Ngày 05/02/2022, thông tấn YLE của Phần Lan loan báo Giải Văn chương Runeberg – một trong những giải quan trọng nhất về tiểu thuyết của Phần Lan – năm nay đã được trao cho Quỳnh Trần, một tác giả 32 tuổi với cuốn tiểu thuyết đầu tay mang tên "Cái Bóng và Cái Mát" (Oos Menna) [1].
"Cuốn tiểu thuyết của Trần Quỳnh không trình bày hay đưa ra những lời giải thích sẵn, mà cho phép người đọc tự tạo ra những cách giải thích của riêng mình".
YLE cho biết Quỳnh Trần là người gốc Việt. Cha mẹ đến Phần Lan năm 1989, cùng năm Quỳnh Trần được sinh ra. Anh đã sống ở Jakobstad trong suốt thời thơ ấu và thời thanh niên của mình. Thật tình cờ, Jakobstad cũng là nơi sinh của nhà thơ Phần Lan J. L. Runeberg.
Johan Ludvig Runeberg là một linh mục, nhà thơ trữ tình và sử thi người Phần Lan [2]. Ông được coi là nhà thơ quốc gia của Phần Lan và là tác giả của lời bài hát cho vùng đất Vårt (Đất của chúng ta) đã trở thành quốc ca không chính thức của Phần Lan. Runeberg cũng tham gia vào quá trình hiện đại hóa thánh ca Lutheran của Phần Lan và tạo ra nhiều văn bản cho ấn bản mới.
Cuốn tiểu thuyết của Quỳnh Trần viết bằng ngôn ngữ Thụy Điển. Tiếng Thụy Điển và tiếng Phần Lan đều chính thức được coi là quốc ngữ của Phần Lan, vì 6% dân Phần Lan nói tiếng Thụy Điển. Cuốn sách kể về một gia đình ba người, gồm Mẹ, anh trai – và em trai, người kể "tôi" trong cuốn sách. Không nói gì về người cha của gia đình. Tác giả cho biết gia đình này chỉ là hư cấu.
Thông tấn YLE tường thuật rằng cuốn tiểu thuyết không có cốt truyện, mà gồm các đoạn văn có độ dài khác nhau. Thông qua đó, tác giả vẽ ra một bức tranh về sự năng động đặc biệt của một gia đình nhỏ. Mẹ muốn làm giàu và cố gắng kiếm tiền cho gia đình bằng nhiều cách. Ngoài ra, bà còn duy trì kỷ luật nghiêm khắc với các con, đặc biệt với người anh trai nổi loạn hơn, đã bắt đầu quan tâm đến các cô gái và dành cả cuộc đời mình để thay đổi bạn gái. (Nhân vật "Tôi" theo dõi tất cả những điều này, ít nhiều với tư cách là một người ngoài cuộc). Cộng đồng người Việt cũng được phơi bầy ra khá nhiều. Tác giả cho biết, "Có rất nhiều người đã trốn từ Việt Nam sang Jakobstad".
YLE tường thuật : "Cuốn sách được tạo ra giữa văn hóa Phần Lan và Việt Nam. Thế hệ lớn tuổi sống trong cộng đồng Việt, trong khi những người trẻ có kỹ năng ngôn ngữ di chuyển thuận lợi trong các nền văn hóa khác nhau và làm quen với những người mới".
Giải Runeberg với số tiền thưởng 20.000 euros được trao cho Quỳnh Trần sau khi chọn ra từ 10 ứng viên.
Ban Giám khảo cho biết : "Cuốn tiểu thuyết của Trần không trình bày hay đưa ra những lời giải thích sẵn, mà cho phép người đọc tự tạo ra những cách giải thích của riêng mình. Cuốn tiểu thuyết này là một bổ sung mới mẻ cho văn học Phần Lan, một tổng thể săn chắc và đẹp đẽ".
Phạm Đình Bá
Nguồn : VNTB, 08/02/2022
Nguồn :
1. Báo Viễn Đông. Lấy tin từ Nguyen Ba Trac Facebook.
2. Johan Ludvig Runeberg, Wikipedia.