Bộ trưởng công an Việt Nam cần những tiêu chuẩn gì ?
BBC, 23/05/2024
Thủ tướng Chính phủ Việt Nam vừa có quyết định giao việc điều hành hoạt động của Bộ Công an cho Thứ trưởng thường trực Trần Quốc Tỏ cho đến khi bổ nhiệm được bộ trưởng mới.
Ông Trần Quốc Tỏ được giao điều hành hoạt động của Bộ Công an cho đến khi kiện toàn chức danh Bộ trưởng công an, thay ông Tô Lâm vừa lên chủ tịch nước
Ghế bộ trưởng do Đại tướng Tô Lâm – người vừa được bầu làm chủ tịch nước - nắm giữ trong gần hai nhiệm kỳ, từ năm 2016.
Ông Trần Quốc Tỏ hiện là thượng tướng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Thứ trưởng thường trực Bộ Công an Việt Nam.
Để chính thức trở thành Bộ trưởng công an, cần một số tiêu chí nhất định, theo luật pháp Việt Nam.
Các tiêu chí một bộ trưởng công an phải có
Người đảm nhận vị trí Bộ trưởng công an phải đảm bảo 17 tiêu chuẩn chung, sáu tiêu chuẩn riêng, theo Quy định 214-QĐ/Trung ương ngày 2/1/2020 của Ban Chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam.
Tiêu chuẩn chung về chính trị, tư tưởng
- Tuyệt đối trung thành với lợi ích của Đảng, của quốc gia - dân tộc và nhân dân ; kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đường lối đổi mới của Đảng.
- Có lập trường, quan điểm, bản lĩnh chính trị vững vàng ; kiên quyết bảo vệ nền tảng tư tưởng, Cương lĩnh, đường lối của Đảng, Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước ; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
- Có tinh thần yêu nước nồng nàn, sâu sắc ; luôn đặt lợi ích của Đảng, quốc gia - dân tộc, nhân dân lên trên lợi ích của ngành, địa phương, cơ quan và cá nhân ; sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.
- Tuyệt đối chấp hành sự phân công của tổ chức, yên tâm công tác.
- Giữ nghiêm kỷ luật phát ngôn theo đúng nguyên tắc, quy định của Đảng.
Tiêu chuẩn chung về đạo đức, lối sống
- Mẫu mực về phẩm chất đạo đức ; sống trung thực, khiêm tốn, chân thành, trong sáng, giản dị, bao dung ; cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư.
- Không tham vọng quyền lực, có nhiệt huyết và trách nhiệm cao với công việc ; là trung tâm đoàn kết, gương mẫu về mọi mặt.
- Không tham nhũng, lãng phí, cơ hội, vụ lợi ; kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thóai về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ, tệ quan liêu, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, cửa quyền và lợi ích nhóm ; tuyệt đối không trục lợi và cũng không để người thân, người quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để trục lợi.
- Thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức, kỷ luật của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình ; thực hiện đúng, đầy đủ quyền hạn, trách nhiệm của mình và chỉ đạo thực hiện nghiêm nguyên tắc, quy định, quy chế, quy trình về công tác cán bộ ; kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện, việc làm trái với các quy định của Đảng, Nhà nước trong công tác cán bộ.
Tiêu chuẩn chung về trình độ
- Tốt nghiệp đại học trở lên ; lý luận chính trị cử nhân hoặc cao cấp ; quản lý nhà nước ngạch chuyên viên cao cấp hoặc tương đương ; trình độ ngoại ngữ, tin học phù hợp.
Tiêu chuẩn chung về năng lực và uy tín
- Có quan điểm khách quan, toàn diện, biện chứng, lịch sử cụ thể, có tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược ; phương pháp làm việc khoa học ; nhạy bén chính trị ; có năng lực cụ thể hóa và lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả các đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước ; có năng lực tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, phân tích và dự báo tốt.
- Nắm chắc tình hình chung và hiểu biết toàn diện về lĩnh vực, địa bàn, địa phương, cơ quan, đơn vị được phân công quản lý, phụ trách.
