Quan hệ kinh tế Việt – Nhật rất tốt đẹp (RFA, 05/06/2017)
Thủ tướng Việt Nam, Nguyễn Xuân Phúc, đang có mặt tại Nhật Bản trong khuôn khổ chuyến công du Nhật Bản từ ngày 4 đến 8 tháng 6 theo lời mời của người tương nhiệm nước chủ nhà.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư Việt Nam tại Tokyo ngày 5 tháng 6 năm 2017. AFP photo
Chuyến thăm này được đánh giá có vai trò quan trọng trong việc phát triển quan hệ hai nước, đặc biệt là quan hệ kinh tế.
Chuyến thăm Nhật của Thủ tướng
Đây là chuyến thăm thứ 4 của lãnh đạo cấp cao hai nước Việt Nam và Nhật Bản trong nửa đầu năm nay. Mở đầu là chuyến thăm của Thủ tướng Nhật Shinzo Abe vào hồi giữa tháng 1. Tiếp theo đó là chuyến thăm của Nhật Hoàng Akihito và Hoàng hậu Michiko từ 28 tháng 2 đến 5 tháng 3. Sau đó là là chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản, Oshima Tadamori và phu nhân theo lời mời của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Kim Ngân từ ngày 4 đến 6 tháng 5.
Nói với đài Á Châu Tự Do, Nhà báo Đỗ Thông Minh từ Nhật Bản nhận định chuyến thăm này có ý nghĩa tăng cường thêm mối quan hệ kinh tế, thương mại, an ninh giữa hai nước :
Có thể nói quan hệ Việt Nam và Nhật Bản trong vòng 20 năm trở lại đây nhìn chung là ổn định và khá tốt đẹp. Nhật Bản vẫn là quốc gia viện trợ với lượng tiền lớn nhất cho Việt Nam suốt một thời gian dài. Hiện tại mức viện trợ khoảng 1,8 đến 2 tỷ USD/năm. Ngoài ra, Nhật Bản cũng hỗ trợ Việt Nam rất nhiều trong vấn đề xây dựng hạ tầng, kể cả vấn đề hoàn thiện luật pháp hình sự, cũng như cố vấn những đường hướng xây dựng đất nước,… Và đặc biệt Nhật cũng hỗ trợ việc cung cấp một số tàu tuần duyên. Khi thủ tướng Abe lên cầm quyền cách đây gần 5 năm, nơi đầu tiên ông đi là Việt Nam và đã hứa hẹn cung cấp cho Việt Nam 10 tàu tuần duyên. Việc đó vẫn đang tiến hành. Ngoài ra các tàu chiến của Nhật Bản hàng năm đều ghé thăm Việt Nam.
Trước đây ông Trần Đại Quang, Phùng Quang Thanh, và các Thứ trưởng cũng thường xuyên ghé thăm Nhật Bản. Thành ra chuyến thăm lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có thể nói là tăng cường thêm sự hợp tác giữa hai bên.
Trong chuyến thăm này thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, thứ trưởng Bộ quốc phòng Việt Nam có buổi làm việc với người tương nhiệm phía Nhật là thứ trưởng quốc phòng Ro Manabe về các lĩnh vực : đào tạo, trao đổi kinh nghiệm về hoạt động giữ gìn hòa bình Liên Hiệp Quốc, khắc phục hậu quả chiến tranh thông qua công tác xử lý bom, mìn ; tẩy rửa chất hóa học/dioxin, an ninh mạng, an ninh biển…
Phía đoàn Việt Nam đã đề nghị phía Nhật xem xét hỗ trợ ODA để Việt Nam thực hiện hợp tác thử nghiệm công nghệ xử lý chất độc hóa học/dioxin tại Sân bay Biên Hòa, giúp Việt Nam thực hiện các dự án rà phá bom mìn còn lại sau chiến tranh.
Cũng về an ninh quốc phòng, trong chuyến thăm hồi tháng giêng của Thủ tướng Nhật Bản tới Việt Nam, Nhật Bản đã cam kết sẽ cung cấp cho Việt Nam 6 tàu tuần tra mới với trị giá 338 triệu đô la. Trước đó, Nhật bản cũng cung cấp cho Việt Nam 6 tàu tuần tra đã qua sử dụng nằm trong khuôn khổ vốn ODA trị giá 500 triệu Yên dành cho Việt Nam.
Theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, nguyên cố vấn kinh tế của Thủ tướng chính phủ và hiện là thành viên Ủy ban chính sách phát triển của Liên Hiệp Quốc, chuyến thăm này mang ý nghĩa quan trọng với Việt Nam và khu vực Đông Nam Á :
Chuyến thăm này có ý nghĩa quan trọng để chứng tỏ nỗ lực của Việt Nam là đa phương hóa, đa dạng hóa các mối quan hệ quốc tế của Việt Nam và tạo ra các mối quan hệ về kinh tế, quốc phòng, an ninh, hợp tác trên nguyên tắc hai bên cùng có lợi và trên cơ sở luật pháp quốc tế. Tôi đánh giá chuyến thăm này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là rất tích cực. Không những chỉ có ý nghĩa với kinh tế Việt Nam mà còn đóng góp vào hòa bình, ổn định ở Đông Nam Á và Châu Á Thái Bình Dương.
Việt Nam và Nhật Bản thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và phồn vinh ở Châu Á đầu năm 2014, ký Tuyên bố về tầm nhìn chung quan hệ Việt - Nhật năm 2015.
Quan hệ kinh tế giữa hai nước
Trong khuôn khổ chuyến thăm này, vào chiều ngày 5 tháng 6, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến dự Hội nghị Xúc tiến đầu tư Việt Nam để thảo luận với các doanh nghiệp và quỹ đầu tư tại Nhật Bản.
Sự kiện này được đánh giá là quy mô lớn nhất từ trước đến nay mà Việt Nam tổ chức tại Nhật Bản, với sự tham dự của 1600 đại biểu, doanh nghiệp ; trong số này có 200 đại biểu doanh nghiệp Việt Nam.
Chuyến thăm Nhật lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc được truyền thông trong nước nói là để thúc đẩy hợp tác kinh tế toàn diện với Nhật Bản ở cấp trung ương và địa phương đặc biệt là trong lĩnh vực đầu tư, thương mại.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho rằng việc Việt Nam mở rộng hợp tác kinh tế xuống cả cấp địa phương là một chiến lược tiếp theo giúp thúc đẩy quan hệ kinh tế hai nước :
Sau khi cấp trung ương ký kết quan hệ hợp tác chiến lược toàn diện, nối tiếp là đặt ra quan hệ hợp tác giữa các tỉnh của Việt Nam và các tỉnh của Nhật Bản, khuyến khích hợp tác trên cơ sở bổ sung cho nhau hai bên cùng có lợi. Thí dụ như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, và các địa phương khác đều có thể ký kết các bản ghi nhớ để hợp tác giữa hai bên.
Giải thích về sự hợp tác hai bên cùng có lợi, tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho rằng Nhật Bản muốn tận dụng nguồn lao động trẻ, giá rẻ tại Việt Nam trong khi đó Việt Nam cần thị trường Nhật để xuất khẩu các mặt hàng nông sản như rau củ, trái cây, hay hàng công nghiệp như dệt may.
Nhận xét về quan hệ kinh tế giữa hai nước, Nhà báo Đỗ Thông Minh cho là rất tốt đẹp mặc dù trong quá khứ Việt Nam từng có những hận thù với Nhật trong chiến tranh :
Trong hoàn cảnh Việt Nam cần sự hỗ trợ của các nước và Nhật Bản được coi là người bạn chí cốt không những về viện trợ mà còn cả về quân sự. Hàng Nhật ai cũng biết là rất tốt. Có thể nói là 90% người Nhật thích người Việt Nam và ngược lại người Việt cũng thích Nhật. Kinh tế hai nước hiện tại rất phát triển. Ngoại thương hai chiều giữa hai bên hiện lên đến 30-40 tỷ đô la, tức là xếp vào hàng ngũ 5 quốc gia đối tác quan trọng của Việt Nam.
