Bộ Chính trị hô hào mở rộng chống tham nhũng ra khu vực ngoài Nhà nước

RFA, 12/04/2022

Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 6/4 ban hành Kết luận số 12 với kêu gọi mở rộng từng bước phạm vi phòng/chống tham nhũng ra khu vực ngoài Nhà nước cũng như gia tăng hợp tác quốc tế trong công tác này.

Người dân đi qua tấm biển cố động cho Đảng Cộng sản Việt Nam ở Hà Nội hôm 22/1/2021 - AFP

Kết Luận số 12 yêu cầu cụ thể hóa và thực thi Công ước Quốc tế về Chống tham nhũng theo đúng lộ trình và phù hợp với điều kiện và pháp luật của Việt Nam.

Bên cạnh đó, cũng theo Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam, cần bảo đảm cơ sở vật chất, phương tiện và kinh phí cho hoạt động đặc thù của các cơ quan phòng chống tham nhũng ; tăng cường kiểm soát quyền lực và phòng/chống tham nhũng ngay trong những cơ quan này.

Kết luận số 12 thừa nhận tình trạng cán bộ nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp chưa được ngăn chặn kịp thời. Vẫn còn xảy ra những vụ, việc tham nhũng nghiêm trọng, có tổ chức, rất tinh vi, phức tạp.

Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam kêu gọi xây dựng điều được gọi là ‘văn hóa không tham nhũng, tiêu cực’ trong đảng viên, cán bộ.

*********************

Thành viên nhóm "chống luận điệu xuyên tạc" bị bắt theo Điều 331

RFA, 12/04/2022

Công an tỉnh Hậu Giang vừa thực hiện lệnh bắt khẩn cấp và tạm giam hai tháng đối với ông Nguyễn Phúc Hưởng (sinh năm 1984) với cáo buộc "lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" theo Điều 331 Bộ luật hình sự 2015.Theo mạng báo Hậu Giang online, bước đầu ông Hưởng thừa nhận toàn bộ hành vi vi phạm của mình đó là sử dụng nhiều tài khoản Facebook để đăng tải các bài viết, hình ảnh xúc phạm đến uy tín, danh dự của các tổ chức, cán bộ thuộc Công an tỉnh Thừa Thiên - Huế và Công an tỉnh Bình Phước nhằm mục đích vụ lợi cá nhân.

Nguyễn Phúc Hưởng trong một lần nói chuyện trên Việt Vision - Viet Vision

Chính quyền Việt Nam thường sử dụng Điều 331 để bắt những người bất đồng chính kiến, những người đấu tranh nhân quyền, tuy nhiên ông Nguyễn Phúc Hưởng được biết đến là một người có các bài nói chuyện trên mạng xã hội để phản biện những cái mà ông này cho là "luận điệu xuyên tạc, chống Đảng, chống Nhà nước".

Ông Hưởng cũng thường xuyên tham gia cái gọi là "đấu tranh thực địa". Hồi tháng 8/2017, trong vụ hàng chục người cầm súng, roi điện để tìm linh mục Nguyễn Duy Tân để "nói chuyện" thì ông Nguyễn Phúc Hưởng cũng là một người tham gia tích cực.

************************

RSF lên án việc bỏ tù hai cựu phóng viên Nhà nước vì chống tham nhũng

RFA, 12/04/2022

Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) tố cáo Việt Nam bịt miệng các nhà báo phục vụ quyền lợi công chúng khi vào tuần qua hai cựu phóng viên báo Nhà nước tòa tuyên án do tố cáo tham nhũng.

Các ông Phan Bùi Bảo Thy, Lê Anh Dũng, Nguyễn Huy tại phiên tòa lần đầu hôm 30/10/2021 - Người Lao Động

RSF phát đi thông cáo báo chí ngày 12/4, nêu lại hai phiên tòa xử cựu phóng viên Nguyễn Hoài Nam và Phan Bùi Bảo Thy.

Ông Daniel Bastard, Trưởng Văn phòng Châu Á- Thái Bình Dương của RSF, được dẫn lời trong thông cáo báo chí cho rằng ‘tội duy nhất của ông Nguyễn Hoài Nam là đã cố gắng phục vụ quyền lợi công chúng qua việc cảnh báo chính quyền về tham nhũng. Tình trạng bị tù tội của ông nêu bật lên sự ràng buộc đối với phóng viên báo Nhà nước. Họ bị buộc phải tuân theo đường lối mà Ban Tuyên giáo của đảng cộng sản áp đặt ngay cả khi cố gắng hướng dư luận đến những vụ tham nhũng.

