Ai sẽ lên thay Chủ tịch Trần Đại Quang ? (VOA, 21/09/2018)
Theo Hiến pháp Việt Nam, trong trường hợp khuyết chủ tịch nước thì phó chủ tịch nước giữ quyền chủ tịch đến khi Quốc hội bầu ra chủ tịch nước mới. Các nhà quan sát chính trị Việt Nam nói với VOA rằng người thay thế chức vụ chủ tịch nước của ông Trần Đại Quang vừa qua đời vẫn còn là ẩn số, nhưng không loại trừ khả năng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ đảm nhận cả chức chủ tịch nước sau Hội nghị Trung ương 8.
Chủ tịch Trần Đại Quang tiếp nhà lãnh đạo Mynamar Aung San Suu Kyi hôm 13/9/2018.
Từ Hà Nội, Blogger Vũ Quốc Ngữ nhận định :
"Theo luật pháp Việt Nam thì bà Đặng Thị Ngọc Thịnh sẽ lên thay ông Quang cho đến khi Quốc hội họp phiên sớm nhất vào khoảng tháng 10, 11 sắp tới đây, theo đó sẽ quyết định xem bà đó có tiếp tục hay bầu người mới. Tôi nghĩ bà Đặng Thị Ngọc Thịnh lên giữ chức chủ tịch nước là đương nhiên, nhưng thời gian bà giữ chức này bao lâu mới là vấn đề".
Điều 93 Hiến pháp Việt Nam năm 2013 quy định : "Trong trường hợp khuyết Chủ tịch nước thì Phó Chủ tịch nước giữ quyền Chủ tịch đến khi Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước mới".
Phó chủ tịch nước hiện nay là bà Đặng Thị Ngọc Thịnh, người được bầu vào chức vụ này từ tháng 4/2016, nhưng bà chưa là ủy viên Bộ Chính trị, mà chỉ là một trong số 178 Ủy viên Trung ương.
Phó Chủ tịch Đặng Thị Ngọc Thịnh và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, Hà Nội, 22/03/2018.
Sinh năm 1959, quê ở tỉnh Quảng Nam, ngoài chức Phó Chủ tịch nước, bà Thịnh hiện kiêm nhiệm Đại biểu quốc hội tỉnh Vĩnh Long và là Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Thi đua khen thưởng Trung ương.
"Người ngay lập tức được nắm quyền chủ tịch nước là Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh, một gương mặt không thực sự quen thuộc với công chúng", Luật sư Trịnh Hữu Long viết trên tạp chí Luật khoa.
Trong khi đó, theo khoản 2 Điều 8 của Luật Tổ chức Quốc hội 2014, Quốc hội sẽ bầu chủ tịch nước trong số các Đại biểu quốc hội theo đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Theo dự kiến, kỳ họp gần nhất của Quốc hội sắp tới là kỳ họp thứ 6, khai mạc vào 22/10/2018. Tuy nhiên, Quốc hội có thể sẽ họp bất thường theo đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để bầu ra chủ tịch nước.
Theo nhận định của Luật sư Trịnh Hữu Long, mặc dù về lý thuyết, bất kỳ Đại biểu quốc hội nào cũng có cơ hội trở thành chủ tịch nước, nhưng xưa nay, vị trí này luôn do một uỷ viên Bộ Chính trị của Đảng cộng sản Việt Nam nắm giữ.
Từ Nha Trang, nhà báo độc lập Võ Văn Tạo chia sẻ các nhận từ cộng đồng mạng xã hội :
"Tin ông Trần Đại Quang chết được công bố một cách rất là đột ngột sáng nay làm cho cộng đồng mạng của Việt Nam có đồn đoán ai là người thay thế ông. Một số người cũng bàn tới khả năng của ông Trần Quốc Vượng, Thường trực Ban Bí thư hoặc là ông Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành ủy Hồ Chí Minh, cựu Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đó là theo thông lệ họ đoán là các thành viên trong tứ trụ gồm tổng bí thư, thủ tướng, chủ tịch nước, chủ tịch Quốc hội đều là các thành viên của Bộ Chính trị.