- Kịp thời nắm bắt những thời cơ, vận hội ; phát hiện những mâu thuẫn, thách thức, vấn đề mới, vấn đề khó, hạn chế, yếu kém trong thực tiễn ; chủ động đề xuất những nhiệm vụ, giải pháp có tính khả thi và hiệu quả.
- Năng động, sáng tạo, cần cù, chịu khó, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm ; có quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt, dám đương đầu với khó khăn, thách thức ; nói đi đôi với làm ; có thành tích nổi trội, có kết quả và "sản phẩm" cụ thể góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển của ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị ; gắn bó mật thiết với nhân dân và vì nhân dân phục vụ.
- Là hạt nhân quy tụ và phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị ; được cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân tin tưởng, tín nhiệm cao.
Tiêu chuẩn chung về sức khỏe, độ tuổi và kinh nghiệm
- Đủ sức khỏe để thực hiện nhiệm vụ ; bảo đảm tuổi bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử theo quy định của Đảng.
- Đã kinh qua và hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ của chức danh lãnh đạo, quản lý chủ chốt cấp dưới trực tiếp ; có nhiều kinh nghiệm thực tiễn.
Tiêu chuẩn riêng
- Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư hoặc ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, đồng thời, cần có những phẩm chất, năng lực : Có trình độ cao và am hiểu sâu sắc về quản lý nhà nước, nắm chắc pháp luật Việt Nam, pháp luật và thông lệ quốc tế.
- Có năng lực cụ thể hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước để hoạch định phương hướng, chính sách phát triển ngành, lĩnh vực được phân công và chỉ đạo thực hiện có hiệu quả.
- Có năng lực phối hợp giữa các bộ, ban, ngành và giữa Trung ương với địa phương, tạo sự đồng bộ trong thực hiện chính sách chung của Đảng, Nhà nước.
- Có kinh nghiệm lãnh đạo, điều hành và quyết đoán, quyết liệt, kịp thời quyết định những vấn đề khó, phức tạp thuộc ngành, lĩnh vực phụ trách.
- Không bị chi phối bởi lợi ích nhóm.
- Đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ lãnh đạo, quản lý cấp thứ trưởng hoặc phó trưởng ban, ngành, đoàn thể Trung ương hoặc lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh.
Có thể thấy, rất nhiều tiêu chí trong quy định trên mang tính định tính.
Ba bước bổ nhiệm bộ trưởng Công an
Theo Điều 98 Hiến pháp 2013, Thủ tướng Chính phủ có nhiệm vụ và quyền hạn : Trình Quốc hội phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức phó thủ tướng chính phủ, bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ (trong đó có bộ trưởng Bộ Công an).
Theo Điều 70 Hiến pháp năm 2013, Quốc hội có nhiệm vụ và quyền hạn : Phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức phó thủ tướng Chính phủ, bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ.
Theo Điều 88 Hiến pháp năm 2013, Chủ tịch nước có nhiệm vụ và quyền hạn : Đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm phó chủ tịch nước, thủ tướng Chính phủ ; căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội, bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức phó thủ tướng Chính phủ, bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ.
Như vậy, theo quy định của Hiến pháp năm 2013 và các luật liên quan, có ba bước để bổ nhiệm bộ trưởng Bộ Công an :
- Thủ tướng Chính phủ đề nghị bổ nhiệm bộ trưởng Bộ Công an ;
- Quốc hội ra nghị quyết phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm bộ trưởng Bộ Công an ;
- Chủ tịch nước ra quyết định bổ nhiệm bBộ trưởng Bộ Công an căn cứ vào nghị quyết phê chuẩn của Quốc hội.
Trên thực tế, trước khi các bước trên được tiến hành, cấp cao nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam là nơi thống nhất phương án nhân sự. Đây chính là thực tế của khái niệm "Đảng lãnh đạo toàn diện".
Cụ thể trong vụ việc lần này, vào ngày 19/5, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường thông báo rằng nội dung nhân sự bộ trưởng Công an vẫn chờ cơ quan có thẩm quyền, Bộ Chính trị xem xét, quyết định.
