Việt Nam bắt thêm một nhà cải cách công đoàn, ông Vũ Minh Tiến ?
BBC, 21/05/2024
Công an Hà Nội đã bắt giữ ông Vũ Minh Tiến, Trưởng phòng Chính sách, Pháp luật của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (VGCL) kiêm Giám đốc Viện Công nhân và Công đoàn (IWTU), theo xác minh và tuyên bố của Dự án 88.
Ông Vũ Minh Tiến là nhà cải cách công đoàn thứ hai bị bắt, chưa đầy một tháng sau vụ bắt giữ ông Nguyễn Văn Bình, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội
Công an Việt Nam chưa công bố việc bắt giữ cũng như cáo buộc với ông Tiến.
Dự án 88 - một tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực vận động nhân quyền cho Việt Nam - hôm 20/5 cho hay một nguồn tin tiết lộ ông Tiến đang bị Cơ quan An ninh điều tra Công an Thành phố Hà Nội tạm giam theo Điều 337 Bộ luật Hình sự.
Điều 337 hình sự hóa hành vi "cố ý làm lộ bí mật nhà nước, chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy vật hoặc tài liệu bí mật nhà nước".
Tội danh này có khung hình phạt từ 2 tới 15 năm tù.
BBC đã gọi điện thoại tới số di động được cho là của ông Tiến hôm 20/5 nhưng không có tín hiệu.
BBC cũng đã gọi điện cho cấp phó của ông Bình là ông Lê Đình Quảng hôm 18/5.
Ông Quảng nghe máy và cho biết rằng ông đang ở trong một cuộc họp.
Khi được hỏi về ông Tiến, ông Quảng nói ông không thể cung cấp thông tin gì và nếu báo chí hỏi gì thì cần thông qua cơ quan.
Tên của ông Vũ Minh Tiến đã bị xóa khỏi mục nhân sự Phòng Chính sách, Pháp luật trên website của VGCL.
Hiện chỉ còn tên và số điện thoại của hai cấp phó.
Lần cuối cùng người ta nhìn thấy ông Tiến trước công chúng là vào ngày 21/3 tại một hội thảo ở Thành phố Hồ Chí Minh, theo Dự án 88.
Số điện thoại được cho là của ông Tiến trên Viber cho thấy lần cuối ông sử dụng ứng dụng này là vào ngày 20/4/2024.
Trên trang YouTube được cho là của ông Tiến, có một số video đăng cách đây ba năm, trong đó có các nội dung như "Các hành vi không công bằng trong lao động", "Người lao động làm gì khi quyền lợi bị xâm phạm".
'Làn sóng đàn áp mới nhằm vào các nhà cải cách' công đoàn ?
Ông Nguyễn Văn Bình
Vụ "mất tích" của ông Tiến khá giống với trường hợp của ông Nguyễn Văn Bình – Vụ trưởng Vụ Pháp chế của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (MOLISA).
BBC nhận được tin ông Bình bị bắt một tuần trước khi công an chính thức công bố vụ việc hôm 9/3/2024.
Trước đó, thông tin của ông Bình cũng đã biến mất khỏi website của Vụ Pháp chế và BBC đã gọi vào số điện thoại được cho là của ông nhưng không thể liên lạc được.
Công an Việt Nam chỉ công bố thông tin bắt giữ ông Bình một ngày sau khi Dự án 88 xuất bản báo cáo về vụ việc, trong đó chỉ ra một "làn sóng đàn áp mới nhằm vào các nhà cải cách".
Ông Bình cũng bị khởi tố theo Điều 337 Bộ luật Hình sự.
Ông Tiến, giống như ông Bình, đang dẫn đầu các nỗ lực đưa luật về lao động của Việt Nam phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế.
Trong vai trò của mình tại VGCL, ông Tiến được giao nhiệm vụ sửa đổi Luật Công đoàn, dự kiến được Quốc hội ký thành luật vào cuối năm nay.
Trong khi đó, trước thời điểm bị bắt, ông Bình đang dẫn đầu nỗ lực đưa Công ước 87 của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) trình Quốc hội.
