Việt Nam lên kế hoạch cải cách công đoàn để tránh các rắc rối lớn trong thương mại
Reuters, VOA, 28/02/2024
Các quan chức Liên Hiệp Quốc và giới ngoại giao nói rằng Việt Nam do đảng cộng sản cai trị dự kiến sẽ phê chuẩn công ước của Liên Hiệp Quốc về tự do thành lập công đoàn trong năm nay, trong một động thái nhằm giảm thiểu rủi ro gặp phải các rắc rối thương mại nhưng có thể khiến một số công ty nước ngoài cảm thấy khó chịu, theo Reuters.
Văn bản luật này bị trì hoãn bấy lâu nay sẽ là một bước đi chính thức quan trọng ở một quốc gia độc đảng bị kiểm soát chặt chẽ, nơi công đoàn quốc gia duy nhất hiện đang chịu sự lãnh đạo của Đảng cộng sản, mặc dù vẫn chưa rõ công ước này sẽ được áp dụng trong thực tế khi nào và ra sao, một khi được phê chuẩn.
Việt Nam, được xem là trung tâm sản xuất ở Đông Nam Á, nơi đặt nhà máy của các công ty quốc tế bao gồm Samsung Electronics, Intel, Foxconn và Canon, phụ thuộc rất nhiều vào thương mại. Kim ngạch thương mại của Việt Nam năm ngoái vượt hơn 160% giá trị của nền kinh tế trị giá 415 tỷ USD này.
Các thỏa thuận thương mại trị giá hàng tỷ đô la của Việt Nam với Liên hiệp Châu Âu (EU) và các vùng Thái Bình Dương có quy định phải áp dụng các tiêu chuẩn của Liên Hiệp Quốc về quyền của người lao động để tránh tranh chấp về "phá giá bằng yếu tố xã hội", ám chỉ việc các quốc gia cạnh tranh không công bằng với các quốc gia khác về chi phí lao động.
Bà Ingrid Christensen, người đứng đầu Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam, cơ quan thuộc Liên Hiệp Quốc chịu trách nhiệm về quyền lao động, nói với Reuters : "Chúng tôi tin tưởng Việt Nam cam kết phê chuẩn Công ước 87 sớm nhất có thể được".
Công ước 87 về "quyền tự do lập hội và bảo vệ quyền tổ chức" được thông qua năm 1948 và là một trong những công ước cơ bản bảo vệ quyền lao động trên toàn thế giới.
Theo một nhà ngoại giao ở Hà Nội, trong cuộc gặp với các chuyên gia nước ngoài vào tháng 12/2023, các quan chức Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Việt Nam cho hay việc phê chuẩn công ước này dự kiến diễn ra vào tháng 10/2024. Các nhà ngoại giao khác cũng xác nhận kế hoạch phê chuẩn trong năm nay.
Văn phòng Thủ tướng Việt Nam, Bộ Lao động và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, công đoàn quốc gia duy nhất của đất nước, không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Sau một thập kỷ đàm phán, Quốc hội Việt Nam được trông đợi là sẽ phê chuẩn công ước này vào năm ngoái, ngay trước thời hạn chót đặt ra là tháng 1 năm nay và đã được thỏa thuận với Canada. Với việc không đáp ứng được thời hạn trên, về mặt lý thuyết, Ottawa có thêm lý lẽ để tìm kiếm các biện pháp trừng phạt theo Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Người phát ngôn của chính phủ Canada nói rằng quốc gia này, có thương mại với Việt Nam trị giá hơn 10 tỷ USD, đang xem xét đơn khiếu nại về việc liệu luật lao động của Việt Nam có tuân thủ các nghĩa vụ của CPTPP về quyền của người lao động hay không.
Ông Julien Guerrier, Đại sứ EU tại Việt Nam, lưu ý rằng EU, có kim ngạch thương mại song phương với Hà Nội lên tới gần 65 tỷ USD vào năm 2022, coi việc phê chuẩn Công ước 87 và sửa đổi các luật liên quan là "điều rất quan trọng" để tuân thủ các hiệp định hiện có.
Một số doanh nghiệp không hài lòng ?