Điều này cho thấy các sắp xếp của Đảng được tiến hành trước hết và mang tính quyết định trong việc chọn bộ trưởng Công an và các chức vụ cấp cao khác. Chưa có sự sắp xếp của Đảng, cụ thể là Bộ Chính trị, Ban Bí thư hoặc Ban Chấp hành Trung ương Đảng (tùy theo vị trí bổ nhiệm), thì các cơ quan nhà nước, bao gồm hành pháp, lập pháp, vẫn chưa thể tiến hành quy trình theo luật định.
Bộ trưởng công an có quyền gì ?
Bộ trưởng Bộ Công an là một thành viên trong Chính phủ, theo Điều 2 Luật Tổ chức Chính phủ 2015.
Bộ trưởng Bộ Công an là người chỉ huy cao nhất trong lực lượng Công an nhân dân, theo Điều 28 Luật Quốc phòng 2018.
Bộ trưởng Bộ Công an có một số thẩm quyền sau đây :
Quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của tổng cục, bộ tư lệnh, đơn vị trực thuộc Bộ, đơn vị thuộc tổng cục, bộ tư lệnh, công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và các đơn vị còn lại trong Công an nhân dân.
Giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình và của cán bộ, chiến sĩ Công an do mình quản lý trực tiếp ; Khiếu nại lần hai đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính mà cục trưởng, thủ trưởng đơn vị tương đương cấp cục thuộc cơ quan Bộ Công an ; giám đốc công an các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã giải quyết lần đầu nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn theo quy định nhưng chưa được giải quyết ; Khiếu nại lần hai đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính có nội dung thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước của Bộ Công an mà chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh đã giải quyết lần đầu nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn nhưng chưa được giải quyết.
Quyết định về việc tổ chức bộ máy, biên chế, cán bộ, công chức, viên chức, theo quy định ; quyết định công nhận, cho thôi tập sự phó vụ trưởng và cấp tương đương ;
Trình Chính phủ về thành lập, hợp nhất, chấm dứt hoạt động, giải thể tổng cục, bộ tư lệnh, công an tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương ;
Quyết định thành lập, chấm dứt hoạt động, giải thể cục và các vấn đề liên quan đến bộ máy, biên chế của cơ quan thuộc bộ và quyết định về danh sách bổ nhiệm, miễn nhiệm cán bộ, công chức, viên chức đi công tác nhiệm kỳ tại cơ quan thuộc bộ theo quy định của pháp luật ;
Quyết định phong, thăng, giáng, tước cấp bậc hàm cấp tá ; bổ nhiệm, miễn nhiệm các chức vụ phó tổng cục trưởng, phó tư lệnh, phó chính ủy bộ tư lệnh, cục trưởng, phó cục trưởng và các chức vụ, chức danh tương đương, giám đốc, phó giám đốc công an tỉnh/ thành phố trực thuộc trung ương, giám đốc, phó giám đốc cảnh sát phòng cháy và chữa cháy tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ; quy định việc phong, thăng các cấp bậc hàm, bổ nhiệm các chức vụ, chức danh còn lại trong Công an nhân dân ;
Quy định thủ tục phong, thăng, giáng, tước cấp bậc hàm sĩ quan cấp tá, cấp úy và hạ sĩ quan, chiến sĩ trong Công an nhân dân
Phân công một thứ trưởng làm thứ trưởng thường trực, giúp bộ trưởng điều hành công việc chung của bộ và phân công các thứ trưởng phụ trách lĩnh vực công tác và điều chỉnh lĩnh vực công tác đã phân công ;
Trực tiếp giải quyết công việc có tính cấp bách và quan trọng mặc dù thuộc lĩnh vực đã được phân công của một thứ trưởng, hay do thứ trưởng đó đi vắng ; quyết định những vấn đề còn có ý kiến khác nhau giữa các thứ trưởng ;
Định kỳ chủ trì họp với các thứ trưởng và nếu xét thấy cần thiết, với trợ lý bộ trưởng để thống nhất chủ trương, biện pháp chỉ đạo điều hành công việc của bộ ;
Quyết định nội dung, thời gian, thành phần và chủ trì các cuộc họp quan trọng của Bộ ;
Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
Nguồn : BBC, 23/05/2024
****************************
Trần Quốc Tỏ được giao tạm quyền lãnh đạo Bộ Công an
VOA, 23/05/2024
Ông Trần Quốc Tỏ, thứ trưởng Bộ Công an, đã được giao tạm thời điều hành cơ quan này cho đến khi tìm được nhân sự chính thức lên thay Đại tướng Tô Lâm, báo chí trong nước đưa tin.
