Chỉ còn một tuần nữa là đến ngày bầu cử giữa nhiệm kỳ quốc hội Mỹ (Mid-term on 6th November 2018). Người dân Mỹ - Mỹ trắng, Mỹ đen, Mỹ vàng, Mỹ đỏ, Mỹ nhuôm nhuôm… Mỹ nào chẳng là Mỹ ? - nhiều người đã bỏ phiếu trước qua hình thức gửi thư, họ đã chọn lựa xong, đã dứt khoát tư tưởng trong quyết định bỏ phiếu cho một trong 2 đảng Cộng hòa hoặc Dân chủ.
Nền chính trị của Mỹ rất đặc biệt, chỉ có 2 đảng chính thay nhau nắm quyền điều hành đất nước là Dân chủ (Democratic Party) thành lập ngày 09/01/1828, còn được gọi là đảng Con Lừa và đảng Cộng hòa (Republican Party) thành lập ngày 20/03/1854, còn được gọi là đảng Con Voi viết tắt là GOP (Grand Old Party). Khi Cộng hòa nắm quyền thì Dân chủ trở thành đảng đối lập và ngược lại.
Việc xung đột quan điểm trong chuyện điều hành đất nước giữa 2 đảng là chuyện đương nhiên vì chủ trương, chính sách về kinh tế, ngoại giao, quốc phòng, giáo dục, y tế... của 2 đảng hoàn toàn khác nhau, tuy nhiên đều chung một mục đích : Phục vụ quyền lợi của người dân Mỹ, những người đã bỏ phiếu (cũng như không) cho họ.
Kể từ khi Tu Chính Án thứ nhất – The First Amendment được ghi vào Hiến Pháp Mỹ năm 1791 đến nay, chưa một tổng thống Cộng hòa hay Dân chủ xúc phạm, phỉ báng truyền thông và báo chí tự do cho đến khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống thứ 45 ngày 20/01/2017.
Hai đảng chính thay nhau nắm quyền điều hành đất nước là Dân chủ (Democratic Party), còn được gọi là đảng Con Lừa, và đảng Cộng hòa (Republican Party), còn được gọi là đảng Con Voi
Bước chân vào Tòa Bạch Ốc, Donald Trump luôn miệng gọi truyền thông báo chí tự do là kẻ thù của người dân (Enemy of the People) , gọi những tin tức họ đưa ra là tin giả (Fake News). Noi theo gương ông Trump, một số bài viết, video clip do người Việt thực hiện cũng lên án truyền thông, báo chí tự do, đồng thời vận động, kêu gọi người Việt bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa vào ngày 06/11/2018.
Trong phạm vi bài viết, không phân tích, đánh giá những bài báo, video đó, chỉ bàn đến nhận định mà “dường như” nhiều người Việt mắc phải – Đó là nhận định cho rằng đảng Cộng hòa là đảng chống cộng, tạo ra việc làm , đảng Dân chủ là thiên tả, tạo ra bọn trộm cướp, thành phần bất hảo (Republican create Jobs, Democratic create Mobs). Thiên tả ở đây là có khuynh hướng thân cộng, theo chủ nghĩa xã hội…
Cuộc chiến Quốc-Cộng ở Việt Nam kết thúc đã hơn 45 năm. Nhiều hồ sơ về cuộc chiến, nguyên nhân thất bại của người Mỹ, của miền Nam Việt Nam đã được giải mật, độc giả biết tiếng Anh có thể tìm kiếm dễ dàng bằng Google Search.
Người Mỹ bắt đầu can thiệp vào chính trường Việt Nam từ năm 1954 khi Thuyết Domino được Tổng thống Dwight D. Eisenhower giải thích trong một buổi họp nội các. Lo sợ sự bành trướng của chủ nghĩa cộng sản ở Đông Dương (Indochina) trong cuộc chiến tranh lạnh (Cold War).
Khi người Pháp đầu hàng Việt Minh trong trận chiến Điện Biên Phủ, hiệp định Genève được ký kết tháng 7 năm 1954, nước Việt Nam chia làm 2 miền Nam-Bắc thành 2 quốc gia với 2 thể chế đối chọi nhau, Cộng hòa và Cộng sản. Mỹ chính thức thay thế người Pháp, yểm trợ cho miền Nam thành lập chế độ cộng hòa, chống lại sự bành trướng của chủ thuyết cộng sản.
Trong quá trình 21 năm yểm trợ cho miền Nam chống quân cộng sản Bắc Việt có tất cả 5 đời tổng thống Mỹ chịu trách nhiệm trực tiếp tới những chính sách, kế hoạch can thiệp vào cuộc chiến. Đó là Dwight D. Eisenhower (1953-1961 - Republican), John F. Kennedy (1961-1963 - Democratic), Lyndon B. Johnson (1963-1969 - Democratic), Richard Nixon (1969-1974 - Republican), Gerald R. Ford (1974-1977 - Republican).
Trọng 5 tổng thống này, 3 ông Eisenhower, Nixon, Ford thuộc đảng Cộng hòa, 2 ông Kennedy, Johnson thuộc đảng DC. Tuy nhiên, thời gian Mỹ can thiệp mạnh nhất nằm trong giai đoạn cầm quyền của đảng Dân chủ 1961-1969, quân số Mỹ tham chiến tại Việt Nam lúc đó lên đến 540.000 cùng lúc phong trào phản chiến bắt đầu lên cao . Tổng thống Lyndon Johnson muốn chiến thắng cộng sản bằng giải pháp quân sự nhưng không thành công. Khi hòa đàm Paris khai mạc năm 1968, tổng thống Johnson đồng ý ngưng ném bom miền Bắc.