Công ước này nếu được thông qua sẽ đảm bảo cho người lao động Việt Nam quyền thành lập công đoàn độc lập mà không cần sự cho phép trước - điều mà chính phủ Việt Nam không muốn.
Nhà nước Việt Nam trên thực tế luôn công khai phản đối công đoàn độc lập.
Một bài viết trên An Ninh TV vào ngày 27/11/2023 nhan đề Cảnh giác trước cái gọi là ‘Công đoàn độc lập’ có đoạn :
"Không ai có thể phủ nhận sự cần thiết, không thể thiếu với vai trò, uy tín của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam cũng như tổ chức công đoàn các cấp hiện nay.
"Còn cái gọi là 'công đoàn độc lập', hay 'nghiệp đoàn độc lập' không hề và không thể đại diện cho quyền, lợi ích của công nhân, người lao động mà chỉ lợi dụng để thực hiện mưu đồ chính trị".
"Công đoàn độc lập" dù có khoác áo với hoa văn đẹp đẽ đến đâu thì bản chất vẫn là công cụ của thế lực thù địch, phản động dùng chiêu "dân chủ", "nhân quyền", "tự do" để phá hoại, hòng làm suy yếu, tiến tới lật đổ chế độ ta. (Lao Động online)
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là liên đoàn công đoàn duy nhất tại Việt Nam và nằm dưới sự kiểm soát của Đảng cộng sản Việt Nam.
IWTU là cơ quan tiến hành nghiên cứu các vấn đề lao động và cung cấp tư vấn chính sách cho chính phủ Việt Nam.
IWTU cũng là thành viên của Nhóm Tư vấn Trong nước (DAG) của Việt Nam.
Theo các điều khoản của Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA), cả EU và Việt Nam đều phải cho phép các tổ chức xã hội dân sự độc lập thành lập DAG để giám sát việc tuân thủ các cam kết lao động và bền vững của họ.
Việc thực thi EVFTA không hề suôn sẻ.
Năm 2021, hai nhà hoạt động xã hội dân sự Việt Nam cố gắng thành lập một nhóm giám sát độc lập đã bị bắt và sau đó bị tuyên án về hành vi trốn thuế, bản án mà giới nhân quyền quốc tế phê phán là "tùy tiện".
Sau đó, chính phủ Việt Nam đã cho xây dựng mạng lưới Nhóm Tư vấn Trong nước với các thành viên là các tổ chức thân chính phủ.
Vào tháng 12/2023, EU DAG đã đưa ra tuyên bố bày tỏ cảnh báo về tình trạng vi phạm nhân quyền, đồng thời kêu gọi Việt Nam phê chuẩn Công ước 87 của ILO ngay lập tức.
Chính phủ Việt Nam đã ít nhất hai lần trì hoãn việc này.
Gần đây hơn, một liên minh các nhóm xã hội dân sự Việt Nam đã đệ đơn khiếu nại lên EU với cáo buộc Hà Nội vi phạm quyền của người lao động.
Sau đó, vào tháng 4/2024, Việt Nam đã bắt giữ ông Nguyễn Văn Bình, người đang thúc đẩy chính phủ phê chuẩn Công ước 87 của ILO.
Giờ đây, việc bắt giữ Vũ Minh Tiến đồng nghĩa giám đốc một tổ chức có đại diện tại DAG của Việt Nam cũng bị bắt.
"Bất chấp thành tích tồi tệ này, EU vẫn chưa thực hiện bất kỳ biện pháp cụ thể nào để trừng phạt Việt Nam vì vi phạm các điều khoản của hiệp định", Dự án 88 cho hay.
Vào tháng 11/2023, IWTU báo cáo rằng tại cuộc họp song phương giữa DAG của EU và DAG của Việt Nam, các tổ chức xã hội dân sự Châu Âu đã chỉ trích việc chính phủ Việt Nam vi phạm nhân quyền, bao gồm cả việc bắt giữ các nhà hoạt động và việc không đảm bảo quyền tham gia của người lao động trong các hoạt động thương lượng tập thể.
