Thế giới đã có quá nhiều cuộc thảo luận về sự tàn ác, dối trá, bạo lực dã man suốt dài dọc lịch sử của chủ nghĩa cộng sản. Thế nhưng, thật không khỏi phẫn nộ trước thái độ hân hoan mừng kỉ niệm 100 năm Cách mạng tháng 10 Nga năm 1917 của Đảng cộng sản Việt Nam và một số "trí thức xã hội chủ nghĩa".

Đảng bộ Bệnh viện Da liễu Trung ương kỷ niệm 100 năm cách mạng tháng 10 Nga (7/11/1917 - 7/11/2017) - Bộ Y Tế

Người viết vô tình gặp lại cô Hiệu phó cũ của một học viện có tiếng tại Sài Gòn trên Facebook, với hình ảnh đại diện (profile picture) là biểu tượng kỉ niệm 100 năm Cách mạng tháng 10 Nga.

Người viết không xác minh được liệu tài khoản Facebook đó có đích thực là của cô Hiệu phó ngày nào hay không, nhưng nhận ra những hình ảnh không thể nào quên được của cô vì đã từng gắn bó với cô trong gần 3 năm học. Hiện tại, cô đã là Hiệu trưởng với bằng cấp Tiến sĩ, đang truyền tải nền giáo dục tiến bộ của quốc gia dân chủ Hoa Kỳ đến sinh viên Việt Nam. Thế mà, không hiểu sao cô vẫn mừng rỡ với dòng status : "Chào mừng 100 năm Cách mạng tháng 10". Tương tự, Đảng cộng sản Việt Nam rộn ràng và long trọng mừng kỉ niệm 100 năm Cách mạng tháng 10 với việc lãnh đạo Đảng, nhà nước đặt hoa tưởng niệm tại tượng đài Lenin, Hà Nội.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Tất Thành Cang phát biểu trong chương trình toạ đàm về sách Nga. (Ảnh : Phương Vy/TTXVN)

Cách mạng tháng 10 Nga đã chính thức khai sinh ra chủ nghĩa cộng sản khát máu và tàn ác kinh hoàng, mà không bút mực nào có thể mô tả đầy đủ được sự man rợ đó. Chủ nghĩa cộng sản đã bị quẳng vào sọt rác và cả thế giới văn minh lên án như một tội ác lịch sử. Những nước cộng sản như, Liên bang Xô Viết, Cuba, Trung Quốc, Bắc Hàn và Việt Nam đều chia sẽ những mẫu số chung : độc tài, đói nghèo, khóc than, thảm sát hàng loạt, công an trị và đầy dẫy bất công. Lẽ nào cô Tiến sĩ Hiệu trưởng, được xem như là một "trí thức xã hội chủ nghĩa" và Đảng cộng sản Việt Nam không biết được những điều cơ bản này hay sao ?

Cách mạng tháng 10 Nga năm 1917

Hai người đóng vai trò lãnh đạo quyết định trong chiến thắng Cách mạng tháng 10 là Lenin và Trotsky.

Tên thật của Lenin là Vladimir Ilyich Ulianov (1870-1924), là người thành lập đảng cách mạng Bolshevik (có nghĩa là phần đông). Tư tưởng của Lenin, ảnh hưởng phần lớn từ Karl Marx, dẫn dắt đảng Bolshevik cướp chính quyền thành công từ Sa Hoàng Nicholas.

Cánh tay phải hỗ trợ đắc lực Lenin trong Cách mạng tháng 10 là Trotsky, tên thật là Lev Davidovich Bronstein (1879-1940), xuất thân từ một gia đình tầng lớp trung thượng lưu. Ông đam mê theo đuổi sự nghiệp của một nhà cách mạng chuyên nghiệp khi chỉ 18 tuổi. Ông liên minh với các phong trào công nhân và trở thành một người lãnh đạo trong số họ. Chính vì những hoạt động này dẫn đến việc ông bị bắt giam ; nhưng ông đã trốn thoát và đổi tên thành Leon Trotsky, vốn là tên của người quản tù trước đó.

Trong khi bị giam cầm năm 1899, Trotsky bắt đầu đọc và viết, lấy cảm hứng từ chủ nghĩa xã hội. Ông đặc biệt hứng thú với tác phẩm của Lenin. Sau khi trốn thoát năm 1902, ông chạy trốn đến nhà của Lenin, lúc đó đang lẩn trốn ở London. Từ đó, Lenin và Trotsky chính thức kết giao và trở thành đồng minh. Trotsky có tài năng hùng biện tuyệt vời, vì thế đã thu hút được sự ủng hộ của đông đảo công nhân nhà máy vũ trang, binh lính và thủy thủ, để thành lập Hồng Vệ Binh (Red Army).

