Việt Nam thuộc nhóm các nước bị Hoa Kỳ giám sát đặc biệt về tự do tôn giáo
RFA, 03/12/2022
Việt Nam nằm trong nhóm các nước thuộc Danh sách Giám sát Đặc biệt (Special Watch List) của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về tự do tôn giáo.
Ảnh minh họa : Khu vực chùa Liên Trì ở Thủ Thiêm bị san bằng năm 2016. quangduc.com
Thông cáo phát đi ngày 2/12 của Ngoại trưởng Antony Blinken nêu rõ bốn nước Algeria, Cộng hòa Trung Phi, Comoros và Việt Nam thuộc Danh sách Giám sát Đặc biệt vì can dự vào hay dung thứ cho những vi phạm nghiêm trọng quyền tự do tôn giáo.
Các nước có mức độ vi phạm nặng hơn bị liệt vào danh sách Quan tâm Đặc biệt (Countries of Particular Concerns - CPC) gồm Burma, Trung Quốc, Cuba, Eritria, Iran, Nicaragua, Bắc Triều Tiên, Nga, Ả Rập Xê út, Tajikistan và Turmekistan.
Việt Nam từng bị liệt vào danh sách CPC, tuy nhiên đến năm 2006 trước khi gia nhập Tổ chức Thương Mại Thế giới WTO, được rút tên khỏi danh sách Các nước cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo- CPC.
Báo cáo về Tự do Tôn giáo Quốc tế 2021 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố vào ngày 2/6 vừa qua nêu rõ Hiến pháp Việt Nam qui định mọi cá nhân đều có quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng ; trong khi đó Luật Tín ngưỡng- Tôn giáo lại cho phép Chính phủ Hà Nội quyền kiểm soát đáng kể đối với các thực hành tôn giáo theo những điều khoản mơ hồ với lý do an ninh quốc gia và đoàn kết dân tộc.
Nhiều vụ sách nhiễu, bắt bớ, đàn áp quyền tự do tôn giáo- tín ngưỡng tại các địa phương trên cả nước Việt Nam bị nêu rõ trong báo cáo.
Trong ngày 2/12, Ủy hội Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế (USCIRF) cũng công bố báo cáo mới về danh sách nạn nhân tự do tôn giáo hay niềm tin. Trong danh sách này có ông Phan Văn Thu thuộc Ân Đàn Đại Đạo, người tử vong trong nhà tù Gia Trung hôm 20/11 khi phải thụ án chung thân vì niềm tin tôn giáo của ông.
USCIRF, trong báo cáo thường niên năm 2022 công bố hồi tháng tư vừa qua, đề nghị Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đưa Việt Nam vào lại danh sách Các Quốc gia cần Quan tâm Đặc biệt (CPC) về tự do tôn giáo.
Căn cứ cho đề nghị đó là vì Việt Nam có những vi phạm mang tính hệ thống, liên tục và quá mức quyền tự do tôn giáo.
Hà Nội luôn bác bỏ những cáo buộc về vi phạm quyền tự do tôn giáo- tín ngưỡng của người dân trong nước mà Hoa Kỳ cũng như các tổ chức theo dõi nhân quyền nêu ra.
**************************
Người truyền giáo Tin lành bị sách nhiễu, tịch thu tài sản sau khi gặp đại diện ngoại giao Hoa Kỳ
Nhà chức trách huyện Sông Hinh, tỉnh Phú Yên đã áp dụng nhiều biện pháp sách nhiễu và tịch thu tài sản của một người dân địa phương theo đạo Tin lành thuộc nhóm Đấng Christ Tây Nguyên khi người này từ chối yêu cầu từ bỏ việc truyền giáo. Sự việc trở nên nghiêm trọng sau khi người này gặp đại diện ngoại giao Hoa Kỳ để báo cáo tình hình đàn áp tôn giáo ở Việt Nam trong năm nay.
