Một mùa Halloween lại đến. Trẻ nhỏ lại rộn rịp chuẩn bị trang phục hóa trang. Và những tiếng gõ cửa lại rộn ràng vang lên. Nhưng nhắc đến Halloween, thì người ta cũng không thể nào quên được một "Thriller" rùng rợn nhưng đầy mê hoặc của Michael Jackson, một "Unchained Melody" huyễn hoặc của Alex North, hay tuyệt phẩm nhạc Việt "Người về từ lòng đất" của nhạc sĩ Quốc Dũng.
Trẻ nhỏ hóa trang nhặt quả bí ngô nhân lễ hội Halloween được tổ chức tại Công viên hồ Cộng đồng, Wallingford, thứ Sáu ngày 21/10/2022. AP - Richie Rathsack
Halloween là chữ viết tắt của cụm từ "All Hallows Evening" hoặc "All Hallows' Eve", một lễ hội truyền thống được tổ chức vào ngày 31 tháng 10 hàng năm, là buổi tối trước ngày Lễ Các Thánh trong đạo Kitô giáo.
Halloween : Hài hước để đối đầu với quyền lực tử thần ?
Đây là ngày bắt đầu Tam nhật Các Thánh (Allhallowtide), chuỗi ngày tôn vinh những vị Thánh, vị tử đạo vào Lễ Các Thánh "la Toussaint" ngày 1 tháng 11, và tưởng niệm đến những người thân đã khuất vào Lễ các đẳng Linh Hồn ngày 2 tháng 11. Ý nghĩa trọng tâm theo truyền thống của Halloween xoay quanh chủ đề sử dụng "sự hài hước và chế giễu để đối đầu với quyền lực của cái chết".
Theo một số nguồn thì lễ hội Halloween bắt nguồn từ dân tộc Celt, là một dân tộc sống cách đây hơn 2.000 năm trên các vùng đất bây giờ là Anh quốc, Ái Nhĩ Lan và miền Tây Bắc nước Pháp (La Bretagne). Dân tộc Celt bắt đầu năm mới vào ngày 1 tháng 11 Dương Lịch. Một lễ hội được cử hành vào đêm trước năm mới để vinh danh vị thủ lãnh đã quá cố là Samhain. Ngày lễ hội này báo hiệu sự bắt đầu của mùa lạnh, của những ngày tối tăm thường được liên kết với sự tàn tạ và sự chết chóc của loài người. Dân tộc Celt tin rằng Samhain cho phép những linh hồn người chết được trở về nhà trên trần gian vào đêm hôm đó.
Halloween đến Mỹ nhờ những dòng di dân đầu tiên, đa số đến từ Anh Quốc và một số từ các vùng thuộc dân tộc Celt, với khá nhiều phong tục khác nhau. Nhưng vì nhiều lý do, mãi đến thập niên 1800 mới trở thành tục lệ được nhiều người hưởng ứng.
Các hoạt động phổ biến trong lễ hội Halloween là tiệc hội hóa trang, khắc bí ngô thành jack-o'-lantern, trick-or-treat (trẻ con hoá trang đến gõ cửa nhà hàng xóm để xin bánh kẹo), lấy táo hoặc kể chuyện kinh dị. Ở nhiều nơi trên thế giới, sẽ có những cử hành Kitô giáo trong ngày lễ Halloween như tham dự lễ nhà thờ và thắp nến trên các ngôi mộ. Trong khi ở các nơi khác, Halloween là một ngày hội mang tính thương mại nhiều hơn.
Halloween là ngày lễ ma qủy không có nghĩa là tôn vinh ma qủy mà mục đích chính là giáo dục con người sống phải có lòng từ bi, bác ái, biết giúp đỡ những người gặp khó khăn và không nên sống ích kỷ, tham lam, bủn xỉn. Hơn thế, mặc dù lễ hội hóa trang Halloween với chủ đề ma qủy nhưng cũng để khuyên răn con người không nên chơi đùa với ma quỷ.
Những ca khúc đình đám về Halloween
Nhắc đến Halloween, chúng ta không thể bỏ qua ca khúc Thriller của ca sĩ người Mỹ Michael Jackson, do Rod Temperton sáng tác. Trong "Thriller", các hiệu ứng âm thanh như cánh cửa ọp ẹp, sấm sét, tiếng gió và tiếng chó sói hú được xuất hiện dày đặc, còn lời bài hát thì có chứa các yếu tố rùng rợn.
Ca khúc đã nhận được những phản ứng tích cực từ các nhà phê bình và trở thành hit top 10 thứ 7 liên tiếp của Michael Jackson trên bảng xếp hạng Billboard Hot 100, thắng 3 giải âm nhạc của MTV năm 1984 và đạt vị trí quán quân ở Pháp và Bỉ cũng như lọt vào top 10 ở nhiều quốc gia khác.
Video "Thriller" được chuyển thể từ tác phẩm điện ảnh "American Werewolf in London" của John Landis đã trở thành một video ca nhạc rất thành công. Đoạn phim dài 14 phút là câu chuyện giữa Jackson và nữ diễn viên Ola Ray trong một khung cảnh lấy cảm hứng từ bộ phim kinh dị của những năm 1950.
Trong một cảnh mang tính biểu tượng của video, Jackson cùng các diễn viên khác đã nhảy múa trong sự tạo hình các thây ma (zombie). Mặc dù bản thân bài hát đã là một thành công lớn về mặt thương mại, video của "Thriller" là một thành tựu lớn về nghệ thuật không thể phủ nhận. Vào năm 2009, bài hát trở thành video ca nhạc đầu tiên được lựa chọn đưa vào Trung tâm tư liệu Quốc hội Mỹ.
Nhưng cho những ai tìm kiếm một không gian riêng tư, lãng mạn thì bài hát "Unchained Melody" là một lựa chọn thích hợp. Tác phẩm này là nhạc nền trong bộ phim Ghost (Hồn ma) đã làm lay động bao trái tim khán thính giả, khi xem một trong những bộ phim tình cảm hay nhất. Bộ phim có sự tham gia diễn xuất của ngôi sao Patrick Swayze, Demi Moore, Tony Goldwyn và Whoopi Goldberg… đạo diễn bởi Jerry Zucker. Phim được đề cử cho nhiều Giải Oscar, bao gồm Phim hay nhất, Giải Oscar cho kịch bản gốc xuất sắc nhất, và Giải Oscar cho nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất cho Whoopi Goldberg.
"Unchained Melody" do Alex North sáng tác, dựa trên phần lời của Hy Zaret. Đây là một trong những bài hát ghi âm nhiều nhất trong thế kỷ 20 với 500 phiên bản được chuyển ngữ qua hàng trăm thứ tiếng.
Nhưng ai nói rằng Halloween chỉ có ở trời Tây ? Trong dòng nhạc Việt Nam hiện nay, các nhạc sĩ trẻ cũng theo kịp trào lưu khi sáng tác các ca khúc chủ đề Halloween như nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong với các bài hát như : Linh hồn và thể xác, Con Ma, Halloween.
Nhưng nếu nói là tuyệt phẩm của nhạc Việt, mang đến cảm giác rung rợn ma mị trong không khí đêm Halloween, chúng ta không thể không thưởng thức ca khúc rất nổi tiếng của nhạc sĩ Quốc Dũng, mang tên "Người về từ lòng đất".
Anh Thư
Nguồn : RFI, 29/10/2022