Câu chuyện về nhạc sĩ lão thành Tô Hải có diễn biến mới khi BBC được cho biết về một góc đau buồn trong quan hệ gia đình của ông.
Ảnh chụp nhạc sĩ Tô Hải ở nhà ngày 16/1
Một người con gái của vợ đầu của ông Tô Hải khẳng định với BBC bố bà "đã hết bệnh nên bệnh viện mới cho về", và bày tỏ lo ngại ông bị người vợ sau "khống chế".
Trước đó, người vợ hiện nay của nhạc sĩ Tô Hải, bà Lâm Thị Ái, nói với BBC rằng bà "hoang mang" khi bệnh viện cho chồng về và ám chỉ có sức ép của công an.
Nhưng hôm 18/1, trả lời BBC, bà Tô Hà, một trong ba người con của vợ đầu ông Tô Hải, nói bố bà đang hồi phục.
Sau khi được biết về phản ứng của bà Tô Hà, nhạc sĩ Tô Hải nói với BBC rằng bà Tô Hà là con gái nhưng xem bố như "kẻ thù".
Vào viện
Tô Hải từng là một nhạc sĩ cách mạng nổi tiếng ở miền Bắc Việt Nam. Nhưng những năm gần đây, sống ở TP. HCM, ông bày tỏ thái độ ly khai với Đảng Cộng sản.
Trong cuốn "Hồi ký của một thằng hèn", hoàn thành năm 2007, ông tự gọi mình là "một trong những tên bồi bút bất đắc dĩ đắc lực nhất".
Ông cũng duy trì trang blog với các bài viết mang tính phê phán về xã hội, chính trị Việt Nam.
Những ngày đầu năm 2017, nhạc sĩ Tô Hải nhập viện ở một bệnh viện tư ở TP Hồ Chí Minh, Hoàn Mỹ.
Hôm 14/1, ông được bệnh viện cho về, nhưng người vợ hiện nay của ông, bà Lâm Thị Ái, nói với BBC hôm 16/1 rằng chồng bà "chưa khỏe mà sao đã cho về".
Hôm 17/1, bà Tô Hà, người con của vợ đầu của ông Tô Hải, liên lạc với BBC, cho biết sau khi có bản tin đầu trên BBC, bà đã chất vấn bà Ái.
"Trưa hôm 16/1, tôi đến nhà thăm bố, thấy bố đã ngồi dậy được, còn nói tiếng Pháp làu làu - tôi chụp rất nhiều hình - và hỏi cô Ái tình hình có thật là công an gây sức ép để bệnh viện trả bố về không ?"
"Cô ấy bảo thấy mấy cô hộ lý hỏi 'nhà chị có người làm bên công an hay sao mà lắm công an hỏi thăm thế ?'"
"Tôi trả lời họ nói thế có gì ác ý đâu, mình không có bằng chứng thì sao lại phao tin như vậy, không nên làm ầm ĩ chuyện này lên. Mà nếu có việc đấy, tôi nói sẽ đến bệnh viện làm việc, hay đưa bố sang bệnh viện khác, thì cô ấy cản".
"Tôi yêu cầu xem hồ sơ bệnh án, cô ấy thoái thác, chỉ bảo bố bị viêm phổi. Nhưng thực tế, sau hai ngày cấp cứu, ông đã khỏe lại (chúng tôi đến đột xuất đang thấy ông chuẩn bị ăn trưa như trong hình). Nhưng sau đó trên mạng lại đưa tin ông nguy kịch, là không đúng, bình thường khi hết bệnh rồi thì bệnh viện cho về nhà để tĩnh dưỡng, tránh lây nhiễm tréo".
Nhạc sĩ Tô Hải có ba người con với vợ đầu, con trai cả sinh năm 1954, hai con gái là bà Tô Hà sinh năm 1956 và người con út 1958.
Theo lời kể của bà Tô Hà, từ tháng Năm 1975, khi nhạc sĩ Tô Hải vào Nam, ông "cắt đứt" quan hệ với gia đình, tuy chỉ chính thức ly dị mẹ bà năm 1998.
"Có những éo le nên tôi không muốn nói nhưng lần này tôi muốn lên tiếng rằng chúng tôi không hài lòng với cô Ái".