Sau khi tổng thống Richard Nixon (Cộng hòa) thay thế Lyndon B. Johnson (Dân chủ) tháng 01/1969, tháng 05/1969 Mỹ bắt đầu giảm bớt quân số tham chiến ở Việt Nam. Khởi đầu với những trận bóng bàn giao hữu năm 1971 , Mỹ và Trung Quốc tìm cách xích lại gần nhau, cố vấn an ninh của Nixon là Kissinger và Chu Ân Lai liên tiếp có những cuộc gặp gỡ bí mật.
Bắt tay được với Trung Quốc năm 1972 - thế lực yểm trợ mạnh nhất cho cuộc chiến xâm lăng miền Nam - Nixon chính thức tìm cách chấm dứt chiến tranh bằng đường lối thương thuyết, thúc đẩy và ép buộc chính quyền miền Nam ngồi vào bàn hội nghị, chấp nhận ký kết hiệp định ngưng chiến Paris với những điều khoản hoàn toàn bất lợi cho miền Nam trong cuộc bảo vệ tự do, dân chủ cho đất nước.
Ngày 30/04/1975, miền Nam thất thủ vì không còn vũ khí, đạn dược, tiếp liệu... Làn sóng người bỏ nước ra đi bắt đầu vào những ngày cuối tháng tư với trên một trăm ngàn người chạy trốn chế độ cộng sản. Những năm sau đó, làn sóng người Việt bỏ nước ra đi bằng đường biển càng ngày càng tăng cường độ.
Khi làn sóng thuyền nhân dâng cao vào những năm 1978-1979, tổng thống Jimmy Carter thuộc đảng Dân chủ là người tăng gấp đôi số lượng thuyền nhân được nhập cư vào Mỹ . Rất nhiều người trong số thuyền nhân Việt Nam được nhận vào thời gian này, ngày hôm nay chửi đảng Dân chủ là thiên tả, thổ tả, thân cộng…
Người Việt ở Mỹ đa số sống tập trung, quây quần, chùm đụp với nhau ở những thành phố như San Jose, Santa Ana, Westminster, Garden Grove, San Diego, Los Angeles, San Francisco... đều thuộc California (CA) và một vài thành phố khác là Houston, Arlington thuộc Texas (TX), Seattle, Portland thuộc Washington... rất ít khi va chạm quyền lợi, văn hóa, chủng tộc... với người da trắng nên mang ảo tưởng là ở Mỹ không có kỳ thị.
Nói đến người Việt ở Mỹ là nói đến California vì đây là tiểu bang giầu nhất nước Mỹ với nền kinh tế đứng hàng thứ 5 trên thế giới , an sinh xã hội do đó cũng được chính phủ đài thọ cao nhất nước Mỹ. Người Việt sống ở California đông nhất, hưởng phúc lợi xã hội cao nhất so với các tiểu bang khác. Ở Quốc hội, đảng Dân chủ chiếm đa số ghế ở cả 2 viện từ nhiều năm qua, Thống đốc hầu hết là người đảng DC nên mọi chính sách từ kinh tế, giáo dục đến an sinh xã hội, di trú... gần như đều do đảng DC quyết định.
Tuy nhiên cứ nhìn sinh hoạt chính trị của người Việt ở thủ đô người Việt tị nạn - Little Sài Gòn – hay San José sẽ thấy đa số luôn phê bình, chỉ trích, chửi bới đảng Dân chủ là thiên tả, thân cộng… Vậy đâu là lý do, dữ kiện, facts, data... để cho số người Việt nói trên có kết luận rằng đảng Cộng hòa là đảng chống cộng, còn Dân chủ là thiên tả ?
Tại sao ? Phải chăng họ muốn từ bỏ những phúc lợi mà họ đang hường ? Chắc chắn là không ! Vậy thì lý do nào ? Có trời mới hiểu. Ông Trump và đảng Cộng hòa đang dự trù, tìm cách hủy bỏ Obamacare lần thứ hai nếu đảng Cộng hòa thắng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào thứ ba tuần tới (06/11/2018).
Hai biến cố có nguyên nhân chính trị tiềm ẩn mới nhất đây, vụ bom thư được gửi tới nhà các lãnh đạo đảng Dân chủ như Hillary Clinton, Barack Obama .., một số nhân vật có danh tiếng như tỉ phú George Soros, tài tử Robert De Niro.., những người từng công khai chỉ trích, phê bình, lên án Donald Trump và vụ xả súng bắn chết 11 người, gây thương tích nặng nề cho nhiều người khác ở môt giáo đường Do Thái tại Pittsburgh đều do những kẻ cuồng Trump (Cesar Sayoc và Robert Bowers) là thủ phạm. Đừng cho rằng những lời nói kích động, khuyến khích bạo lực, kỳ thị chủng tộc của ông Donald Trump không ảnh hưởng, tác động gì đến những người này.
Có điều gì bảo đảm chắc chắn rằng sẽ không bao giờ có một vụ xả súng bắn vào trường học, đám đông, chùa chiền, nhà thờ, trung tâm mua sắm... của người Việt ở San Jose, Santa Ana, Westminster, San Diego, Houston, Arlington, Seattle… ?
Bầu cho đảng phái nào là quyền tự do chọn lựa của mỗi người, thế nhưng trước khi quyết định, cũng nên tim hiểu, soi gương, suy nghĩ, nhìn lại mình để tự hỏi rằng : Ta là ai ? Làm gì trên đất nước này ? Tại sao ta có mặt ở đây ? Ta đứng ở đâu trong xã hội Mỹ ? Ta chạy trốn cái gì, ta mong muốn điều gì khi rời bỏ quê hương, đất nước ra đi ?
Thạch Đạt Lang
(31/10/2018)