"Có thể quan chức IWTU đã chia sẻ thông tin với EU DAG và điều này được lấy làm cớ để bắt ông Tiến", Dự án 88 nhận định.
Ông Ben Swanton, đồng giám đốc của Dự án 88, nói : "Những vụ bắt giữ này là một ví dụ nữa về sự thất bại của các tổ chức quốc tế trong việc lên tiếng vì những nhà cải cách mà họ rất muốn bảo vệ cho đến khi những người này phải vào tù".
Chỉ thị mật 24
Việc bắt giữ ông Tiến và ông Bình diễn ra trong bối cảnh một làn sóng đàn áp mới đang lan rộng khắp Việt Nam, theo Dự án 88.
Năm ngoái, Bộ Chính trị Việt Nam đã ban hành Chỉ thị 24, một chỉ thị mật về an ninh quốc gia.
Cũng giống trường hợp ông Nguyễn Văn Bình, có mối liên hệ trực tiếp giữa Chỉ thị 24 và việc bắt giữ ông Vũ Minh Tiến, theo Dự án 88.
Chỉ thị 24 xác định việc thành lập các công đoàn độc lập là một vấn đề an ninh quốc gia.
Chỉ thị 24 yêu cầu chỉ "thí điểm" thành lập một số công đoàn trong các doanh nghiệp, bên cạnh đó, tiếp tục xây dựng tổ chức công đoàn duy nhất (tức Tổng Liên đoàn Lao động) "vững mạnh".
Dự án 88 đánh giá rằng chính phủ Việt Nam muốn "trông ra vẻ tuân thủ Công ước ILO 87, nhưng trên thực tế Chỉ thị 24 cho thấy họ coi các công đoàn lao động độc lập là mối đe dọa an ninh quốc gia và việc bắt giữ Bình rõ ràng là một nỗ lực nhằm vô hiệu hóa điều mà họ cho là mối đe dọa đó".
Chỉ thị 24 cũng kêu gọi chính phủ Việt Nam ngăn chặn xu hướng cải cách trong giới quan chức "làm suy yếu chế độ của chúng ta từ bên trong và đe dọa lợi ích của quốc gia, nhân dân và của đất nước và sự sống còn của chế độ".
Vụ bắt giữ ông Tiến và ông Bình được cho là vụ bắt giữ các nhà cải cách chủ chốt đầu tiên trong những năm gần đây, cho thấy mệnh lệnh của Chỉ thị 24 đang được nhà nước thực hiện, theo Dự án 88.
Nguồn : BBC, 21/05/2024
***************************
Dự án 88 : Việt Nam bắt giam cựu Viện trưởng Viện công nhân và công đoàn Vũ Minh Tiến
VOA, 21/05/2024
Hôm 20/5, tổ chức nhân quyền The 88 Project (Dự án 88) cho biết chính quyền Việt Nam vừa bắt giam ông Vũ Minh Tiến, Trưởng Ban Chính sách - Pháp luật của Tổng Liên Đoàn Lao động Việt Nam, đồng thời nguyên là Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn (IWTU), với tội danh "làm lộ bí mật nhà nước" theo Điều 337 Bộ Luật Hình sự.
Ông Vũ Minh Tiến, Trưởng Ban Chính sách - Pháp luật của Tổng Liên Đoàn Lao động Việt Nam, đồng thời nguyên là Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn (IWTU). Photo The 88 Project.
Trong một thông cáo phát đi hôm 20/5, ông Ben Swanton, đồng giám đốc của Dự án 88 có trụ sở tại Hoa Kỳ cho biết tổ chức của ông đã xác minh việc ông Tiến bị bắt giam.
"Trong khi công an chưa công bố việc bắt giam cũng như cáo buộc đối với ông Tiến, một nguồn tin nói với Dự án 88 rằng ông Tiến đang bị Cơ quan An ninh Điều tra Công an TP. Hà Nội tạm giam theo Điều 337 Bộ Luật Hình sự", ông Swanton cho biết.