Từ trái sang, ông Nguyễn Xuân Phúc, Nguyễn Thiện Nhân, Nguyễn Phú Trọng, Nguyễn Thị Kim Ngân, và ông Trần Đại Quang.
Tuy nhiên, cũng theo nhà báo Võ Văn Tạo, có một luồng ý khác là chức chủ tịch nước không nhất thiết phải là ủy viên Bộ Chính trị :
"Những ai đã quan sát lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam trong nhiều thập niên thì có những lúc không nhất thiết chủ tịch nước là ủy viên Bộ Chính trị vì chức vụ chủ tịch nước chỉ có tính chất tượng trưng thôi. Khi Chủ tịch Tôn Đức Thắng qua đời thì Luật sư Nguyễn Hữu Thọ lên thay. Khi ông Thọ là quyền Chủ tịch nước thì ông ấy cũng không là ủy viên Trung ương Đảng. Tôi cho rằng ông nào lên thì cũng thế thôi vì lề lối làm việc lâu nay của Đảng cộng sản là theo chế độ làm việc tập thể, sau khi có nghị quyết của đa số rồi thì cứ thế mà chấp hành".
Ông Nguyễn Lân Thắng, một người theo dõi tình hình chính trường ở Hà Nội, nói với VOA :
"Chiếc ghế chủ tịch nước hiện nay đang là một ẩn số rất là lớn, nhưng tôi nghĩ một khả năng cao là ông Nguyễn Phú Trọng sẽ tranh thủ cơ hội này để ông ấy có thể vừa nắm chức tổng Bí thư vừa nắm chức chủ tịch nước như bên Trung Quốc. Đây là một khả năng rất có thể xảy ra".
Ông Vũ Quốc Ngữ cũng có cùng nhận định trên với ông Thắng. Ông Ngữ nói thêm :
"Cũng có khả năng như thế vì hiện giờ, Việt nam từ xưa và mãi cho đến gần đây cũng áp dụng mô hình quản lý của Trung Quốc. Rất có khả năng trong thời gian tới họ sẽ nhất thể hóa vị trí tổng Bí thư và vị trí chủ tịch nước, giống như cơ cấu của nhà nước Trung Quốc".
Hồi năm ngoái, sự vắng mặt ‘bí ẩn’ của ông Quang trong một tháng - từ tháng 7 năm 2017 - dẫn đến những tin đồn về một cuộc đấu đá nội bộ trong hàng ngũ lãnh đạo hàng đầu Việt Nam, gây sự chú ý của báo chí quốc tế.
Trước Hội nghị Trung ương 7 vào tháng 5/2018, tác giả David Hutt dẫn một bài viết của ông Lê Hồng Hiệp, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu đông nam Á Yusof Ishak ở Singapore, cho biết ông Nguyễn Thiện Nhân, người đang giữ chức Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh sau cú rớt đài của ông Đinh La Thăng, được cho là sẽ được cất nhắc lên làm chủ tịch nước.
Ông Nguyễn Thiện Nhân.
Theo ông David, kiểu người ba phải như ông Nhân lại "chính là tuýp người mà Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, thích". Đảng cộng sản Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của ông Trọng, đã "thay đổi theo chiều hướng bảo thủ hơn". Quyết sách của Đảng đã trở nên ‘tập trung hơn’ mặc dù vẫn đi theo sự "đồng thuận" dựa trên nguyên tắc "dân chủ tập trung".
Cố nhà báo Bùi Tín lý giải với VOA vì sao dưới con mắt ông Nguyễn Phú Trọng, ông Thiện Nhân là ứng viên sáng giá cho chức vụ này :
"Ông Nguyễn Phú Trọng chọn ông Nguyễn Thiện Nhân là vì ông Nhân nổi tiếng là con người rất là ‘hiền lành, có thể nói là mềm yếu, người ít có ý kiến độc lập, chuyên môn nghe theo lãnh đạo".
Blogger Phó Đức Hồng từng nhận định trên trang web của VOA : "Ông Nhân là mẫu người thích hợp với vai trò chủ tịch nước-vai trò vốn mang tính biểu tượng".
