Những người đi giữa Thiện và Ác
Đa số chúng ta là những kẻ bàng quan, những người chọn đứng bên lề của mọi sự.
Chúng ta không có can đảm làm điều ác. Nhưng chúng ta cũng không có can đảm làm điều thiện.
Chúng ta cố gắng đi vòng qua người bị tai nạn trên đường để tránh mọi phiền toái. Chúng ta không muốn dừng lại để tìm cách cứu giúp nạn nhân. Dù sao, đó không phải lỗi của chúng ta, và chúng ta còn phải bận rộn với biết bao lo toan đời thường.
Chúng ta đi ngang qua đám dân oan bên đường mà lòng không mảy may gợn lên niềm xúc động. Chúng ta không muốn bày tỏ sự thông cảm với tình cảnh đáng thương của họ, và chúng ta cũng không muốn lên tiếng chỉ trích những kẻ gây ra bao khổ đau cho họ. Dù sao, đó không phải là chuyện của chúng ta, và chúng ta còn phải bận rộn với biết bao lo toan đời thường.
Chúng ta không chọn thiện hay chọn ác. Chúng ta chọn sự nuôi thân và an thân.
Chúng ta là những con người sinh vật chỉ biết chăm chút lo cho mình. Chúng ta không phải là những con người xã hội với mong muốn được làm tròn trách nhiệm xã hội, bằng nỗ lực cá nhân để làm trong sạch môi trường xã hội chung, qua việc cổ vũ điều thiện và phê phán điều ác.
Trong hoàn cảnh đất nước bên bờ vực của sự tiêu vong về đạo lý và văn hóa, chúng ta vẫn là con người sinh vật chọn đi giữa thiện và ác.
Trong hoàn cảnh đất nước bên bờ vực của sự tiêu vong về địa lý, trước sự xâm lược toàn diện của Trung Quốc với sự trợ giúp đắc lực và ngấm ngầm của chính quyền tay sai, chúng ta không còn là con người của xã hội hay con người của lịch sử. Chúng ta vẫn chỉ là con người sinh vật thuần túy chỉ biết ngày hôm nay mà không muốn nhớ lịch sử ngày hôm qua và không quan tâm đến tương lai ngày mai.
Chúng ta không đứng dưới ngọn cờ chính trị nào, dù độc tài hay dân chủ. Chúng ta không đứng dưới ngọn cờ đạo đức nào, dù của tôn giáo hay truyền thống. Chúng ta là những kẻ suốt đời đi không có cờ. Hay đúng hơn chúng ta là kẻ vô cảm chọn đi giữa hai bờ thiện và ác.
Thiên đường không muốn đón ta và địa ngục không muốn chứa ta, vì chúng ta là kẻ đi giữa hai chiến tuyến quyết định nền văn minh tinh thần và đạo lý của con người.
Trong tác phẩm Địa Ngục (Inferno), thi sĩ người Ý Dante đã tưởng tượng nơi chúng ta ở trong kiếp sau như sau.
Ngay đằng sau cái Cổng Địa ngục trên đó có khắc câu "Từ bỏ tất cả hy vọng, ngươi bước vào đây" là nơi ngoài cùng của địa ngục, nơi chưa hẳn là địa ngục thật sự. Ngay khi bước qua cổng địa ngục, Dante nghe muôn vàn tiếng kêu la đau đớn, rên khóc. Thi sĩ Virgil, người dẫn đường cho Dante, giải thích những tiếng than khóc này là của những linh hồn lúc sống không theo thiện hay ác, tức những người không có những chọn lựa ý thức về đạo đức ; cho nên Thiên đường và Địa ngục đều từ chối không nhận họ. Những linh hồn này phải vất vưởng ngay sát bên ngoài lối vào các tầng địa ngục, và họ không ngừng chạy theo sau lá cờ trắng. Ruồi và ong cắn họ không ngừng, và những con sâu lúc nhúc dưới đất hút máu và nước mắt tuôn trào ra từ người họ. Trong số họ có cả những thiên thần bị đày đọa vì đã đứng giữa hai chiến tuyến - những người không đứng về phía Chúa nhưng cũng không đứng về phía Satan trong cuộc chiến tranh trên Thiên đường.
Nếu thi sĩ nói đúng thì chúng ta, kẻ trước người sau, sẽ gặp nhau ở nơi này và cùng nhau chạy hoài theo lá cờ trắng vô nghĩa vì khi trên dương thế chúng ta đã chọn không đứng dưới lá cờ Thiện hay Ác nào.
Khi người tốt...
Khi người tốt im lặng, âm thanh trỗi lên vang vọng là tiếng cười đắc thắng của kẻ ác và tiếng than khóc của bao nạn nhân của họ.
Khi người tốt không hành động, kẻ ác tự do tung tác và nạn nhân họ chỉ biết trốn chạy, thỏa hiệp, hay trở nên hèn mọn hay cam phận nhẫn nhục dưới trận mưa đòn và áp lực.
Khi người tốt ngủ và mơ về thiên đường, địa ngục trần thế mở ra ở ngay bên ngoài cửa nhà họ dưới bóng đêm quyền lực của kẻ ác.
Khi người tốt chết bình an trên giường, kẻ ác lặng lẽ gây ra bao cái chết trẻ và oan ức ở trong tù, đồn công an và những nơi bóng tối ngự trị.
Khi người tốt thụ động và vô cảm, chính quyền của kẻ ác tất nhiên trở thành lực lượng chiếm đóng.
Khi người tốt không thích đấu tranh, nhân dân tất nhiên mãi mãi là người chiến bại trong hòa bình.
Khi người tốt cầu mong tự do nhưng sống không trách nhiệm công dân, họ đặt số phận của họ không phải dưới bóng Đức Phật hay Đức Chúa mà hoàn toàn dưới rủi may của số phận do kẻ ác định đoạt.
Khi người tốt rút lui, bóng tối thế vào và kẻ ác là những con cú ùa ra bay chấp chới tìm nạn nhân của chúng trong đêm trường bất tận.
Khi người tốt không dám tắm biển, hàng triệu người mất sinh kế, hàng triệu bệnh nhân ung thư trong tương lai không xa.
Khi người tốt vui say chè chén và lời ca tiếng hát, kẻ ác cướp chén cơm bát máu dân lành và bóp cổ họ trong những nơi khuất lánh tăm tối.
Khi người tốt đứng bên lề, đường phố là bữa tiệc máu và phi nghĩa của kẻ ác.
....
Vực thẳm hiện ra tất yếu sớm hay muộn cho mỗi cá nhân người tốt khi họ trao cho kẻ ác tay lái của chuyến xe cuộc đời họ và quê hương.
Trần Quốc Việt
(11/03/2022)