Ông Nay Y Blang (ngoài cùng bên trái) trong một buổi làm việc với nhà chức trách ở Phú Yên - baophuyen.vn
Cựu tù nhân lương tâm Nay Y Blang, 46 tuổi, một người Thượng theo đạo Tin lành ở buôn Bưng Bê, xã Ea Lâm, huyện Sông Hinh, cho Đài Á Châu Tự Do (RFA) biết ông và gia đình liên tục bị sách nhiễu bởi chính quyền địa phương sau khi ông có cuộc gặp với viên chức ngoại giao ở Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại thành phố Hồ Chí Minh vào tháng tám năm nay để báo cáo tình hình đàn áp tôn giáo ở Việt Nam.
Vào ngày 30/9 vừa qua, ông có lịch hẹn gặp với phái đoàn phụ trách tôn giáo từ Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ để báo cáo tình hình bị bức hại. Tuy nhiên, ông bị lực lượng an ninh địa phương câu lưu ở bến xe Phú Lâm ở thành phố Tuy Hòa khi trên đường đi đến buổi gặp mặt cũng ở Sài Gòn.
Ông nói với RFA qua điện thoại như sau :
"Từ ngày 29/9 vừa rồi, tôi đi gặp phái đoàn của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tại Sài Gòn. Đi không được vì bị bắt ở bến xe Phú Lâm rồi trả về địa phương. Nó lập biên bản phạt tiền bốn triệu đồng mà tôi không chịu ký, không chịu làm bất cứ giấy tờ nào".
Ông Nay Y Blang cho biết trong nhiều ngày liên tiếp, ông bị lực lượng an ninh tỉnh Phú Yên và huyện Sông Hinh cùng cán bộ xã Ea Lâm tra hỏi về mục đích của buổi gặp mặt với đại diện Hoa Kỳ cũng như buộc ông cam kết không tổ chức tụ tập đông người tại tư gia để thực hiện các hoạt động tôn giáo.
Trong nhiều ngày sau đó, nhà chức trách địa phương liên tục cho người đến nhà và theo ông cả khi ông lên rẫy trồng mỳ. Họ đòi ông nộp phạt số tiền nói trên nhưng ông nói ông không có.
"Cho đến ngày 22/11, vào lúc 4-5 giờ sáng, cảnh sát, nhân viên y tế, cán bộ xã, hơn 300 người đến nhà tịch thu tài sản của tôi là một xe máy trị giá 24 triệu".
Ông cho biết họ chỉ đọc lệnh khám nhà rồi lục soát và đưa xe đi mà không lập biên bản.
Một đoạn video mà phóng viên có được cho thấy lực lượng công an mang cảnh phục và nhiều người mặc thường phục cùng nhiều phương tiện cơ giới của chính quyền được huy động khi thi hành lệnh cưỡng chế tại tư gia của ông Nay Y Blang vào ngày 22/11.
Ông cho biết hiện chính quyền địa phương vẫn tiếp tục đưa người canh gác ở gần nhà ông và theo dõi mọi hành động của ông.
Khi được hỏi nguyên nhân của mọi sự đàn áp trên, ông giải thích :
"Do Hội thánh Đấng Christ Nhà nước chưa chấp nhận. Họ nói là theo đạo này là chống Đảng, chống Nhà nước, chống Chính phủ. Họ nói chúng tôi lợi dụng tự do tôn giáo để chống phá Nhà nước. Tôi nói tôi không chống, chỉ thờ phượng Chúa thôi".
Ông cho RFA biết hiện nay chính quyền địa phương không cho nhóm Tin lành Đấng Christ Tây Nguyên tụ tập để sinh hoạt tôn giáo mà buộc nhà nào ở nhà đó. Nhóm này trước có 16 gia đình nhưng do bị đàn áp nên chỉ còn 7-8 gia đình với khoảng 40 nhân khẩu.
Phóng viên gọi điện cho ông Ksor Y Phun, Phó chủ tịch Uỷ ban Nhân dân huyện Sông Hinh, để kiểm chứng thông tin. Sau khi nghe phóng viên trình bày việc ông Nay Y Blang bị sách nhiễu, ông này nói rằng nghe không rõ rồi dập máy.