"Tôi cho rằng cô ấy nói dối rằng 'bệnh viện trả về dù nguy kịch'. Tôi muốn cải chính là bố tôi không nguy kịch, ông đang hồi sức".
"Tôi lo cho bố tôi, vì với thông tin của bà Ái, có thể các bệnh viện sẽ ngại không dám nhận bố tôi khi có chuyện, và bà ấy đã nói rằng sẽ không cho bố tôi đi viện nữa dù có bất cứ việc gì xảy ra".
Bà Tô Hà, hiện sống ở cả Việt Nam và Pháp, nói thông điệp bà muốn chuyển đến những người quan tâm nhạc sĩ Tô Hải là : "Việc ngày hôm nay là do ông suy dinh dưỡng, không được chăm sóc tốt, chứ không có bệnh".
Ảnh chụp nhạc sĩ Tô Hải ngày 7/1 trong bệnh viện Hoàn Mỹ
"Nếu ai đó nghĩ đây là tranh chấp gia đình, đây không phải là vậy. Anh em chúng tôi đều là những người thành đạt, chúng tôi không có ý kiến gì về chuyện tài sản mà chỉ muốn nói sự thật và không muốn ai dùng ông để trục lợi về kinh tế hay chính trị", bà Tô Hà nói với BBC.
'Không bịa đặt'
Khi BBC liên lạc, bà Lâm Thị Ái vẫn khẳng định những gì bà nói trước đó "không hề bịa đặt".
"Lúc đầu, chồng tôi chưa bớt mà bệnh viện đã cho về. Chồng tôi cũng không muốn về, nhưng ông biết là bị buộc phải về nên mới bảo 'thôi về đi, anh hiểu rồi.'"
"Không hiểu sao cô Tô Hà rất thù hận tôi, nhưng tôi không thêm bớt điều gì, chỉ nói những gì tôi chứng kiến".
"Tôi không muốn nói những điều không hay về cô Hà, nhưng chỉ kể vài chi tiết để người bên ngoài gia đình nhận xét".
"Cô Hà một năm ghé thăm bố cô ấy không quá ba lần".
"Mới đây, khi ông Hải vào viện, cô ấy đưa được 5 triệu rồi đi mất".
"Tôi sống với ông Hải 30 năm rồi chứ không phải đợi đến khi ông già yếu mới đến để trục lợi như cáo buộc của cô Hà".
"Tôi không phủ nhận chuyện vợ chồng tôi bây giờ sống khó khăn. Hàng tháng phải nhờ bạn bè giúp thêm vì từ khi ông ấy bị chính quyền cho là phản động thì họ đã cắt hết các khoản tiền của ông ấy".
Bà Ái cũng chuyển máy cho BBC nói chuyện với nhạc sĩ Tô Hải, người tâm sự rằng sức khỏe của ông "không bằng hai tuần trước".
Kể lại chuyện vào bệnh viện Hoàn Mỹ, ông Tô Hải nói lúc mới vào, "họ nói bác phải chuyển sang phòng chăm sóc đặc biệt".
Qua điện thoại, ông nói từng tiếng đứt quãng với hơi thở nặng nhọc : "Chúng tôi đóng thêm tiền hôm ấy thì ngay hôm sau họ lại bảo cho về".
"Chính tôi thắc mắc. Vợ chồng tôi đã nghĩ tôi còn nằm đây đến hết Tết, nhưng họ lại bảo hết bệnh rồi, rằng tôi như ngọn đèn hết dầu, lúc nào cũng có thể tắt, nên về".
"Tôi phải về bằng xe cấp cứu. Vì thế những gì bà xã tôi nói với BBC là đúng 100%".
Giọng gay gắt, ông xác nhận bà Tô Hà là con gái của vợ đầu nhưng nói bà Tô Hà "căm thù gia đình tôi 30 năm rồi, từ khi tôi xây dựng gia đình mới".
"Nó bịa ra rất nhiều chuyện về gia đình tôi. Bây giờ nó giàu có, về đây kinh doanh nên dựa vào chính phủ này".
Ông nói : "Có lẽ bây giờ nó muốn lấy điểm để làm ăn thuận tiện, nên thấy chúng tôi phát biểu không có lợi cho nhà nước nên quay lại đánh vợ chồng tôi".
