Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Việt Nam

11/11/2023

Việt Nam chưa đỗ ông nghè đã đe hàng tổng, kết quả Intel bỏ chạy

VOA, BBC, RFA

Intel chn tăng đu tư Ba Lan vì Vit Nam thiếu đin và quan liêu hơn rt nhiu ?

An Tôn, VOA, 09/11/2023

Sau khi Reuters đưa tin hãng sn xut chip Intel ca M quyết đnh không đu tư thêm đ tăng công sut Vit Nam, B trưởng Kế hoch và Đu tư Nguyn Chí Dũng bày t "tiếc nui" hôm 9/11, đng thi cho hay Intel đã nêu ra lý do rng Vit Nam b "thiếu đin và th tc hành chính rườm rà".

intel1

Logo ca Intel ti tr s chính ca hãng Santa Clara, bang California.

Thông tin k trên được v b trưởng ca Vit Nam chia s vi báo gii trong nước bên l phiên hp quc hi, Lao Đng, VTC News và nhiu báo trong nước đưa tin.

Tuy nhiên, theo B trưởng Dũng, vn đ thiếu đin "ch là mt lý do" vì tình trng đó "mi ch xy ra cc b mt s nơi, thi gian", các báo dn li ông cho hay.

Ông Dũng cho rng còn có các yếu t khác dn đến vic Intel gác li kế hoch m rng đu tư ti Vit Nam, đó là "nguyên nhân như đa chính tr, cnh tranh gia các quc gia và chính sách thuế ti thiu toàn cu", Lao Đng, VTC News và mt s báo tường thut.

"Intel có th cân nhc mt s ưu đãi, h tr t chính ph Vit Nam khi Thuế ti thiu toàn cu được áp dng vào năm 2024", B trưởng Dũng hé l phn nào lý do quan trng khiến Intel không tăng đu tư Vit Nam.

Như VOA đã đưa tin, hãng thông tn Reuters trích dn hai ngun tho tin nhưng không mun nêu danh tính cho hay hôm 7/11 rng Intel đã đưa ra mt quyết đnh t hi tháng 7, theo đó, hãng gác li khon đu tư Vit Nam mà nếu được thc hin có th tăng gn gp đôi hot đng ca Intel đt nước này.

Intel không bình lun v tin này, ch nói vi Reuters rng "Vit Nam s tiếp tc là mt phn quan trng trong hot đng sn xut toàn cu ca chúng tôi cùng lúc nhu cu v hàng bán dn tăng lên".

Mc dù vy, bn tin ca Reuters viết rng đó là mt đòn giáng mnh vào tham vng ngày càng ln ca Vit Nam trong ngành công nghip chip.

Mt s người Ba Lan đưa ra quan sát vi VOA rng có mi liên h gia vic Intel quyết đnh vào tháng 7 không tăng đu tư vào Vit Nam và vic cũng chính hãng này đã loan báo vào tháng 6 v khon đu tư lên ti 4,6 t đô vào Ba Lan.

Nhiu hãng tin nước ngoài, trong đó có Reuters, đưa tin hi gia tháng 6 rng Intel đã chn mt đa đim Wroclaw, tây nam Ba Lan, đ xây nhà máy mi chuyên lp ráp và kim nghim chip, s đi vào hot đng trong năm 2027 và to ra khong 2.000 vic làm.

Như vy, Ba Lan tr thành mt trong nhng nước được hưởng li t kế hoch đu tư lên ti hơn 33 t đô la vào khi EU.

Trong khi đó, cũng vào tháng 6, Vit Nam đã rơi vào cnh thiếu đin nghiêm trng dn đến ct đin luân phiên nhiu nơi, các báo trong nước đưa tin thi đim đó, và đây có th là mt trong nhng yếu t quan trng dn đến quyết đnh ca Intel, theo mt s nhà quan sát.

