Ngày 08/08/2017, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Jim Mattis tiếp đồng nhiệm Việt Nam Ngô Xuân Lịch tại Lầu Năm Góc, Virginia. Trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng sức ép tại Biển Đông, Hoa Kỳ cam kết củng cố hợp tác quân sự với Việt Nam và sẽ gửi một hàng không mẫu hạm đến thăm vào năm tới.
Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ James Mattis (T) tiếp đồng nhiệm Việt Nam tướng Ngô Xuân Lịch, tại Lầu Năm Góc, Arlington, Virginia, ngày 08/08/2017 REUTERS
Theo Reuters, trong cuộc gặp gỡ tại bộ Quốc Phòng Mỹ, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Jim Mattis và đồng nhiệm Việt Nam Ngô Xuân Lịch đồng ý là hai nước sẽ tăng cường hợp tác quốc phòng trong bối cảnh Việt Nam ngày càng bị Trung Quốc lấn áp, quan hệ Hà Nội và Bắc Kinh có dấu hiệu xấu đi.
Tại Biển Đông, ngư dân Việt Nam liên tục bị tấn công và gần đây nhất, hồi tháng 7, Việt Nam phải hủy bỏ một số dự án thăm do dầu hỏa do áp lực của Bắc Kinh.
Tại hội nghị ASEAN, cuối tuần qua ở Manila, Philippines, Việt Nam đòi phải đưa lời lẽ cứng rắn chỉ trích Bắc Kinh «quân sự hóa Biển Đông» vào bản thông cáo chung. Trung Quốc biểu lộ giận dữ hủy bỏ cuộc gặp cấp ngoại trưởng hai nước.
Trong bối cảnh này, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ tuyên bố với đồng nhiệm Việt Nam là «mối quan hệ quốc phòng chặt chẽ giữa Mỹ và Việt Nam đặt trên nền tảng (bảo vệ) quyền lợi chung kể của quyền tự do lưu thông tại Biển Đông ».
Bộ trưởng Jim Mattis hoan nghênh vai trò «lãnh đạo đang lên » của Việt Nam trong khu vực châu Á Thái Bình Dương. Một trong những cử chỉ tiêu biểu cho xu hướng quan hệ ngày càng được củng cố giữa Mỹ và Việt Nam là chủ nhân Lầu Năm Góc thông báo một hàng không mẫu hạm sẽ đến Việt Nam vào năm 2018.
Dự án này đã được thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thảo luận với tổng thống Donald Trump hồi tháng 5.
Đây là lần đầu tiên kể từ khi kết thúc chiến tranh Việt Nam 1975, một hàng không mẫu hạm Mỹ sẽ thăm Việt Nam.
Tú Anh
Nguồn : RFI, 09/08/2017
Tân Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin
Tổng thống Cộng hòa Donald Trump sẽ bắt tay với Tổng thống Nga Vladimir Vladimirovich Putin để giải quyết nhiều "điểm nóng" trên thế giới từng chia rẽ hai nước dưới thời Tổng thống mãn nhiệm Barack Obama,nhưng liệu Việt Nam thân Tầu có được ích gì không ?
Câu hỏi nằm trong bối cảnh chính trị mới của chinh quyền Donald Trump, người bất ngờ đắc cử Tổng thống Mỹ ngày 8/11/2016, không do được nhiều phiếu bầu của cử tri mà bởi 304 lá phiếu trên tổng số 538 của Đại Cử tri đoàn (College Votes).
Đối thủ của ông Trump, bà cựu Ngọai trưởng Mỹ Hillary Clinton của đảng Dân chủ được hơn ông Trump gần 3 triệu phiếu nhưng lại thua cuộc vì không hội đủ 270 phiếu cần thiết của Đại cử tri đoàn.
Bàn tay Nga ?
Sự thua cuộc của Bà Clinton không đơn giản, vì ông Trump, trước mắt người dân Mỹ, là Tổng thống của thiểu số cử tri. Ông Trump còn bị nhiều người Mỹ quan ngại cho tương lai quốc gia khi các Cơ quan an ninh và Tình báo Hoa Kỳ gắn kết chiến thắng của ông với kế họach phá họai cuộc bầu cử Mỹ của tình báo Nga.
Hai cơ quan, Tình báo Trung ương (Federal Security Service, FSB), trước đây là KGB và Tình báo Quân đội (GRU) của Nga bị nhận diện nhúng tay phá họai cuộc bầu cử Mỹ với chủ trương làm cho ông Trump đắc cử.
Tuy nhiên, các viên chức an ninh hàng đầu của Hoa Kỳ không xác định được mức độ ảnh hưởng của phá họai Nga đối với sự lựa chọn của cử tri Mỹ. Nhưng họ đã phúc trình với Tổng thống Barack Obama, ông Donald Trump và Quốc hội Mỹ rằng sự phá họai chống Bà Clinton và giúp ông Trump thắng cử nằm trong kế họach của tình báo Nga và do chính Tổng thống Putin ra lệnh và giám sát
Cơ quan an ninh-tình báo Mỹ cũng cho biết họ biết chắc an ninh Nga đã tung ra nhiều tin sai và sử dụng kỹ thuật điện cử cao tốc để chui vào đánh cắp các thông tin trong hệ thống máy điện tử của đảng Dân chủ và của ông John Podesta , Chủ tịch Ban vận động tranh của của bà Clinton.
