Mai Khôi với tấm biểu ngữ "Piss on you, Trump" công khai giữa đường phố Hà Nội đã gây sóng, sóng cả từ hai phía trái và phải, xanh và đỏ, trắng và đen. Đó là phản ứng tự nhiên, người ta gọi là hợp quy luật. Nó chỉ đơn thuần phản ánh trung thực một tình trạng có thật là sự chia tách và phân hóa nền văn hóa xã hội của công chúng Việt thành hai lớp đặc trưng : một bộ phận người việt tiên tiến đang bộc lộ sự trưởng thành tiệm cận với nền văn minh của nhân loại tiến bộ, một bộ phận chưa thoát ra khỏi những quan niệm văn hóa và đạo đức từ ngàn năm phong kiến. Một mặt cũng phản ánh sản phẩm còn lại của một nền giáo dục hướng tới tước đoạt vai trò cá nhân và ý thức cá nhân của chế độ cộng sản.
Mai Khôi với tấm biểu ngữ "Piss on you, Trump" công khai giữa đường phố Hà Nội
Với câu "Piss on you, Trump", (đái vào ông, Trump) có tất cả những gì đang xảy ra ngược lại trên đất Việt Nam, ngược lại tất cả những gì người ta dạy dỗ, người ta đang muốn xóa hẳn ý thức tự do cá nhân hay bẻ gãy ý nguyện tự do một dân tộc. Một ông Tổng thống một quốc gia đứng đầu thế giới, một quốc gia mà nếu có thể coi Hành tinh là một quốc gia thống nhất thì ông ta chính là vị Hoàng đế toàn cầu, nhưng ông ta tên là Trump, bất kể người nào cũng có quyền chỉ gọi tên ông, không cần biết ông là vua hay hoàng đế, không biết ông có là Tổng thống, Tổng bí thư hay Thủ tướng một quốc gia. Và nếu ông "chẳng ra gì", nếu nhân cách của ông chẳng có gì xứng đáng được tôn trọng, thì ông có thể bị ném đá, bị ném cà chua, trứng thối mỗi khi ông xuất hiện công khai trước công chúng. Trong con mắt từng người, ông ta có thể phải bị ném mắm tôm, ném phân chó, và với Mai Khôi, ông ta đáng bị "đái lên" ! Ông là một tổng thống của quốc gia dân chủ lớn nhất thế giới, có trách nhiệm dẫn dắt nền dân chủ toàn cầu, nhưng ông đã phải chịu để bà Melania ở lại Trung Quốc chỉ vì không biết phải trả lời bức thư của con gái Nguyễn Ngọc Như Quỳnh như thế nào một khi có mặt tại Việt Nam và sẽ phải nâng cốc, cười nói, cám ơn với các thủ phạm gây nên tội ác vô nhân đạo với những đứa trẻ vô tội, và để ông có thể đọc một bài diễn văn chỉ gồm tiền và buôn bán thương mại. Đó là một sự hèn mạt, một sự thóa mạ công lý và đạo đức. Ông có thể xứng với cái gì ? Tất cả những ông Tổng thống có thể bị dân chúng chỉ trích, bôi bác, thóa mạ tùy thích mỗi khi bộc lộ khuyết tật. Bill Clinton, Nixon, Chirac, Hollande..
Quyền bộc lộ, biểu đạt tư tưởng và phán định cá nhân không bằng bạo lực là quyền chính đáng và bất khả xâm phạm của con người, nếu đó đúng được coi là con người. Quyền đó cùng một lúc chứng minh tư cách làm người của con người, vừa kiểm chứng tính chính danh của chế độ và mức độ giác ngộ văn minh, sự trưởng thành về văn hóa của dân chúng một quốc gia.
Nhưng luật pháp Mỹ, cũng như luật pháp các quốc gia văn minh khác không xử phạt Mai Khôi, vì luật pháp của các quốc gia này do chính người dân làm ra, có mục đích bảo vệ quyền con người chống lại mọi sự lạm dụng của chính quyền. Luật được làm thành công cụ của dân chúng để kiểm soát và khống chế chính quyền, không phải thứ luật do một thiểu số những kẻ cầm quyền áp đặt để kiểm soát tự do của dân chúng nhằm bảo vệ chế độ.
"Đái" lên người một ông Tổng thống, không chỉ đơn giản là bôi nhọ, nó còn tệ hơn bôi nhọ. Nhưng ở Việt Nam, nói sự thật về hình ảnh phản cảm, về hành vi, về sự cư xử thiếu lịch thiệp của một vị bí thư tỉnh uỷ, bị phạt 3 triệu. Kể ra thiếu sót của một vị Bộ tưởng bị phạt 5 triệu. Một vị nghị sĩ giữa diễn đàn Quốc hội đề nghị làm luật chống bôi nhọ lãnh đạo. Đây là não trạng tư duy Việt, là trình độ văn hóa của tầng lớp tinh hoa Việt, một thứ sản phẩm của chủ nghĩa phong kiến.
Mai Khôi đã thực chất muốn nói rằng "hãy piss (đái) vào luật pháp Việt Nam". Luật Việt Nam là luật đảng, luật của những người theo đảng cộng sản, không phải luật của toàn dân, luật chỉ để bảo vệ đảng, không bảo vệ dân và quyền của dân. Nếu hành vi của ông Trump có thể bị "đái lên", thì đó là thứ luật không đáng được đối xử lịch sự hơn. Mai Khôi đã biết sử dụng cơ hội Tổng thống Trump có mặt tại Việt Nam để vừa ca ngợi luật pháp Mỹ, ca ngợi nền dân chủ mà Mỹ cùng các nước văn minh đại diện, vừa phỉ báng nền dân chủ "đểu" của chế độ cộng sản, vừa tẩy não cho những cái đầu bệnh tật đáng thương của ngừơi Việt.
Hành vi của Mai Khôi, mặc dù "chẳng là gì" ở xứ sở dân chủ, phải được tôn xưng là một hành động anh hùng trên xứ sở độc đảng toàn trị tại Việt Nam. Nó có ý nghĩa khai sáng còn hơn hàng vạn trang sách dậy dân chủ của các lý thuyết gia chuyên nghiệp. Nó giống một tiếng bom nổ giữa không gian đang đầy ắp những đe doạ khủng bố. Hình ảnh Mai Khôi với tấm biểu ngữ sẽ có mặt trong từ điển những ngôn ngữ dân chủ Việt Nam và thế giới. Đó chính là một phát kiến và một cống hiến vô giá. Rồi người Việt sẽ nhận ra điều đó.
Paris, 16/11/2017
Bùi Quang Vơm