Nhật Bản hiện là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ hai của Việt Nam với hơn 1.600 doanh nghiệp đang hoạt động có số vốn đăng ký tới 42 tỷ USD. Ngoài ra, Nhật cũng là đối tác lớn thứ ba về du lịch, lớn thứ tư về thương mại đối với Việt Nam.
Nhật cũng là nước cung cấp hỗ trợ phát triển chính thức ODA lớn nhất cho Việt Nam.
Một số nguồn tin cho biết Đà Nẵng chuẩn bị mở lãnh sự quán Nhật Bản tại thành phố này.
Lan Hương, phóng viên RFA
*********************
Việt – Nhật ‘thúc đẩy thương mại tự do’ (BBC, 06/06/2017)
Thủ tướng Nhật Bản tuyên bố cùng Việt Nam "thúc đẩy thương mại đầu tư tự do" giữa "làn sóng bảo hộ và chống lại toàn cầu hóa".
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Shinzo Abe có buổi gặp gỡ báo chí chung
Ông Shinzo Abe phát biểu tại buổi tiếp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ở Tokyo hôm 6/6, theo trang web chính phủ Việt Nam.
Lãnh đạo Nhật cũng hứa hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực chấp pháp trên biển thông qua việc cung cấp những chiếc tàu tuần tra mới.
Hai bên đã ký kết Công hàm trao đổi vay vốn viện trợ phát triển chính thức (ODA) trị giá khoảng 100,3 tỷ yên, tương đương 1 tỉ đôla.
Số tiền này dành cho bốn dự án : Bảo đảm an toàn và an ninh hàng hải ; Quản lý nước ở Bến Tre ; Hệ thống thoát nước và xử lý nước thải thành phố Biên Hòa (giai đoạn 1) ; và Phát triển cơ sở hạ tầng khu công nghệ cao Hòa Lạc (giai đoạn 2).
Hai bên cũng loan báo Nhật Bản sẽ hỗ trợ các dự án hạ tầng lớn trong đó có đường bộ cao tốc Bắc-Nam, đường sắt đô thị.
Nhật Bản là nước tài trợ ODA lớn nhất cho Việt Nam, đứng thứ 2 về đầu tư FDI vào Việt Nam.
********************
Việt Nam tôn trọng quyết định rút khỏi TPP của Mỹ (VOA, 06/06/2017)
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc nói rằng Việt Nam tôn trọng quyết định của Hoa Kỳ rút khỏi Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương – TPP.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đón Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc tại Nhà Trắng, 31/5/2017.
Hôm 5/6, trong một cuộc phỏng vấn riêng với báo Nikkei của Nhật, ông Phúc nói rằng ông tôn trọng quyết định của Mỹ :
"Mỹ rút ra khỏi TPP, chúng tôi tôn trọng quyết định của phía Hoa Kỳ. Và việc tiếp tục bàn về TTP-11 nước, vấn đề này chúng tôi đang nghiên cứu. Chúng tôi đã giao cho Bộ Trưởng Thương mại làm việc với Bộ trưởng thương mại các nước trong 12 nước để chúng ta tìm một phương án tốt nhất, cùng có lợi nhất cho các nước chúng ta, và sẽ có kết luận sau".
Báo Nikkei dẫn lời Thủ tướng Phúc nói rằng chính phủ Việt Nam đang "cẩn trọng cân nhắc về việc nội dung nào trong TPP - có thể thương thảo lại sau khi Mỹ rút đi".
Theo báo Nikkei, Việt Nam gia nhập TPP trong mục tiêu nhắm đến những lợi ích to lớn về xuất khẩu hàng dệt may cũng như nhiều sản phẩm khác vào thị trường Mỹ. Tuy nhiên vào tháng 1 năm nay, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức rút Mỹ ra khỏi TPP.
Tổng thống Trump tuyên bố rút Hoa Kỳ ra khỏi TTP vào tháng 1/2017.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Bá Lộc cho VOA – biết vì sao Việt Nam vẫn mong muốn thắt chặt kinh tế với Mỹ, dù Mỹ không tham gia TPP :
"Sau khi Tổng Thống Trump rút Mỹ khỏi TTP thì Việt Nam rất lo ngại, rất mong có sự hợp tác, giúp đỡ từ Mỹ. Vì kinh tế Việt Nam đang suy sụp, từ 2011 tới nay rất khó khăn, và tương lai rất mù mịt, cho nên Hoa Kỳ là nước chính yếu có thể giúp Việt Nam cứu nguy nền kinh tế".