Sau đó các cơ quan tình báo Nga lại chuyển cho Wikileaks, tổ chức chuyên phổ biến tin mật của nhiều nước để phát tán gây tác hại cho Bà Clinton.
Cũng có tin của an ninh Mỹ nói hệ thống máy của đảng Cộng Hòa cũng bị Nga xâm nhập nhưng họ không tung ra bất cứ tin nàocó hại cho ông Donald Trump.
Ông Donald Trump đã nhanh chóng chỉ trích đảng Dân chủ không biết bào vệ trước tấn công của tình báo Nga. Ông còn cáo buộc đảng Dân Chủ đã phối hợp với an ninh để tung tin Nga can thiệp vì quá thất vọng với thất bại ê chề.
Ông Trump hoàn toàn bác bỏ tin cho rằng ông Putin đã giúp ông đánh bại bà Clinton.Ông cũng không tin báo cáo của tình báo Mỹ chứa đựng sự thật
Cá nhân ông Trump và Ban Tham mưu của ông còn nói đi nói lại nhiều lần rằng vụ tin tặc Nga không thể thay đổi kết qủa bầu cử. Tất nhiên là không, nhưng ông Trump còn nói mà không đưa ra bằng cớ nào khi ông cáo buộc cơ quan an ninh-tình báo Mỹ đã tung tin sai lạc nhằm hạ úy tín ông
Sau khi có nhiều Dân biểu và Nghị sĩ của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa lên tiếng bất bình về thái độ coi thường cơ quan tình báo Mỹ của mình, ông Trump đã thay đổi lập trường
Lần đầu tiên, trong cuộc họp báo ngày 11/01/2017, ông Trumpđã thừa nhận Nga đã xâm nhập vào cuộc bầu cử ngày 8/11/2016.
Ông nói : "Tôi nghĩ Nga đã làm như thế. Ông Putin không nên làm như vậy. Ông ấy sẽ không làm như thế. Nước Nga sẽ tôn trọng Hoa Kỳ hơn khi tôi lãnh đạo chứ không như dưới thời của người khác". ("I think it was Russia". Putin "should not be doing it. He won't be doing it. Russia will have much greater respect for our country when I am leading it than when other people have led it").
Nhưng ngay sau câu nói này, ông Trump lại chữa cháy : "Nga không phải là nước duy nhất tấn công vào các mục tiêu của Hoa Kỳ". (Russia is not the only nation that hacks US targets). Ông cũng nói thêm có thể là Trung Quốc, Nhật Bản hay nước nào đó.
Như thế rõ ràng là ông Donald Trump muốn giảm bớt sức nặng chỉ trích Nga trong câu nói của mình. Nhưng khi đề cập đến tin của an ninh Mỹ bị tiết lộ cho báo chí nói rằng gián điệp Nga đã có trong tay tin tức về cá nhân ông và tình hình tài chính của mình thì ông đã nổi cáu. Ông lên án sự tiết lộ ra ngoài những tin ông cho là "giả, sai lạc" về ông của an ninh Mỹ là đáng khinh bỉ (disgrace), bởi vì không ai khác ngoài ông đã đọc báo cáo của các viên chức an ninh đến thuyết trình cho ông biết.
Cơ quan FBI đang điều tra xem sự thật của tài liệu 2 trang này như thế nào, vì người cung cấp báo cáo này cho Chính phủ Mỹ là một cựu viên chức tình báo của nước Anh, được Mỹ thuê làm việc này, là người có quan hệ mật thiết với "nguồn tin Nga". Trong quá khứ, người này đã cung cấp cho Mỹ nhiều tin tức có "giá trị".
(Trích nguồn CNN - Cable News Network : "The allegations were presented in a two-page synopsis that was appended to a report on Russian interference in the 2016 election and drew in part from memos compiled by a former British intelligence operative, whose past work US intelligence officials consider credible").
Việt Nam được gì ?
Vậy, trước một Tổng thống Mỹ Donald Trump có quan hệ thế này thế nọ với nước Nga, theo tình báo Mỹ, và hy vọng sẽ được Tổng thống Putin, cựu Tư lệnh KGB của Nga, hợp tác trong tương lai thì Việt Nam có được gì không ?
Trước hết, dưới thời Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh (khóa VI) năm 1986, Trung Quốc thời Giang Trạch Dân-Đặng Tiểu Bình từng có tham vọng tái lập Thế giới cộng sản thu hẹp với Việt Nam, sau sự sụp đổ của nước Nga thời Mikhail Gorbachev. Nhưng chuyện này bất thành vì cuộc xâm lăng Cao Miên năm 1978 của Việt Nam đã đưa đến 2 cuộc chiến tranh biên giới tàn khốc giữa Việt Nam và Trung Quốc năm 1979-1990.
