm nay đã ngoài 90 tuổi. Như bao đứa trẻ Việt Nam thế hệ đầu 9x, Đức lớn lên cùng với chúng bạn quanh những cánh đồng không tên, không tuổi và được nuôi dưỡng tinh thần qua những câu chuyện kể của bà nội. Không may, bố của Đức tai nạn mất sớm khi Đức vừa lên 8 tuổi. Cả gia đình dựa vào nghị lực của người mẹ cũng như sự đùm bọc, san sẻ của người thân trong họ hàng. Có lẽ vì một hoàn cảnh đặc biệt như vậy, cộng với sự khắc nghiệt khí hậu ở vùng miền Trung đã tôi dưỡng lên con người Đức ngày hôm nay.
Như bao đứa trẻ Việt Nam thế hệ đầu 9x, Đức lớn lên cùng với chúng bạn quanh những cánh đồng không tên, không tuổi và được nuôi dưỡng tinh thần qua những câu chuyện kể của bà nội.
Từ khi ngồi trên ghế giảng đường đại học, Đức đã chấp nhận bị đánh trượt môn chỉ vì ghi một cách rõ rệt chủ nghĩa Mác – Lênin là một sai lầm. Không nản chí, Đức vẫn âm thầm tham gia ủng hộ, thúc đẩy cho những giá trị tiến bộ tại Việt Nam. Anh em chúng tôi đều ấn tượng về chiếc áo thun có nội dung "Save Tam Đảo" – "Cứu Lấy Tam Đảo" mà Đức thường mặc khi mới biết nhau.
Đức rất giản dị, thích chạy bộ và yêu môi trường. Hoàn toàn đại diện cho một thế hệ thanh niên năng động, yêu nước và bền bỉ đóng góp vào việc chung. Chúng tôi càng cảm phục Đức hơn khi biết rằng ở cái tuổi mà nhiều người nhẽ ra có thể trải nghiệm nhiều hơn cho bản thân mình, thì Đức lại một tay nuôi em trai ăn học và phụ giúp cho mẹ, bà nội ở ngoài quê. Khi được hỏi, Đức chỉ cười hiền "Thằng em em nó không biết nhiều về chính trị, nhưng nó là một người tử tế đấy" !
Với ai cũng vậy, Đức chưa bao giờ muốn áp đặt suy nghĩ của mình lên lựa chọn của người khác. Đó là lý do Đức hiểu và ủng hộ cho lập trường nền tảng dân chủ đa nguyên, một cách vắn tắt có nghĩa là nhìn nhận chỗ đứng ngang nhau và tôn trọng ý kiến của mọi người Việt Nam.
Anh em chúng tôi đều ấn tượng về chiếc áo thun có nội dung "Save Tam Đảo" – "Cứu Lấy Tam Đảo" mà Đức thường mặc khi mới biết nhau.
Vào ngày 9/11/2024, báo chí trong nước đồng loạt trích dẫn, Đức bị bắt vì "Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" theo điều 117 - Luật hình sự, và công an Thành phố Hồ Chí Minh đã "đã làm việc, khuyến cáo, răn đe nhiều lần" nhưng "Đức tiến hành nhiều hoạt động như quản trị các trang mạng phản động ; soạn thảo, đăng tải, chia sẻ nhiều bài viết có nội dung chống phá, phản động, xúc phạm vĩ nhân, lãnh tụ, danh nhân, anh hùng dân tộc Chủ tịch Hồ Chí Minh ; đưa thông tin sai sự thật, bịa đặt, xâm phạm danh dự, uy tín của Đảng Cộng sản Việt Nam".
Đây là những lập luận hoàn toàn sai lầm, không có nội dung cụ thể. Và quan trọng nhất, điều 117 của luật hình sự này cũng mâu thuẫn với chính những điều luật căn bản trong Hiến pháp do chính chế độ viết ra, chưa nói đến bản Tuyên ngôn nhân quyền phổ cập mà chế độ đã ký vào, và cam kết tuân theo. Chế độ đang đi tới tiến trình cáo chung không thể đảo ngược được. Ngay cả những lãnh đạo cấp cao nhất của họ cũng bày tỏ sự lo lắng, sốt ruột khi nói rằng điểm nghẽn của điểm nghẽn là thể chế.