Ông Trần Quốc Tỏ quê ở Bắc Ninh, vốn được cho là không cùng phe Hưng Yên với ông Tô Lâm
Quyết định này vừa được Thủ tướng Phạm Minh Chính ký vào ngày 22/5 ngay sau khi ông Tô Lâm được Quốc hội miễn nhiệm bộ trưởng Công an để làm Chủ tịch nước, Cổng thông tin Điện tử Chính phủ cho biết.
Ông Trần Quốc Tỏ, quê Ninh Bình. Ông mang hàm Thượng tướng, là ủy viên trung ương Đảng, phó bí thư Đảng ủy Công an Trung ương và là một trong 6 thứ trưởng của Bộ Công an. Tuy nhiên, ông vẫn chưa được vào Bộ Chính trị, vốn là một điều kiện tiên quyết để lên lãnh đạo Bộ Công an theo quy định của Đảng.
Theo tiểu sử của ông được báo chí trong nước đăng tải, ông Tỏ cũng là giáo sư-tiến sĩ giống như ông Tô Lâm. Ông được cho là phó giáo sư ngành Khoa học An ninh, tiến sĩ Tội phạm học và Điều tra tội phạm.
Năm nay 62 tuổi và là ủy viên trung ương Đảng đã được hai khóa, ông Tỏ có khả năng sẽ được cho vào Bộ Chính trị tại Đại hội Đảng 14 vào năm 2026 khi ông 64 tuổi.
Trong quá trình công tác, ông Trần Quốc Tỏ đi lên từ Bộ Công an, từng là phó cục trưởng Cảnh sát môi trường, Phó cục trưởng Cảnh sát phòng, chống tội phạm ; Phó thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra. Ông là thứ trưởng Bộ công an từ tháng 5 năm 2020 đến nay.
Ông có một khoảng thời gian được Trung ương điều động về tỉnh Thái Nguyên để làm phó bí thư thường trực Tỉnh ủy rồi là Bí thư Tỉnh ủy tỉnh này từ tháng 3 năm 2014.
Trong công cuộc đốt lò do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát động, Bộ Công an có vai trò quan trọng và có quyền lực rất lớn trong việc điều tra, phanh phui ra sai phạm của các quan chức cấp cao, trong đó có các vụ điều tra khiến cho Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Chủ tịch quốc hội Vương Đình Huệ phải ra đi.
Do đã được bầu lên làm Chủ tịch nước nên ông Tô Lâm vào sáng ngày 22/5 đã được Quốc hội đồng ý cho miễn nhiệm chức Bộ trưởng công an, chức vụ mà ông đã nắm từ năm 2016, với toàn bộ 465 đại biểu tán thành, trang mạng VnExpress đưa tin.
Trong số 6 thứ trưởng Bộ Công an dưới thời ông Tô Lâm, có hai người cùng quê Hưng Yên với ông là các Thượng tướng Lương Tam Quang và Thượng tướng Nguyễn Duy Ngọc vốn được cho người thân tín của ông Tô Lâm và được ông đỡ đầu để lên làm bộ trưởng thay ông.
Tuy nhiên, quyết định đưa một Thượng tướng khác không cùng quê với ông Tô Lâm là ông Trần Quốc Tỏ lên tạm quyền ở Bộ Công an là dấu hiệu cho thấy giới lãnh đạo Việt Nam đang muốn giảm bớt ảnh hưởng của ông Lâm ở Bộ Công an, các nhà quan sát cho biết.
Ba thứ trưởng còn lại ở Bộ Công an là các Trung tướng tướng Lê Quốc Hùng, Nguyễn Văn Long và Lê Văn Tuyến.
