Lộc Hưng là khu đất vườn rau trên trăm hộ dân thuộc phường 6 quân Tân Bình, nằm trong diện qui hoạch của Ủy Ban Nhân Dân Thành phố Hồ Chí Minh khiến tranh cãi diễn ra 18 năm mà chưa được giải quyết. Người dân nơi đây nói kế hoạch cưỡng chế đất của nhà nước đang dồn họ vào đường cùng vì không thể làm ăn sinh sống.
Công an ngăn cản dân dựng hàng rào vào năm 2014. Ảnh : Facebook Huỳnh Công Thuận
Không tiếp dân
Khu đất Lộc Hưng ở phường 6 quận Tân Bình là nơi an cư của một số người từ Bắc di cư vào miền Nam năm 1954.
Với diện tích 50.000 mét vuông Lộc Hưng được gọi là khu đất tốt nằm tiếp giáp quận 3, quân 10, quận Phú Nhuận và quận Bình Tân. Đây cũng là Giáo xứ Lộc Hưng với nhà thờ Lộc Hưng xây lên đã lâu, với trên một trăm gia đình phần lớn làm nghề trồng rau để sinh sống ba bốn đời nay.
Tuy nhiên đã có những diễn biến mấy năm gần đây cho thấy khu đất vườn rau Lộc Hưng này có thể bị giải tỏa theo qui hoạch của nhà nước.
Được biết từ sau 30 tháng Tư năm 1975, Lộc Hưng được Ủy Ban Nhân Dân phường 7, nay là phường 6 quận Tân Bình, chia thành 4 tổ nông hội có trách nhiệm nộp thuế cho nhà nước. Việc đóng và thu thuế được xác nhận bằng biên lai cho đại diện các tổ trong khu vực vườn rau Lộc Hưng.
Năm 1999, theo nội dung Luật Đất Đai sửa đổi, đặc biệt theo chỉ thị 24/1999/CT-TTG của thủ tướng chính phủ về tổng kiểm kê đất đai, người dân vườn rau Lộc Hưng nộp đơn yêu cầu Ủy Ban Nhân Dân phường 6 quận Tân Bình xác nhận quá trình sử dụng đất theo chỉ thị trên. Tuy nhiên câu trả lời của hai vị chủ tịch phường Vũ Xuân Tâm và bà Trần Thị Ngọ tiếp đó vẫn đại ý là "đất do bà con khai phá canh tác mấy chục năm nay mà ai cũng biết, khẳng định chưa có dự án hay quyết định qui hoạch nào nên không thể giải quyết được vì đó là chỉ thị của cấp trên" .
Ông Cao Hà Chánh, cư dân lâu đời trong khu đất vườn rau Lộc Hưng, cũng là một trong những người đại diện chính của tập thể dân cư ở đây, cho biết :
Chính vì điều đó thì bà con vẫn liên tục nhiều lần kéo lên cơ quan chức năng nhưng họ không tiếp. Năm 2005 thì lãnh đạo có họp với chúng tôi để triển khai qui hoạch. Bà Thái Thị Dư lúc đó với cương vị chủ tịch quận trước mặt ban đại diện mới nói hiện nay khu vực này là khu vực qui hoạch để xây dựng chung cư và sẽ bồi hoàn cho bà con với giá 3 triệu cộng hỗ trợ thêm là thành 4 triệu. Họ nói nhưng họ không đưa bằng chứng, không đưa văn bản quyết định qui hoạch khu đất này. Khi bà con yêu cầu lập biên bản thì họ không lập mà trước khi họp họ bắt bà con phải ký tên để họ cho họp nhưng bà con không ký.
Đó là khởi điểm những vụ đối đầu về sau này giữa cư dân khu đất vườn rau liên quan đến kế hoạch cưỡng chế được coi là nhập nhằng từ khâu văn bản đến vấn đề bồi hoàn, hỗ trợ của phía chính quyền địa phương :
Cụ thể năm 2007 thì hàng rào ngay mặt tiền vườn rau bị hư và sụp đổ lâu rồi thì bà con thống nhất ra dựng lại bằng cột tràm và kéo dây kẻm gai, thì chính quyền phường nhiều lần xuống yêu cầu là không được dựng trên đất đã qui hoạch là đất của nhà nước. Họ đưa toàn bộ lực lượng xuống thì lúc đó bà con quyết liệt không cho họ cắt thì họ rút đi. Đó là sự việc 2007.
Theo ông Cao Hà Chánh, cư dân Lộc Hưng chỉ dựa trên những qui định pháp luật hiện hành để khiếu nại :
Tất cả ở đây vẫn bám đất trồng rau, ký tên liên tục để yêu cầu các cấp lãnh đạo trả lời giải quyết tiếp công dân. Họ vẫn im lặng đến ngày hôm nay, chưa bao giờ trả lời tiếp dân, chưa có văn bản nào trả lời qui hoạch, chưa có cuộc họp nào trả lời tiếp công dân và trả lời đơn thư.