Một ứng viên khác được nhắc đến như những ứng viên có tiềm năng là ông Nguyễn Văn Bình, cựu Thống đốc Ngân hàng Nhà nước - hiện là Trưởng ban Kinh tế Trung ương.
Ông Đinh Thế Huynh và ông Trần Quốc Vượng.
Trước Hội nghị Tung ương 7, nhiều bài báo trên các trang mạng xã hội thậm chí nói rằng sự nghiệp chính trị của Chủ tịch Trần Đại Quang coi như đã được định đoạt, và việc ông sang Nhật chữa bệnh chỉ là một sự ‘dàn xếp’ trước những thay đổi nhân sự sẽ được công bố tại Hội nghị này. Tuy nhiên, dù sắc diện có thay đổi, ông Quang vẫn ngồi bên cạnh ông Trọng để chủ trì Hội nghị.
Ngày 18 và 19/9, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chủ trì cuộc họp của Bộ Chính trị cho ý kiến về các đề án chuẩn bị trình Hội nghị Trung ương 8, khóa XII.
Blogger Nguyễn Hưng Quốc từ Úc viết trên Facebook hôm 21/9 sau khi Hà Nội loan tin ông Quang chết vì ‘virus độc lạ’ : "Cái chết của ông, một trong "tứ trụ triều đình", liệu có dẫn đến sự thay đổi gì trong tình hình chính trị Việt Nam hay không ? Câu trả lời hầu như chắc chắn : Không. Vấn đề ở Việt Nam nằm trong bộ máy chứ không phải ở từng cá nhân. Cá nhân này chết thì có cá nhân khác thay thế. Nhưng bộ máy thì vẫn tiếp tục chạy. Không có gì đổi khác cả".
https://youtu.be/_zKms_2n63Y
******************
Theo dõi nhân quyền quốc tế lên tiếng về Chủ tịch Trần Đại Quang (RFA, 21/09/2018)
Đại diện khu vực Châu Á của Tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch có trụ sở tại Mỹ, Ông Phil Robertson, ra tuyên bố nêu rõ di sản của ông Trần Đại Quang là tình trạng đàn áp nhiều năm trời đối với nhân quyền tại Việt Nam. Số tù chính trị dưới thời Ông Quang trong thời gian gần đây là nhiều hơn cả.
Ông Phil Robertson. Indonesia, 2010. AFP
Theo tuyên bố của Phó Giám đốc Khu vực Châu Á của Human Rights Watch thì ông Trần Đại Quang, hơn ai hết, là người phải chịu trách nhiệm trong biện pháp cho Bộ Công an can thiệp vào mọi lĩnh vực cuộc sống hằng ngày ở Việt Nam, gia tăng sự hiện diện của công an. Từ đó dẫn đến mọi vi phạm nhân quyền, tham nhũng, tống tiền.
Ông Phil Robertson nhấn mạnh rằng dưới sự lãnh đạo của ông Trần Đại Quang, Bộ Công an đã gia tăng quyền lực chưa từng thấy trong Bộ Chính trị của Đảng cộng sản Việt Nam. Kết luận của Human Rights Watch là với tất cả những thế lực như thế, ông Trần Đại Quang khó có thể là con người của nhân dân, và sự ra đi của ông chắc không thể được người dân Việt Nam bình thường tưởng nhớ.
***************
Việt Nam : Chủ tịch Trần Đại Quang từ trần vì bạo bệnh (RFI, 21/09/2018)
Thông tấn xã Việt Nam và các phương tiện truyền thông trong nước loan tin, ông Trần Đại Quang, chủ tịch nước Việt Nam, đã qua đời lúc 10 giờ sáng hôm nay, thứ Sáu 21/09/2018, tại Quân Y viện 108, Hà Nội, ở tuổi 62.
Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang duyệt đội quân danh dự tại phủ chủ tịch, Hà Nội, ngày 11/09/2018 Reuters
Chính quyền Việt Nam chỉ nói ngắn gọn là ông Trần Đại Quang bị "bệnh nghiêm trọng", trong khi từ nhiều tháng qua đã có tin đồn ông bị ung thư.