Hai nước nối lại bang giao năm 1991.
Sau đó, Việt Nam hoàn toàn bị lệ thuộc kinh tế và chính trị vào Trung Quốc để tồn tại. Càng về sau, từ thời các Tổng bí thư Đỗ Mười (khóa VII) , Lê Khả Phiêu (khóa VII), Nông Đức Mạnh (khóa IX và X) đến Nguyễn Phú Trọng (khóa XI và XII), đảng Cộng sản Việt Nam đã để cho Trung Quốc thao túng lãnh thổ qua các hợp tác kinh tế và phát triển trá hình. Nhân công Trung Quốc đã tràn ngập lãnh thổ, hàng hóa Tầu có mặt khắp nơi chốn và mỗi năm Việt Nam phải nhập siêu từ Trung Quốc trên 12 tỷ dollars.
Chỉ riêng kinh tế thôi, Việt Nam phải nhập phần lớn nguyên liệu từ Trung Quốc để sản xuất và gia công cho các công ty nước ngoài, mà phần lớn là của Trung Quốc, Hồng Kông và Đài Loan.
Đối với nước Nga, Tổng thống Putin từng tuyên bố coi Việt Nam là đồng minh chiến lược quan trọng nhất của Mạc Tư Khoa ở Châu Á. Nước Nga bán đủ loại vũ khí, tầu ngầm, tầu chiến, máy bay chiến đấu, radar, hỏa tiễn phòng không cho Việt Nam.
Nước Nga còn có cả nhà máy chế tạo vũ khí hợp doanh với Bộ Quốc phòng Việt Nam và chịu trách nhiệm đào tạo sĩ quan và huấn luyện cho lính Việt Nam.
Nhưng oái oăm thay, trước cuộc xâm lăng biển đảo Việt Nam của Trung Quốc, nước Nga đã bình chân như vại. Putin chỉ kêu gọi giải quyết xung đột bằng các biện pháp hòa bình nhưng lại hợp tác tập trận và tuần tra chung với Trung Quốc ở Biển Đông.
Nga cũng được Việt Nam cho sử dụng sân bay và hải cảng Cam Ranh để tiếp liệu cho không quân và sửa chữa tầu bè cho hải quân Nga.
Trong bối cảnh như thế thì Tổng thống Mỹ thân Nga, Donald Trump có giúp gì được cho Việt Nam, hay cứ để cho Hà Nội tự vùng vẫn mà tìm lối thoát giữa gọng kìm Nga-Tầu ?
Lý do vì ông Trump có rất ít kinh nghiệm với Trung Quốc ở Biển Đông, và càng chưa biết được con người thật và thế chiến lược của cựu trùm tình báo KGB, Vladimir Vladimirovich Putin.
Nhưng cũng chưa chắc Tổng bí thư, Chủ tịch nhà nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã hiểu được đường đi nước bước của ông Trump như thế nào đối với Bắc Kinh. Chỉ có điều chắc chắn là quan hệ kinh tế và mậu dịch giữa Bắc Kinh và Hoa Thịnh Đốn sẽ không còn như cũ khi ông Trump bươc chân vào Tòa Bạch Ốc ngày 20/01/2017.
Dù hai bên có chính sách khác nhau, nhưng một "cuộc chiến mậu dịch" giữa Mỹ và Trung Quốc là điều không ai muốn xẩy ra, nhất là đối với nền kinh tế nhỏ như Việt Nam. Quan hệ giữa Donald Trump và Tập Cận Bình, vì vậy sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Do đó chuyến thăm bất ngờ Trung Quốc từ 12 đến 15/01/2017 của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, trước ngày ông Donal Trump nhậm chức, cũng không phải là điều vô nghĩa.
Phạm Trần
(11/01/2017)
Khu trục hạm USS Mustin của Hải quân Hoa Kỳ. Chiếc Mustin đã ghé cảng Cam Ranh vào trung tuần tháng 12/2016, vào thời điểm thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc điện đàm với Tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump, sau đó ra Biển Đông nhận lại tàu lặn Mỹ do Bắc Kinh trả lại. Nguồn : wikipedia
Năm 2016 vừa kết thúc đã được đánh giá là một năm đánh dấu sự bình thường hóa hoàn toàn quan hệ Mỹ-Việt, với tuyên bố vào tháng 5/2016 của tổng thống Mỹ Barack Obama dỡ bỏ cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam. Thế nhưng năm mới 2017 đã mở ra với một ẩn số lớn cho Hà Nội : Quan hệ với tân chính quyền Mỹ của tổng thống Donald Trump sẽ ra sao trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng hung hăng áp đặt chủ quyền trên Biển Đông.