Tuy nhiên, "nếu việc phê chuẩn mang lại nhiều quyền lực thực sự hơn cho công đoàn, một số công ty có thể không hài lòng", ông Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên gia về chuỗi cung ứng tại Đại học RMIT Việt Nam, cảnh báo rằng điều đó có thể ảnh hưởng đến đầu tư nước ngoài, bao gồm cả từ Samsung, nhà đầu tư lớn nhất ở Việt Nam.
Theo những ghi chép về bài phát biểu hồi năm 2016 của cựu phó giám đốc Samsung tại Việt Nam, Bang Hyun Woo, mà Reuters được xem, ông này cho rằng quyền tự do thành lập công đoàn sẽ "dẫn đến việc các công đoàn mọc lên như nấm một cách vô trật tự" và làm suy giảm các mối quan hệ lao động. Những ghi chép này viết rằng quan điểm của ông Bang không phản ánh quan điểm của Samsung.
Samsung nói trong một tuyên bố rằng họ cam kết tuân thủ các công ước cơ bản của ILO và coi việc bảo vệ quyền lao động và nhân quyền của nhân viên là giá trị dẫn đường của hãng.
Việt Nam sẽ tăng 6% mức lương tối thiểu trong khối doanh nghiệp vào tháng 7 tới, tiếp nối các đợt tăng khác trước đây. Kể từ năm nay, nước này cũng sẽ tăng thuế đối với các công ty đa quốc gia lớn theo một thỏa thuận thuế toàn cầu mới.
Bà Vivie Wei, người đứng đầu công ty tư vấn đầu tư Dezan Shira & Associates tại Việt Nam, nói bà nhận thấy không có tác động đáng kể nào đến lợi ích của các nhà đầu tư nước ngoài từ việc tăng cường quyền công đoàn hay tăng lương.
Bà nói rằng Việt Nam "không tự định vị họ là sự lựa chọn rẻ nhất" nhưng vẫn có thể thu hút đầu tư ngay cả sau khi mức lương tăng gần đây.
Reuters
Nguồn : VOA, 28/02/2024
******************************
Việt Nam lên kế hoạch cải cách công đoàn, công ty nước ngoài lo lắng
BBC, 27/02/2024
Việt Nam dự kiến sẽ phê chuẩn trong năm nay công ước của Liên Hiệp Quốc về tự do thành lập công đoàn, trong một động thái nhằm giảm thiểu rủi ro tranh chấp thương mại.
Người lao động tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Pou Sung Việt Nam. Ảnh minh họa : Lê Xuân/TTXVN
Tuy nhiên, động thái trên có thể khiến một số công ty nước ngoài cảm thấy bất an, Reuters dẫn giới chức và nhà ngoại giao của Liên Hiệp Quốc cho biết.
Việc phê chuẩn đã bị trì hoãn từ lâu này sẽ là một bước đi chính thức quan trọng tại quốc gia độc đảng – nơi công đoàn cấp quốc gia duy nhất nằm trong cơ cấu hoạt động của Đảng cộng sản.
Hiện vẫn chưa rõ công ước sẽ được áp dụng thực tế như thế nào và khi nào sau khi được phê chuẩn.
Việt Nam, được coi là trung tâm sản xuất của Đông Nam Á, nơi đặt nhà máy của các tập đoàn quốc tế như Samsung Electronics, Intel, Foxconn và Canon, phụ thuộc rất nhiều vào thương mại. Kim ngạch thương mại của Việt Nam năm ngoái vượt hơn 160% giá trị của nền kinh tế trị giá 415 tỷ USD này.
Cần phải áp dụng các tiêu chuẩn của Liên Hiệp Quốc về quyền của người lao động để tránh tranh chấp về "bán phá giá", tức là hành vi cạnh tranh không công bằng của quốc gia này với các quốc gia khác về chi phí lao động, theo các thỏa thuận thương mại trị giá hàng tỷ đô la với Liên minh Châu Âu và các đối tác Thái Bình Dương.
Ingrid Christensen, Giám đốc Tổ chức Lao động Quốc tế tại Việt Nam, cơ quan thuộc Liên Hiệp Quốc chịu trách nhiệm về quyền lao động, nói với Reuters : "Chúng tôi tin tưởng Việt Nam cam kết phê chuẩn Công ước 87 càng sớm càng tốt".