Là chủ tịch nước từ năm 2016, mặc dù có dấu hiệu mệt mỏi và gầy ốm, ông Trần Đại Quang tiếp tục đảm nhiệm chức vụ cũng như vai trò đại diện của Nhà nước Việt Nam trên trường quốc tế, cho đến những ngày cuối. Tuần qua, nhân diễn đàn kinh tế ASEAN, người ta thấy ông khá suy nhược đứng cạnh tổng thống Indonesia Joko Widodo.
Nguyên bộ trưởng bộ Công An, mang hàm đại tướng, ông Trần Đại Quang là một trong tứ trụ quyền lực tại Việt Nam, chỉ đứng sau tổng bí thư đảng cộng sản Nguyễn Phú Trọng. Hai nhân vật khác là thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.
Cái chết của ông Trần Đại Quang sẽ không gây xáo trộn ở thượng tầng lãnh đạo bởi vì chế độ đã chuẩn bị tình huống này. Được AFP đặt câu hỏi, chuyên gia Đông Nam Á Carl Thayer cho rằng "một nhân vật khác trong Bộ Chính trị sẽ lên thay".
Theo AFP, ông Trần Đại Quang được coi là một nhân vật bảo thủ, chủ trương trấn áp hoạt động dân chủ. Trong hai năm nhiệm kỳ ngắn ngủi của ông Trần Đại Quang, tổ chức Ân Xá Quốc Tế kiểm được một danh sách hơn 100 tù nhân chính trị tại Việt Nam.
Tú Anh
****************
Chủ tịch Trần Đại Quang từ trần ‘vì virus hiếm’ (BBC, 21/09/2018)
Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang qua đời lúc 10 giờ 5 phút hôm 21/9/2018 tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, theo loan báo chính thức của Đảng cộng sản.
Chủ tịch Trần Đại Quang dự hội nghị APEC ở Đà Nẵng ngày 11/11/2017
Virus 'hiếm'
Trưởng ban bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ trung ương Nguyễn Quốc Triệu xác nhận với báo chí Việt Nam rằng ông Quang được phát hiện bị bệnh từ tháng 7 năm 2017 và đi Nhật chữa trị.
Theo ông Triệu, ông Quang mắc loại bệnh 'virus hiếm và độc hại'.
"Các giáo sư, bác sĩ Nhật đã chữa trị và củng cố sức khoẻ cho Chủ tịch nước khoảng một năm nay. Tuy nhiên, bệnh này trên thế giới chưa có thuốc để điều trị khỏi hoàn toàn mà chỉ có thể chặn lại và đẩy lùi một thời gian", ông Triệu được VnExpress ngày 21/9 trích lời cho biết.
Ông Triệu cũng tiết lộ rằng từ tháng 7/2017, Chủ tịch nước đã trải qua 6 lần điều trị tại Nhật Bản.
Trong khi đó, báo Thanh Niên trao đổi với Giáo sư tiến sĩ Phạm Gia Khải, cố vấn Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán trung ương, người cho biết Chủ tịch nước Trần Đại Quang "được phát hiện mắc bệnh lý máu ác tính".
Cũng theo báo này, một bác sĩ khác, thành viên Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ trung ương, cũng cho biết, sau khi phát hiện mắc bệnh từ hơn 1 năm qua, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã được chữa bệnh tại nước ngoài, cũng như chăm sóc theo dõi bởi các chuyên gia đầu ngành về ung bướu trong nước, nhưng các nỗ lực chỉ có thể giữ bệnh ổn định.
"Lâu nay ghép tủy cũng là một trong những liệu pháp được điều trị bệnh máu ác tính và một số bệnh về máu lành tính, tuy nhiên, với máu ác tính thì không phải thể nào cũng có thể ghép tủy điều trị", bác sĩ này cho biết.
Thông tin chính thống nói Ủy viên Bộ Chính trị Trần Đại Quang sinh năm 1956 và đi lên từ ngành công an.
Các tài liệu chính thức nói ông theo học trường Cảnh sát Nhân dân Trung ương và Trường Cao đẳng Ngoại ngữ, Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) từ 1972 đến tháng 10/1975.
Quê ở huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình, ông Trần Đại Quang có học vị Tiến sĩ Luật học, Đại học An ninh, trình độ ngoại ngữ cao học tiếng Trung.
