Hội nghị Sáng kiến chống tham nhũng khu vực Châu Á – Thái Bình Dương khai mạc tại Hà Nội (RFA, 03/12/2019)
Hội nghị về Sáng kiến chống tham nhũng khu vực Châu Á – Thái Bình Dương vừa được khai mạc tại Hà Nội vào ngày 3/12.
Hội nghị Khu vực lần thứ 10 Sáng kiến Chống tham nhũng : Cuộc họp thúc đẩy liêm chính trong kinh doanh. Nguồn : thanhtra.gov.vn
Hội nghị này bao gồm 4 sự kiện chính do Thanh tra chính phủ Việt Nam cùng Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) phối hợp tổ chức.
Theo đó, khi bàn về chủ đề ‘Doanh nghiệp thúc đẩy liêm chính trong thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng’, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Việt Nam Trần Ngọc Liêm cho rằng nhu cầu đầu tư cho cơ sở hạ tầng tại nhiều nước trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương thông qua các dự án có quy mô lớn ngày càng tăng vọt, kéo theo nguy cơ tham nhũng lớn trong các dự án này.
Còn theo ông Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam thì các doanh nghiệp cần phải nhận thức được liêm chính là nền tảng tương tác giữa cộng đồng và chính phủ. Đồng thời, để thúc đẩy kinh doanh liêm chính cần có sự nỗ lực trong việc xóa bỏ văn hóa lệ làng và văn hóa bôi trơn.
Bên cạnh đó cần đề nghị Chính phủ xem xét sửa đổi, xóa bỏ các điểm còn chồng chéo trong Luật đầu tư để phòng chống tham nhũng.
Đại diện Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc (UNDP) cho rằng tác động tiêu cực của tham nhũng và yếu kém trong vấn đề quản trị sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển hạ tầng và tăng trưởng kinh tế ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.
Do đó các nước cần nỗ lực và có nhiều hành động hơn nữa để phòng, chống tham nhũng.
Hội nghị về Sáng kiến chống tham nhũng khu vực Châu Á – Thái Bình Dương diễn ra trong 4 ngày, từ ngày 3-6/12/2019.
******************
Việt Nam hướng đến tham gia Công ước về xóa bỏ lao động cưỡng bức (RFA, 02/12/2019)
Đề xuất gia nhập Công ước 105 của ILO
Phát biểu tại Hội thảo tham vấn dự thảo hồ sơ trình gia nhập Công ước số 105 của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về xóa bỏ lao động cưỡng bức, diễn ra vào ngày 2/12, Phó Vụ trưởng Vụ pháp chế Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, ông Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh rằng Việt Nam đã và đang hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, trong đó bao gồm việc tham gia các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) thế hệ mới như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-Châu Âu (EVFTA).
Ảnh minh họa : Một trung tâm cai nghiện ma túy ở Hà Nội. AFP
Theo Ông Nguyễn Văn Bình đó là lý do Việt Nam xác định rõ vai trò và tầm quan trọng của các công ước cơ bản của ILO, cũng như nỗ lực tiến tới tham gia những công ước của ILO mà Việt Nam chưa gia nhập, trong đó có Công ước số 105 về xóa bỏ lao động cưỡng bức.
Tại Hội thảo, chuyên gia cao cấp của ILO, ông Pelce Alain giới thiệu tổng quan về Công ước 105 và nhấn mạnh nội dung cơ bản của Công ước 105 là yêu cầu loại bỏ 5 hình thức lao động cưỡng bức, được quy định tại điều 1 và điều 2.