Ông Nguyễn Hoài Nam, người từng cộng tác cho các tờ báo Nhà nước gồm Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM), Thanh Niên, VTV, vào ngày 5/4 bị tòa sơ thẩm Thành phố Hồ Chí Minh tuyên ba năm sáu tháng tù với cáo buộc tội ‘Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân’ theo Điều 331 Bộ Luật Hình sự Việt Nam. Phiên xử diễn ra ba ngày sau đúng 12 tháng ông bị giam giữ tại Khám Chí Hòa ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo bản án, vào ngày 8/10/2018, ông Nguyễn Hoài Nam cung cấp cho Cơ quan Cảnh sát Điều tra thuộc Bộ Công an các tài liệu, dữ liệu điện tử liên quan đến một vụ tiêu cực tại Cục Đường thủy Nội địa Việt Nam.

Dựa trên những tài liệu và dữ liệu điện tử mà ông Nguyễn Hoài Nam cung cấp, ba người bị xử về tội ‘lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ’ và kết luận 14 người có hành vi đưa hối lộ nhưng không xử lý hình sự.

Ông Nguyễn Hoài Nam cho rằng xử lý như vậy là không thỏa đáng nên không đồng tình và đăng lên Facebook cá nhân ý kiến cho rằng Cơ quan Cảnh sát Điều tra thuộc Bộ Công an ‘bao che, bỏ lọt tội phạm’.

Vào ngày 2/4/2021 Cơ quan Cảnh sát Điều tra thuộc Công an thành phố Hồ Chí Minh (Thành phố Hồ Chí Minh) bắt giam ông Nguyễn Hoài Nam.

Phiên xử cựu phóng viên Báo Giáo dục- Thời đại Phan Bùi Bảo Thy diễn ra hai ngày sau phiên xử ông Nguyễn Hoài Nam do Tòa án tỉnh Quảng Trị tiến hành. Ông Thy bị tuyên 12 tháng cải tạo không giam giữ theo Điều 331, Bộ Luật Hình sự Việt Nam.

Theo cáo trạng ba ông Phan Bùi Bảo Thy, Lê Anh Dũng và Nguyễn Huy viết bài đăng lên mạng xã hội là một số lãnh đạo tỉnh Quảng Trị. Đó là các ông Nguyễn Văn Hùng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng Nhân dân tỉnh và hiện là Bộ Trưởng Bộ Văn hóa- Thể thao- Du lịch ; ông Võ Văn Hưng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị ; ông Lê Đức Tiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị ; ông Đỗ Văn Bình, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Trị, hiện giữ chức vụ Bí thư Huyện ủy Cam Lộ ; bà Trần Thị Thu, Bí thư Tỉnh Đoàn tỉnh Quảng Trị ; ông Trần Đức Việt - nguyên Giám đốc Công an tỉnh Quảng Trị.

Cáo trạng cho rằng ba người vừa nêu do ‘bức xúc cá nhân và nhận thức sai lệch về chống tiêu cực’ nên trong khoảng thời gian từ tháng 4/2020 đến tháng 2/2021 đã tiến hành thu thập tài liệu rồi biên tập và đăng lên mạng xã hội những bải viết bị cho ‘không đúng sự thật, xuyên tạc, xâm phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm’ của những lãnh đạo tỉnh Quảng Trị vừa nêu.

Ông Thy bị Công an tỉnh Quảng Trị mời làm việc từ ngày 5/2 và đến ngày 10/2/ 2021 mới có lệnh khởi tố và bắt tạm giam.

Việt Nam bị xếp thứ 175 trên tổng số 180 quốc gia theo Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới mà RSF công bố hồi năm ngoái.

************************

Cáo giác ép cung, nhục hình thậm chí gây chết người không được xem xét vì "không có bằng chứng"

RFA, 07/04/2022

Tố cáo của bị can trước tòa rằng họ bị ép cung, tra tấn nhận tội nhưng không hề được điều tra, làm rõ vì cơ quan tố tụng cho không có đủ căn cứ. Tình trạng này vẫn còn xảy ra trong thời gian qua tại Việt Nam, mặc dù các tổ chức Quốc tế đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích. Một luật sư cho rằng nếu không thay đổi cơ chế làm việc thì thực trạng ‘vô pháp’ đó sẽ còn tiếp diễn.