Phải nói là tình hình Biển Đông trong những ngày cuối năm 2016 nổi cộm với những thông tin liên tiếp về những động thái quyết đoán của Trung Quốc, trong lúc Hoa Kỳ gần như bất động vì bận bịu với công việc bàn giao quyền lực giữa tổng thống mãn nhiệm Barack Obama và tổng thống tân cử Donald Trump.
Trong những ngày cuối tháng 12 năm 2016, Bắc Kinh đã phái tàu sân bay Liêu Ninh và đội chiến hạm bảo vệ đi vào Biển Đông, sau khi Hải Quân nước này công khai thách thức Hải Quân Mỹ khi thu giữ trong một vài ngày một chiếc tàu lặn Hoa Kỳ trong vùng biển quốc tế ở Biển Đông, bất chấp mọi luật lệ quốc tế. Trước đó thì một trung tâm nghiên cứu Mỹ đã công bố loạt ảnh vệ tinh mới nhất cho thấy rõ việc Bắc Kinh đang quân sự hóa 7 hòn đảo nhân tạo mà họ đã bồi đắp trên cơ sở các bãi đá hay rạn san hô mà Trung Quốc đã chiếm đóng tại vùng quần đảo Trường Sa.
Tất cả những diễn biến trên chắc chắn sẽ tác động đến thời sự Biển Đông trong năm 2017. Theo chuyên san The Diplomat, trụ sở tại Nhật Bản, các động thái quyết đoán của Trung Quốc tại Biển Đông sẽ còn gia tăng trong năm nay tại Biển Đông, trong bối cảnh một trong những nước Đông Nam Á từng đi đầu trong việc chống lại sự bành trướng của Bắc Kinh là Philippines lại có dấu hiệu ngả theo Trung Quốc. Với việc Manila lên làm chủ tịch luân phiên Hiệp Hội Các Quốc Gia Đông Nam Á, ASEAN vốn đã bất lực trong việc ngăn chặn Trung Quốc sẽ lại càng thụ động hơn.
2016 : Việt Nam, nước cứng rắn nhất với Trung Quốc về Biển Đông
Trong số các nước bị Trung Quốc tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông, trong năm 2016, Việt Nam đã nổi lên thành quốc gia duy nhất đã có những động thái cụ thể nhằm phản ứng lại việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông, như chuyển pháo phản lực ra Trường Sa – điều mà chính quyền không hề chính thức công nhận – và củng cố thêm ít nhất là hai "đảo" dưới quyền kiểm soát của mình là Đá Lát và Trường Sa Lớn, bị ảnh vệ tinh phát hiện.
Vấn đề đối với Việt Nam là đồng minh chiến lược quan trọng của mình trong việc kháng lại Trung Quốc ở Biển Đông là Hoa Kỳ, lại chuẩn bị thay đổi chính quyền sau cuộc bầu cử tổng thống ngày 08/11/2016, với chiến thắng của ông Donald Trump, một người từng xác định quyết tâm tập trung cho nước Mỹ cho nên được cho là có thể ít quan tâm hơn đến Biển Đông so với người tiền nhiệm Barack Obama.
Chính trong bối cảnh nêu trên mà việc ông Trump cho biết sẵn sàng hợp tác với Việt Nam "để tăng cường mối quan hệ giữa hai quốc gia" khi ông nhận điện chúc mừng của thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc 14/12, cũng như lời chỉ trích Trung Quốc "xây một khu phức hợp quân sự lớn giữa Biển Đông" trong một tin nhắn Twitter ngày 04/12, đã được giới quan sát rất chú ý.
Động thái ngoại giao khéo léo đối với Donald Trump
Trả lời ban Việt Ngữ RFI về nội dung cuộc điện đàm giữa thủ tướng Việt Nam và tổng thống tân cử Mỹ, nhà báo Ngô Nhân Dụng của tờ Người Việt tại California cho rằng chính quyền Việt Nam đã có một cử chỉ ngoại giao khéo léo khi chúc mừng ông Donald Trump :
Ngô Nhân Dụng : Khi để thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gọi điện thoại chúc mừng ông Donald Trump, chính phủ Việt Nam đã có 1 quyết định rất hay, rất đáng làm : Ai cũng chúc mừng, Việt Nam mà không thì gây ra cảm tưởng là Việt Nam không cần đến chính phủ sắp tới của nước Mỹ
Nhưng ý nghĩa của chuyện đó như thế nào, thì còn phải chờ xem chính sách ngoại giao của chính phủ Trump được thể hiện ra sao, và nhất là mối bang giao giữa Mỹ với Trung Quốc ra sao, vì đó là điều quan trọng, sẽ ảnh hưởng tới bang giao Mỹ-Việt Nam.
Đối với nhà báo Ngô Nhân Dụng, tất cả những nội dung cuộc điện đàm - được chính phủ Việt Nam nêu lên một cách chi tiết, hay được phía ê kíp của tổng thống tân cử Mỹ xác nhận một cách ngắn gọn - chỉ mang tính chất xã giao thông thường, còn thực chất vấn đề thì phải chờ đến sau khi ông Donald Trump chính thức nhậm chức và triển khai chính sách đối ngoại của mình, trong đó nhân tố quan trọng vẫn quan hệ Mỹ-Trung, sẽ ảnh hưởng đến quan hệ giữa Mỹ với Việt Nam.
