Pháp quyền, ‘logo xe vua’, Quách Duy, và Lê Chí Thành
Trân Văn, VNTB, 16/04/2021
Cơ quan Cảnh sát Điều tra của Bộ Công an Việt Nam vừa tạt nước vào mặt những người còn tin rằng chống tham nhũng ở Việt Namkhông có vùng cấm, không có ngoại lệ. Theo Cơ quan Cảnh sát Điều tra của Bộ Công an Việt Nam thì sau 18 tháng điều tra lại vụ án "đưa hối lộ, môi giới hối lộ" (thường được gọi là vụ án "logo xe vua") theo yêu cầu của Tòa án Cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, họ thấy rằngkhông đủ căn cứ để xử lý 78/80 cảnh sát giao thông và thanh tra giao thông về tội"nhận hối lộ" (1).
Ông Quách Duy tại phiên tòa ngày 15/4/2021. Photo Thanh Nien.
"Xe vua" là lối ví von những chiếc xe vận tải hạng nặng tuy chở quá khổ (mức độ cồng kềnh vượt khuôn khổ quy định), quá tải, phóng nhanh, vượt ẩu, vừa hủy hoại hệ thống giao thông (cầu, đường), vừa xâm hại trật tự, an toàn giao thông, gây ra vô số tai nạn nghiêm trọng nhưng không bao giờ bị phạt.
Vấn nạn "xe vua" xuất hiện từ thập niên 1990 và kéo dài khoảng 20 năm. Cả công chúng lẫn báo giới đã từng nói rất nhiều lần, thậm chí công bố rất nhiều bằng chứng, chứng minh chủ một số doanh nghiệp vận tải và cảnh sát giao thông (Cảnh sát giao thông), thanh tra giao thông (Trật tự giao thông) tạo ra "xe vua". Sau khi nhận tiền từ chủ một số doanh nghiệp vận tải, hệ thống Cảnh sát giao thông, Trật tự giao thông cả tỉnh, thậm chỉ một số tỉnh cùng làm ngơ cho "xe vua" tung hoành. Để tránh phạt lầm, hai bên đặt ra những dấu hiệu nhận dạng (logo). Cảnh sát giao thông, Trật tự giao thông chỉ phạt, thậm chí phạt rất nặng những xe không có logo hợp cách. Nhằm giảm bớt oán than cả của công chúng lẫn các doanh nghiệp vận tải (nhiều doanh nghiệp phá sản vì không thể cạnh tranh về cước vận tải với doanh nghiệp có "xe vua"), năm 2015, Bộ Giao thông và vận tải đề nghị Bộ Công an khởi tố hai nhóm chuyên cung cấp logo cho một số doanh nghiệp vận tải bởi có hàng ngàn xe mang các loại logo này đang làm vua trên các tuyến đường ở Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương.
Ba năm sau (2018), vụ án vừa kể được đưa ra xét xử. 10/11 bị cáo là thường dân bị kết án vì "đưa hối lộ" khoản tiền lên tới 30 tỉ. Chỉ có một cảnh sát giao thông bị kết án vì "môi giới hối lộ" ! Năm sau (2019), Tòa án Cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh phúc thẩm vụ án. Theo đề nghị của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao – nơi thực thi quyền công tố, Hội đồng xét xử phúc thẩm tuyên bốhủy bản án sơ thẩm giao cho Bộ Công an điều tra lại vì "có dấu hiệu bỏ sót tội phạm" : Hồ sơ vụ án cho thấy có tới 80 cảnh sát giao thông và trật tự giao thông dính líu đến vụ án và theo hồ sơ, việc "nhận hối lộ" không chỉ có số tiền mà còn có cả địa điểm. Thêm 18 tháng điều tra lại, Bộ Công an dõng dạc trả lời,không đủ căn cứ để xử lý 78 cảnh sát giao thông, trật tự giao thông (chỉ còn 78 vì một đã chết, một đang lẩn trốn bởi còn phạm tội khác). Hệ thống tòa án được khuyên nên xử lý 11 bị cáo theo hướng mà tòa án cấp sơ thẩm từng xử và từng bị tòa án cấp trên hủy bản án. Chắc chắn chỉ ở Việt Nam mới có những vụ án "đưa hối lộ, môi giới hối lộ", xác định rạch ròi đưa bao nhiêu lần, mỗi lần bao nhiêu, ở đâu nhưng không có ai "nhận hối lộ" !