Doanh nhân Trn Quc Quân, người đã sinh sng và kinh doanh Ba Lan trong 35 năm, chia s vi VOA s đánh giá cá nhân ca ông v mc đ n đnh ca ngun cung đin đt nước mà ông gi là quê hương th hai :

"Thiếu đin thì Ba Lan chưa tng. T thi Ba Lan xã hi ch nghĩa cho đến khi chuyn sang th chế mi được 34 năm ri, sut chiu dài lch s t thi cng sn đến thi dân ch ngày nay, Ba Lan chưa bao gi thiếu đin. Có th nói, ngun cung đin ca Ba Lan rt n đnh".

Theo ông Quân, có được điu đó là vì đt nước này nm trong nhóm các quc gia có lượng khai thác, xut khu than đá và than non nhiu nht thế gii. Ông cho biết đôi khi có vic ct đin đ x lý k thut như sa đường dây hoc bàn giao thiết b truyn ti đin, ch chưa bao gi phi ct đường truyn vì thiếu đin.

Vn doanh nhân này, người thường xuyên đi li gia Ba Lan và Vit Nam trong nhiu năm nay, đưa ra so sánh v mc đ quan liêu và th tc hành chính gia hai nước :

" Ba Lan, vào thi xã hội chủ nghĩa cũng có nhng quan liêu hành chính nhưng tôi nghĩ nó không trm trng bng Vit Nam trong nhng năm gn đây. Va là cm nhn trc tiếp, va là nghe dư lun, va là tiếp nhn các ngun thông tin, tôi thy Vit Nam hin nay là mt trong nhng quc gia quan liêu và th tc hành chính rườm rà nht".

Ông Quân nêu ra các nguyên nhân ca tình trng này gm th chế, tuyn dng cán b không đúng năng lc, con ông cháu cha, cán b luôn tìm cách gây phin hà đ trc li cá nhân mi cơ quan và tt c các cp, k c cp trung ương. Đây cũng là nhng điu chính báo chí Vit Nam đã nêu lên nhiu ln, trích dn các ý kiến ca gii chuyên gia và người dân, theo quan sát ca VOA.

Nhà kinh doanh sinh sng Ba Lan có nhiu nh hưởng trên mng xã hi, vi hàng chc nghìn người theo dõi trên Facebook, đưa ra cnh báo :

"Th tc hành chính quan liêu ca Vit Nam nếu không có cuc cách mng trit đ đ ci cách nó thì khó thay đi được. Không nhng là người dân trong nước, đi vi các cơ s kinh tế trong nước, mà đi vi các ngun đu tư nước ngoài, người ta vào người ta rt là ngán th tc quan liêu hành chính, chy giy t, chy bao nhiêu ca, gõ bao nhiêu nơi".

Trong mt phóng s hôm 22/6, hãng tin Reuters viết rng Ba Lan đã tiến hành mt chiến dch phi hp gia các cơ quan chính ph và thành ph Wroclaw, thành ph ln th ba ca đt nước, đ thuyết phc Intel.

N lc ca Ba Lan kéo dài gn 2 năm, t tháng 7/2021. Các quan chc ca chính ph và thành ph thc hin nhiu cuc gp trong thi gian đó vi Intel. Các giám đc điu hành ca hãng có n tượng tt t đu là Ba Lan rt nhanh chóng tr li các câu hi và gii quyết các mi quan ngi, theo phóng s ca Reuters.

Mt t công tác ca mt cơ quan chính ph đã làm ra mt bài thuyết trình đ qung bá v s phát trin ca Wroclaw, nêu bt lên cht lượng cuc sng đó, cũng như các cơ s phc v cho các gia đình, trường hc, làn đường riêng cho xe đp, các b bơi và cung cp các s liu v kinh tế và nhân khu hc.

Trang Politico.eu cho hay chính ph Ba Lan có dành nhng khon tr cp, ưu đãi cho d án ca Intel nhưng hãng không tiết l con s là bao nhiêu.

Mt trong nhng ưu đãi mà Intel nhn được là Ba Lan cho phép h xây các tòa nhà cao ti 50 mét trong phm vi d án, cao hơn hn so vi mc chiu cao ti đa 20 mét trong quy đnh hin hành đa phương, phóng s ca Reuters cho hay.