Đảng cộng sản Việt Nam nhiều khả năng sẽ chọn một ủy viên Bộ Chính trị để lên thay ông Tô Lâm ở Bộ Công an. Hiện tại trong Bộ Chính trị 16 người có tới 4 người có xuất thân công an là Chủ tịch nước Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình và Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc.
VOA, 23/05/2024
*****************************
Em trai cựu Chủ tịch nước Trần Đại Quang được giao điều hành Bộ Công an
RFA, 22/05/2024
Sau khi có kết quả bầu Chủ tịch nước, Quốc hội sáng 22/5 tiếp tục biểu quyết thông qua nghị quyết phê chuẩn miễn nhiệm chức vụ Bộ trưởng Bộ Công an đối với ông Tô Lâm với 465/465 Đại biểu tham gia biểu quyết thông qua.
Thượng tướng Trần Quốc Tỏ - Báo Chính Phủ
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng ký quyết định 439 về việc giao điều hành hoạt động của Bộ Công an cho Thượng tướng Trần Quốc Tỏ - ủy viên Trung ương Đảng, Phó bí thư Đảng ủy Công an, Trung ương, Thứ trưởng Bộ Công an cho đến khi cấp có thẩm quyền kiện toàn chức danh Bộ trưởng Bộ Công an theo quy định.
Ông Tỏ sinh năm 1962, là em trai của cố Chủ tịch nước, Bộ trưởng công an Trần Đại Quang.
Điểm đáng chú ý trong tiểu sử của ông Tỏ là đến năm 2008 (46 tuổi) khi đang là Bí thư Chi bộ, Trưởng phòng 2, Cục Cảnh sát môi trường thì ông mới đi học Đại học Cảnh sát nhân dân, 2011 tốt nghiệp thạc sĩ, 2013 bảo vệ luận văn tiến sĩ và đến năm 2015 ông được phong học hàm Phó Giáo sư ngành Khoa học An ninh.
Anh trai của ông Trần Quốc Tỏ, cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang, qua đời vào sáng ngày 21 tháng 9 năm 2018 do mắc phải vi-rút hiếm và độc, theo tin trong nước Việt Nam loan. Ông Quang qua đời ở tuổi 62.
Ông Quang nhậm chức Chủ tịch nước Việt Nam vào tháng tư năm 2016 sau một thời gian dài công tác trong ngành công an.
Nguồn : RFA, 22/05/2024
**************************
Thượng tướng Trần Quốc Tỏ điều hành Bộ Công an : Em trai ông Trần Đại Quang có thể làm bộ trưởng ?
BBC, 22/05/2024
Sáng 22/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính phân công Thứ trưởng Trần Quốc Tỏ điều hành hoạt động của Bộ Công an sau khi Bộ trưởng, Đại tướng Tô Lâm trở thành chủ tịch nước. Quốc hội cũng đã thông qua nghị quyết phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng miễn nhiệm Bộ trưởng công an với Đại tướng Tô Lâm.
Thượng tướng Trần Quốc Tỏ
Báo chí Việt Nam đưa tin Thượng tướng Trần Quốc Tỏ, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Thứ trưởng Công an, sẽ điều hành hoạt động của Bộ cho đến khi cấp có thẩm quyền kiện toàn chức danh Bộ trưởng.
Thượng tướng Trần Quốc Tỏ là em trai của ông Trần Đại Quang, người từng làm bộ trưởng Bộ Công an từ năm 2011 đến năm 2016, sau đó làm chủ tịch nước từ năm 2016 cho đến khi qua đời vào tháng 9/2018.
Đúng như BBC đưa tin trước đó, do trong kỳ họp này của Quốc hội không có nội dung xem xét nhân sự để bổ nhiệm bộ trưởng Công an nên khả năng cao Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ phân công cho thứ trưởng phụ trách bộ này.
Thượng tướng Trần Quốc Tỏ là thứ trưởng thường trực và là phó bí thư Đảng ủy Công an Trung ương nên ông có khả năng cao nhất trở thành người đảm đương trọng trách. Nhận định này đã được chứng minh bằng thực tế vào sáng nay (22/5).