***
Ngoài việc giới thiệu thông báo của Bộ Công an Việt Nam về kết quả điều tra lại vụ án "logo xe vua", hệ thống truyền thông chính thức tại Việt Nam còn loan báo hai sự kiện khác cùng liên quan đến việc xử lý hình sự của hệ thống tư pháp : Một, ông Quách Duy, cựu Chuyên viên của Văn phòng UBND Thành phố Hồ Chí Minh vừa bị phạt bốn năm sáu tháng tù do "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" (2). Hai, ông Lê Chí Thành, cựu đại úy công an, năm ngoái bị Bộ Công an tước danh hiệu Công an nhân dân, vừa bị bắt do "chống người thi hành công vụ" (3). Nếu thử đặt cả hai vụ án bên cạnh thông báo của Bộ Công an về kết quả điều tra lại vụ án "logo xe vua", ắt sẽ thấy nhiều điểm hết sức thú vị về đặc điểm của nhà nước pháp quyền XHCN trong xử lý hình sự đối với những cá nhân mà đảng từng tin cậy, lựa chọn.
Ông Duy không phải nhân vật xa lạ với công chúng Việt Nam. Vì là một trong những người nhiệt thành ủng hộ ông Nguyễn Phú Trọng, ông Duy từng phân tích trên facebook về trách nhiệm của ba Ủy viên Bộ Chính trị và đề nghị các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền của đảng, nhà nước trong phòng - chống tham nhũng xem xét làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân đối với các anh Võ Văn Thưởng, Nguyễn Văn Bình, Hoàng Trung Hải và xử lý nghiêm minh theo quy định của đảng, pháp luật của Nhà nước.
Tháng 7 năm 2019, tại hội nghị giữa Ban Tuyên giáo của BCH TƯ đảng với Báo cáo viên của các Thành ủy, Tỉnh ủy, Đảng ủy trực thuộc trung ương, ông Võ Văn Thưởng dẫn trường hợp ông Duy chuyên viên Văn phòng UBND Thành phố Hồ Chí Minh đưa hình ảnh nguyên lãnh đạo đảng, nhà nước lên mạng gọi là tham nhũng, rồi phê phán cả Trưởng Ban Tuyên giáo Ban chấp hành trung ương đảng cộng sản Việt Nam nhưng nhiều tháng không xử lý đượcnhư một ví dụ về tình trạng mà ông Thưởng xác định là không thể chấp nhận được (4).
Có thể là để được ông Thưởngchấp nhận, tháng sau (tháng 8 năm 2019), Ủy ban Kiểm tra của Đảng ủy khối Dân - Chính - Đảng Thành phố Hồ Chí Minh quyết định khai trừ ông Duy ra khỏi đảng (5). Ông Duy không nao núng mà tuyên bố sẽ vừa khiếu nại, vừatiếp tục thực hiện sự chỉ đạo của đảng, nhà nước theo nguyên tắc mà người đứng đầu là Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã vạch ra "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai (6).
Cuối cùng, đảng cũng đã kỷ luật ông Nguyễn Văn Bình, ông Hoàng Trung Hải. Tuy nhiên chưa có ai và không nơi nào xem xét, xác định trách nhiệm của ông Thưởng tới đâukhi còn là Phó Bí thư Thành ủy, ông Thưởng từng chỉ đạo giao "khu đất vàng" tại 130 Hàm Nghi, phường Bến Thành, quận 1 cho Vũ "Nhôm" dù ông Duy tố giác,chỉ đạo ấy được ghi nhận trên "giấy trắng mực đen" (Kết luận số 318-KL/TU ngày 14 tháng 7 năm 2015 về chủ trương chọn nhà đầu tư mới khai thác "khu đất vàng") (7).