Báo giới quốc nội dẫn lời của vị chuyên gia ILO nêu rõ chi tiết trong khoản a, điều 1 của Công ước 105 quy định mọi nước thành viên của ILO cam kết loại bỏ lao động cưỡng bức hoặc bắt buộc và cam kết không sử dụng bất kỳ hình thức nào của loại lao động đó như là một biện pháp cưỡng chế hay giáo dục chính trị hoặc như một sự trừng phạt đối với những ai đang có hoặc đang phát biểu chính kiến hay ý kiến chống đối về tư tưởng đối với trật tự chính trị, xã hội, hoặc kinh tế đã được thiết lập ; hay khỏan b, c, d và e của điều 1 quy định cam kết không sử dụng bất kỳ hình thức nào của loại lao động đó như một biện pháp huy động và sử dụng nhân công vào mục đích phát triển kinh tế ; như một biện pháp về xử lý vi phạm kỷ luật lao động ; như một sự trừng phạt đối với việc đã tham gia đình công hay như một biện pháp phân biệt đối xử về chủng tộc, xã hội, dân tộc hoặc tôn giáo.
Đôi nét về lao động cưỡng bức tại Việt Nam
Đài RFA ghi nhận trước khi Hội thảo tham vấn dự thảo hồ sơ trình gia nhập Công ước số 105 của ILO về xóa bỏ lao động cưỡng bức diễn ra, vào hôm 21/11, 119 học viên bỏ trốn khỏi Trung tâm Cai nghiện Ma túy tỉnh Tiền Giang và đây không phải lần đầu xảy ra vụ việc này. Hồi tháng 8 năm 2018, hơn 220 học viên tại Trung tâm Cai nghiện Ma túy tỉnh Tiền Giang cũng đã bỏ trốn. Tất cả số học viên bỏ trốn sau khi bị bắt lại đều khai báo nguyên nhân họ bỏ trốn là do bị cưỡng bức lao động và bị đánh đập.
Trong những năm qua tại các trung tâm cai nghiện ma túy ở địa phương khác nhau trên đất nước Việt Nam cũng xảy ra tình trạng tương tự và hồi năm 2011, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế từng công bố một báo cáo về các trại cai nghiện tại Việt Nam có tên "Quần đảo cai nghiện", tố cáo tình trạng lao động cưỡng bức và nhiều hình thức lạm dụng khác trong các trung tâm cai nghiện ma túy ở miền Nam Việt Nam.
Hàng chục công nhân Công ty Pouyuen bị bắt và bị cho thôi việc sau ngày biểu tình 11/06/2018 phản đối Dự luật Đặc khu. RFA
Liên quan khoản a, điều 1 của Công ước 105, Đài RFA có thể dẫn chứng một trường hợp điển hình của tù nhân chính trị Trần Huỳnh Duy Thức. Ông Trần Huỳnh Duy Thức, người đang thụ án 16 năm tù giam với tội danh "âm mưu lật đổ chính quyền" qua việc điều hành một trang mạng đăng tải những nội dung phản biện các chính sách của nhà nước Việt Nam nhằm tìm một giải pháp cho tiến trình dân chủ hóa cho Việt Nam, hồi trung tuần tháng 8 năm 2016 từng tố cáo bị cưỡng bức lao động trong trại giam Thanh Chương ở tỉnh Nghệ An.
Tù nhân lương tâm-Nhạc sĩ Trần Vũ Anh Bình ghi nhận trong thời gian 6 năm tù giam của mình, thì những tù nhân chính trị như ông về thực chất là không bị cưỡng bức lao động ; tuy nhiên :
"Đối với tù nhân chính trị thì họ (trại giam) không có cưỡng bức lao động nhưng mà đôi lúc họ tạo ra những cảnh thật sự mà nói nó làm cho mình nhận biết đó chính là sự cưỡng bức lao động tuy là không hề có trong văn bản".
Nhạc sĩ Trần Vũ Anh Bình cho RFA biết tình trạng phạm nhân thường phạm bị cưỡng bức lao động trong các trại giam Việt Nam thì ông cho là rất "kinh khủng" :
"Trong lúc lao động mà họ (phạm nhân thường phạm) lơ là thì đội trưởng của họ ghi danh và giao nộp cho quản giáo. Sau đó, quản giáo sẽ làm việc với họ và khó có thể nói được hậu quả gì sẽ xảy đến cho họ. Trước hết là bị đánh và khi các tù nhân thường phạm phản ứng lại thì họ bị kỷ luật cùm chân".