Không nên ngộ nhận : Biển Đông chỉ là phụ với ông Trump
Câu hỏi đặt ra là mối quan hệ Washington-Bắc Kinh sẽ ra sao với ông Donald Trump, đặc biệt là khi trong thời gian gần đây, tổng thống tân cử Mỹ đã nhiều lần đả kích Trung Quốc, kể cả việc Bắc Kinh đã xây dựng những "pháo đài khổng lồ" giữa Biển Đông ? Trên vấn đề này, nhà báo Ngô Nhân Dụng cho rằng không nên ngộ nhận về quan điểm của tổng thống tương lai của nước Mỹ, ông Trump rất cứng rắn với Trung Quốc, nhưng trên vấn đề kinh tế thương mại mà thôi, còn vấn đề an ninh Biển Đông chỉ là phụ :
Ngô Nhân Dụng : Ông Donald Trump tỏ ra rất cứng rắn với Trung Quốc, trong tất cả mọi chuyện, chứ không chỉ trong vấn đề Biển Đông...
Có lẽ điều mà ông Trump nhấn mạnh nhất, ngay từ khi tranh cử cho đến khi đắc cử rồi, vẫn là chuyện về thương mại giữa hai nước Mỹ và Trung Quốc. Ông ấy chỉ nhắc đến chuyện Trung Quốc xây những pháo đài khổng lồ ở Biển Đông nhân dịp nói về vấn đề bang giao về kinh tế.
Thành ra vấn đề an ninh ở Biển Đông, vấn đề đụng chạm giữa Mỹ và Trung Quốc khi Bắc Kinh tìm cách "xây những pháo đài khổng lồ", đó chỉ là chuyện phụ bên cạnh các vấn đề giao thương, kinh tế, trị giá đồng yuan với đô la, thuế xuất nhập cảng giữa hai nước...
Khi nào ông Trump với Trung Quốc đụng độ nhau về kinh tế, thương mại, lúc đó chính phủ Trump có thể mang vấn đề Biển Đông ra để làm đề tài "cãi nhau" tiếp, và việc cãi nhau đó có thể không phải là vấn đề chính trong bang giao giữa hai nước, mà chỉ là một vấn đề phụ mà chính quyền Trump trong tương lai sẽ đưa ra để làm áp lực thêm với Trung Quốc khi hai bên nói chuyện về kinh tế và thương mại.
Thành ra chúng ta không thể trông đợi là chính phủ Trump sẽ đặc biệt chú trọng đến vấn đề Trung Quốc đang lập những căn cứ quân sự ở Biển Đông.
Quan hệ Mỹ-Trung : Sóng gió trước mắt ?
Riêng về chính sách Biển Đông của ông Donald Trump, nhà báo Ngô Nhân Dụng cho rằng trước mắt, chính quyền Trump vẫn duy trì đường lối của tổng thống Mỹ tiền nhiệm là Obama, dùng nguyên tắc tự do hàng hải để ngăn chặn đà bành trướng của Trung Quốc, nhưng đứng ngoài các tranh chấp chủ quyền. Vấn đề là hồ sơ Đài Loan đang khuấy động quan hệ Mỹ-Trung, và quan hệ này trong ngắn hạn, sẽ phải trải qua một giai đoạn sóng gió.
Ngô Nhân Dụng : Có lẽ chính phủ Trump hiện giờ tỏ ra vẫn tiếp tục chính sách của chính phủ Obama, tức là dùng quyền giao thông hàng hải tự do làm lý do chính để tìm cách ngăn chặn sự bành trướng về quân sự của Trung Quốc ở trong vùng Biển Đông.
Từ xưa đến nay, chính sách của các chính phủ Mỹ từ thời Nixon là chỉ công nhận một nước Trung Hoa, và đối với Biển Đông là không can dự vào vấn đề chủ quyền các hòn đảo ở Hoàng Sa, Trường Sa... các chính phủ Mỹ từ xưa đến giờ luôn cho là họ không có ý kiến về vấn đề chủ quyền (ở Biển Đông), để cho chính phủ các nước tự tranh cãi với nhau, Mỹ chỉ lo một chuyên thôi : Làm sao cho giao thông trên vùng biển đó không bị tắc nghẽn vì những xung đột giữa các nước đó.
Thành ra, sau khi ông Trump đã tuyên bố những câu nẩy lửa - như tại sao phải giữ lấy chính sách một nước Trung Hoa làm gì - hoặc là có hành động như nói chuyện điện thoại với bà Thái Anh Văn tổng thống Đài Loan, những chuyện đó có thể khiến cho bang giao giữa Mỹ và Trung Quốc nóng lên trong thời gian tới, ít nhất là trong mấy tháng sau khi ông Trump lên cầm quyền.