Trong số những thành viên còn lại của TPP, chính phủ một số nước như Nhật, New Zealand rất muốn tiếp tục các vòng đàm phán cho TPP-11. Trước khi lên đường sang Tokyo, trả lời phỏng vấn của báo Nikkei và báo chí Nhật tại Việt Nam, Thủ tướng Phúc cho biết sẽ tiếp tục làm việc với chính phủ Nhật và nhiều nước khác để hiện thực hóa TPP.
Thủ tướng Phúc cũng khẳng định "chính phủ các nước Châu Á không nên để các rủi ro an ninh hay xu hướng bảo hộ cản trở nỗ lực củng cố quan hệ giữa các quốc gia trong khu vực cũng như trên thế giới".
Với Hoa Kỳ - đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam – Thủ tướng Phúc nói với báo Nikkei rằng chính phủ sẽ xúc tiến đàm phán một thỏa thuận song phương. Nikkei cũng đánh giá cao việc gần đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trở thành lãnh đạo đầu tiên của ASEAN thăm và hội đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Nhà Trắng.
Ông Nguyễn Bá Lộc cho biết thêm việc Việt Nam luôn "trông chờ" vào thị trường Hoa Kỳ trong tương lai :
"Đầu tư nước ngoài của Hoa Kỳ ở Việt Nam cũng rất tích cực, hữu hiệu, cùng với lượng trao đổi mậu dịch của hai nước rất lớn, lên tới 40 tỷ đôla, Việt Nam vẫn trông chờ thị trường của Mỹ trong tương lai với một thỏa thuận tương tự như TPP".
Ngoài ra, theo tờ Sankei, tối 5/6 nhấn mạnh trong bài phát biểu khai mạc tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư Việt Nam do Tổ chức Xúc tiến ngoại thương Nhật Bản (JETRO) tổ chức, đề cập đến TPP, Thủ tướng Phúc đã nói rằng : "Cho dù Mỹ rút khỏi TPP, Việt Nam vẫn mong muốn hợp tác với Nhật Bản để đi đến đích".
Theo báo Tiền Phong, trả lời câu hỏi của Chủ tịch Tập đoàn Sumitomo Kuniharu Nakamura về quan điểm của Việt Nam đối với TPP, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói rằng : "Việc Mỹ rút khỏi TPP là điều mà Việt Nam không mong đợi, song cho dù không có Mỹ tham gia, Việt Nam vẫn muốn các cân nhắc việc xúc tiến thỏa thuận này".
Quanh cảnh sau một phiên họp 11 nước TPP, Hà Nội, Việt Nam, 21/5/2017
Khi nói về vai trò của Châu Á trong nền kinh tế toàn cầu, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh : "Chúng tôi thường nghe về giấc mơ Mỹ hay giấc mơ Trung Quốc, nhưng dường như trên các phương tiện thông tin đại chúng, giấc mơ Myanmar, giấc mơ Lào, giấc mơ Campuchia hay giấc mơ Việt Nam hầu như không được nói đến. Tôi tin rằng trong tương lai, Châu Á sẽ là một khu vực - nơi giấc mơ của tất cả các quốc gia, lớn hay nhỏ, phát triển hay đang phát triển, tất cả đều sẽ được lắng nghe và tôn trọng".
"Lịch sử chứng minh dù chúng ta phản đối hay ủng hộ toàn cầu hóa, xu thế này vẫn cứ diễn ra", báo Nikkei Asian Review dẫn lời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu trong Hội nghị quốc tế về tương lai Châu Á lần thứ 23 đang diễn ra tại Nhật Bản.
Về các vấn đề an ninh Châu Á như tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông và Hoa Đông hay căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên, Nikkei dẫn lời kêu gọi của Thủ tướng Phúc rằng các bên nên "hành động có trách nhiệm trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và phù hợp với luật pháp".
Nguồn : Asia Nikkei, VOV, Infonet, Tiền Phong