Đài RFA cũng tìm hiểu về tình hình công nhân tại Việt Nam bị cưỡng bức lao động dưới hình thức nào hay không và được một đại diện ẩn danh của Liên đoàn Lao động Việt Tự do, tổ chức công đoàn độc lập tại Việt Nam cho biết :
"Ví dụ như có tình trạng công nhân làm việc bị kiệt sức quá, nhất là tình trạng bị chửi bới, bị xúc phạm, bị mạ lị thì xảy ra thường xuyên. Ăn uống thì không đủ chất dinh dưỡng, tất nhiên vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm thì không đảm bảo rồi thành ra sức khỏe của công nhân không đảm bảo kéo dài thời gian làm việc tăng ca nên công nhân hay bị ngất xỉu. Tuy vấn đề đánh đập công nhân là không có, nhưng bị chửi bới và mạ lị trong lúc làm việc thì rất nhiều".
Không lạc quan khi Việt Nam tham gia Công ước 105
Trở lại Hội thảo tham vấn dự thảo hồ sơ trình gia nhập Công ước số 105 của ILO về xóa bỏ lao động cưỡng bức, diễn ra hôm 2/12, đại diện cho ILO tại Việt Nam, ông Nguyễn Ngọc Triệu đánh giá cao về những nỗ lực đáng kể của Việt Nam, trong việc thông qua Bộ luật Lao động sửa đổi cũng như thực hiện những công việc cụ thể để gia nhập Công ước 105.
Ông Nguyễn Ngọc Triệu phát biểu tại Hội thảo rằng cùng với Công ước 29 về lao động cưỡng bức (Việt Nam đã gia nhập năm 2007) và nếu Việt Nam được phê chuẩn gia nhập Công ước 105 thì sẽ có những tác động hơn nữa trong quá trình Việt Nam cam kết loại bỏ lao động cưỡng bức.
Ông Nguyễn Văn Bình, Phó Vụ trưởng Vụ pháp chế Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cũng xác nhận tại Hội thảo rằng việc nghiên cứu, đề xuất Việt Nam gia nhập Công ước 105 lầ rất quan trọng và cần thiết nhưng cần được thực hiện một cách thận trọng.
Trả lời câu hỏi của chúng tôi liệu rằng một khi Việt Nam tham gia Công ước 105 của ILO thì tình trạng cưỡng bức lao động tại Việt Nam sẽ được khả quan hơn rất nhiều hay không, đại diện của hai tổ chức công đoàn độc lập như Liên đoàn Lao động Việt Tự do và Phong Trào Lao Động Việt cùng một số cựu tù nhân chính trị bày tỏ rằng họ không lấy làm lạc quan với trưng dẫn như Hiến pháp Việt Nam quy định quyền tự do lập hội và các Hiệp định thương mại CPTPP, EVFTA ràng buộc cho phép thành lập công đoàn độc lập cho công nhân nhưng đến giờ vẫn chưa có có kết quả thực tế nào.
*****************
Tiếp tục bàn vấn đề chuyển đổi nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long (RFA, 02/12/2019)
Hội thảo tham vấn các bên liên quan của Việt Nam và Hà Lan về Chương trình Chuyển đổi Nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long vừa được tổ chức vào sáng ngày 2/12/2019 tại thành phố Cần Thơ.
Hội thảo tham vấn các bên liên quan của Việt Nam và Hà Lan về Chương trình Chuyển đổi Nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu long, tổ chức vào sáng ngày 2/12/2019 tại thành phố Cần Thơ. Screen capture from vtv9 video
Tin cũng cho biết, các điều khoản tham chiếu của chương trình hiện đang được xây dựng bởi một nhóm chỉ đạo chung Việt Nam - Hà Lan. Dự kiến trong giai đoạn đầu tiên của chương trình này, từ 2020-2023, MD-ATP sẽ hoạt động để xúc tác cho sự phát triển của các chuỗi giá trị nông nghiệp được lựa chọn trên sáu vùng sinh thái nông nghiệp. Trong giai đoạn sau, bài học kinh nghiệm trong quá trình phát triển các chuỗi giá trị này sẽ được áp dụng cho các chuỗi khác ở các tỉnh mới và sẽ mở rộng chương trình để bao gồm cả các đối tác mới. Chương trình sẽ hoàn thành vào năm 2030 sau khi đã phát triển và hiện đại hóa một loạt các lĩnh vực kinh doanh nông sản ở sông Mê Kông.