Căng thẳng Mỹ Trung không phải là một điều mới lạ, và khi mà Bắc Kinh biểu dương lực lượng thì Washington cũng đã phản ứng bằng cách phô trương sức mạnh. Đây là điều đã từng xấy ra thời tổng thống Bill Clinton, vào năm 1995, khi để răn đe Trung Quốc về việc bắn tên lửa thị uy qua eo biển Đài Loan, Mỹ đã phái hai hàng không mẫu hạm đến khu vực để khẳng định quyết tâm bảo vệ đồng minh Đài Loan.
Mỹ-Trung khó có khả năng gây hấn với nhau vì Biển Đông
Đối với ông Ngô Nhân Dụng, kỳ này, chuyện Mỹ-Trung căng thẳng với nhau hoàn toàn có thể xẩy ra, và gay gắt hơn trước đây, nhưng rõ ràng là khó có khả năng Washington và Bắc Kinh gây chiến với nhau vì Biển Đông.
Ngô Nhân Dụng : Những chuyện hai bên diễu võ đã từng xẩy ra trong quá khứ, và rất có thể Trung Quốc sẽ có những hành động như vậy, và kỳ này sẽ mạnh hơn, chẳng hạn như ta biết, họ đang đưa những giàn phòng không lớn đến những hòn đảo nhân tạo mà họ đã lập ở Biển Đông.
Thì chính phủ Mỹ cũng có thể có những hành động biểu dương lực lượng mạnh hơn, nhưng bình thường mà nói, không thể nào tin rằng hai bên Mỹ và Trung Quốc có thể gây ra một cuộc chiến tranh với nhau chỉ vì những hòn đảo nho nhỏ ở Đông Nam Á, ở trong Biển Đông.
Thành ra cuộc "biểu diễn" đó sẽ còn tiếp tục, nhưng không nhất thiết đưa đến đứt đoạn về bang giao giữa Mỹ với Trung Quốc. Bối cảnh đó sẽ quyết định là Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng như thế nào.
Việt Nam cần duy trì quan hệ thân hữu với Mỹ
Tóm lại theo nhà báo Ngô Nhân Dụng do việc bang giao giữa chính quyền Trump với Trung Quốc sẽ tác động đến quan hệ Mỹ-Việt, chính quyền Việt Nam cần đẩy mạnh chính sách thân hữu với Hoa Kỳ để có được một đồng minh chống lại Trung Quốc trên vấn đề Biển Đông.
Ngô Nhân Dụng : Tôi nghĩ Việt Nam vẫn phải tìm cách tỏ ra thân thiện hơn với nước Mỹ, vì đó là những chính sách mà những nước như Singapore chẳng hạn vẫn theo từ trước đến giờ một cách hết sức khôn ngoan.
Chuyện ông Trump sẽ làm gì đối với với Biển Đông, hoàn toàn tùy thuộc vào bang giao giữa Mỹ với Trung Quốc. Nhưng mà chúng ta biết rằng ông Trump, theo như nhận xét của các nhà tâm lý học, là người thích được mọi người khen ngợi hơn là bị người ta chê. Ai mà chê ông ấy một câu thì ông ấy nổi sùng lên và có khi ông ấy nhớ mãi, nhưng mà được ai khen ngợi thì ông ấy sung sướng ghê lắm.
Thành ra việc chính phủ Việt Nam gọi điện thoại đến chúc mừng ông Trump là làm đúng, đánh vào tâm lý của ông Donald Trump. Hy vọng rằng trong tương lai, chính quyền Việt Nam sẽ tiếp tục chính sách đó, để có thể có nước Mỹ bên cạnh mình, trong việc đối đầu với Trung Quốc.
Trong những tháng tới đây, người ta có lẽ sẽ rõ hơn về quan hệ Việt-Mỹ. Nếu suôn sẻ, rất có thể là ông Donald Trump sẽ đến Việt Nam vào cuối năm, nhân dịp Hà Nội làm chủ nhà đón hội nghị thượng đỉnh APEC.
Trọng Nghĩa, Ngô Nhân Dụng
Nguồn : RFI, 02/01/2017
***********************
Bài phỏng vấn bình luận gia Ngô Nhân Dụng
Khi để thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gọi điện thoại chúc mừng ông Donald Trump, chính phủ Việt Nam đã có 1 quyết định rất hay, rất đáng làm : Ai cũng chúc mừng, Việt Nam mà không thì gây ra cảm tưởng là Việt Nam không cần đến chính phủ sắp tới của nước Mỹ.
Nhưng ý nghĩa của chuyện đó như thế nào, thì còn phải chờ xem chính sách ngoại giao của chính phủ Trump được thể hiện ra sao, và nhất là mối bang giao giữa Mỹ với Trung Quốc ra sao, vì đó là điều quan trọng, sẽ ảnh hưởng tới bang giao Mỹ-Việt Nam.