Trái ngược với Trotsky, Lenin có những ý tưởng cấp tiến hơn. Lenin tham vọng thiết lập một tổ chức cách mạng nắm toàn quyền kiểm soát dưới danh nghĩa Chủ nghĩa Cộng sản. Ý định ban đầu của Lenin là đưa các cuộc biểu tình trên đường phố vào một trò chơi quyền lực, để có thể đưa đảng Bolshevik của ông lên nắm quyền. Lenin ý thức rằng không thể đòi quyền lực dưới cái tên Đảng Bolshevik, bởi vì nó chỉ là tiểu số, không có tiếng tăm. Vì thế, Lenin đã ranh ma kêu gọi sự ủng hộ quyền lực sang cho những công nhân Soviet, nhờ đó chiếm được cảm tình của cả ba nhóm đối lập.

Đầu tháng 4/1917, Lenin trở về Nga từ Zurich, Thụy Sĩ, trên một toa xe lửa bịt kín. Sau đó, Lenin hùng hồn phát biểu trước đám đông, yêu cầm chấm dứt chiến tranh và phải trao trả tất cả quyền hành cho những công nhân Soviet. Tận dụng thế mạnh của tuyên truyền, Lenin đã cuốn hút và mê hoặc những người Soviet bằng dối trá rằng, cách mạng sẽ mang đến tự do bầu cử và tuyên bố những người công nhân Soviet nên cai trị nước Nga. Tất nhiên, điều mà Lenin thực sự muốn nói là, những người Soviet có thể thống trị nước Nga, với điều kiện phải chấp nhận sự kiểm soát toàn diện của đảng Bolshevik. Lenin tin rằng một khi đảng Bolshevik của ông giành được quyền kiểm soát chính phủ dưới danh nghĩa Soviet, thì sẽ rất dễ dàng giành lấy quyền lực từ các nhà lãnh đạo đảng Menshevik và đảng Cách mạng Xã hội (Social Revolutionary).

Mùa Đông năm 1916, sự thiếu thốn thực phẩm trở nên nghiêm trọng, dẫn đến giá bánh mì tăng cao. Ngày 23/2/1917, vì không thể mua được bánh mì, nên nhiều phụ nữ trong thành phố Petrograd đã nổi loạn. Ngày 24/2/1917, khoảng 200 ngàn công nhân tràn xuống đường biểu tình với sự ủng hộ âm thầm của đội kỵ binh Cossak, tức đội dẹp loạn của Sa Hoàng Nicolas II, bằng cách từ chối tấn công đám đông biểu tình. Ngày 14/3/1917, Chính phủ Lâm thời được thiết lập với sự thoái vị của Sa Hoàng Nicolas II.

Ngày 23/9/1917, những người công nhân Soviet đã bầu Trotsky làm Chủ tịch, đảm nhận vai trò lãnh đạo đảng Bolshevik. Với việc Lenin tạm thời đứng sau hậu trường và Trotsky lãnh đạo tiền tuyến, đảng Bolshevik nhanh chóng tiến đến thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng 10. Việc hạ gục và chiếm giữ Chính phủ lâm thời (Provisional Government) diễn ra khá dễ dàng, gây ngạc nhiên đối với đảng Bolshevik. Khoảng một giờ chiều ngày 25/10/1917, Trotsky thông báo chính thức cho những người công nhân Soviet, sự sụp đổ của Chính phủ lâm thời và sự chiếm đóng các địa điểm chiến lược trong thành phố Petrograd.

Ngày 24/10, các đơn vị của Hồng Quân đã chiếm quyền kiểm soát thành phố. Các tòa nhà chính, nhà máy điện, ngân hàng quốc gia, trạm đường sắt và xe điện, đều nằm trong tay của đảng Bolshevik. Vào đêm 25/26 tháng 10, người của đảng Bolshevik tấn công Cung điện Mùa Đông và bắt giữ Chính phủ lâm thời. Lenin tuyên bố thành lập một chính phủ mới của Nga và toàn bộ quyền hành của nước Nga lọt vào tay của những người Soviet.

