Sài Gòn một Tết buồn…
Chúc Anh, Thoibao.de, 24/01/2023
Tết năm nay buồn, quá buồn. Khi mà đường phố vắng hoe, khi mà ngay cả những khu chợ nổi tiếng lâu đời như Bến Thành, Tân Định… cũng thưa thớt, người người nhìn nhau, thở ngắn than dài.
Hoa đẹp nhưng không có người mua
Chiều 26 Tết, những ngày này mọi năm phố chợ luôn nườm nượp, người xe chen chúc, hoa cúc, hoa mai rộn ràng… Năm nay cũng cúc, cũng mai, cũng đào nở rộ, nhưng chẳng thấy người đâu. Chợ hoa "trên bến dưới thuyền" ở bến Bình Đông được trang hoàng rất đẹp với cặp mèo vàng duyên dáng, đáng yêu, với dãy hoa, bonsai đủ loại, đủ kiểu, đủ dáng… nhưng không mấy người mua. Từ chiều muộn đến tối, người đi dạo nhiều hơn, có xôn xao, có trả giá… nhưng người bán vẫn đông hơn người mua.
Báo Người lao động bảo rằng, hơn 100 chiếc ghe chở hoa, tắc, cây kiểng, mai, bông giấy, vạn thọ… đậu ngập bến Bình Đông, nhiều nhất từ trước đến nay. Ghi nhận của phóng viên Người Lao động là vào chiều 28 Tết và họ bảo là, người mua rất đông. Nhưng thực tế, chiều 28 Tết mà hoa vẫn còn dưới bến, chưa thể lên bờ do không có chỗ xếp, thì phải nói là quá ế ẩm.
Chị Hương, 53 tuổi, chủ một quán cơm bình dân nhỏ, có thâm niên hơn 30 năm ở bến Bình Đông, nhìn chợ hoa phía đối diện lắc đầu, thở dài : "chưa có năm nào ế ẩm như năm nay". Hoa rất đẹp nhưng không có khách mua, chỉ có người xem và chụp hình. Chị Hương cho biết thêm, "năm nay kinh tế suy thoái, công nhân thất nghiệp về quê sớm, nên hàng quán cũng ế ẩm theo".
Cùng quan điểm với chị Hương, chị Xuyên, 60 tuổi, chủ một sạp bánh mứt ở chợ Tân Định hơn 30 năm, cho hay, "ế lắm, biết làm sao giờ, kinh tế suy thoái mà… Mọi năm, mấy ngày cận Tết này là công nhân ra mua đông lắm, mua đem về quê làm quà. Nhưng năm nay công nhân đã về từ mấy tháng trước rồi, giờ bán không được nhiêu hết". Chị Xuyên cho biết thêm, năm nay, chị bán chỉ bằng 30% của năm ngoái, nghĩa là còn ế hơn trong dịch, tệ hơn trong dịch. Mà không chỉ mình chị, tất cả các hàng quán khác đều ế, từ áo quần may mặc, cho đến dịch vụ ăn uống…
Vườn hoa Tao Đàn, như mọi năm, cũng được trang hoàng rất đẹp với đủ loại hoa và các tác phẩm điêu khắc, nhưng vào chiều 28 Tết cũng khá vắng vẻ so với mọi năm. Khách du lịch nước ngoài cũng có, nhưng thưa thớt, không đáng kể.
Chủ một quán cơm bình dân ở bến Bình Đông, đối diện chợ hoa
Nhà Văn hóa Thanh niên thành phố, số 4 Phạm Ngọc Thạch buổi chiều tối 29 Tết khá đông đúc, nhộn nhịp. Nhưng chỉ cách đó một quãng, Công viên 30/4 thì lại quạnh quẽ, đìu hiu. Một dãy các sạp cho chữ của thầy đồ nằm dọc theo hàng rào Nhà Văn hóa Thanh niên, có đến mấy chục thầy đồ ngồi cho chữ. Nhưng, cũng như chợ hoa Bình Đông, người đi xem, quay phim, chụp hình thì nhiều, người mua thì ít.
Một "bé đồ" xinh xắn, mới 13 tuổi, chia sẻ, vì em thích chữ đẹp nên đi học viết chữ thư pháp. Một "thầy đồ" khác là sinh viên cho biết, mỗi ngày em kiếm được trên dưới một triệu, chắc cũng đủ chi phí.
Đêm 30, gương mặt những chủ hàng hoa dường như dài hơn, sạm hơn… không còn nét tươi cười chào mời khách như những ngày trước đó. Khi thấy xin phỏng vấn, họ cáu, quát ầm lên "đã lỗ đến trắng tay rồi, phỏng vấn cái gì".