Trước đó, ngày 19/5, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường thông báo rằng tại Hội nghị lần thứ 9, Trung ương chưa giới thiệu nhân sự bộ trưởng Công an.
Ông Cường còn tiết lộ thêm, nội dung nhân sự bộ trưởng Công an vẫn chờ cơ quan có thẩm quyền, Bộ Chính trị xem xét, quyết định.
Điều này cho thấy nhân sự chính thức ngồi vào vị trí bộ trưởng Công an vẫn chưa được Bộ Chính trị thống nhất nên việc Thượng tướng Tỏ điều hành bộ Công an là phương án tạm thời.
Miễn nhiệm Bộ trưởng công an Tô Lâm
Ông Tô Lâm đã chính thức rời chiếc ghế đầy quyền lực ở Bộ Công an
Sáng 22/5, ngay sau khi bầu ông Tô Lâm làm chủ tịch nước, Quốc hội đã thông qua nghị quyết phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm chức bộ trưởng Bộ Công an đối với ông Tô Lâm.
Nghị quyết của Quốc hội về việc phê chuẩn miễn nhiệm chức vụ bộ trưởng Công an đối với ông Tô Lâm được thông qua với 465/465 đại biểu tán thành.
Nghị quyết sẽ có hiệu lực kể từ ngày 22/5.
Việc thực hiện miễn nhiệm chức vụ bộ trưởng Bộ Công an đối với Đại tướng Tô Lâm được Quốc hội thống nhất bổ sung chương trình kỳ họp thứ 7 vào chiều 21/5.
Trong tờ trình do Tổng thư ký Bùi Văn Cường trình nêu rõ căn cứ ý kiến cấp có thẩm quyền, căn cứ quy định pháp luật, xem xét đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình các đại biểu xem xét thông qua điều chỉnh chương trình kỳ họp, bổ sung nội dung miễn nhiệm chức vụ bộ trưởng Bộ Công an.
Trước đó, vào ngày 19/5, cũng chính ông Cường nói rằng kỳ họp thứ 7 của Quốc hội không có nội dung miễn nhiệm Bộ trưởng công an Tô Lâm và phê chuẩn người thay thế.
Tuy nhiên, nội dung miễn nhiệm đã được bổ sung vào sau khi kỳ họp đã khai mạc. Còn việc đề cử người để Quốc hội phê chuẩn cho vị trí bộ trưởng Bộ Công an vẫn chưa có.
Trong thời gian ghế bộ trưởng còn trống, Thượng tướng Trần Quốc Tỏ được phân công phụ trách bộ này.
Tiền lệ Bộ Y tế
Việc phân công thứ trưởng phụ trách điều hành hoạt động của một bộ đã từng có tiền lệ.
Ngày 7/6/2022, trong khuôn khổ kỳ họp thường kỳ thứ 3, Quốc hội đã phê chuẩn cách chức bộ trưởng Y tế và bãi nhiệm Đại biểu quốc hội đối với ông Nguyễn Thanh Long.
Cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ đã giao Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, Phó Bí thư Ban cán sự đảng, Bí thư đảng ủy, phụ trách điều hành hoạt động của Bộ Y tế "cho đến khi có quyết định nhân sự bộ trưởng bộ Y tế của cơ quan có thẩm quyền".
Tới ngày 15/7/2022, Bộ Chính trị chỉ định bà Đào Hồng Lan giữ chức Bí thư Ban Cán sự đảng Bộ Y tế. Thủ tướng Phạm Minh Chính sau đó quyết định giao quyền Bộ trưởng Y tế cho bà Lan.
Tháng 10/2/2022, bà Lan chính thức trở thành bộ trưởng Y tế khi được Quốc hội phê chuẩn.
Điều này cho thấy nhân sự chính thức ngồi vào vị trí bộ trưởng Công an vẫn chưa được Bộ Chính trị thống nhất nên việc Thượng tướng Tỏ điều hành bộ Công an chỉ là phương án tạm thời.