Ngay trong đêm 26/10/1917 (theo lịch Gregorian của Nga là 7/11/1917), Đại hội Soviet khai mạc và tuyên bố thành lập chính quyền Soviet, với Lenin làm Chủ tịch của Hội đồng Ủy viên Nhân dân (Council of People’s Commissars), Trotsky làm Ủy viên Ngoại vụ và Stalin làm Ủy viên các Sắc tộc (Commisionar of Nationalities).

Sau Cách mạng tháng 10 : tiếng khóc than và sọ người chất cao như núi 

Chủ nghĩa cộng sản không phải là một quan điểm. Chủ nghĩa cộng sản là một tội ác

Sau Cách mạng tháng 10 năm 1917, Liên bang Xô Viết rơi vào nội chiến và cái tên Đảng cộng sản Nga cũng chính thức xuất hiện. Năm 1922, Ủy ban Trung ương bầu Joseph Stalin làm Tổng bí thư, một chức vụ không có thực quyền vào lúc đó. Tuy nhiên, Stalin rất ma mãnh, đã âm thầm thâu tóm quyền lực và sẵn sàng thanh trừng loại bỏ những kẻ chống đối. Cuối cùng, Stalin đã chiếm được quyền hành tuyệt đối và chỉ đứng sau Lenin.

Tháng 1/1925, Trotsky bị buộc phải từ chức Bộ trưởng Chiến tranh và sau đó phải trốn chạy sang Mexico để xin tị nạn, hy vọng thoát khỏi sự truy sát của Stalin. Stalin đã không nể "tình đồng chí" mà bỏ qua, mà còn sai sát thủ sang tận Mexico ám sat Trotsky. Ngày 20/8/1940, trong lúc Trotsky đang ngồi ở bàn làm việc trong một văn phòng ở Coyoacan, Mexico, thì Ramon Mercader, một điệp viên Liên Xô, giả dạng là bạn của Trotsky đến thăm và bất thình lình cầm chiếc búa sắt giấu trong người bổ mạnh vào đầu của Trotsky. Trotsky qua đời vì thương tích một ngày sau đó.

Không chỉ dã man thủ tiêu Trotsky, Stalin còn được cho là thủ phạm đứng sau cái chết của Lenin. Trong một nghiên cứu của Trung tâm y khoa thuộc Đại học Maryland, hai chuyên gia gồm tiến sĩ Harry Vinters, giáo sư khoa thần kinh tại Đại học California và một chuyên gia lịch sử Nga ở thành phố St. Petersburg, thì thuốc độc mới chính là nguyên nhân gây ra cái chết của Lenin. Và người bị tình nghi lớn nhất với nhiều bằng chứng cáo buộc chính là Joseph Stalin.

Bộ ba Lenin, Trotsky và Stalin đã từng là những đồng chí cộng sản thân thiết, cùng theo đuổi quyết tâm làm cách mạng giải phóng nước Nga. Thế nhưng, mục đích và toan tính thực sự đằng sau Cách mạng tháng 10 Nga chỉ là quyền lực và bạo lực.

Sau Cách mạng tháng 10, nước Nga Soviet chìm đắm trong nội chiến và bạo chúa Stalin đã thẳng tay tàn sát hàng chục triệu người chỉ vì bị tình nghi bất tuân hay chống lại chính quyền Soviet. Và cũng kể từ mốc thời gian đó, bạo lực của chủ nghĩa cộng sản đã lan truyền nhanh chóng sang khắp Đông Âu.

Thế kỉ đẫm máu và tang tóc của chủ nghĩa cộng sản

Không phải ngẫu nhiên mà hầu hết những người tôn thờ chủ nghĩa cộng sản nằm trong danh sách những kẻ độc tài thảm sát nhiều người nhất trên thế giới : Joseph Stalin, Mao Trạch Đông, Lenin, Pol Pot, Hồ Chí Minh, Kim II Sung (1).

Một trong những nhà báo được yêu thích nhất của Anh quốc, Alistair Cooke, đã viết về Stalin trong một lá thư với tựa đề "Bạo chúa điên loạn và độc ác nhất" như sau :

"Stalin thức dậy vào đầu giờ tối, ngồi xuống, nhấp ly Vodka và bắt đầu cái mà tôi gọi là chữ ký hoàng hôn, tức là lệnh hành quyết : hôm nay một anh rê ; ngày mai đốt sáu ngôi làng ; ngày hôm sau nữa, nhờ vào chỉ điểm của một đại sứ rằng hai sĩ quan Nga có âm mưu phản loạn, Stalin ra lệnh bắn luôn hai ngàn sĩ quan cấp tá trở lên vào lúc rạng sáng.

