Vụ người dân xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức quyết giữ đất và đụng độ với nhà cầm quyền Hà Nội chưa lắng xuống thì ngày 20 tháng 4, người dân xã Yên Trung, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh đã mang quan tài ra đồng và để sẵn nhang khói, tuyên bố sẽ quyết giữ đất tới cùng. Nguyên nhân vụ việc bởi nhà cầm quyền xã này đã bất minh, thậm chí tỏ ra gian dối một cách lộ liễu khi để quĩ đất đồng Cốc của người dân rơi vào tay nhà đầu tư một cách vô lý và không có đền bù thỏa đáng.
Lực lượng công an cưỡng chế lấy đất ở Đồng Cốc vào hôm 20 tháng 4 năm 2017. RFA photo
Một cán bộ công an xã Yên Trung, huyện Yên Phong chia sẻ : "Cái vụ này thì còn liên quan đến việc ruộng của người ta họ lại đào đất sét mang bán, đào sâu 5 mét, 7 mét với số lượng lớn. Mà theo luật định thì không được làm vậy vì đây là tài nguyên".
Theo cán bộ công an này, vấn đề đất của bà con nông dân xã Yên Phong trên Đồng Cốc không những dừng ở chuyện cán bộ xã và cán bộ thôn toa rập với nhau bán đất một cách bất minh, ép bà con nhận khoản đền bù chưa bằng 10% giá đền bù ruộng đất mà bên cạnh đó, vấn đề khai thác mất nguồn tài nguyên đất sét của các cánh đồng ở đây mới là vấn đề đáng nói.
Bởi hầu hết người dân nơi đây đều sống dựa vào nông nghiệp, tình trạng khai thác đất sét (tức đất cao lanh) từ những đám ruộng sẽ dẫn đến hệ quả toàn bộ cánh đồng thành một cái ao chiêm trũng, ngập nước và môi sinh bị phá hỏng. Và những diện tích khác cũng ở Đồng cốc bị biến thành lhu công nghiệp với giá đền bù rẻ mạt không đảm bảo cho người nông dân tồn tại về sau cũng là nguyên nhân dẫn đến bất mãn và đấu tranh giữ đất.
Cũng theo cán bộ công an giấu tên này, hôm 20 tháng 4,đã có gần 1.000 người gồm công an và lực lượng chức năng tiến vào khu đất 14 mẫu của thôn Vọng Đông xã Yên Trung huyện Yên Phong Bắc Ninh để cưỡng chế với lý do thu hồi đất mà người dân không được đền bù đồng nào.
Đồng Cốc, nơi trồng trọt canh tác bao đời nay, với diện tích là 14 mẫu, tương ứng 5,040 m2. Đây là khu ruộng màu mỡ nhất trong thôn. Năm 2014, khu trường mẫu giáo của thôn bị dột nát, ông trưởng thôn và bí thư xã tổ chức họp dân mượn khu đất Đồng Cốc bán thầu ba năm lấy tiền sửa chữa. Theo nghị quyết họp dân, trong quá trình bán thầu, nếu khu công nghiệp cần đến quĩ đất nông nghiệp thì xã phải trả lại cho dân.
Khi hợp đồng bán thầu mới 18 tháng thì tỉnh Bắc Ninh và huyện Yên Phong mở rộng khu công nghiệp Yên Phong. Ông trưởng thôn và Bí thư xã tự ký biên bản biến số ruộng 14 mẫu trên thành ruộng công ích để bán mà không tổ chức họp dân, đương nhiên không có chữ ký đồng ý của người dân. Việc biến số ruộng trên thành đất công ích khiến cho giá trị đền bù mỗi sào chỉ chưa đến 30 triệu đồng so với giá luật định là 158 triệu đồng. Người dân Vọng Đông đang có nguy cơ mất trắng số tiền lên đến xấp xỉ 22 tỷ đồng. Việc chính quyền xã Yên Trung đưa các thửa ruộng ruộng khu đồng Cốc vào diện đất công ích là sai với luật đất đai 2013.