Thượng tướng Trần Quốc Tỏ là ai ?
Thượng tướng Trần Quốc Tỏ sinh năm 1962, quê ở Ninh Bình, ông là phó giáo sư ngành khoa học an ninh, tiến sĩ tội phạm học và điều tra tội phạm.
Ông Tỏ là Đại biểu quốc hội khóa 14, 15 và là ủy viên Trung ương Đảng hai khóa 12, 13.
Ông Tỏ từng kinh qua các vị trí phó cục trưởng Cục Cảnh sát môi trường, Tổng cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm ; phó cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm ; phó thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an.
Năm 2014, ông được điều động giữ chức phó bí thư thường trực Tỉnh ủy Thái Nguyên và sau đó được bầu làm bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên.
Tháng 5/2020, ông Trần Quốc Tỏ trở thành thứ trưởng Bộ Công an và giữ chức thứ trưởng Công an cho tới nay.
Trong số các thứ trưởng hiện tại, ông Tỏ là thượng tướng duy nhất có trên một nhiệm kỳ Ban Chấp hành Trung ương Đảng, một điều kiện cần để trở thành ủy viên Bộ Chính trị.
Tuy nhiên, ông Tỏ đã không nằm trong số ủy viên được bầu bổ sung vào Bộ Chính trị tại Hội nghị Trung ương 9 vừa rồi. Vì vậy, ông khó có khả năng trở thành bộ trưởng Công an chính thức.
Bộ trưởng công an là ủy viên Bộ Chính trị là một thông lệ, dù đây không phải là quy định bắt buộc.
Các đời bộ trưởng Công an từ sau 1975 tới nay đều có một điểm chung, đó là tất cả đều đã được bầu vào Bộ Chính trị trước, rồi sau đó mới lên làm bộ trưởng Công an.
Thượng tướng Trần Quốc Tỏ cùng đoàn công tác dâng hương, dâng hoa tại Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Kim Liên thuộc huyện Nam Đàn (Nghệ An) hồi năm 2023.
Thêm nữa, bộ trưởng Công an là chức danh đầy quyền lực, có thẩm quyền điều tra sâu rộng, nếu không có chân trong Bộ Chính trị thì sẽ không thể tham gia các cuộc họp vốn đưa ra những quyết định trọng đại đối với nội bộ của Đảng và của đất nước.
Vì vậy, trước mắt, ông Tỏ chỉ được phân công điều hành hoạt động của Bộ Công an chứ khó có thể trở thành bộ trưởng Công an chính thức, trừ khi sắp tới ông được bổ sung vào Bộ Chính trị.
Ông Trần Quốc Tỏ là em trai ruột của cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang. Gia đình ông có sáu anh chị em, trong đó bốn anh em trai là Vinh, Quang, Sáng, Tỏ ; hai người con gái tên là Nguyệt và Tuyết.
Khi ông Trần Đại Quang qua đời vào năm 2018, báo Tiền Phong viết :
"Năm 1962, khi Chủ tịch nước Trần Đại Quang mới vào tiểu học, em trai út Trần Quốc Tỏ mới sinh được 3-4 tháng thì cha mất...
"Do nhà quá nghèo, đông anh em, nên từ nhỏ Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã giúp mẹ làm nhiều việc nhà nông. Ông nổi tiếng trong vùng vì học giỏi, chăm chỉ, điềm tĩnh, và trầm tính".
Năm 2023, Thượng tướng Trần Quốc Tỏ đã chủ trì cuộc họp bàn tổ chức sản xuất phim về cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang và sản xuất phim tài liệu điện ảnh hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân.
Ai sẽ làm bộ trưởng ?
Theo thông báo thì Thượng tướng Trần Quốc Tỏ sẽ điều hành hoạt động của bộ Công an chứ không phải làm quyền bộ trưởng, cho đến khi cấp có thẩm quyền kiện toàn chức danh bộ trưởng.
Cấp thẩm quyền ở đây, theo lời của Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường ngày 19/5 thì chính là Bộ Chính trị.
Việc ông Tỏ chỉ được giao điều hành bộ nghĩa là ông không có quyền hạn của bộ trưởng.