Vi thành công trong vic thu hút được Intel, Ba Lan đang hy vng s "quyến rũ" được c các hãng khác như TSMC ca Đài Loan, hãng sn xut chip theo hp đng ln nht thế gii, Reuters cho biết. Ba Lan đã bt đu các cuc tho lun vi TSMC hi năm ngoái.

An Tôn

Nguồn : VOA, 10/11/2023

****************************

Intel 'gác đầu tư' vào Việt Nam nhưng vẫn xây nhà máy ở những đâu ?

BBC, 10/11/2023

Intel được biết đã ra quyết định không mở rộng đầu tư vào Việt Nam như chính phủ nước này mong đợi nhưng vẫn tiếp tục bỏ tiền vào các nước EU và Israel.

intel2

Ông Pat Gelsinger, CEO của Intel trả lời phỏng vấn BBC hồi tháng 10/2021 nói việc đầu tư sẽ ưu tiên cho EU, không cho Anh sau khi nước này ra khỏi khối EU

Bản tin của Reuters trong tuần nói việc tập đoàn Intel của Hoa Kỳ tạm dừng việc phát triển cơ sở sản xuất chip bán dẫn ở Việt Nam tiếp tục được các báo khu vực bình luận.

Các báo dùng những cách mô tả khác nhau để nói về việc này.

Bản tin của Reuters và trang South China Morning Post (08/11) nói Intel "gác lại đầu tư đã lên kế hoạch" (shelved planned investment) ở Việt Nam.

Còn trang Asia Financial thì lại nói Intel "hủy dự án" (cancelled) ở Việt Nam.

Theo Reuters thì Intel không cho biết lý do tại sao lại dừng việc mở rộng, nhưng một nguồn tin thứ hai tham dự hai cuộc họp riêng biệt trong những tuần gần đây giữa các công ty Mỹ và các lãnh đạo Việt Nam cho biết Intel đã nêu lên mối lo ngại về sự ổn định của nguồn cung cấp điện và tình trạng quan liêu quá mức.

Các lãnh đạo Việt Nam chưa bình luận gì với báo chí về câu chuyện.

Trang The Diplomat khi đưa tin về Intel và Việt Nam đã bình luận rằng hệ thống quan liêu gắn chặt với chính trị ở Việt Nam là cản trở của nhiều đầu tư nước ngoài, theo báo này :

"Hệ thống quan liêu nghẽn mạch ở Việt Nam đã lâu này là thứ hành hạ các công ty nước ngoài hoạt động tại đây. Là bộ phận không tách rời của hệ thống chính trị Việt Nam, tình trạng quan liêu trở nên tệ hơn bởi chiến dịch chống tham nhũng của Đảng cộng sản, đẩy nhiều quan chức vào tình trạng dậm chân tại chỗ vì sợ rơi vào Lò đốt của chiến dịch. Hãng tin Bloomberg từng nói hồi đầu năm "Làm nhiều bị khó khăn nhiều, làm ít thì khó phạm lỗi, và không làm gì thì không gặp vấn đề gì" về tình trạng này".

Intel xây nhà máy chip ở những đâu ?

Nếu như quyết định của Intel về việc "không đầu tư nữa ở Việt Nam" được giới chức tập đoàn này đưa ra hồi tháng 7/2023, theo Reuters, thì không lâu trước đó, Intel cho hay họ sẽ đầu tư vào nhà máy chip lớn tại Cộng hòa Ba Lan.

Số tiền Intel muốn bỏ vào Ba Lan cho một nhà máy sản xuất và thử nghiệm chip bán dẫn là 4,6 tỷ USD, nhiều hơn dự án lên kế hoạch ở Việt Nam (1 tỷ USD).

Theo các báo Ba Lan tháng 6/2023, Intel sẽ xây một nhà máy mới gần Wroclaw, miền Tây Nam đất nước và sẽ tuyển thêm 2000 nhân công.

Intel đã có mặt ở Ba Lan 30 năm qua và đã có cơ sở nghiên cứu, phát triển sản phẩm lớn nhất Châu Âu tại thành phố cảng Gdansk với 4000 nhân viên.

