Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. sẽ công du Việt Nam trong hai ngày 29 và 30/01/2024. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng đã xác nhận thông tin này trong buổi họp báo chiều 25/01, đồng thời nhấn mạnh đến mối quan hệ an ninh-quốc phòng song phương. Lãnh đạo Philippines sẽ hội đàm với chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và hội kiến với các lãnh đạo chủ chốt khác của Việt Nam.
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. phát biểu tại thành phố Quezon ngày 21/12/2023. AP - Aaron Favila
Ngày 25/01, lực lượng tuần duyên Philippines cho biết biên bản ghi nhớ về hợp tác giữa lực lượng tuần duyên sẽ được ký nhân chuyến công du của ông Marcos Jr. Thỏa thuận này mang ý nghĩa quan trọng để giảm bớt các vụ va chạm giữa tầu đánh cá hai nước, cũng như giảm căng thẳng về tranh chấp chủ quyền tại các vùng biển chồng lấn. Theo Reuters, hiện chưa rõ nội dung thỏa thuận hợp tác tuần duyên Việt Nam - Philippines, nhưng chắc chắn quyết định này sẽ khiến Trung Quốc giận dữ.
Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Phan Xuân Dũng, tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore, có thể Bắc Kinh sẽ không phản ứng mạnh mẽ vì thỏa thuận giữa Việt Nam và Philippines không bao gồm việc công nhận yêu sách chủ quyền của mỗi bên. Còn nhà nghiên cứu Alexander Vuving, Trung tâm Nghiên cứu an ninh Châu Á-Thái Bình Dương Daniel K. Inouye ở Hawaï, cho rằng "Việt Nam sẽ thận trọng hơn Philippines, tránh làm Trung Quốc tức giận".
Tháng 11/2023, tổng thống Marcos Jr. cho biết là Philippines đã đề nghị với Việt Nam và Malaysia bàn về khả năng soạn ra một "bộ quy tắc ứng xử" riêng giữa 3 nước để quản lý hiệu quả các căng thẳng ở Biển Đông, trong bối cảnh đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông COC giữa ASEAN và Trung Quốc vẫn bế tắc. Ngoài an ninh hàng hải, Hà Nội và Manila tiếp tục thắt chặt hợp tác an ninh lương thực. Philippines hiện là thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam.
Thu Hằng