Công ước 87 về "quyền tự do hiệp hội và bảo vệ quyền tổ chức" được thông qua năm 1948 và là một trong những văn bản cơ bản bảo vệ quyền của người lao động trên toàn thế giới.
Theo một nhà ngoại giao ở Hà Nội, trong cuộc gặp với các chuyên gia nước ngoài vào tháng 12, các quan chức Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Việt Nam cho biết việc phê chuẩn công ước dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 10/2024. Các nhà ngoại giao khác đã xác nhận kế hoạch phê chuẩn trong năm nay.
Văn phòng Chính phủ, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, công đoàn cấp quốc gia duy nhất của nước này , không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Sau một thập kỷ đàm phán, Quốc hội Việt Nam dự kiến phê chuẩn công ước này vào năm ngoái, ngay trước khi hết thời hạn đã thỏa thuận vào tháng 1/2024 với Canada. Về mặt lý thuyết, Canada sẽ có thêm cơ sở, dựa vào việc lỡ hẹn này, để tìm kiếm các biện pháp trừng phạt Việt Nam theo Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Một người phát ngôn của Chính phủ Canada cho biết nước này đang xem xét một đơn khiếu nại về việc liệu luật về lao động của Việt Nam có tuân thủ các nghĩa vụ của CPTPP về quyền của người lao động hay không. Canada có kim ngạch thương mại trị giá hơn 10 tỷ USD với Việt Nam,
Đại sứ EU tại Việt Nam Julien Guerrier cho biết EU, vốn có kim ngạch thương mại song phương với Hà Nội lên tới gần 65 tỷ USD vào năm 2022, coi việc phê chuẩn Công ước 87 và việc sửa đổi các luật liên quan là "rất quan trọng" để tuân thủ các hiệp định hiện có.
Một số công ty ‘không vui’ ?
Tuy nhiên, "nếu việc phê chuẩn mang lại nhiều quyền lực thực sự hơn cho công đoàn, một số công ty có thể không hài lòng", ông Nguyễn Hùng, chuyên gia về chuỗi cung ứng tại Đại học RMIT Việt Nam, nói với Reuters.
Ông Hùng cảnh báo rằng điều đó có thể ảnh hưởng đến đầu tư nước ngoài, bao gồm cả từ Samsung, nhà đầu tư lớn nhất tại Việt Nam hiện nay.
Theo bài phát biểu năm 2016 của cựu Phó Giám đốc Samsung tại Việt Nam, Bang Hyun-woo, quyền tự do thành lập công đoàn sẽ "dẫn đến sự gia tăng các công đoàn một cách vô trật tự và làm xấu đi các mối quan hệ lao động". Trong bài phát biểu, ông Bang nói quan điểm ông không phản ánh quan điểm của Samsung.
Samsung từ chối bình luận về khả năng Việt Nam phê chuẩn công ước và liệu điều đó có thể thay đổi kế hoạch đầu tư của họ hay không.
Việt Nam cũng sẽ tăng 6% mức lương tối thiểu trong lĩnh vực kinh doanh vào tháng Bảy, sau các đợt tăng khác trước đây. Thuế đánh vào các công ty đa quốc gia cũng sẽ tăng kể từ năm nay theo một thỏa thuận thuế toàn cầu mới.
Vivie Wei, người đứng đầu công ty tư vấn đầu tư Dezan Shira & Associates tại Việt Nam, cho biết bà nhận thấy không có tác động đáng kể nào đến lợi ích của các nhà đầu tư nước ngoài từ việc tăng cường quyền công đoàn hay tăng lương.
Bà nói, Việt Nam "không tự coi mình là lựa chọn rẻ nhất" nhưng vẫn có thể thu hút đầu tư ngay cả sau khi mức lương gần đây tăng.
Nguồn : BBC, 27/02/2024
******************************
Việt Nam có thể phê chuẩn Công ước Liên Hiệp Quốc về tự do công đoàn trong năm nay
Trọng Thành, RFI, 27/02/2024
Theo một số quan chức và nhà ngoại giao Liên Hiệp Quốc, chính quyền Việt Nam có thể phê chuẩn ngay trong năm nay Công ước 87 của Liên Hiệp Quốc, liên quan đến quyền tự do thành lập công đoàn.