Địa điểm mới sẽ có nhiệm vụ tiếp quản các sản phẩm mà Intel đang làm tại Cộng hòa Ireland và Đức, tạo thành một chuỗi công nghệ khép kín.

Theo CEO của Intel Pat Gelsinger được truyền thông  trích dẫn thì "môi trường kinh doanh ở Ba Lan rất tuyệt vời, chi phí rất cạnh tranh và đây là quốc gia có nền tảng nhân lực tài năng trong các ngành kỹ thuật, nhờ một số trường đại học giỏi, có chương trình engineering mạnh".

Tuy thế, dự án này còn cần EU chuẩn thuận để bắt đầu khởi công xây dựng vào năm 2027.

Phía chính phủ Ba Lan cũng sẵn sàng bỏ thêm tiền vào hỗ trợ cho công trình.

Tương tự như vậy, cũng trong tháng 6, khi Intel và Đức ký thỏa thuận để đầu tư 30 tỷ euro (32,8 tỷ USD) xây nhà máy chip tại Magdeburg, chính phủ của thủ tướng Olaf Scholz nói "bao luôn" 1/3 khoản tiền đó.

Có vẻ như các nước nằm ngoài EU, như Việt Nam, và cả Anh, khó có thể cạnh tranh được với các nước nằm trong một thị trường chung EU.

Năm 2021, Intel quyết định không đầu tư vào sản xuất chip ở Anh sau Brexit mà chọn các nước EU, lãnh đạo Intel nói với đài BBC vào tháng 10 năm đó.

Ông Pat Gelsinger nói với BBC trang Business rằng Intel sẽ bỏ vào công nghệ bán dẫn khoản đầu 95 tỷ USD trong 10 năm tới ở Châu Âu và Hoa Kỳ, để "tránh không phụ thuộc quá nhiều vào các nhà sản xuất Châu Á".

Ngoài các nước EU, Intel đầu tư lớn ở "sân nhà" với nhà máy tại Ohio.

Tập đoàn cũng trông đợi các khoản hỗ trợ lớn từ chính phủ Mỹ và EU.

Vào thời điểm đó (2021), Hoa Kỳ chỉ chiếm 12% sản lượng chip toàn cầu, còn Samsung của Hàn Quốc và TSMC của Đài Loan chiế tới 70% chip cung ứng cho thế giới, theo bài của BBC.

Cũng cuối tháng 6 đầu tháng 7 năm nay, chính phủ Israel nói Intel sẽ đầu tư thêm 25 tỷ USD vào sản xuất chip ở nước họ.

Intel xác nhận hai bên có đạt thỏa thuận nhưng không nói rõ khoản đầu tư là bao nhiêu, theo các báo khu vực .

Mới đây, vẫn các cơ quan truyền thông trong vùng Trung Đông cho rằng dự án này có thể bị ảnh hưởng trước mắt bởi chiến tranh Israel-Hamas ở Gaza.

Tuy thế, hai tuần trước, ông Pat Gelsinger lần đầu lên tiếng nói sản xuất chip ở nhà máy Intel tại Kiryat Gat, cách điểm Hamas tấn công ngày 07/10 chỉ 30 dặm "vẫn không bị gián đoạn".

Nhà máy này hiện đã tuyển 12 nghìn nhân viên và khoản đầu tư công bố hồi tháng 6 là tiền tăng thêm cho hoạt động của Intel ở Israel.

Những năm qua, các hoạt động của ngành chế tạo chip bán dẫn được cho là liên quan nhiều tới cả địa chính trị và cạnh tranh kinh tế.

Cuộc chiến về nguồn sản xuất, chế tạo chip thế hệ mới giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đang định hình lại nền kinh tế toàn cầu, theo Suranjana Tewari, phóng viên Kinh doanh ở châu Á của đài BBC trong một bài đăng đầu năm nay.