Không lâu sau khi Thế chiến hai bắt đầu, các văn phòng nước ngoài bắt đầu tính toán xem Stalin đã giết bao nhiêu người. Không kể số thương vong vì trận mạc. Người Anh đoán chừng bảy, tám triệu. Những người theo quan điểm tự do tiến bộ ở cả Anh và Mỹ miễn cưỡng, không muốn tin rằng ông ta đã hành quyết người vô tội, mà chỉ là những phần tử chống đảng nguy hiểm thực sự. Bộ Ngoại giao Mỹ, quá lo ngại về chủ nghĩa cộng sản, đoán là có 20 triệu người. Cho mãi đến khi chủ nghĩa cộng sản sụp đổ năm 1991, người Nga mở kho tài liệu. Con số đúng của Kremlin là 27 triệu".

Giáo sư sử học của Đại học Princeton, Stephen Kotkin, đã có một bài phân tích "Thế kỷ máu của chủ nghĩa cộng sản" (Communism’s Bloody Century) trên tờ Wall Street Journal ngày 3/11/2017 như sau :

"Từ năm 1917, ở Liên Xô, Trung Quốc, Mông Cổ, Đông Âu, Đông Dương, Châu Phi, Afghanistan và nhiều nước Châu Mỹ Latin, chủ nghĩa cộng sản đã làm thiệt mạng ít nhất 65 triệu người, theo nghiên cứu cẩn thận của các nhà dân số học.

Những công cụ hủy diệt của chủ nghĩa cộng sản bao gồm việc trục xuất hàng loạt, các trại cưỡng bức lao động và sự khủng bố của nhà nước cảnh sát - một mô hình được lập ra bởi Lenin và đặc biệt là người kế tục ông là Joseph Stalin. Mô hình này được nhân rộng nhiều nơi. Dù chủ nghĩa cộng sản đã cố ý giết chết một lượng lớn người chống đối, trong thực tế số nạn nhân gián tiếp còn nhiều hơn nữa do chết đói - hậu quả của những dự án tàn bạo về cải tạo xã hội".

Tại Trung Quốc, Mao Trạch Đông với chính sách Đại Nhảy Vọt (Great Leap Forward) đã làm thiệt mạng ít nhất 45 triệu người từ năm 1958 đến 1962. Đây là cuộc thảm sát kinh hoàng nhất trong lịch sử nhân loại. Chưa dừng lại ở đó, khoảng tháng 5/1966, Mao còn khởi động cuộc Cách mạng Văn Hóa (Cultural Revolution), thành lập Hồng Vệ Binh (Red Guards) và ra lệnh cho họ tiến hành hàng loạt các vụ thảm sát người bii tình nghi chống đối ở Bắc Kinh và các thành phố khác. Theo ước tính của một học giả nghiên cứu về cuộc Cách mạng Văn hóa, Song Yongyi, thì có ít nhất từ 500.000 đến 8 triệu người đã bị giết chết (2).

Nhà văn và tác giả sách, Ma Jian, cũng đã viết về sự kinh hoàng của Cách mạng Văn hóa trên tờ báo uy tín Project Syndicate như sau :

"Tại tỉnh Quảng Tây, nơi một vài vụ bạo lực tồi tệ nhất xảy ra, gần 100.000 người đã bị giết hại trong tháng Bảy và tháng Tám năm 1968. Trong văn bản chính thức "Đại sự ký Cách mạng Văn hóa ở Quảng Tây", nhiều trẻ sơ sinh xuất hiện trong danh sách những người thiệt mạng. Tác giả Zheng Yi đã tường thuật riêng ở huyện Vũ Tuyên, hơn 100 người đã bị ăn thịt, bởi việc ăn tươi nuốt sống kẻ thù là cách duy nhất để chứng minh lòng yêu mến đối với Mao. Gan, mắt và não được móc ra trong khi các nạn nhân vẫn còn sống" (3).

Tại Việt Nam, Hồ Chí Minh chủ mưu ra lệnh thủ tiêu hàng loạt những người đã từng đứng chung hàng ngũ với Việt Minh chống Pháp, để giành độc quyền lãnh đạo. Trong cuốn Vietnam 1945 : The Quest for Power (1997), David Marr ước tính rằng hàng ngàn người bị gán tội là "kẻ thù của Cách mạng" đã bị hành quyết, thủ tiêu hay bị chết trong lúc bị bắt giam trong thời gian từ cuối tháng 8 và đầu tháng 9 năm 1945. Chuyên gia về Việt Nam thuộc Đại học George Washington, Shawn McHale, cho biết rằng ít nhất 10.000 người đã bị Việt Minh hành hình hoặc ám sát trong giai đoạn cuối 1945.