Phóng viên có gửi email cho ông này và cả ông Đinh Ngọc Dạn, Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh, nhưng chưa nhận được phản hồi.
Chúng tôi cũng gửi email tới Đại Sứ quán Hoa Kỳ ở Việt Nam để hỏi bình luận về sự việc nhưng chưa nhận được hồi đáp.
Chương trình an ninh của kênh truyền hình PTP của tỉnh Phú Yên ngày 22/11 có phát một phóng sự về việc cưỡng chế thực hiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính của nhà chức trách huyện Sông Hinh đối với ông Nay Y Blang.
Theo đó, nhóm tôn giáo Tin lành Đấng Christ là một tổ chức phản động đội lốt tôn giáo không được Nhà nước Việt Nam công nhận theo Luật Tín ngưỡng Tôn giáo. Ông Nay Y Blang bị cho là theo nhóm đạo này, phân biệt đối xử và kỳ thị người Thượng theo Tin lành thuần tuý, gây chia rẽ trong nội bộ người dân tộc và giữa người Thượng và người Kinh.
Ông bị cho là "đối tượng cốt cán" của Tin lành Đấng Christ Tây Nguyên, thường xuyên sử dụng nhà riêng để lôi kéo, tụ tập, nhóm họp nhiều người và có hành vi kích động, dụ dỗ nhiều người theo nhóm tôn giáo này và xâm phạm đến quyền tự do tín ngưỡng của nhiều người khác.
Ông bị cáo buộc "thường xuyên cung cấp thông tin sai sự thật cho nhiều cá nhân, tổ chức ở nước ngoài, trả lời Đài Á Châu Tự Do với nội dung xuyên tạc về tình hình tự do tôn giáo ở địa phương, gây chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, chia rẽ tôn giáo và xâm phạm lợi ích Nhà nước".
Trong chương trình này, Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh Đinh Ngọc Dạn nói ông Nay Y Blang có quá trình hoạt động tôn giáo từ năm 2001 và từng bị xử phạt hành chính ba lần, một lần bị đưa đi cơ sở giáo dục bắt buộc, và bị Toà án Nhân dân tỉnh Phú Yên kết án năm năm sáu tháng tù (từ năm 2005 đến năm 2010)về tội "Phá hoại chính sách đoàn kết dân tộc".
Từ tiểu bang North Carolina, Hoa Kỳ, mục sư A Ga thuộc Hội thánh Tin lành Đấng Christ Tây Nguyên cho RFA biết ngoài trường hợp ông Nay Y Blang bị sách nhiễu còn có một số trường hợp khác ở Đắk Lắk bị ngăn cản thực hành tôn giáo.
Báo Công an Nhân dân của Bộ Công an Việt Nam trong một bài viết cuối tháng 9 năm 2021 kết luận rằng "Với chiêu bài lợi dụng niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo, tổ chức Tin lành đấng Christ bị phát hiện đang tập hợp lực lượng, kích động ly khai, tự trị, thành lập ‘Nhà nước Đêga’ ở Tây Nguyên".
Báo này khẳng định "Hội thánh Tin lành đấng Christ Tây Nguyên" là một tổ chức phản động xâm phạm an ninh quốc gia và cho rằng mọi hoạt động liên quan đến tổ chức này đều là hành vi vi phạm pháp luật.
Hội thánh Tin lành đấng Christ Tây Nguyên là một trong 12 hội thánh thuộc Hội thánh Tin lành Đấng Christ với khoảng 800 tín đồ người thiểu số sắc tộc Ha-lăng, Gia-rai và Ê-đê ở các tỉnh Đắk Lắk, Trà Vinh, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Quảng Ngãi, Phú Yên, Bình Phước, Gia Lai, và Kon Tum.
Các mục sư và tín đồ cùa Hội thánh Tin lành Đấng Christ đều phủ nhận hoạt động chống phá Nhà nước Việt Nam mà chỉ muốn thực hành tự do tôn giáo, không bị buộc phải theo một tổ chức tôn giáo nào.