Trong cuộc gặp gỡ qua điện thoại giữa ông Phúc với ông Trump, người ta thấy phía chính phủ Việt Nam loan tin rất long trọng, chẩng hạn như nói rằng ông Trump đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng của tình hữu nghị với Việt Nam, của hợp tác với Việt Nam, và ông Trump đã khen ngợi thành tựu của Việt Nam, nói rằng ông sẽ thúc đẩy bang giao giưa hai nước ngày càng thân hơn, cộng tác với nhau nhiều hơn.
Hai bên không nói gì về chuyện ông Trump sẽ xóa bỏ hiệp ước TPP, tức Hiệp Ước Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương.
Nhưng về phía Mỹ, nhóm chuẩn bị cầm quyền của ông Trump đã tường thuật lại cuộc điện đàm rất giản dị, nói rằng hai người đã bàn với nhau về rất nhiều vấn đề chung và đồng ý là sẽ cộng tác với nhau để làm cho bang giao giữa hai nước chặt chẽ hơn. Đó chỉ là câu nói hoàn toàn xã giao, không có ý nghĩa gì cụ thể cả.
Tóm lại, chuyện bang giao giữa Việt Nam với Mỹ không phải là sẽ thay đổi nhờ cuộc điện đàm giữa ông Phúc với ông Trump, mà tùy thuộc vào việc chính phủ Mỹ sẽ làm gì với Trung Quốc, vì đó mới là điều sẽ ảnh hưởng đến cả bang giao giữa Mỹ và Việt Nam.
Donald Trump thể hiện quan điểm rất cứng rắn với Trung Quốc
Ông Donald Trump tỏ ra rất cứng rắn với Trung Quốc, trong tất cả mọi chuyện, chứ không chỉ trong vấn đề Biển Đông...
Có lẽ điều mà ông Trump nhấn mạnh nhất, ngay từ khi tranh cử cho đến khi đắc cử rồi, vẫn là chuyện về thương mại giữa hai nước Mỹ và Trung Quốc. Ông ấy chỉ nhắc đến chuyện Trung Quốc xây những pháo đài khổng lồ ở Biển Đông nhân dịp nói về vấn đề bang giao về kinh tế.
Thành ra vấn đề an ninh ở Biển Đông, vấn đề đụng chạm giữa Mỹ và Trung Quốc khi Bắc Kinh tìm cách "xây những pháo đài khổng lồ", đó chỉ là chuyện phụ bên cạnh các vấn đề giao thương, kinh tế, trị giá đồng yuan với đô la, thuế xuất nhập cảng giữa hai nước...
Khi nào ông Trump với Trung Quốc đụng độ nhau về kinh tế, thương mại, lúc đó chính phủ Trump có thể mang vấn đề Biển Đông ra để làm đề tài "cãi nhau" tiếp, và việc cãi nhau đó có thể không phải là vấn đề chính trong bang giao giữa hai nước, mà chỉ là một vấn đề phụ mà chính quyền Trump trong tương lai sẽ đưa ra để làm áp lực thêm với Trung Quốc khi hai bên nói chuyện về kinh tế và thương mại.
Thành ra chúng ta không thể trông đợi là chính phủ Trump sẽ đặc biệt chú trọng đến vấn đề Trung Quốc đang lập những căn cứ quân sự ở Biển Đông.
Chính sách Biển Đông của chính quyền Trump dựa trên quyền tự do hàng hải
Có lẽ chính phủ Trump hiện giờ tỏ ra vẫn tiếp tục chính sách của chính phủ Obama, tức là dùng quyền giao thông hàng hải tự do làm lý do chính để tìm cách ngăn chặn sự bành trướng về quân sự của Trung Quốc ở trong vùng Biển Đông.
Từ xưa đến nay, chính sách của các chính phủ Mỹ từ thời Nixon là chỉ công nhận một nước Trung Hoa, và đối với Biển Đông là không can dự vào vấn đề chủ quyền các hòn đảo ở Hoàng Sa, Trường Sa... các chính phủ Mỹ từ xưa đến giờ luôn cho là họ không có ý kiến về vấn đề chủ quyền (ở Biển Đông), để cho chính phủ các nước tự tranh cãi với nhau, Mỹ chỉ lo một chuyên thôi : Làm sao cho giao thông trên vùng biển đó không bị tắc nghẽn vì những xung đột giữa các nước đó.
Thành ra, sau khi ông Trump đã tuyên bố những câu nẩy lửa - như tại sao phải giữ lấy chính sách một nước Trung Hoa làm gì - hoặc là có hành động như nói chuyện điện thoại với bà Thái Anh Văn tổng thống Đài Loan, những chuyện đó có thể khiến cho bang giao giữa Mỹ và Trung Quốc nóng lên trong thời gian tới, ít nhất là trong mấy tháng sau khi ông Trump lên cầm quyền.