Ông được bầu vào Bộ Chính trị Đảng cộng sản từ Đại hội Đảng XI năm 2011, phong hàm Đại tướng Công an năm 2012.
Quốc hội Việt Nam tháng Tư 2016 bầu ông làm Chủ tịch nước. Khi đó, ông là ứng viên duy nhất được giới thiệu cho chức vụ này.
Theo báo chí khi đó, kết quả bầu cho vị trí chủ tịch nước : với 483/494 đại biểu có mặt, ông Quang được 452 phiếu đồng ý, chiếm 91,5%, có 29 phiếu không đồng ý, chiếm 5,8%.
Trong những tháng qua, đã từng có lúc xảy ra đồn đoán về việc Chủ tịch Quang thôi chức vụ.
Sự nghiệp trong ngành công an
Sau khi tốt nghiệp ngành cảnh sát, ông về công tác ở Cục Bảo vệ chính trị, Bộ Nội vụ liên tục đến 1990.
Ông trở thành Phó Cục trưởng Cục Tham mưu An ninh, Bộ Nội vụ từ 1990 đến 1996.
Ông giữ chức Cục trưởng Cục Tham mưu An ninh từ 1996 đến 2000, trước khi được thăng chức Phó Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh, Bộ Công an năm 2000.
Năm 2006, ông trở thành Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng công an, được phong Trung tướng năm 2007.
Từ 2011, ông bắt đầu là một trong những chính khách quan trọng nhất của Việt Nam với việc trở thành Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, được phong Thượng tướng (2011), Đại tướng (2012).
Phản ứng
Sau khi tin Chủ tịch Trần Đại Quang qua đời ngày 21/9, nhiều bình luận được đưa lên mạng Facebook.
Đại sứ Việt Nam ở Nhật Bản, ông Nguyễn Quốc Cường viết : "Chủ tịch nước và phu nhân vừa có chuyến thăm cấp Nhà nước tới Nhật Bản tháng 6 năm nay, không ngờ bệnh lại nặng nhanh đến như vậy. Các bác sĩ Nhật Bản và Việt Nam đã làm hết mình cũng không cứu chữa nổi căn bệnh hiểm nghèo".
Tân đại sứ Anh, ông Gareth Ward viết trên Facebook : "Tôi cảm thấy rất buồn khi nhận được tin Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã qua đời. Cách đây hơn một tháng, tôi đã có dịp được gặp ông. Tôi xin gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình, người thân của ông và toàn thể người dân Việt Nam".
Đại sứ Mỹ Daniel J. Kritenbrink cũng viết trên Facebook : " Chủ tịch nước Trần Đại Quang là một người bạn của mối quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam".
"Sự tiếp đón của ông trong chuyến thăm lịch sử của Tổng thống Donald J. Trump tới Hà Nội vào tháng 11 năm 2017 đã giúp đưa mối Quan hệ Đối tác Toàn diện Hoa Kỳ - Việt Nam lên tầm cao mới trên cơ sở hiểu biết lẫn nhau, có lợi ích chung và mong muốn chung nhằm thúc đẩy hòa bình, hợp tác, thịnh vượng và an ninh trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương".
Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, một nhà nghiên cứu chính trị Việt Nam ở Singapore, nói với BBC ngày 21/9 :
"Ông Trần Đại Quang chỉ làm được nửa nhiệm kỳ thôi, thời gian là ông chống chọi với bệnh tật thì kéo dài khá nhiều.
Ông Quang chưa để lại nhiều dấu ấn mà bên cạnh đó có nhiều thông tin không có lợi cho uy tín của ông khi ông còn là Bộ trưởng Bộ Công an. Chính vì vậy mà nó phủ một bóng đen lên nhiệm kỳ của ông".
"Và do vị trí của ông mang hình thức lễ nghi là chính, nhưng không có nhiều thực quyền. Những công việc ông Quang đã làm chưa để lại được nhiều dấu ấn với người dân và quốc tế".
Trả lời BBC, Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về chính trị Việt Nam từ Úc, nhận định :
"Sau khi ông Trần Đại Quang rời vị trí Bộ trưởng Bộ Công an, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thực hiện các bước cắt giảm cơ cấu nặng nề của bộ".