'Sững sờ và đau lòng'
Khi được cho biết về những lời của bố, bà Tô Hà nói bà "không ngờ bố lại bị khống chế như vậy", khẳng định ở đây chỉ để nói sự thật và không ngờ lại diễn biến quá xấu như vậy !
Bà trả lời bà không có hoạt động kinh doanh nào cả, và "không có gì phải lấy điểm với chính quyền".
"Chưa có bất cứ một ai nhân danh chính quyền hay công an, liên hệ với tôi bao giờ cả !".
"Chuyện giúp đỡ kinh tế từ ngày bố tôi còn ở Nha Trang thì tự bố tôi và cô Ái và gia đình tôi biết nhưng bây giờ không có biên nhận, thì muốn nói sao cũng được !"
"Hôm 16/1, bố tôi nói về nhà khoẻ ra nhiều ! Như vậy là bệnh viện cho về là giải pháp đúng chứ không phải trong tình trạng nguy kịch".
Bà Tô Hà nói không muốn nói thêm về "chuyện buồn" của gia đình mà chỉ muốn làm rõ có phải bố của bà bị bệnh viện cho về sớm do áp lực của chính quyền hay không.
"Năm ngoái chính tôi tổ chức sinh nhật cho bố, và ông nói xin lỗi, các con hãy bỏ qua tất cả".
"Tôi rất sững sờ và đau lòng trước phát biểu của bố tôi chỉ vì tôi muốn nói sự thật nhưng tôi chưa bao giờ lại xem bố là kẻ thù tuy bố bỏ rơi chúng tôi từ ấu thơ".
"Chúng tôi vẫn tự nhủ, không có chỗ dựa nào về tinh thần lẫn vật chất, chúng tôi mới thành đạt được. Khi không lên thăm được bố tôi, tôi nhờ các bạn bè đến thăm".
"Từ hai hôm nay, cô Ái lu loa khắp nơi nhất là họ hàng bên Mỹ và dọa sẽ bỏ đi, vất bố tôi lại một mình nên chắc vì thế, bố tôi mớí có những lời phát biểu như vậy".
"Dù sao tôi cũng mừng vì ông đã khỏe, mới mắng con khỏe như vậy", bà Tô Hà phát biểu.
********************
Bệnh viện từ chối điều trị cho nhạc sĩ Tô Hải ? (RFA, 20/01/2017)
Nhạc sĩ Tô Hải trong phòng cấp cứu ngày 16/10/2013. Ảnh: Tô Hải’s Blog
Nhạc sĩ Tô Hải, 90 tuổi, được nhiều người biết đến qua một số sáng tác cách mạng ‘đỏ’ ; nhưng về sau chính ông công khai thừa nhận thời kỳ theo đàng cộng sản là ‘sai lầm’. Hiện ông đang rất ốm và bị bệnh viện từ chối điều trị.
Những hình ảnh vừa rồi ghi nhận được khi nhóm chúng tôi đến thăm ông tại căn nhà nhỏ ở chung cư Miếu Nổi, mặt tiền bờ kè kênh Nhiêu Lộc, Sài Gòn. Hiện nay ông phải điều trị tại nhà sau khi bệnh viện Hoàn Mỹ ở thành phố Hồ Chí Minh từ chối không điều trị tiếp cho ông.
Bà Lâm thị Ái, vợ của nhạc sĩ Tô Hải, kể lại sự việc :
Tôi hỏi "tôi muốn nghe chính bác sĩ nói về trường hợp của ông Hải phải xuất viện như thế nào ?" thì cô nói "tất cả những xét nghiệm của ông trong mấy ngày nay đều tốt không bệnh nữa". Khi bác sĩ giải thích như vậy thì tôi ngạc nhiên lắm, tôi nói "hay là ông có chuyện gì bác sĩ nói thật với tôi", bác sĩ nói "không có chuyện gì cả ông hết bệnh thì cho về thôi" nhưng bác sĩ hỏi "nhưng người nhà làm công an hả, vì có công an vào hỏi thăm" vì vậy khi tôi ra về tôi nói với cụ là "chắc có chuyện gì rồi cho nên công an vô hỏi thăm nên mình phải về thôi".