Tù nhân tại một trại giam tỉnh Hải Dương Reuters

Nhiều vụ án bị tố dùng nhục hình

Người dân bị đánh, thậm chí đến chết ở trụ sở công an, hoặc nghi can, nghi phạm bị tra tấn, nhục hình trong trại tạm giam chờ xét xử, là điều xảy ra không ít ở Việt Nam từ nhiều năm nay.

Bà Đỗ Thị Thu, vợ của ông Trịnh Bá Phương, một nông dân mất đất ở Dương Nội, Hà Nội cho biết, trong phiên tòa sở thẩm xét xử chồng mình diễn ra vào hôm 15/12/2021, ông Phương đã tố cáo bị công an, cán bộ điều tra nhiều lần đe dọa, đánh đập, tra tấn, ép cung… nhưng tòa không giải quyết vì lời tố cáo "không có căn cứ" :

"Chồng tôi có tố cáo ngay tại tòa rằng trong quá trình điều tra, họ (điều tra viên - PV) đã đánh đập chồng của tôi. Bốn tên công an thay phiên nhau đánh liên tục vào bộ phận sinh dục của chồng tôi.

Họ liên tục đe dọa chồng tôi là sẽ đưa chồng tôi vào trại bệnh viện tâm thần. Vào ngày 1/3/2021 thì họ cũng đã đưa chồng tôi vào bệnh viện tâm thần. Họ nhốt trong một cái buồng rất là nhỏ, chồng tôi bảo là uống nước thôi cũng đã rất khó khăn rồi.

Theo tôi được biết thì tòa lấy lý do là không có nhân chứng, không có bằng chứng để xác thực rằng chồng tôi bị đánh".

Cựu đại úy công an Lê Chí Thành hôm 14/1 bị tòa án thành phố Thủ Đức kết án hai năm tù giam vì tội "chống người thi hành công vụ". Qua hình ảnh của các tờ báo trong nước đưa tin về phiên tòa này cho thấy ông Thành đi không nổi, không thể đứng thẳng lưng, các đầu ngón tay đều bị thâm đen.

Bà Phú, mẹ của ông Lê Chí Thành cho RFA biết, trong phiên toà, ông Thành cũng thẳng thắn tố cáo rằng mình đã bị dùng nhục hình như thể nào trong quá trình tạm giam, điều tra án :

"Con tôi không sai. Chẳng qua đây là quy chụp để bắt con tôi thôi. Nó (điều tra viên - PV) tra tấn bắt thằng Thành nhà tôi nhận tội theo ý của chúng nó, thì thằng Thành nhà tôi nó không nhận.

Cái hôm phiên tòa lần trước thì thằng Thành có nói là trong thời gian tôi giam giữ, điều tra viên Nguyễn Đức Nghĩa đã dùng nhục hình để bắt ép tôi nhận tội, nhưng tôi không có tội thì tôi không nhận. Sau đó bắt đầu đưa con tôi vào hầm tối.

Chúng nó (điều tra viên - PV) cùm chân cùm tay nó (ông Thành - PV) dẫn vào hầm phân. Cho nên hôm phiên tòa đấy nó yếu đâu có đứng được đâu, nên mới cho ngồi đó".

Trả lời RFA ngay sau phiên tòa hôm đó, luật sư Đặng Đình Mạnh cho biết, sau lời tố cáo của bị tra tấn của ông Thành, Hội đồng Xét xử cùng Viện Kiểm sát cho rằng do ông Thành xưng hô không đúng chuẩn mực với cán bộ quản giáo nên bị kỷ luật. Lý do thứ hai là anh ta tự làm mình bị thương nên phải cách ly.

Một vụ việc tương tự được báo chí nhà nước đưa tin về phiên tòa xét xử vụ án "Cướp tài sản" diễn ra vào ngày 26/11/2021 tại huyện Bình Tân, Vĩnh Long. Các bị cáo bao gồm H. (19 tuổi), D. (15 tuổi) và N. (17 tuổi).