Không đối thoại với dân
Vườn rau Lộc Hưng quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh - Blog Vườn Rau Lộc Hưng
Từ con số chính thức 124 hộ dân cư ngụ và trồng rau trong khu Lộc Hưng, đến giờ chỉ còn lại 89 hộ do có một số đã dọn ra ngoài. Ông Cao Hà Chánh :
Đó là thời gian 2007- 2008, chính quyền tung các đối tượng xâm nhập khoảng 30 hộ, là những người nhà của cán bộ và những người vướng vào tệ nạn hoặc thiếu tiền. Họ mua chữ ký và cứ ký tên vô thì họ trả một triệu. Mua được chữ ký khoảng chừng 30 người thì bắt đầu thành phố mới ra quyết định qui hoạch khu đất này và thành phố đã phê duyệt dự án là xây dựng, phân lô bán nền.
Tháng Bảy 2014, công an lại kéo đến khu đất vườn rau Lộc Hưng khi bà con tìm cách dựng lại một góc hàng rào cạnh bãi rác lớn mà người dân bên ngoài mang đến đổ ở đấy. Trước đó người dân Lộc Hưng đã nhiều lần yêu cầu chính quyền giúp giải quyết bãi rác này nhưng không được đáp ứng. Chính vì thế khi công an và dân phòng kéo đến Lộc Hưng để cản trở dân dựng lại rào thì một số người đã phản ứng quyết liệt bằng cách tự tẩm xăng vào người và dọa tự thiêu để giữ đất. Ông Cao Hà Chánh :
Hàng rào đổ vì dân chung quanh đưa rác ra đổ tràn ngập luôn, tập thể ở đây đưa đơn khiếu nại yêu cầu chính quyền ngăn cấm việc đổ rác thì chính quyền cứ lờ đi. Sau đó tập thể mới thực hiện rào hàng rào lại thì họ đưa lực lượng thành phố xuống đầy đủ, có cả cứu hỏa cứu thương, quyết không cho làm hàng rào đó. Chính quyền không đối thoại mà cứ mở loa như thế và đến cuối ngày thứ Sáu mới chấm dứt một tuần lễ khủng bố tinh thần bà con.
Người dân khu đất vườn rau Lộc Hưng vẫn liên tục gởi đơn tố cáo lên chính quyền.
Bên ngành công an trả lời thẳng luôn là ở trên chỉ đạo không trả lời đơn tố cáo, không tiếp công dân. Thay mặt bà con, tôi khẳng định từ trước đến nay chưa bao giờ họp dân và đưa qui hoạch khu đất này dù chúng tôi đã tố cáo rất nhiều lần về hành vi từ cấp phường, quận, thành phố cố tình đi ngược đường lối của đảng, đưa người dân vào đường cùng nhưng họ cũng không trả lời.
Theo người đại diện Cao Hà Chánh của Lộc Hưng thì mới nhất là những tin đồn gián tiếp mấy hôm nay liên quan đến việc cưỡng chế đất khiến bà con rất hoang mang lo sợ :
Hiện có những thông tin là họ sẽ đưa lực lượng xuống cưỡng chế, ba tuần nay họ ra quyết định gởi đến bao nhiêu hộ dân, họ thông tin đã họp với các giới từ phường đội đến dân quân tự vệ đến các ngành quận và thành phố để xuống cưỡng chế. Nhiều người còn mạo danh người này người kia đến thương lượng với bà con về giá thành rồi thương lượng xin gặp ban đại diện nhưng chúng tôi không tiếp. Theo đúng pháp luật chúng tôi yêu cầu chính quyền phải tiếp công dân nhưng chưa có câu trả lời, chưa có người nào đích thân họp bà con hết.
Cuộc sống hiện tại của 89 hộ dân quyết bám đất Lộc Hưng đang càng ngày càng khó khăn theo như mô tả của ông Cao Hà Chánh :
Khủng bố bằng mọi hình thức, thứ nhất là họ dựng 4 cái loa lớn ở trên cách đây 2 tuần, rồi chuyện xì ke ma túy, một ngày có thể là 200 con nghiện về đây. Rác rưới cộng với cầu cống đưa vô khu vực này, người dân không canh tác được nữa vì ngập. Họ nói đất này là đất của nhà nước thì diễn tiến suốt 18 năm nay khổ sở như thế nào.
Người dân ở đây nói họ cương quyết làm cho ra lẽ theo tinh thần 3 văn bản từ Văn Phòng Chính Phủ gởi đến cho họ từ năm 2014 :
Ba văn bản của văn phòng chính phủ được chuyển về cho bà con từ 2014 và 2016, yêu cầu Ủy Ban Nhân Dân Thành phố Hồ Chí Minh phải tiếp công dân và giải quyết đúng luật rồi báo cáo về Văn Phòng Chính Phủ. Đến hôm nay Ủy Ban Nhân Dân Thành phố Hồ Chí Minh chưa có văn bản trả lời kể cả tiếp công dân.
Trong lúc chưa có được câu trả lời từ phía chính quyền quận Tân Bình liên quan đến việc tranh cãi đất đai tại khu đất vườn rai Lộc Hưng, đài ACTD vẫn tiếp tục theo dõi sự việc để cập nhật tin tức.
Thanh Trúc, phóng viên RFA