Giáo sư khoa học chính trị tại trường Đại học Hawaii đã thống kê chi tiết tổng số người Việt Nam bị Việt Minh giết chỉ riêng từ 1945 đến 1956 khoảng từ 242.000 đến 922.000 người (4).

Chưa dừng lại ở đó, Hồ Chí Minh còn ra lệnh cho Đảng cộng sản Việt Nam tiến hành cuộc Cải cách Ruộng đất (Land Reform) từ 1949- 1956, đã khiến cho ít nhất gần 1 triệu người bị thiệt mạng.

Nhà thơ Xuân Diệu đã ca ngợi những cuộc đấu tố tàn ác đó  bằng những dòng thơ kinh tởm và khát máu :

Địa hào, đối lập ra tro

Lưng chừng, phản động đến giờ tan xương

Thắp đuốc cho sáng khắp đường,

Thắp đuốc cho sáng đình làng đêm nay

Lôi cổ bọn nó ra đây

Bắt quì gục xuống, đọa đày chết thôi

Bác sĩ người Úc, A. W. Wylie, phục vụ tại một bệnh viện ở đồng bằng sông Cửu Long trong những năm 1960 tại Việt Nam, đã kể lại những cảng tượng rùng rợn mắt thấy tai nghe như quân cộng sản đã thẳng tay tàn sát cả một thôn làng chỉ vì có thái độ trung lập, không ủng hộ ai - cộng sản hay chính quyền Sài Gòn và của lực lượng đồng minh. Bác sĩ Wylie trích dẫn một số trường hợp mà ông đã tận mắt chứng kiến (5)" :

- Lúc Việt Cộng kết liễu một người phụ nữ mang thai, cả hai chân cô chỉ còn lủng lẳng những "dải thịt" và buộc phải bị cắt bỏ. Chồng cô, là một trưởng thôn, vừa bị bóp cổ trước mắt cô, và cô cũng chứng kiến đứa con ba tuổi bị bắn chết. Bốn giờ sau khi chân bị cắt cụt, thai nhi trong bụng cô buộc phải hủy bỏ. Nhưng có lẽ điều tồi tệ nhất đã xảy ra với cô ngày hôm đó là cô đã sống sót.

- Việt Cộng đã bắt giữ một cảnh sát viên trong một ngôi làng, hai tay bị trói chặt. Một tay súng Việt Cộng đã bắn vào mũi xuyên qua xương gò má gần đôi mắt để cho chết từ từ trong đau đớn. Sau cùng người cảnh sát này đã chết vì chảy máu không ngừng.

- Một cô giáo 20 tuổi đã ẩn mình bằng cách quỳ xuống trong một góc để bảo vệ mạng sống, một tên Việt Cộng đã nhào tới bủa mạnh vào đầu cô giáo bằng con dao rựa. Nửa phần sau của đầu cô giáo đã bị chém đứt đến nổi bộ não màu đỏ ngà trong đầu của cô trào ra ngoài. Cô chết vì vỡ sọ và mất máu.

Tại Cambodia, Pol Pol và Khmer Đỏ cũng nhân danh chủ nghĩa cộng sản thảm sát hơn 2 triệu người Khmer bằng những thủ đoạn rợn người : chôn tập thể, hành quyết, đập đầu bằng cuốc, chặt đầu bằng rựa, cứa cổ bằng tre, bỏ thuốc độc vào giếng nước. Những cách đồng phủ trắng sọ người và những ao đầy thi thể thối rữa là những tội ác đáng nguyền rủa của bọn cộng sản Khmer Đỏ.

Thay lời kết

Sau Cách mạng tháng 10 Nga năm 1917 là sự ra đời và bành trướng của chủ nghĩa cộng sản tàn ác và đẫm máu hơn bất kì chế độ nào trong lịch sử nhân loại, với gần 100 triệu người thiệt mạng : chết vì bị hành quyết dã man, chết vì đói khát, chết vì khao khát tự do, chết vì tỏ thái độ không ưa thích chủ nghĩa cộng sản và chết vì bị thủ tiêu. Và cũng chính chủ nghĩa cộng sản đã đẻ ra những bạo chúa khát máu Joseph Stalin, Kim II Sung, Mao Trạch Đông, Pol Pot và Hồ Chí Minh, sẵn sàng thảm sát chính đồng bào của mình để nắm quyền. Những tộ ác của chủ nghĩa cộng sản sẽ không bao giờ bị lãng quên.