Có hai câu cần hỏi : Bản án mà Tòa án quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh vừa tuyên đối với ông Duy liệu đã khiến ông Thưởng – giờ là Thường trực Ban Bí thư – hài lòng, cảm thấy trừng trị như thế là có thểchấp nhận ? Sau khi nhận bốn năm, sáu tháng tù vì "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân", ông Duy còn tin vào sự sáng suốt của đảng, tin công cuộc chống tham nhũng là Tổng Bí thư"không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai" ?
Giống như ông Quách Duy, ông Lê Chí Thành là một trong những người từng được đảng tin cậy, lựa chọn và tất nhiên là tin đảng, chọn theo đảng. Hưởng ứng các tuyên bố, cam kết liên quan đến chống tham nhũng, ông Thành gửi đơn cho Bộ Công an, tố cáo lãnh đạo Trại giam Thủ Đức (thường được gọi là Trại Z30D, tọa lạc tại Bình Thuận) gian lận, bớt xén lương, thưởng của các giám thị, nhân viên, cho vay nặng lãi... Ông Thành không dè những tố cáo ấy trở thành nguyên nhân khiến ông bị lãnh đạo Trại Z30D đày đọa, trả thù. Để bảo vệ mình, ông bạch hóa nội dung tố cáo trên mạng xã hội và thay vì điều tra – xử lý lãnh đạo Trại giam Z30D, Bộ Công an tước danh hiệu Công an nhân dân, loại Đại úy Thành ra khỏi hàng ngũ công an. Tới lúc này, ông Thành bắt đầu đồng cảm với dân oan, ông thường xuyên bình luận về oan án trên mạng xã hội và bám sát Cảnh sát giao thông để "giám sát" hoạt động của lực lượng mà ông tin rằng đã cũng như đang làm hoen ố uy tín của công an Việt Nam (8), cho đến khi bị bắt vì "chống người thi hành công vụ".
***
Tại sao 80 cảnh sát giao thông, trật tự giao thông mà cả Viện Kiểm sát nhân dân tối cao lẫn Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh cùng tin rằng có dính líu đến vụ án "logo xe vua" cho nên cùng yêu cầu Bộ Công an phải điều tra lại tiếp tục thoát nạn ? Tại sao những người từng được đảng tin cậy, lựa chọn, dẫu bầm dập vẫn đinh ninh đảng sáng suốt, vẫn muốn góp sức chống tiêu cực, tham nhũng như ông Duy, ông Thành không hề nhận được chút đồng cảm nào từ hệ thống chính trị, hệ thống công quyền đến hệ thống tư pháp như 80 cảnh sát giao thông, trật tự giao thông kia ?
Phải chăng nguyên nhân chính dẫn đến sự khác biệt lạ thường này nằm ở chỗ biết điều chứ không phải là biết phân biệt đúng – sai, phải – trái ? Không biết điều là chết chắc !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 16/04/2021
Chú thích
(2) https://vnexpress.net/quach-duy-bi-phat/4/nam-6-thang-tu-4263147.html
(3) https://plo.vn/thoi-su/bat-tam-giam-ong-le-chi-thanh-978826.html
(5) https://tuoitre.vn/chuyen-vien-ubnd-tp-hcm-quach-duy-bi-khai-tru-dang-20190802162137182.htm
(6) https://www.facebook.com/qduyvn/posts/379695496080762
(7) https://www.facebook.com/qduyvn/posts/314226792627633
(8) https://danviet.vn/cuu-dai-uy-cong-an-le-chi-thanh-bi-tuoc-quan-tich-khi-nao-20210414172427014.htm
*********************
Cựu đại úy Công an Lê Chí Thành bị xem xét thêm tội danh"lợi dụng tự do dân chủ"
RFA, 18/04/2021
Cựu đại úy Công an trại giam Lê Chí Thành ngoài việc bị bắt hôm 14 2021 với cáo buộc tội danh "Chống người thi hành công vụ" cũng sẽ bị cơ quan chức năng xem xét thêm tội danh "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của nhà nước".
