Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam : bảo vệ thành viên hay vì đảng cộng sản ?
Cuối tháng 2/2023, Luật sư Đào Kim Lân gửi đơn kêu cứu đến Liên đoàn Luật sư Việt Nam, sau khi ông Lân nhận được thông báo của Công an tỉnh Long An nói rằng, cơ quan này nhận được tin báo về tội phạm của Cục an ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) về việc một số luật sư trợ giúp pháp lý cho Tịnh thất Bồng lai, trong đó có ông, có dấu hiệu vi phạm Điều 331 và đang xử lý thông tin này.
Văn phòng Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam - Photo : liendoanluatsu.org.vn
Sau đó, Liên đoàn Luật sư Việt Nam ra công văn gửi Giám đốc và Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an tỉnh Long An và Viện Kiểm sát tỉnh Long An "đề nghị các cơ quan xem xét và có đường lối giải quyết vụ việc một cách thận trọng, khách quan theo đúng thẩm quyền, phù hợp với quy định của pháp luật".
Tuy có văn bản "can thiệp" của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, các luật sư trợ giúp pháp lý cho Tịnh thất Bồng lai vẫn nhận được Giấy triệu tập lần hai từ Cơ quan Cảnh sát điều tra tỉnh Long An.
Tháng 5 năm 2017, Ban thường vụ Liên đoàn Luật sư Việt Nam ra quyết định giữ nguyên hình thức kỷ luật "xóa tên khỏi danh sách luật sư của Đoàn luật sư" đối với Luật sư Võ An Đôn, sau khi Luật sư Đôn nộp đơn khiếu nại việc mình bị tước giấy phép hành nghề luật sư. Lý do được Liên đoàn Luật sư đưa ra là hành vi trả lời báo đài nước ngoài của Luật sư Đôn đã ảnh hưởng đặc biệt xấu đối với uy tín nghề luật sư Việt Nam.
Luật sư Võ An Đôn nói với RFA sáng 22 tháng 5 năm 2023 :
"Tôi có khiếu nại lên Liên đoàn Luật sư nhưng họ cũng không giải quyết. Tôi khởi kiện ra tòa án thì tòa án cũng không thụ lý. Theo tôi nghĩ là do có yếu tố chính trị và họ có chỉ đạo trừ cấp trung ương nên Liên đoàn Luật sư và tòa án không vào cuộc giải quyết. Bởi nếu giải quyết theo đúng pháp luật thì họ sẽ thấy họ sai nên họ làm ngơ luôn.
Theo luật thì Liên đoàn Luật sư Việt Nam phải bảo vệ luật sư của mình, nhưng đa số họ thu phí thì đầy đủ hàng tháng nhưng khi có sự việc xảy ra thì họ không can thiệp, bảo vệ giới luật sư.
Cũng theo luật thì Liên đoàn Luật sư Việt Nam do các luật sư hành nghề đóng góp và bầu chọn. Nhưng đó là luật, còn thực tế thì người đứng đầu Liên đoàn Luật sư Việt Nam, tức chủ nhiệm Liên đoàn Luật sư phải là đảng viên và do bên đảng cơ cấu, chứ không phải do các luật sư bầu lên".
Theo lời giới thiệu trên trang web chính thức của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam là tổ chức xã hội – nghề nghiệp thống nhất trong toàn quốc của các Đoàn Luật sư và các luật sư Việt Nam ; đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam ; có chức năng đại diện, tập hợp, đoàn kết, hỗ trợ và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các luật sư, Đoàn Luật sư thành viên…
Một luật sư ẩn danh (vì lý do an toàn) nói thêm với RFA hôm 22 tháng 5 năm 2023 về nguồn gốc của Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam :
"Sự thành lập và tổ chức của Liên Đoàn Luật Sư không khác gì một tổ chức Đảng cộng sản trong Liên Đoàn Luật Sư khi có đến 100% thành viên của Liên Đoàn đều là đảng viên Đảng cộng sản. Trước và trong mỗi kỳ đại hội bầu các thành viên Liên Đoàn Luật Sư, các tổ chức trung ương của Đảng cộng sản, Ban Tuyên Giáo, cơ quan an ninh của Bộ Công An đều được biệt phái đến để giám sát đại hội, bảo đảm thành viên Liên Đoàn Luật Sư được bầu cử phải đúng như cơ cấu, thành phần được "sắp xếp" từ trước.