Nhưng mà bang giao Mỹ-Trung đã từng nổi sóng lên như vậy, và mỗi lần như vậy, chính quyền Trung Quốc thường tìm cách chứng tỏ là họ không sợ gì cả, biểu dương lực lượng để cho thấy là họ không sợ áp lực của Mỹ.
Vì đối nội, Tập Cận Bình có thể găng với Mỹ trong năm 2017
Cuối năm nay (2017) ở Trung Quốc đặc biệt có Đại Hội Đảng Cộng Sản, là đại hội mà ông Tập Cận Bình muốn dùng để củng cố thêm vây cánh của mình, đưa thêm người của mình vào trong Bộ Chính Trị, và Ban Chấp Hành Trung Ương Đảng. Thành ra từ nay đến tháng10, ông Tập Cận Bình sẽ phải tìm cách để cho tất cả mọi người Trung Quốc thấy là ông rất cứng rắn, đặc biệt là đối với Mỹ.
Thành ra, sau khi lên cầm quyền mà ông Trump vẫn tiếp tục nói những câu như là không cần phải theo chính sách một nước Trung Quốc, thì ông Tập Cận Bình sẽ phải phản ứng mạnh.
Mà ngay bây giờ chúng ta đã thấy đã có những phản ứng rồi, khi mà Trung Quốc cho pháo đài bay có thể chở bom nguyên tử bay diễu ngang vùng biển phía nam, cũng như phía đông, bên cạnh Nhật Bản. Đó là hành động tự nhiên của ông Tập Cận Bình, phải tỏ ra rằng ông ấy cứng rắn đối với Mỹ.
Trước đây, ví dụ năm 1995, có lúc Trung Quốc đã tỏ ra mình đang nổi nóng như vây, khi chính phủ Clinton ở Mỹ đồng ý cho tổng thống Đài Loan Lý Đăng Huy được vào nước Mỹ đi thăm trường cũ của ông Huy là trường Cornell.
Ông Lý Đăng Huy qua Mỹ vào tháng Hai, thì đến tháng Sáu, tháng Bảy, Trung Quốc bắn hỏa tiễn qua eo biển Đài Loan. Họ làm liên tiếp như vậy trong mùa hè 1995, và đến tháng Ba năm 1996, họ lại bắn thêm một lần nữa.
Căng thẳng Mỹ-Trung nhưng không đến mức quá đà
Đấy là hành động coi như là để biểu dương lực lượng của chính phủ Trung Quốc hồi đó, và để đáp lại, thì Mỹ cũng biểu dương lực lượng, vào năm 1995, đã đưa 2 hàng không mẫu hạm đến bên cạnh Đài Loan và đi qua eo biển Đài Loan để chứng tỏ rằng nêu Trung Quốc tấn công Đài Loan thì Mỹ sẽ bảo vệ.
Những chuyện hai bên diễu võ đã từng xẩy ra trong quá khứ, và rất có thể Trung Quốc sẽ có những hành động như vậy, và kỳ này sẽ mạnh hơn, chẳng hạn như ta biết, họ đang đưa những giàn phòng không lớn đến những hòn đảo nhân tạo mà họ đã lập ở Biển Đông.
Thì chính phủ Mỹ cũng có thể có những hành động biểu dương lực lượng mạnh hơn, nhưng bình thường mà nói, không thể nào tin rằng hai bên Mỹ và Trung Quốc có thể gây ra một cuộc chiến tranh với nhau chỉ vì những hòn đảo nho nhỏ ở Đông Nam Á, ở trong Biển Đông.
Thành ra cuộc "biểu diễn" đó sẽ còn tiếp tục, nhưng không nhất thiết đưa đến đứt đoạn về bang giao giữa Mỹ với Trung Quốc. Bối cảnh đó sẽ quyết định là Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng như thế nào.
Việt Nam cần đến Mỹ bên cạnh mình để chống Trung Quốc ở Biển Đông
Tôi nghĩ Việt Nam vẫn phải tìm cách tỏ ra thân thiện hơn với nước Mỹ, vì đó là những chính sách mà những nước như Singapore chẳng hạn vẫn theo từ trước đến giờ một cách hết sức khôn ngoan.
Chuyện ông Trump sẽ làm gì đối với với Biển Đông, hoàn toàn tùy thuộc vào bang giao giữa Mỹ với Trung Quốc. Nhưng mà chúng ta biết rằng ông Trunp, theo như nhận xét của các nhà tâm lý học, là người thích được mọi người khen ngợi hơn là bị người ta chê. Ai mà chê ông ấy một câu thì ông ấy nổi sùng lên và có khi ông ấy nhớ mãi, nhưng mà được ai khen ngợi thì ông ấy sung sướng ghê lắm.
Thành ra việc chính phủ Việt Nam gọi điện thoại đến chúc mừng ông Trump là làm đúng, đánh vào tâm lý của ông Donald Trump. Hy vọng rằng trong tương lai, chính quyền Việt Nam sẽ tiếp tục chính sách đó, để có thể có nước Mỹ bên cạnh mình, trong việc đối đầu với Trung Quốc.