Chính quyền cấp xã và các tổ chức liên quan đến việc đền bù giải phóng mặt bằng đã nhiều lần yêu cầu người dân bàn giao số đất trên nhưng không được người dân đồng ý. Sau nhiều lần đối thoại, cơ quan liên quan có nghị định mới bổ sung chi trả với giá 21,000 đồng mỗi m2, mức giá này quá rẻ mạt làm cho nhân dân vô cùng bức xúc.
Những người đứng lên đại diện cho người dân lo việc đối thoại, khởi kiện đã bị đe dọa trắng trợn, thậm chí đe dọa đến tính mạng từ phía công an và nhà cầm quyền cấp xã cũng như cấp huyện.
Người dân đang khốn đốn và bất an
Người dân xã Yên Trung, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh mang quan tài ra đồng tuyên bố sẽ quyết giữ đất tới cùng. Photo : facebook
Một nông dân tên Sơn, người có diện tích bị nhà cầm quyền địa phương trưng thu bất minh, chia sẻ : "Đương có biểu tình, vì họ bán cho công ty cám Mitraco đấy nhưng giá thấp quá, dân không đồng ý. Thời này có thông tin đại chúng chứ có phải là anh cứ cậy lực anh đến lấy đâu. Trả giá không phải thì người ta không giao đất đâu. Nhà nước lấy thì cũng phải trả giá cho đúng chứ. Các thứ, cò mồi rồi ăn từ trên xuống dưới, trên ăn một ít, xuống dưới chấm một ít, xuống dưới nữa mút một chút... về tới dân thì chẳng còn mấy đồng".
Ông cho biết thêm, ngày hôm trước, tức ngày 19 tháng 4, nhà cầm quyền quyền đã đưa nhiều công an về làng và tuyên bố 6h30 sáng ngày 20 tháng 4 sẽ cưỡng chế san đất. Nhưng do người dân quyết tâm giữ đất, nhà cầm quyền đã giả bộ hòa hoãn lừa dân trưa về họp để thương lượng, sau đó lại hơn 500 cảnh sát cơ động vào cưỡng chế người dân. Có một số người già bị ngất và gãy tay. Một số người bị bắt lên xe, bị an ninh quay phim, chụp hình.
Hiện nay, có nhiều người trong thôn bị bắt giam ở trụ sở ủy ban nhân dân xã mà không rõ lý do. Cũng có người cho rằng người bị bắt nhốt vì trước đó đã mua chiếc quan tài đặt ở cổng vào thôn. Và bà con nông dân trong thôn cũng đã cùng nhau kéo lên trụ sở ủy ban xã để đòi người vào chiều ngày 21 tháng 4.
Cũng xin nói thêm, vị trí mà bà con nông dân đặt chiếc quan tài vào chiều hôm 20 tháng 4 đã bị nhà cầm quyền mang máy xúc đến múc thành một con mương sâu. Và không có xe cơ giới hay bất kì loại phương tiện giao thông nào có thể vào bên trong khu đất. Điều này cũng đồng nghĩa với việc các nông dân không thể đưa phương tiện vào bên trong khu sản xuất Đồng Cốc để thu hoạch nông sản được nữa.
Một bầu không khí nặng nề, mệt mỏi và u ám đang vây bủa những người nông dân vốn lâu nay quen chân lấm tay bùn, quen với mảnh ruộng, con trâu. Bây giờ dường như mọi sự thay đổi, sự việc đã đi quá xa và khó bề gượng lại được.
Hiện tại, tình trạng nhà cầm quyền lấn lướt và có dấu hiệu đàn áp người dân mạnh tay vẫn chưa có gì là lắng xuống. Người dân vẫn đang túc trực canh giữ đất. Hơn bao giờ hết, người dân xã Yên Trung, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh cần sự hiệp thông và chia sẻ của cộng đồng !
Nhóm phóng viên tường trình từ Việt Nam