Những bạo chúa độc ác này đã nhân danh chủ nghĩa cộng sản để tuyên truyền và làm cách mạng để giải phóng đất nước và dân tộc ra khỏi nghèo khổ. Nhưng, trong thực tế, động cơ mà những bạo chúa này nhắm tới chỉ là quyền lực và danh lợi sau khi giành được chính quyền mang lại. Tự do, hạnh phúc mà bọn chúng rêu rao chỉ là bánh vẽ. Hậu quả mà những chế độ cộng sản mang lại cho người dân là nỗi đau câm lặng trước sự phô trương của những quan chức cộng sản đương quyền. Xét cho cùng, quyền lực của những chế độ cộng sản đã được xây dựng trên xác người và tồn tại trên nỗi đau thấu trời xanh của hàng trăm triệu người dưới quyền cai trị của chúng.

Vào đầu những năm 1990, chủ nghĩa cộng sản đã chính thức bị xóa sổ ngay tại Liên Xô, nơi sinh ra nó cũng như ở các nước Đông Âu khác. Thế giới đã chứng kiến nỗi hân hoan và sự vui mừng của những dân tộc vừa trút bỏ được ác mộng cộng sản. Các tượng đài của Lenin ở Đông Âu đã lần lượt bị giật sập trong tiếng reo hò của dân chúng bị ép buộc sống dưới ách cộng sản.

100 năm sau Cáng mạng Nga 1917, chỉ có 6% người dân Nga cảm thấy tự hào về Cách mạng tháng 10 và hầu hết đều muốn quên đi (6). Thế mà, lạ thay, Đảng cộng sản Việt Nam và một số "trí thức xã hội chủ nghĩa" vẫn ngoan cố bơi ngược lại trào lưu tiến hóa của nhân loại : tiếp tục hội họp và khóc mướn cho thứ chủ nghĩa bạo ngược và độc ác.

Gõ vào ô tìm kiếm (search) của Facebook cụm từ "Chúc mừng Cách mạng tháng 10 Nga", sẽ hiện lên các bài post của những "trí thức xã hội chủ nghĩa" ca tụng Cách mạng tháng 10. Họ biết rõ gốc rễ và thủ phạm gây ra cái chết đau đớn và oan ức cho hàng trăm triệu người trên thế giới và hàng triệu người ở Việt Nam, không chừng trong đó có cả thân nhân của gia đình họ, nhưng họ mà vẫn hân hoan kỉ niệm Cách mạng tháng 10 Nga.  Phải gọi những "trí thức xã hội chủ nghĩa" này là loại người gì ?

Mai V. Pham

(07/11/2017)

Chú thích :

(1) "Saddam Hussein, Hitler, Stalin, Mao, & More : 13 Deadliest Dictators", Daily Beast, 21/10/2011

(2) "China’s Cultural Revolution, Explained", Austin Ramzy, New York Times, 14/5/2016)

(3) "The Revolution Will Not Be Memorialized", Ma Jian, 31/5/2016)

(4) "Statistics of Vietnamese Democide Estimates, Calculations, and Sources", R.J. Rummel, University of Hawaii)

(5) "The Blood-Red Hands of Ho Chi Minh", Reader’s Digest, 1968)

(6) "Forget Lenin. 100 Years After the Revolution", Anna Nemtsova, Daily Beast, 28/10/2017)

Tham khảo :

http://www.bbc.co.uk/programmes/articles/4dn4Zk3dr70JVNYpHlY59Cc/the-maddest-and-most-criminal-of-tyrants-20-june-2003

https://www.wsj.com/articles/the-communist-century-1509726265

http://www.paulbogdanor.com/left/vietnam/hochiminh.html

https://www.thedailybeast.com/saddam-hussein-hitler-stalin-mao-and-more-13-deadliest-dictators-photos

http://www.historytoday.com/frank-dik%C3%B6tter/looking-back-great-leap-forward

https://www.nytimes.com/2016/05/15/world/asia/china-cultural-revolution-explainer.html

https://www.project-syndicate.org/commentary/the-revolution-will-not-be-memorialized?barrier=accessreg

http://www.rfa.org/english/news/vietnam_landreform-20060608.html

http://www.bbc.com/vietnamese/culturesport/story/2006/03/printable/060301_postcolonial_culture.shtml

https://www.thedailybeast.com/rasputin-not-lenin-feels-the-love-in-russias-100-year-celebration-of-revolution