Như phân tích ở trên, để làm bộ trưởng một bộ quyền lực như bộ Công an thì cá nhân này phải ngồi trong Bộ Chính trị.
Vì vậy, nếu bầu bộ trưởng Công an chính thức, khả năng cao Đảng sẽ chọn người trong số 16 ủy viên Bộ Chính trị hiện tại.
Ngoài ông Tô Lâm và ông Phạm Minh Chính, còn có một số ủy viên khác có xuất thân từ ngành công an, gồm : ông Phan Đình Trạc, cựu Giám đốc Công an Nghệ An ; ông Nguyễn Hòa Bình, cựu Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm tham nhũng thuộc Bộ Công an và ông Nguyễn Văn Nên - người từng là cán bộ công an cấp huyện.
Ông Phan Đình Trạc, sinh năm 1958, quê ở Nghệ An, từng làm giám đốc Công an tỉnh Nghệ An, với cấp hàm đại tá. Ông cũng có chân trong Ban Bí thư và hiện là Trưởng Ban Nội chính Trung ương, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống tham nhũng.
Một số ý kiến cho rằng nếu ông Tô Lâm vào "Tứ Trụ", khả năng cao ông Trạc sẽ là người thay thế ở vị trí Bộ trưởng Bộ Công an. Nếu ông Trạc vào vị trí bộ trưởng Công an, dự kiến chiến dịch đốt lò của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ tiếp tục "nóng".
Ông Nguyễn Hòa Bình sinh năm 1958, quê ở Quảng Ngãi. Hiện ông giữ chức Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao. Ông tốt nghiệp trường Đại học An ninh Nhân dân và từng kinh qua các chức vụ trong Bộ Công an từ năm 1992 đến năm 2008.
Trong thời gian này, ông Bình làm phó tổng cục trưởng Tổng Cục Cảnh sát kiêm cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra án tham nhũng. Ông cũng là phó thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an và mang hàm thiếu tướng.
Ông Nguyễn Văn Nên sinh năm 1957, quê ở Tây Ninh. Trước khi vào Trung ương Đảng vào năm 2011, ông Nên từng là chủ tịch Ủy ban Nhân dân và bí thư Tỉnh ủy Tây Ninh. Ông từng là trưởng Công an huyện Gò Dầu từ năm 1989 - 1991.
Ông Nên được đánh giá là một cán bộ mẫn cán, gần gũi dân. Trong đại dịch Covid-19, ông từng phát biểu "xin nhân dân lượng thứ" cho những lúng túng của chính quyền thành phố. Câu nói này của ông được nhiều người khen ngợi là chân thành.
Xét tiền lệ và quy định, bộ trưởng Công an không nhất thiết phải là người có xuất thân từ ngành Công an.
Chẳng hạn, Đại tướng Lê Hồng Anh, người làm bộ trưởng Bộ Công an từ năm 2002 đến 2011, là một cán bộ Đảng, chưa từng hoạt động trong ngành công an. Trước khi làm lãnh đạo bộ Công an, ông Lê Hồng Anh là Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng. Sau khi làm bộ trưởng Công an, ông đã được phong cấp hàm đại tướng.
Xét lại trường hợp của Đại tướng Lê Hồng Anh thì Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Cẩm Tú cũng có thể là ứng cử viên thay ông Tô Lâm.
Ông Trần Cẩm Tú cũng đang giữ chức Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Ông sinh năm 1961 và có lợi thế về tuổi tác khi là một trong ba ủy viên Bộ Chính trị sẽ chưa quá 65 tuổi vào thời điểm Đại hội 14. Ông cũng là người có chân trong Ban Bí thư.
Ông Trần Cẩm Tú quê ở Hà Tĩnh. Ông là ủy viên Trung ương Đảng khóa 11,12 và 13. Tháng 5/2018, ông được bầu làm Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa 12 và được bầu bổ sung vào Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa 12. Xét vai trò thì Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng có chức năng kiểm tra, giám sát, đề nghị kỷ luật cán bộ cấp cao, những hoạt động rất gần với công an.
Nguồn : BBC, 22/05/2024