Linh vật năm con mèo tại bến Bình Đông
Những chậu hoa cúc ngày 25 Tết để giá 150.000 đồng một chậu, nay hạ xuống 150.000 đồng một cặp mà vẫn không mấy người mua… Đến 9h tối, có chủ hàng hạ xuống 100.000 đồng một cặp, rồi 20.000 đồng một chậu… Nhưng năm nay, khác với mọi năm, đa số tiểu thương chấp nhận hạ giá bán rẻ, chứ ít đập bỏ, vì họ hiểu, người dân không có tiền để mua. Thế nhưng, vì lượng hoa còn quá nhiều nên cuối cùng vẫn phải bỏ.
Anh Hợp, 37 tuổi, người làm thuê cho một chủ vựa hoa ở Bến Tre, cùng chủ đem hoa lên bán tại bến Bình Đông cho biết, tiền lô, tiền thuê ghe, thuê nhân công cũng hết 4-50 triệu, nhưng thu về chưa đến 60% vốn, chủ của anh lỗ nặng…
Năm nay, cụm từ "suy thoái kinh tế" bám theo từng người dân, từng gia đình… Nhà nhà đều phải thắt lưng buộc bụng, không ai dám mua sắm gì nhiều, mâm cúng ngày Tết cũng đơn giản hơn, chỉ dừng ở những nghi lễ truyền thống.
Dường như ngân sách thành phố dành cho chi tiêu Tết cũng cắt giảm, đường phố không có những dãy đèn hoa rực rỡ, đủ màu sắc. Những trang hoàng, bày biện chỉ tập trung ở khu vui chơi Tết như Tao Đàn và đường hoa Nguyễn Huệ. Tuy nhiên, có lẽ vì ngân sách ít nên việc thiết kế lại thanh nhã hơn, nghệ thuật hơn, chứ không nhức mắt, sến súa như mọi năm. Mèo Sài Gòn cũng đẹp hơn bên cạnh nét trầm buồn…
Chúc Anh (Tổng hợp)
Nguồn : Thoibao.de, 24/01/2023
***************************
Đập nát hoa ế : Hành động này nói lên điều gì ?
RFA, 24/01/2023
Từ rất nhiều năm trước, cứ đến chiều 30 Tết, một số tiểu thương tại các chợ hoa lại lặng lẽ chất những chậu hoa không bán hết lên xe tải chở về vườn. Một số khác chọn cách bỏ lại những chậu hoa ế cho người nghèo mang về chưng Tết.
Làng hoa ờ Sa Đéc. Hoa trồng để thương lái mua bán Tết. AFP
Nhưng mấy năm gần đây, đã có không ít tiểu thương có hành động đập nát những chậu hoa vô tội với thái độ hằn học như "trút giận" do không bán được. Nhiều người trong số họ khi được hỏi, lý giải rằng, nếu không đập nát những chậu hoa này thì người mua sẽ có thói quen canh hoa ế để lấy về chưng Tết mà không bỏ tiền ra mua nữa... "Đập" để tạo thói quen "mua" hoa ( ! ?).
Phản cảm và đồng cảm
Khi được hỏi về những hành động trên của các tiểu thương, bà Phương, một người trồng hoa ở Gò Vấp từ mấy chục năm qua nêu quan điểm của bà với RFA :
"Tôi thấy đây là một hành động phản cảm và không có lòng nhân ái. Nhưng theo tôi, lỗi là cả hai phía chứ không phải là một phía. Hồi xưa người mua cũng không chờ đến giờ cuối cùng để mua rẻ, nếu họ có thể mua trước đó. Người bán cũng cho hoa nếu họ không bán hết. Hồi xưa người ta hiền lành, tâm người ta thiện. Cuộc sống không phải đối chọi, không phải mưu mô tính toán nhiều. Bây giờ nguyên cái xã hội nó mưu mô, tính toán như vậy. Người bán hoa mà không biết thương hoa, không biết trân quý cành hoa. Họ đối xử với sản phẩm từng nuôi sống mình như vậy là không có tâm trong xử thế".
Hành động đập nát hoa, cắt hết cành hoặc đập bể chậu hoa, gốc đào vào chiều 30 Tết của những người bán hoa nhận không ít bình luận "không thể chấp nhận" được của nhiều người. Một ý kiến bình luận trên tờ VnExpress cho rằng "Một hình ảnh rất không đẹp, thiết nghĩ những người này sang năm đừng nên bán hoa kiểng". Một số người khác cho rằng đó là hành động phản cảm, thậm chí vô văn hóa của tiểu thương, trong đó có cả nhà vườn. Hoặc một số bình luận "nặng" hơn rằng đó là hành động vô lễ với khách hàng, nhân tố quan trọng trong bất cứ ngành nghề kinh doanh nào.
Nhận xét về những hình ảnh "không đẹp" trong ngày cuối năm như thế, nhà báo Nguyễn Ngọc Già nói với RFA :
"Về việc đập hoa, theo quan điểm cá nhân của tôi, đó là tài sản của người ta thì người ta có quyền đập, có quyền cho hay làm gì tùy ý. Tuy nhiên, họ không có quyền đổ lỗi cho khách hàng. Tôi chưa thấy nhà sản xuất nào lại dám đổ thừa lỗi tại khách hàng như vậy. Tôi cho đây chính là cái văn hóa xuất phát từ nền kinh tế phi thị trường. Tức họ bán cái họ có chứ không quan tâm đến nhu cầu của người tiêu dùng".