Ảnh tư liệu chụp ngày 24/10/2017 : Công nhân tại một nhà máy ở tỉnh Nam Định, Việt Nam. AP - Hau Dinh
Hãng tin Anh Reuters hôm qua, 26/02/2024, dẫn lời ông Ingrid Christensen, người đứng đầu Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam, cơ quan của Liên Hiệp Quốc chịu trách nhiệm bảo vệ quyền của người lao động, cho hay : "Chúng tôi tin tưởng vào cam kết của chính quyền Việt Nam sớm phê chuẩn Công ước 87". Công ước 87 về "quyền tự do lập hội và bảo vệ quyền tổ chức công đoàn", được thông qua năm 1948, là một trong những văn bản cơ bản bảo vệ quyền của người lao động trên toàn thế giới.
Theo Reuters, mặc dù vẫn chưa rõ công ước này sẽ được áp dụng trên thực tế như thế nào và khi nào sau khi được phê chuẩn, nhưng việc công nhận quyền tự do lập công đoàn, bị trì hoãn từ lâu nay, sẽ là một thay đổi quan trọng ở một quốc gia độc đảng, nơi công đoàn duy nhất được phép hoạt động là công đoàn do đảng Cộng Sản lãnh đạo.
Việt Nam là nơi đặt nhà máy của nhiều tập đoàn quốc tế như Samsung Electronics, Intel, Foxconn và Canon. Tổng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam năm ngoái vượt 160% tổng sản phẩm quốc gia, trị giá 415 tỉ đô la. Việc áp dụng các tiêu chuẩn về quyền của người lao động của Liên Hiệp Quốc sẽ giúp cho Việt Nam giảm thiểu rủi ro bị kiện về "cạnh tranh không công bằng", trong khuôn khổ các hợp đồng hàng tỉ đô la mà Việt Nam ký kết với Liên Hiệp Châu Âu và các đối tác trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.
Trọng Thành
******************************
Việt Nam có kế hoạch phê chuẩn Công ước Liên Hiệp Quốc về công đoàn độc lập nhằm tránh tranh chấp thương mại
RFA, 27/02/2024
Việt Nam dự kiến trong năm nay sẽ phê chuẩn công ước Liên Hiệp Quốc về việc tự do thành lập công đoàn, tức Công ước 87.
Công nhân nhà máy may Tỷ Hùng của Đài Loan ở Thành phố Hồ Chí Minh đi làm về hôm 30/11/2022 - AFP
Giới chức Liên Hiệp Quốc và ngoại giao cho biết như vừa nêu. Reuters loan tin ngày 27/2 với nhận định động thái đó của nhà nước cộng sản Việt Nam nhằm giảm nguy cơ tranh chấp thương mại ; tuy nhiên chắc hẳn sẽ khiến nhiều công ty nước ngoài thấy lo.
Động thái phê chuẩn công ước Liên Hiệp Quốc về việc tự do thành lập công đoàn bị trì hoãn lâu nay nếu được tiến hành sẽ là một bước quan trọng tại đất nước nơi mà chỉ có công đoàn Nhà nước hiện diện suốt thời gian qua. Tuy vậy, nếu Hà Nội có phê chuẩn công ước, cách thức và thời gian thực hiện cụ thể ra sao vẫn chưa rõ.
Reuters dẫn lời của người đứng đầu Tổ chức Lao Động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam Ingrid Christensen về tin tưởng đối với cam kết của Việt Nam về việc phê chuẩn Công ước 87 của Liên Hiệp Quốc.
Tin dẫn nguồn giới chức ngoại giao tại Hà Nội cho biết trong một cuộc họp với các chuyên gia nước ngoài vào tháng 12 vừa qua, các giới chức thuộc Bộ Lao Động Việt Nam cho biết việc phê chuẩn Công ước 87 của Liên Hiệp Quốc dự kiến diễn ra vào tháng 10 năm 2024.
Văn phòng Thủ tướng Chính phủ, Bộ Lao động, thương binh và xã hội, cũng như Liên đoàn Lao động Việt Nam chưa trả lời yêu cầu đưa ra bình luận cho thông tin vừa nêu của Reuters.
Nguồn : RFA, 27/02/2024