"Rõ ràng là những quyền lợi đặc biệt mà Bộ này đã tận hưởng đang bị cắt giảm trong một nỗ lực để làm cho Bộ có trách nhiệm hơn".
"Những quyết định này được đưa ra trong khi ông Quang là thành viên của Bộ Chính trị. Chức năng cơ bản của Bộ Công an sẽ không thay đổi nhưng bây giờ bộ này sẽ chịu sự giám sát của các quan chức cấp cao hơn".
Hãng AFP ngày 21/9/2018 viết :
"Mặc dù ông giữ một trong bốn vị trí hàng đầu trong bộ máy lãnh đạo của Việt Nam, và chính thức giữ chức chủ tịch nước, vai trò của ông chỉ được xem là mang tính nghi lễ, chào mừng các nhà lãnh đạo đến thăm và tổ chức các sự kiện ngoại giao nhằm củng cố hình ảnh của Việt Nam trên thế giới".
"Ông Quang đã xuất hiện gầy và nhợt nhạt trước công chúng, chân đi không vững tuần trước, khi ông đón Tổng thống Indonesia Joko Widodo tại Hà Nội".
"Lần cuối cùng ông Quang xuất hiện trước truyền thông mới cách đây hai ngày, tại một cuộc gặp với các chính trị gia Trung Quốc và giới chức nước ngoài tại Hà Nội".
"Là một thành viên của Bộ Chính trị, ông Quang có tiếng là cứng rắn và có ảnh hưởng trong guồng máy của Đảng cộng sản, mặc dù thường xuất hiện với vẻ không thoải mái trong mắt công chúng và không được các đồng sự cao cấp của Đảng cộng sản tín nhiệm".
"Trong một cuộc phỏng vấn với AFP vào năm 2016 trước chuyến thăm của cựu Tổng thống Pháp Francois Hollande, ông Quang chỉ đọc một báo cáo đã được chuẩn bị sẵn và nhanh chóng được hộ tống rời khỏi phòng sau khi nhận được các câu hỏi không nằm trong kịch bản".
Quốc tang
Theo quy định của Việt Nam, Quốc tang hai ngày sẽ được tổ chức sau khi Chủ tịch nước qua đời.
Trong thời gian này các cơ quan, công sở trong phạm vi cả nước và các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài treo cờ rủ, có dải băng tang, không tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí công cộng.
Hiến pháp 2013 nói : "Khi Chủ tịch nước không làm việc được trong thời gian dài thì Phó chủ tịch nước giữ quyền Chủ tịch nước. Trong trường hợp khuyết Chủ tịch nước thì Phó chủ tịch nước giữ quyền Chủ tịch nước cho đến khi Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước mới".
Theo đó, Phó chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh sẽ có thể tạm thời giữ quyền Chủ tịch nước Việt Nam.
Vào thời điểm ông Trần Đại Quang từ trần, bà Đặng Thị Ngọc Thịnh đang có mặt tại một diễn đàn về phụ nữ ở Liên bang Nga.
**************
Chủ tịch Trần Đại Quang qua đời vì nhiễm virut hiếm (RFA, 21/09/2018)
Ông Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang vừa qua đời vào sáng ngày 21 tháng 9 do mắc phải virus hiếm và độc hại, thọ 62 tuổi.
Chủ tịch Trần Đại Quang. Hình chụp hôm 23/3/2018 tại Hà Nội - AFP
Thông tin trên được ông Nguyễn Quốc Triệu, Trưởng Ban Bảo vệ và chăm sóc sức khỏe trng ương hé lộ với báo giới trong nước. Mạng báo VnExpress dẫn lời ông Triệu cho hay Chủ tịch nước Trần Đại Quang được phát hiện bị bệnh từ tháng 7 năm 2017 và đi Nhật chữa trị 6 lần trước khi qua đời, trùng với những khoảng thời gian vắng mặt của ông trên chính trường.
Cũng theo ông Nguyễn Quốc Triệu thì bệnh của ông Trần Đại Quang không có thuốc chữa trị khỏi hoàn toàn mà chỉ có thể chặn lại và đẩy lùi một thời gian.