Rất nhiều bài viết của các cấp lãnh đạo Đảng cộng sản hô hào về kỷ nguyên mới. Nhưng kỷ nguyên mới nào ? Làm sao có thể mở ra kỷ nguyên mới nếu như vẫn tiếp tục lặp đi lặp lại những lý luận cũ ? Thay vì vòng vo và bế tắc khi không ủng hộ dứt khoát cho cuộc vượt thoát vĩ đại để đưa Việt Nam vào quỹ đạo tự do, dân chủ đa nguyên đầu tiên trong suốt dòng lịch sử thì chế độ lại tiếp tục bối rối, và lấy một quyết định là bắt Trần Khắc Đức.
Đức ủng hộ cho hai lập trường nền tảng để làm lại đất nước Việt Nam cho giai đoạn chuyển tiếp. Một là dân chủ đa nguyên. Hai là tinh thần hòa giải và hòa hợp dân tộc. Có nghĩa là với Đức, với mọi anh em ủng hộ cho Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên, chúng tôi không xem cuộc tranh đấu này là nhằm tìm ra kẻ thắng và hạ bệ người thua. Trước khi là một người ủng hộ cho lý tưởng cộng sản, hay ủng hộ cho dân chủ, chúng ta đều là người Việt Nam. Dân chủ đa nguyên là một thể chế đúng đắn, với mưu cầu tìm đồng thuận quốc gia dựa trên sự tương kính, tìm lại anh em nhận lại bạn bè. Trong một nước Việt Nam tương lai sẽ không có ý kiến nào cấm nêu ra, và không có đề tài nào không được bàn đến. Đất nước là của một tập hợp những người yêu nước và cảm thấy vinh dự chia sẻ, đóng góp vào một tương lai chung đáng mong đợi.
Đằng nào thì lịch sử sẽ vẫn tiếp diễn. Chế độ cộng sản phải cáo chung vì nó đã tích lũy quá nhiều mâu thuẫn không có giải pháp. Hạn kỳ dân chủ đang đến rất gần với Việt Nam. Nhưng không vì vậy mà chúng ta có quyền lạc quan, thậm chí thờ ơ cho rằng không phải việc của mình. Xét cho cùng, dân chủ là một thể chế hiệu lực để tôn trọng và huy động mọi cố gắng đóng góp của người dân vào việc nước. Nhưng để phát triển và sống hài hòa với nhau, thì người Việt Nam phải hòa giải với nhau để tiến tới hòa hợp nhằm nâng cao đồng thuận dân tộc.
Vậy nếu chế độ cứ tiếp tục đàn áp những tiếng nói ôn hòa, thì quá trình chuyển tiếp nào sẽ chờ đợi chúng ta ? Kỷ nguyên mới nào ? Chế độ cộng sản muốn đất nước được làm lại trong tình tự dân tộc hay muốn ngược lại ?
Kỷ nguyên dân chủ phải là giải đáp, dân chủ sẽ được xây dựng trong hòa bình và đồng thuận. Tập Hợp chống mọi hình thức bạo lực, giải pháp bạo loạn, hay những cuộc thanh tràng thanh toán lẫn nhau. Chế độ dân chủ mà Tập Hợp muốn xây dựng không có trả thù báo oán giữa bên thắng bên thua. Đất nước Việt Nam đã chịu quá nhiều đau thương và không muốn gánh chịu thêm nữa.
Với tinh thần và lý tưởng đó, Trần Khắc Đức đã bình thản bước vào tù và tin rằng sẽ ra khỏi cánh cửa nhà tù đó trong tinh thần hòa giải, không thù không oán. Đức đã rất thẳng thắn với lập trường hòa giải này dù trong nhất thời chưa thuyết phục được những người đã bắt mình, hay những cấp lãnh đạo của chế độ. Chúng tôi cảm phục sư bao dung của Đức và tin rằng các cấp an ninh bắt giữ Đức không thể tìm một lý do nào để căm ghét Đức cả.
Cuộc chuyển hóa về dân chủ của đất nước Việt Nam là một tương lai phải đến, trách nhiệm đóng góp vào tiến trình đó là của mọi người, kể cả những cộng sản. Chúng tôi kêu gọi những người cộng sản đang còn trong guồng máy cầm quyền hiện nay hãy là tác nhân thay vì là nạn nhân.
Việt Dân
(17/11/2024)