Ông Lê Chí Thành - FB của ông Lê Chí Thành
Mạng báo VnExpress dẫn lời Thiếu tướng Đinh Thanh Nhàn, Phó giám đốc Công an thành phố Hồ Chí Minh (Thành phố Hồ Chí Minh) cho biết thông tin này trong buổi họp báo vào sáng 18/4/2021.
Ông Lê Chí Thành được nhiều người biết đến khi mặc quân phục công an và phát các video trực tiếp trên mạng xã hội Facebook và YouTube, tố cáo một số lãnh đạo của trại giam Thủ Đức (tức Z30D), nơi ông Thành làm việc.
Tháng 7/2020, Cục Quản lý trại giam (Bộ Công an) quyết định kỷ luật, tước danh hiệu Công an nhân dân đối với Lê Chí Thành.
Gần đây, ông Thành cùng một số người khác quay các đoạn video giám sát cảnh sát giao thông làm việc, có lúc bị một số người mặc thường phục đe dọa.
Cơ quan Công an cáo buộc chỉ trong vài tháng đầu năm 2021, ông Thành cùng một số người khác có khoảng 20 lần có mặt ở nhiều nơi để cố tình tiếp cận, khiêu khích, cản trở lực lượng chức năng làm nhiệm vụ trên đường.
Việc làm này bị cho là cố tính tạo tình huống khiêu khích, nhằm ghi hình lực lượng chức năng để phát tán trên các trang mạng xã hội, thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng, định hướng, dẫn dắt dư luận tiêu cực.
**********************
Thành phố Hồ Chí Minh : cựu đảng viên bị phạt tù, cựu đại úy công an bị bắt
VOA, 15/04/2021
Một cựu Đảng viên, chuyên viên Văn phòng UBND Thành phố Hồ Chí Minh vừa bị tòa tuyên phạt 4 năm 6 tháng tù vì viết bài trên Facebook "xúc phạm lãnh đạo", trong khi đó một cựu đại úy công an bị bắt vì "chống người thi hành công vụ".
Ông Quách Duy tại phiên tòa ngày 15/4/2021. Photo Thanh Nien
Hôm 15/4, một tòa án ở Thành phố Hồ Chí Minh đã tuyên phạt ông Quách Duy, 39 tuổi, từng là chuyên viên Văn phòng UBND Thành phố Hồ Chí Minh, 4 năm 6 tháng tù về tội "Lợi dụng các quyền dự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân", theo trang Sài gòn Giải phóng.
Trang này cho biết ông Quách Duy đã đăng tải trên Facebook một số bài viết "có nội dung xúc phạm nghiêm trọng danh dự, uy tín, nhân phẩm của một số nguyên lãnh đạo Đảng và nhà nước, Thành phố Hồ Chí Minh", trong đó có 3 bài viết "có nội dung vi phạm Luật An ninh mạng và Nghị định 72/2013 của Chính phủ, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội".
Trước khi bị bắt vào tháng 9/2019, ông Duy đã bị khai trừ ra khỏi Đảng.
Sự việc được Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy khối Dân – Chính – Đảng thuộc Thành ủy xem là "vi phạm nghiêm trọng" sau khi ông Quách Duy viết trong bài "Đốt củi" trên Facebook, trong đó ông thông tin rằng "Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an tiến hành điều tra vụ giao "đất vàng" giá rẻ liên quan đến Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Trần Vĩnh Tuyến và Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, điều tra làm rõ vụ thoái vốn gây thất thoát tài sản nhà nước trong việc giao đất, cho thuê đất trái phép khu đất vàng số 76 Tôn Thất Thuyết (quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh)".