Một nông dân đang chăm sóc hoa cúc bán Tết tại vườn ở Sa Đéc. AFP
Tính xấu của người Việt ?
Từ nhiều năm qua, có một số loại nông sản do người nông dân đầu tư tiền, của và công sức hàng năm trời nhưng "thiếu đầu ra" nên không tiêu thụ được, khiến cuộc sống của họ điêu đứng. Người nông dân chỉ biết "tự than thân trách phận" và cầu xin cộng đồng giải cứu như vài năm gần đây có các chương trình giải cứu vải thiều, giải cứu thanh long, giải cứu dưa hấu. Nhiều chuyên gia khi trò chuyện với RFA về vấn đề này từng cho rằng : Lý ra các hiệp hội và chính quyền phải vào cuộc ngay từ đầu, tìm đầu ra cho các sản phẩm nông nghiệp, không nên để nông dân tự "loay hoay" như vậy. Nhà báo Nguyễn Ngọc Già cũng đồng ý kiến về vấn đề này trong trường hợp của các tiểu thương "đập bỏ" hoa ngày cuối năm. Ông cho rằng :
"Nó có nhiều nguyên nhân. Nhưng theo tôi, nguyên nhân quan trọng nhất là trách nhiệm của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam. Với tư cách là quản trị quốc gia, họ không có một kế hoạch nào hay dự báo về thị trường cho người nông dân nói chung, người trồng hoa, bán hoa nói riêng. Nguyên nhân thứ hai là Hiệp hội sinh vật cảnh Việt Nam, cũng như các Hội sinh vật cảnh của
Theo truyền thông Nhà nước, tình hình bán hoa Tết năm Quý Mão 2023 ế ẩm tại cả ba thành phố lớn là Hà Nội, Đà Nẵng và Sài Gòn. Luật sư Phạm Công Út chia sẻ một góc nhìn khác của ông về câu chuyện trên, khi ông cho rằng, những người đập phá hoa là thương lái chứ không phải nông dân. Mà thương lái, theo ông, họ chỉ biết lợi nhuận. Ông nói :
"Thương lái họ muốn giữ cái giá cho năm sau để tránh chuyện mọi người chờ đến giờ vàng để mua rẻ, cho nên họ đập bỏ. Nhưng tôi khẳng định đó không phải là nông dân mà là thương lái. Họ làm vậy thì nó phản cảm, tội nghiệp cho cả mấy người dọn vệ sinh. Nếu họ bán không hết thì họ có thể cho hoặc chở về vì trước đó lúc bán giá cao là họ đã có lời rồi. Nhưng vì họ muốn năm sau bán được giá hơn cho nên họ dùng cách đó. Ở đây tôi cũng mua hoa ở nhà vườn tối 30 Tết. Giá rất rẻ nhưng họ cám ơn tôi rối rít. Ví dụ một Châu hoa hướng dương giá 60 ngàn, tôi mua có 10 ngàn. Một câu hoa mồng gà 30 ngàn tôi mua có sáu ngàn. Họ là nông dân chứ không phải thương lái".
Nhiều người cho rằng, hành động chặt cành, đập nát hoa của những tiểu thương là tấm gương phản chiếu một xã hội không còn lòng nhân ái ; một xã hội xuống cấp về đạo đức. Một khi kinh doanh, tiểu thương phải chấp nhận rủi ro nếu không giỏi tính toán. Không thể đổ tại khách hàng trả giá rẻ mà trút giận nên những cành hoa như thế.
Một bài viết trên tờ Vnexpress có tựa "Tiểu thương đập nát hoa ế ngày 30 Tết" mô tả một nông dân quê Đồng Tháp tự tay ném nát gần 300 chậu hoa, liên tục hét lên "đập hết, không cho ai cả". Một người khác quê Khánh Hòa dùng cây phá nát những bông hoa cúc và nói : "Tôi thà cho hoa làm công quả chứ không để người ta xài chùa".
Theo Bác sĩ Đinh Đức Long, hành động của các tiểu thương thể hiện tính cách rất xấu của một số người Việt ngày nay :
"Việc này năm nào cũng xảy ra. Nó thể hiện tính cách của người Việt nói riêng và người Châu Á nói chung. Đây là một nét văn hóa xấu, tức là không ăn được thì đạp đổ. Kiểu tôi làm ra, tôi không ăn được thì cũng phá không cho người khác ăn. Không cho người khác hưởng thụ thành quả lao động của mình. Lẽ ra họ có thể tặng hoa, họ biếu cho người khác khi đã hết giờ bán, ai lấy thì lấy không lấy thì thôi. Đó là một nét văn hóa tốt".
Nguồn : RFA, 24/01/2023