Gần 30 năm trước, hệ thống xã hội chủ nghĩa tại Liên Xô và Đông Âu đã sụp đổ. Trước năm 1990, Đảng cộng sản Liên Xô vẫn còn nghĩ rằng cộng sản có thể cải tổ. Do vậy, họ đưa Gorbachev lên nắm quyền như một chọn lựa để thực hiện những chính sách đổi mới và mở cửa. Thực tâm Gorbachev cũng không hề muốn cộng sản sụp đổ, nhưng ông đã thất bại trong các chính sách cải tổ và lịch sử sang trang. Ông từng đau đớn thừa nhận : "Tôi đã bỏ một nửa cuộc đời cho lý tưởng cộng sản. Ngày hôm nay tôi phải đau buồn mà thú nhận rằng, cộng sản chỉ biết tuyên truyền và dối trá".
Hệ thống xã hội chủ nghĩa tại Liên Xô và Đông Âu đã sụp đổ
Với nhiều người, năm 1990 là một sự kiện đầy bất ngờ. Cuối tháng 11/1989, lãnh tụ cộng sản Romania vẫn mạnh dạn tuyên bố "Cộng sản chỉ sụp đổ khi quả lê rụng từ cành táo". Cá nhân tôi cho rằng tuyên bố của Ceausescu là thành thực ông nghĩ vậy. Không phải vì ông không biết cộng sản tại Romania đã rất đổ nát, có lẽ ông cùng chung suy nghĩ với nhiều người khi cho rằng cộng sản có thể cải tổ được hoặc Liên Xô sẽ không bỏ rơi nhưng nước vệ tinh của mình. Trái với sự can thiệp của Nga năm 1956 dập tắt cách mạng Hungary, cách mạng Tiệp Khắc 1968 hay Ba Lan 1981, lần này, các nước cộng sản Liên Xô và Đông Âu đều lần lượt sụp đổ không một phương thuốc nào có thể cứu nguy được.
Quả thật vào thời điểm bấy giờ, hiện tượng này là một sự kiện đầy bất ngờ, với cả báo chí, truyền thông phương Tây, với nhân dân các nước xã hội chủ nghĩa và thậm chí với cả những lãnh tụ cộng sản. Nhưng đây là một sự kiện có thể hiểu được. Nó cho chúng ta hiểu rằng lẽ phải có một sức mạnh vô địch, điều gì đúng thì điều đó sẽ đến mà không một ai có thể ngăn cản được. Tại sao Socrates chấp nhận uống bát thuốc độc, tại sao đức chúa Jesus chấp nhận bị hành quyết trên cây thập giá và điều gì đã khiến Gandhi đi bộ dọc bờ biển ròng rã 24 ngày để phản đối thực dân Anh ? Chắc chắn họ phải có niềm tin vô cùng mạnh mẽ vào lẽ phải.
Gần đây, chúng ta nghe nhiều trên truyền thông đảng về các chính sách cải tổ, tinh giản bộ máy, chống tham nhũng quan liêu. Chính quyền cộng sản Việt Nam đang cận kề những ngày cuối cùng của nó và loay hoay tìm cách cải tổ. Nhưng liệu lần này, cộng sản có một lần nữa may mắn tồn tại qua làn sóng dân chủ không ? Chính quyền Việt Nam giờ đây không còn một lẽ phải, một tính chính đáng nào. Họ đã thất bại một cách không thể thảm hại hơn trên mọi địa hạt và thậm chí không còn lấy dù chỉ một ảo tưởng. Cộng sản không còn một lý do gì để tồn tại.
Thời đại khai sáng đã đến và xóa sổ đi sự cai trị của những kẻ bạo chúa ngu dốt. Thế giới được vận hành dựa trên những tư tưởng nhân văn. Một xã hội dựa trên những ý tưởng tốt đẹp, những giá trị đúng sẽ đi lên. Một xã hội dựa trên tư tưởng tồi dở sẽ đi vào dĩ vãng. Chính quyền Việt Nam giờ đây không còn lấy một tư tưởng nào, cũng chẳng còn mấy đảng viên tin tưởng vào chủ nghĩa cộng sản. Họ hiện nguyên hình là một đội quân chiếm đóng đang vỡ trận.
Gần đây, chúng ta cũng được chứng kiến những cuộc thanh trừng nội bộ được dẫn dắt bởi phe ông Nguyễn Phú Trọng. Sau khi loại được Nguyễn Tấn Dũng và loại bỏ Đinh La Thăng ra khỏi bộ chính trị, ông Trọng lần này tạm thắng thế. Nhưng cũng chính lúc này ông đã thất bại. Ông thất bại vì không thể đoàn kết được nội bộ của mình, để Đảng cộng sản của ông đi theo "quy luật biện chứng" tự thanh trừng lẫn nhau để cuối cùng tự tan vỡ. Trong cuộc chơi này, ông Trọng không ý thức được rằng ngày hôm nay ông có thể thanh trừng được một số đảng viên, nhưng ngày mai thì người bị thanh trừng chính là ông hay bất cứ đảng viên nào của phe ông. Rồi với nhân dân, ông và những người đồng chí của mình đã cướp đi các quyền con người của họ, nếu tiếp tục như vậy sau này liệu ông có thể đòi hỏi họ đối xử với ông như một con người ?
Trong thời gian tới, Đảng cộng sản sẽ có thể đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng. Nhưng cuộc khủng hoảng lớn nhất và cộng sản không thể vượt qua là khủng hoảng niềm tin. Như tổng thống Hoa Kì Franklin Roosevelt đã từng nói : "Điều duy nhất mà chúng ta phải sợ chính là nỗi sợ". Điều mà những người cộng sản sợ nhất bây giờ không ai khác chính là chủ nghĩa cộng sản.
Chủ nghĩa cộng sản đã đi vào lịch sử như một chủ nghĩa tệ hại nhất, có mức độ tàn phá cao nhất ; một thứ chủ nghĩa đã giết cả trăm triệu người chỉ trong vòng gần một thế kỉ. Người cộng sản cần nhận ra rằng chủ nghĩa cộng sản đã không còn là chỗ dựa của họ, nó không khác gì một mối nguy. Do vậy, mọi cố gắng duy trì chế độ cộng sản đều là quyết định tự tìm đến ngõ cụt, không chỉ cho các đảng viên mà cho cả dân tộc này. Mọi quyết định tìm đến ánh sáng dân chủ, tìm đến những người có lập trường hòa giải và hòa hợp dân tộc mới là lối thoát thực sự khôn ngoan cho bất cứ ai, kể cả các đảng viên Đảng cộng sản. Nếu ông Trọng, ông Dũng hay bất cứ đảng viên nào khác trong Đảng cộng sản vẫn tiếp tục cố tình không hiểu thì lịch sử sẽ ghi lại và nhắc đến họ với sự kinh ngạc đến tột cùng : Những người làm bất cứ việc gì cũng không thể sai hơn, nhưng khi có cơ hội cuối cùng thì họ vẫn tiếp tục làm sai.
Làn sóng dân chủ thứ tư đang đến rất gần. Trên thế giới, dân chủ đã thắng thế và trở thành một mô hình nhà nước không có đối thủ. Trong nước, những kẻ độc tài đang chật vật tìm những giải pháp, những chọn lựa cuối cùng. Một người cộng sản khôn ngoan là một người đưa ra lựa chọn đúng trong lúc này !
Khai Tâm
(4/2/2018)