Ông Trần Vĩnh Tuyết cũng đã bị bắt vào tháng 7/2020 vì gây thất thoát tài sản Nhà nước.
Ông Lê Chí Thành bị bắt hôm 14/4/2021. Photo Congan.
Cũng tại Thành phố Hồ Chí Minh, hôm 14/4, ông Lê Chí Thành, 38 tuổi, cựu đại úy công an từng nhiều lần lên tiếng trên Facebook về tệ tham nhũng trong ngành công an thành phố, bị bắt với cáo buộc "chống người thi hành công vụ".
Truyền thông Việt Nam loan tin ông Lê Chí Thành bị bắt sau khi cảnh sát giao thông phát hiện lái xe "không có giấy đăng ký hợp lệ" trên xa lộ Hà Nội, ở quận Thủ Đức. Báo Công an Thành phố cho biết ông Thành "có hành vi cản trở lực lượng chức năng làm nhiệm vụ" khi xe của ông bị cẩu đi.
Nhiều người trên mạng xã hội bày tỏ thắc mắc tại sao nhà của ông Thành ở quận 12 bị an ninh khám xét sau vụ "vi phạm giao thông" ở Thủ Đức.
Nhà hoạt động Bùi Tuấn Lâm hôm 14/4 viết trên Facebook : "Hôm nay, cựu đại úy Lê Chí Thành bị bắt vì tội chống người thi hành công vụ, nhưng đó chỉ là cái cớ họ chụp mũ cho anh. Thật sự anh bị bắt vì là cái gai trong mắt ngành công an lâu nay, do tố cáo giám thị trại giam và những tiêu cực trong ngành công an".
Ông Bùi Tuấn Lâm nói với VOA :
"Bản thân tôi nghĩ một người như anh ấy trước sau gì cũng sẽ bị bắt vì những việc làm, lời nói, và hành động của anh rất thiết thực và đụng chạm đến lợi ích của ngành công an.
"Cái nguy hiểm luôn chực chờ anh ấy, nhiều khả năng là người ta tìm cách này hay cách khác để bắt anh ấy thôi".
Luật sư Lê Quốc Quân ở Hà Nội viết trên Facebook : "Chiều nay 14/4, cựu đại úy Lê Chí Thành, người đã rất nổi tiếng về việc chống tham nhũng trong ngành công an và là người đã "đốt quân phục, bằng cấp", đã bị công an thành phố Thủ Đức bắt về hành vi "Chống người thi hành công vụ" được quy định tại Điều 330 Bộ luật hình sự năm 2015".
"Theo như những video tôi thường được xem của anh Thành quay gần đây thì anh chỉ thực thi quyền "giám sát" theo luật định đối với các Cảnh sát giao thông. Thế nhưng ai cũng biết rằng, việc giám sát đó chắc chắn ảnh hưởng đến "bánh mì" của các "đồng chí"," Luật sư Lê Quốc Quân nhận định.
Trong một livestream hôm 9/3, ông Lê Chí Thành nói rằng ông vừa đến Sở Nội vụ Thành phố Hồ Chí Minh nộp hồ sơ ứng cử đại biểu quốc hội khóa XV. Trong một livestream khác hôm 13/4 với nhan đề "Lê Chí Thành bị đuổi khỏi thành phố", ông cho biết công an đã nhiều lần sách nhiễu và kiểm tra hành chính đối với ông.
Báo Công an Thành phố cho biết ông Lê Chí Thành thường xuyên livestream trên mạng xã hội, "có nhiều nội dung xuyên tạc, bôi nhọ, cản trở lực lượng chức năng thực thi công vụ".
Nguồn : VOA, 15/04/2021