Nguồn : BBC, 10/11/2023

****************************

Bộ trưởng Kế hoạch và đầu tư : Intel dừng mở rộng còn có nguyên nhân Việt Nam áp dụng "thuế tối thiểu toàn cầu"

RFA, 10/11/2023

Ngoài nguyên nhân "thiếu điện và thủ tục hành chính rườm rà", Intel dừng kế hoạch mở rộng đầu tư trị giá tỷ đô còn có nguyên do là Việt Nam sẽ áp dụng chính sách thuế tối thiểu toàn cầu vào tháng 1/2024. 

intel3

Phó Chủ tịch Intel Brian Krzanich phát biểu trong buổi lễ ngày 10/11/2006 công bố việc Intel tăng đầu tư thêm 1 tỷ USD vào Việt Nam - AFP/ Hoàng Đình Nam

Theo Đài tiếng nói Việt Nam (VOV), chia sẻ với báo chí bên hành lang Quốc hội hôm 9/11 về quan điểm của bộ trước thông tin hãng Intel của Mỹ gác kế hoạch đầu tư thêm 1 tỷ USD mở rộng nhà máy tại Việt Nam, ông Nguyễn Chí Dũng khẳng định ông cũng mới tiếp nhận được thông tin Intel như báo chí nêu.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư lặp lại thông tin từ hãng tin Reuters trước đó đưa ra, "lý do họ nói chúng ta thiếu điện và thủ tục hành chính rườm rà".

Tuy nhiên theo ông Nguyễn Chí Dũng "vấn đề thiếu hụt điện mới chỉ xảy ra ở cục bộ một số nơi, thời gian. Chính phủ cam kết bảo đảm đủ điện cho các doanh nghiệp không chỉ riêng doanh nghiệp nào".

Ngoài ra, theo bộ trưởng còn có nguyên nhân khác như "địa chính trị, cạnh tranh giữa các quốc gia và chính sách thuế tối thiểu toàn cầu".

Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư (Kế hoạch và đầu tư) Nguyễn Chí Dũng cũng bày tỏ tiếc nuối về việc hãng Intel dừng kế hoạch đầu tư thêm 1 tỷ USD vào Việt Nam nhưng cho rằng đó là quyền của doanh nghiệp.

Thuế tối thiểu toàn cầu là thỏa thuận của các nước G7 đạt được hồi năm 2021 để chống lại các tập đoàn đa quốc gia chuyển lợi nhuận sang nước có thuế suất thấp để tránh thuế, tuy nhiên (dù không ai bắt buộc) Việt Nam cũng sẽ áp dụng vào đầu năm 2024 nhằm tăng thu ngân sách từ phần thuế bổ sung, tránh cạnh tranh và giảm chuyển giá, lợi nhuận.

Tuy vậy, bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư lưu ý rằng hãng Intel có thể cân nhắc một số ưu đãi, hỗ trợ từ chính phủ Việt Nam khi Thuế tối thiểu toàn cầu được áp dụng.

Trước đó, hãng tin Reuters của Anh dẫn nguồn tin riêng cho biết, hãng sản xuất chip Intel đã hủy bỏ kế hoạch đầu tư mở rộng nhà máy sản xuất vào Việt Nam với trị giá hơn 1 tỷ USD với nguyên nhân là "thiếu điện và tệ quan liêu nặng nề".

Báo Chính phủ một ngày sau đó phỏng vấn ông Kim Huat Ooi - Phó Chủ tịch, Tổng Giám đốc Intel Products Việt Nam cho biết, công ty vẫn tiếp tục thực hiện đầu tư theo các giai đoạn đã cam kết và vận hành hoạt động sản xuất ổn định.

Về môi trường đầu tư của Việt Nam, ông Kim khẳng định "Intel luôn đánh giá cao môi trường chính trị - xã hội ổn định của Việt Nam, sự sẵn sàng của lực lượng lao động trẻ và tài năng, cũng như vị trí địa lý nằm ngay trung tâm châu Á, những điều kiện để Intel tiếp tục đầu tư vào Việt Nam".

RFA, 10/11/2023

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: An Tôn, BBC, RFA
Read 345 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)