Thời gian gần đây, bệnh của ông Quang nặng hơn. Đến chiều 20/9, ông phải nhập viện Trung ương Quân đội 108. Các bác sĩ Việt Nam cùng chuyên gia người Nhật đã cùng hội chẩn để đưa ra phác đồ điều trị.
Đến khoảng 15h cùng ngày, ông bán hôn mê. Hai tiếng sau, Chủ tịch nước hôn mê hoàn toàn đến lúc qua đời vào 10g05 sáng nay.
Báo trong nước trưa ngày 21-9 đồng loạt loan tin cho hay, ông Trần Đại Quang - Chủ tịch nước Việt Nam vừa qua đời vào lúc 10h5 phút tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 sau một thời gian mắc bệnh hiểm nghèo.
Theo truyền thông trong nước thì Ông Trần Đại Quang sinh năm 1956, quê quán ở huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình. Về năm sinh của người vừa qua đời từng bị nghi vấn có sửa chữa để ông có thể được tiếp tục
Ông nhậm chức Chủ tịch nước Việt Nam vào tháng 4 năm 2016 sau một thời gian dài công tác trong ngành công an.
Hôm 5-5-2018, ông Trần Đại Quang xin vắng mặt ở buổi tiếp xúc cử tri các quận ở TPHCM sau hơn 1 tháng vắng mặt ở chính trường Việt Nam.
Hồi năm 2017 ông cũng "mất tích" 1 tháng giữa tin đồn "đi Nhật chữa bệnh", khi xuất hiện trở lại người ta thấy ông gầy gò và hốc hác hơn trước.
Chính quyền Việt Nam thường không công khai về sức khỏe của các lãnh đạo Đảng cộng sản và nhà nước đương chức và nghỉ hưu. Người dân chỉ được biết chính xác khi những người này qua đời.
*****************
Bức thư cuối cùng Chủ tịch Trần Đại Quang gửi trước khi qua đời (VOA, 21/09/2018)
Chỉ không đầy một ngày trước khi thông tin Chủ tịch nước Trần Đại Quang qua đời được thông báo, đồng loạt báo chí trong nước đăng bức thư ông gửi cho thiếu niên nhi đồng cả nước nhân dịp Tết Trung Thu.
Chủ tịch nước Trần Đại Quang đánh trống khai giảng năm học mới tại trường Chu Văn An hôm 5/9/2018. (Hình chụp màn hình Infonet)
Đây là bức thư cuối cùng của vị chủ tịch nước 62 tuổi được công bố trên truyền thông trước khi ông mất tại một bệnh viện ở Hà Nội.
Trong bản tin của Thông Tấn Xã Việt Nam (TTXVN) trên trang Thể Thao&Văn Hóa đăng tải lúc 8 :45 phút sáng ngày 21/9, chỉ hơn 1 tiếng trước khi người đứng đầu Nhà nước Việt Nam qua đời vì một căn bệnh hiểm nghèo, Chủ tịch Quang đã gửi các cháu thiếu niên, nhi đồng trên cả nước một bức thư chúc Tết Trung thu. Theo TTXVN, bức thư được gửi đi ngày 20/9.
Nguồn tin từ Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương được Thông Tấn Xã Việt Nam trích dẫn cho biết Chủ tịch Quang qua đời lúc 10 giờ 5 phút ngày 21/9 tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
Trưởng ban bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương Nguyễn Quốc Triệu được cho truyền thông trong nước biết rằng Chủ tịch Quang được đưa vào viện chiều ngày 20/9 và rơi vào hôn mê lúc 3 giờ chiều cùng ngày cho tới lúc qua đời.
Theo quan sát của chúng tôi, các trang mạng trong nước đăng tin về bức thư này vào cuối giờ ngày 20/9 và sáng sớm ngày 21/9.
Đón Tết Trung thu năm nay, bác thân ái gửi đến các cháu thiếu niên, nhi đồng cả nước, các cháu người Việt Nam ở nước ngoài và các cháu người nước ngoài ở Việt Nam tình cảm thân thương nhất.