Tiến sĩ Đặng Kim Sơn, cho biết thêm :
"Tôi thấy việc phối hợp giữa các bộ ngành với chính quyền địa phương và chuyên gia nước ngoài càng ngày càng tương đối tốt hơn. Trước đây thì cũng có mâu thuẫn về việc sử dụng nước và các giải pháp thủy lợi, nhưng càng ngày càng phối hợp tốt hơn. Lần này thì chính là Bộ nông nghiệp chuẩn bị cho chính phủ những văn bản 120 phát triển Đồng bằng sông Cửu Long, vì thế cán bộ nông nghiệp hiểu rất rõ nội dung công việc này, lần này thì tôi thấy tin cậy hơn, phấn khởi hơn, và tôi nghĩ đây cũng là cảm giác chung của những người tham gia thảo luận ngày hôm nay".
Phát biểu tại Hội thảo, Ông Willem Schoustra, Tham tán Nông nghiệp của Đại sứ quán Hoàng gia Hà Lan tại Hà Nội cho biết, Hà Lan có thể cung cấp kiến thức độc đáo về quản lý nước và kinh doanh nông nghiệp.
Bản ghi nhớ hợp tác Hà Lan - Việt Nam về MD-ATP đã được Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte ký ngày 9 tháng 4 năm 2019. Đây là chương trình tiếp tục hợp tác song phương, gia đoạn đầu trong quá trình thực hiện Kế hoạch đồng bằng sông Cửu Long năm 2013, nhằm phát triển đầy đủ các chuỗi giá trị nông nghiệp quan trọng, thành các ngành cạnh tranh và bền vững cao.
Mặc dù vui mừng, nhưng Giáo sư Võ Tòng Xuân vẫn quan ngại cung cách làm việc của các cơ quan chức năng :
"Thời gian qua, chính phủ không hỗ trợ gì nhiều, chủ yếu do Bộ Công thương và Bộ Nông nghiệp, thì họ làm rất chậm, phần lớn là thụ động, ngồi chờ khi thương lái quốc tế đến đặt hàng rồi mới đi gom, thì bây giờ phải thay đổi cách làm. Lúc trước nông dân trồng theo ý lãnh đạo thôi, duy ý chí, ổng biểu trồng vậy như không ai mua, cuối cùng thương lái hoành hành. Bây giờ đổi lại mình chỉ tổ chức nông dân trồng khi có ông doanh nghiệp tới hợp đồng, khi đó chính quyền mới tạo điều kiện cho nông dân sản xuất trong chuỗi này. Nó sẽ khác trước kia, khi bàn tính trồng gì nuôi gì thì hoàn toàn không có doanh nghiệp, chỉ có ông lãnh đạo đảng ở trên, với mấy ông cán bộ ở địa phương".
Theo Tiến sĩ Đặng Kim Sơn, việc chuyển đổi này chỉ thành công khi đối tượng cuối cùng là người nông dân, vì họ là người được hưởng lợi và chính họ là người thực hiện chuyển đổi. Ông cho rằng, để chuyển đổi thì vốn nhà nước là không thể đủ, và không thể mang tính quyết định, nhưng những chính sách cho phép nông dân giảm đất lúa, hay xây dựng các công trình thủy lợi để chuyển từ tưới lúa sang tưới cây ăn trái và nuôi trồng thủy sản là rất quan trọng. Quá trình chuyển đổi này không phải một sớm một chiều, mà là câu chuyện hàng chục năm, vì vậy theo ông, chính sách làm thế nào để tạo điều kiện cho người dân có vốn, có thị trường, có công nghệ… là trọng trách rất lớn mà Việt Nam phải tiếp tục làm trong thời gian tới.