Với nguồn gốc hình thành như thế, cho nên, khá dễ hiểu khi tâm thế của Liên Đoàn Luật Sư chỉ là bảo vệ chế độ dưới khái niệm "Bảo vệ pháp chế Xã Hội Chủ Nghĩa", chứ không hoàn toàn bảo vệ pháp luật, bảo vệ công bằng, công lý như người dân mong đợi".
Luật sư Nguyễn Văn Đài từng hành nghề luật sư trong nước, nêu quan điểm của ông với RFA về Liên đoàn Luật sư Việt Nam :
"Thứ nhất, Liên đoàn Luật sư phải bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của luật sư trong lĩnh vực hành nghề và về đạo đức của các luật sư thành viên. Thứ hai, Liên đoàn Luật sư Việt Nam giữ vai trò trọng tài giải quyết những tranh chấp giữa các luật sư với nhau, và giữa luật sư với thân chủ của mình. Thứ ba, khi các cơ quan nhà nước như cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án có vấn đề với luật sư, thì trách nhiệm của Liên đoàn Luật sư là sẽ đứng ra bênh vực, bảo vệ cho những quyền lợi hợp pháp của luật sư.
Nhưng nói chung, những vụ việc gì không liên quan đến chính trị thì Liên đoàn Luật sư Việt Nam sẽ làm việc khá tốt với vai trò của mình. Nhưng đối với luật sư có liên quan đến vấn đề chính trị hay những vấn đề họ gọi là "nhạy cảm’ thì Liên đoàn Luật sư thường né tránh hoặc làm chiếu lệ, chứ không làm đến nơi đến chốn".
Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam được coi là tổ chức cao nhất của giới luật sư được thành lập vào ngày 12 tháng 5 năm 2009, được giao phó vai trò là người đại diện, bảo vệ quyền lợi cho luật sư. Luật sư phải đóng phí thành viên của Liên đoàn Luật sư Việt Nam và phí thành viên của Đoàn Luật sư theo quy định của Điều lệ Liên đoàn Luật sư Việt Nam.
Đầu năm 2019, Ban Chủ nhiệm Đoàn luật sư TP.Hồ Chí Minh ra quyết định "xóa tên khỏi danh sách của Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh 320 luật sư vì đã không đóng phí thành viên liên tục nhiều năm".
Vị luật sư ẩn danh trên cho RFA hay, tuy vai trò là vậy, nhưng trong giai đoạn hiện nay, Liên Đoàn Luật Sư chỉ là cái bóng mờ nhạt "Hữu danh vô thực" trong hầu hết các hoạt động nghề nghiệp luật sư, cho dù các hoạt động của nghề luật sư luôn luôn đối diện với sự bất hợp tác, cản trở hành nghề của nhiều cơ quan, cá nhân hữu quan. Ông nói thêm :
"Trong khá nhiều trường hợp cụ thể và chính chúng tôi từng là "nạn nhân", cho thấy : Khi chúng tôi có dịp khiếu nại, yêu cầu được bảo vệ khi bị các cán bộ hoặc cơ quan tiến hành tố tụng có hành vi cản trở trong quá trình hành nghề, thì Liên Đoàn Luật Sư chỉ làm mỗi việc là chuyển đơn của chúng tôi về Đoàn Luật Sư tỉnh/thành nơi chúng tôi đăng ký hành nghề, hoặc "can đảm" hơn, chuyển đơn của chúng tôi đến cơ quan, nơi có hành vi cản trở... rồi thôi ! ? Chưa kể, khi chúng tôi đối diện với khả năng bị cơ quan tiến hành tố tụng "tấn công" một cách bất công, thì Liên Đoàn Luật Sư sẽ sớm "khuyên" luật sư nên hợp tác ? !
Cho nên, thật sự thì giới luật sư trong nước hiện nay không hề đặt kỳ vọng gì đối với một Liên Đoàn Luật Sư "Hữu danh vô thực", thậm chí "ăn hại" như đang có".
Ngoài Liên Đoàn Luật Sư, một số tổ chức khác cũng bị coi là những tổ chức "ăn hại" như Hội phụ nữ, Hội bảo vệ bà mẹ, trẻ em do họ không bảo vệ được phụ nữ và trẻ em như cái tên của mình.
Nguồn : RFA, 22/05/2023