Những nhà hoạt động xã hội dân sự độc lập cũng đặt ra nghi ngờ cơ quan chức năng Việt Nam gây áp lực buộc bệnh viên nơi ông Tô Hải đang điều trị từ chối ông.
Nguyên nhân được những nhà hoạt động nêu ra vì chính quyền quan ngại có nhiều thành phần đấu tranh, bất đồng chính kiến sẽ đến thăm ông tại bệnh viện.
Nhạc sĩ Tô Hải trong những năm gần đây được xem như thành phần trí thức "phản tỉnh" ; tức nhận ra sai lầm nghe theo đảng cộng sản đi làm ‘cách mạng’.
Từ sau năm 1990, ông bắt đầu viết viết hồi ký và blog chỉ trích chính cuộc sống của bản thân ông trước đó, gọi loại nhạc chính ông sáng tác là "nhạc nô", tức phục vụ cho mục tiêu tuyên truyền của đảng cộng sản Việt Nam.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn Đài Á Châu Tự Do trước đây, đích thân nhạc sĩ Tô Hải cho biết :
Ngày xưa ở ngoài Miền Bắc anh em chúng tôi chẳng làm gì đáng tội cả ; chỉ có viết tự do không theo yêu cầu của các ông thôi là các ông bắt đi "cải tạo". Tất cả các chuyện đó bây giờ các ông đang sửa chữa đấy. Vừa rồi tại Huế lại tặng thưởng thêm cho Trần Dần, đưa Lê Đạt vào nhà tang lễ của quốc gia, in lại Phạm Quỳnh, in lại Nguyễn Văn Vĩnh. Tất cả những cái đó là các ông đều làm mà không nói ra. Chớ còn tôi thì bây giờ tôi chỉ nói ra hộ các ông thôi. Tôi thì tôi hy vọng, tôi mong rằng làm sao tất cả mọi người hãy thúc đẩy các nhà cầm quyền hôm nay có nhiều hành động và ứng xử có tiến bộ. Tôi chỉ xin mong dân chủ. Hãy cho chúng tôi được nói. Đừng bịt mồm chúng tôi nữa. Đừng truy tố chúng tôi vì những tội gọi hẳn là cái tội "nháy nháy", là tội yêu nước nữa.
Cuốn hồi ký của ông tựa đề "Hồi ký của một thằng hèn" được in năm 2009. Hồi Ký Của Một Thằng Hèn được nhạc sĩ Tô Hải viết về nỗi đau của một người không được sống làm người đúng nghĩa.
Cô Lâm Thị Ái chia sẻ đôi điều về một số hoạt động sáng tác của nhạc sĩ Tô Hải trong những năm gần đây.
"Sau khi in cuốn hồi ký một thằng hèn xong, thì cụ tiếp tục viết blog rất nhiều khoảng 4-500 bài, thì cụ nói ước mong được in tập hai của Hồi ký một thằng hèn tức là vượt qua nỗi sợ để cho con cháu các thế hệ sau này được đọc một giai đoạn lịch sử mà đất nước ngả nghiêng như thế này và cụ là người làm chứng".
Khi phong trào viết blog ra đời, ông có một trang riêng mang tên ‘Nhát sĩ Bảo Thủ’ hay ‘Tô Hải’s blog. Bài viết mới nhất được đăng trên đó có tựa ‘Độc tấu New Style vui xuân 2017’ ; trong đó có đoạn viết :
Suốt quá trình làm "com-muy-nít" bưng bê bốn chục năm,
Dùng chữ nghĩa, dùng âm thanh tuyên truyền, dụ dỗ... bịp nhân dân
Bỏ quê hương, ruộng đồng. bỏ gia đình, bỏ tổ tiên, mồ mả...
Nghe theo Đảng, Bác quang vinh, phá tất cả, bỏ tất cả,
Quyết vượt qua mọi gian khó, xây thế giới đại đồng...
Mong ước trong những ngày vừa qua của ông thổ lộ với bà Lâm Thị Ái cũng như một số thân hữu đến thăm là ‘được sống đến ngày Việt Nam có dân chủ, không còn bị cai trị bởi một đảng duy nhất như lâu nay’.
Ông tên thật Tô Đình Hải, sinh năm 1927, tại Hà Nội, nguyên quán Tiền Hải, Thái Bình.
Thông tín viên Việt Nam