Trong phiên tòa này, có H. và N. không thể tự đi đứng được bình thường, phải nhờ công an dìu đỡ. Trong khi đó, bị cáo N. được cho biết là dưới tuổi thành niên, nhưng trong suốt quá trình điều tra, không có sự chứng kiến của người giám hộ hoặc luật sư.

Theo kết luận điều tra, N. có viết tường trình nhận tội trong khi lấy lời khai, nhưng người này liên tục kêu oan trước toà.

Phải thay đổi cơ chế

Một luật sư yêu cầu không nêu danh tính vì lý do an toàn cho RFA biết khi bị can, bị cáo tố cáo ngay trước tòa rằng mình bị bức cung, nhục hình trong quá trình điều tra thì tòa phải xác minh, hoặc có thể ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung thêm về lời khai này :

"Nhưng mà thường theo tôi thấy là chủ tọa sẽ nói rằng không có căn cứ. Những lời tố cáo của bị cáo, bị can là không có căn cứ. Nhưng mà làm sao bị cáo có căn cứ được, khi mà họ trong bốn bức tường. Họ đâu có thể sử dụng camera hình ảnh được, và họ cũng đâu thể nhờ những người khác khai làm nhân chứng giúp cho họ được.

Những người bạn cũng buồng giam cũng bị quản lý bởi cơ quan công an, thì liệu rằng họ có dám đứng lên để đấu tranh không. Rất khó để chứng minh khi một mình mình phải ở trong bốn bức tường

Theo kinh nghiệm của tôi thì phải đến 90% các nghi can, nghi phạm ở bất cứ tội nào, bằng cách này hay cách khác bị ép cung và khi họ phản ứng thì liền lập tức bị đe dọa về thân thể và tinh thần".

Đối với các trường hợp nghi can chết trong trại tạm giam, luật sư này cho biết theo quy định tại điều 26, Luật thi hành tạm giữ, tạm giam 2015, về "Giải quyết trường hợp người bị tạm giữ, người bị tạm giam chết", nói rằng :

"Trường hợp người bị tạm giữ, người bị tạm giam chết trong thời gian bị tạm giữ, tạm giam thì thủ trưởng cơ sở giam giữ phải tổ chức bảo vệ hiện trường, thông báo ngay cho Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát có thẩm quyền để tiến hành xác định nguyên nhân chết… Đại diện cơ sở giam giữ phải chứng kiến việc khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi".

Từ trước đến nay, rất nhiều trường hợp người chết trong các trại tạm giam được xác định là do bị can tự tử. Luật sư giấu tên nói với trực giác và kinh nghiệm tham gia vào nhiều vụ án hình sự thì ông không thể tin nổi rằng các vụ bị can chết trong quá trình điều tra là do tự tử. Và nếu Việt Nam không thay đổi cơ chế thì thực trạng đáng buồn này vẫn còn tiếp diễn trong tương lai : 

"Với trực giác và kinh nghiệm nghề nghiệp thì tôi không hề tin những câu chuyện đó. Nếu mà họ muốn tự tử thì họ đã tự tử ở bên ngoài rồi, tại sao họ lại vào đồn công an hoặc nơi tạm giam tạm giữ để tự tử. Chỉ có một trường hợp duy nhất là họ bị khủng bố, dùng nhục hình thôi.

Tôi biết được rằng là có rất nhiều vụ cơ quan điều tra họ sẽ tìm cách ém nhẹm đi hoặc làm đủ mọi áp lực để người nhà phải chôn cất mà không tiến hành khám nghiệm để xem xét nguyên nhân cái chết là gì.

Nếu cứ giữ cái cơ chế này làm việc như vậy thì rất khó để cho nghi can, nghi phạm có thể tự bảo vệ mình, và tình trạng này sẽ còn xảy ra".

"Tra tấn bởi các cơ quan nhà nước" là một trong trong những vấn đề nổi bậc được nêu ra trong bản báo cáo của Bộ ngoại giao Mỹ về tình hình nhân quyền ở Việt Nam năm 2020.

Báo cáo có đoạn : "Các nghi phạm thường bị cảnh sát, an ninh thường phục và cán bộ trung tâm cai nghiện ma túy bắt buộc ngược đãi, tra tấn trong khi bị giam giữ, thẩm vấn. Cảnh sát, công tố viên và các cơ quan giám sát của Chính phủ hiếm khi điều tra các báo cáo cụ thể về việc ngược đãi".