Thông báo cho biết ứng dụng nhắn tin trên điện thoại của ông Tiến không còn hoạt động kể từ ngày 20/4 và lần xuất hiện trước công chúng lần gần nhất của ông là tại một thảo ở Thành phố Hồ Chí Minh hôm 21/3.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam, Công an Tp. Hà Nội và Tổng Liên Đoàn Lao động Việt Nam, đề nghị họ xác nhận việc bắt giam ông Tiến, nhưng chưa được phản hồi.
Theo tìm hiểu của VOA, đến tối ngày 20/5, truyền thông Việt Nam vẫn chưa đưa tin về việc ông Vũ Minh Tiến bị bắt.
Vụ bắt giữ ông Tiến diễn ra ngay sau vụ bắt giữ một quan chức khác trong cơ quan quản lý lao động của Việt Nam là ông Nguyễn Văn Bình, Vụ trưởng Vụ pháp chế thuộc Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội. Ông Bình được xem là một nhà cải cách lao động của chính phủ, người cũng bị bắt với tội danh tương tự như ông Tiến.
"Ông Tiến, giống như ông Bình, đang dẫn đầu các nỗ lực đưa Luật Lao động của Việt Nam phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Trong vai trò của mình tại Tổng Liên Đoàn Lao động Việt Nam, ông Tiến được giao nhiệm vụ sửa đổi Luật Công đoàn, dự kiến được Quốc hội ký thành luật vào cuối năm nay", vẫn ông Swanton.
Tổng Liên đoàn Lao động là cơ quan do nhà nước Việt Nam kiểm soát. Tại Việt Nam, nhà nước vẫn chưa cho phép hình thành các công đoàn độc lập.
Còn viện IWTU thuộc Tổng Liên đoàn Lao động, nơi ông Tiến từng điều hành, có nhiệm vụ nghiên cứu về các vấn đề lao động và tham mưu về chính sách cho chính phủ Việt Nam.
Truyền thông Việt Nam cho biết ông Tiến giữ chức Viện trưởng IWTU từ tháng 9/2018, nhưng đến tháng 11/2023 thì bị điều động sang làm Trưởng Ban Chính sách - Pháp luật Tổng Liên Đoàn Lao động Việt Nam.
IWTU cũng là thành viên của Nhóm Tư vấn Trong nước (DAG) của Việt Nam. Theo các điều khoản của Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA), cả EU và Việt Nam đều phải cho phép các tổ chức xã hội dân sự độc lập thành lập DAG để giám sát việc tuân thủ các cam kết lao động và bền vững của họ.
Hồi tháng 12/2023, nhóm DAG của EU đã đưa ra tuyên bố bày tỏ cảnh báo về vi phạm nhân quyền, đồng thời kêu gọi Việt Nam phê chuẩn công ước ILO ngay lập tức. Gần đây hơn, một liên minh các nhóm xã hội dân sự Việt Nam đã gửi đơn khiếu nại lên EU về cáo buộc vi phạm quyền đối với người lao động.
Vào tháng 4/2024, Việt Nam bắt giam ông Nguyễn Văn Bình, người đang thúc đẩy chính phủ phê chuẩn Công ước ILO 87. Và giờ đây, lại bắt thêm ông Vũ Minh Tiến, cựu giám đốc một tổ chức có đại diện trong nhóm DAG của Việt Nam. "Bất chấp thành tích tồi tệ này, EU vẫn chưa thực hiện bất kỳ biện pháp cụ thể nào để trừng phạt Việt Nam vì vi phạm các điều khoản của hiệp định EVFTA", tổ chức Dự án 88 đưa ra nhận định.
"Các chính phủ phương Tây tuyên bố quan tâm đến nhân quyền cần phải hành động trước chính sách vi phạm chính những quyền này của Việt Nam", ông Swanton nhấn mạnh. "Những vụ bắt giữ này là một ví dụ khác về sự thất bại của các tổ chức quốc tế trong việc cứ luyên thuyên nói rằng họ bảo vệ những người ủng hộ và những nhà cải cách lao động để rồi cuối cùng những người này lại bị tống vào tù".
Nguồn : VOA, 21/05/2024