Trần Đại Quang, Chủ tịch nước
Mở đầu bức thư được truyền thông trong nước đăng toàn văn, Chủ tịch nước viết "Các cháu thiếu niên, nhi đồng yêu quý ! Đón Tết Trung thu năm nay, bác thân ái gửi đến các cháu thiếu niên, nhi đồng cả nước, các cháu người Việt Nam ở nước ngoài và các cháu người nước ngoài ở Việt Nam tình cảm thân thương nhất".
Ông động viên các cháu thiếu niên nhi đồng tu dưỡng và phấn đấu là "con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ", cũng như đảm bảo rằng "Đảng, Nhà nước, các thầy giáo, cô giáo và các bậc phụ huynh luôn quan tâm, chăm lo để các cháu được sống, học tập, rèn luyện trong môi trường an toàn, lành mạnh".
Cuối thư ông viết : "Bác gửi đến các cháu nhiều cái hôn !"
Theo trưởng ban bảo vệ chăm sóc sức khỏe Trung ương, ông Quang mắc một căn bệnh virus hiếm gặp và thế giới chưa có thuốc chữa, dù đã được chữa trị tại Nhật nhiều lần.
Trong thời gian có những thông tin rằng ông Quang được đưa đi Nhật chữa bệnh vào tháng 8/2017, truyền thông nhà nước Việt Nam đã đồng loạt đăng một bài viết của ông
về "tăng cường công tác bảo đảm an toàn, an ninh mạng trong tình hình mới".
********************
Ban bảo vệ sức khỏe trung ương và sức khỏe lãnh đạo (RFA, 16/09/2018)
Tháng Tám năm 2017, trên các trang tin thời sự của báo chí trong nước, người ta thấy vắng bóng hai ông, Đinh Thế Huynh Trưởng Ban tuyên giáo trung ương, và ông Trần Đại Quang, Chủ tịch nước. Cả hai ông đều là Ủy viên Bộ chính trị, cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng cộng sản Việt Nam.
Ông Đinh Thế Huynh (thứ nhất bên trái) đứng cạnh ông Trần Đại Quang, tại Đại hội đảng lần thứ 12, tháng Giêng, 2016. AFP
Có nhiều tin đồn rằng hai ông bị bệnh phải đi điều trị ở nước ngoài.
Tin đồn về sự đấu đá phe phái
Chuyện thông tin không rõ ràng về sức khỏe của các vị lãnh đạo cao cấp của Đảng cộng sản và nhà nước Việt Nam không phải là lần đầu tiên được nói đến qua trường hợp của hai ông Đinh Thế Huynh và Trần Đại Quang hiện nay. Vào năm 2015, ông Nguyễn Bá Thanh, lúc đó là Trưởng ban nội chính trung ương, bị bệnh, đi nước ngoài trị bệnh, nhưng thông tin không hề được công bố suốt nhiều tháng, làm dấy lên nhiều lời đồn đoán rằng ông bị bệnh hiểm nghèo, thậm chí đã chết vì bị ám sát.
Trường hợp ông Võ Văn Kiệt, cựu Thủ tướng, mất vào năm 2005 cũng vậy, việc chậm trễ công bố thông tin đã làm dấy lên tin đồn là ông bị ám sát.
Nhận xét về những lời đồn đoán chung quanh sức khỏe của hai ông Đinh Thế Huynh, và Trần Đại Quang, ông Nguyễn Khắc Mai, nguyên Vụ trưởng Vụ nghiên cứu, thuộc Ban Dân vận trung ương nhận xét :
"Cái này chưa biết nó như thế nào, nên không thể nói theo dư luận hiện nay được, nhưng xung đột lợi ích giữa các nhóm là rõ, âm mưu tiêu diệt lẫn nhau là có thật, nhưng hai trường hợp này phải chờ thêm".
Sự nghi ngờ về việc ám hại nhau giữa các nhóm quyền lực khác nhau được quan sát thấy trên mạng xã hội trong thời gian hiện nay sau khi người ta thấy hai ông Đinh Thế Huynh và Trần Đại Quang vắng bóng, mà chỉ có một thông tin được báo chí nhà nước Việt Nam đưa ra vào đầu tháng Tám, nói ông Trần Quốc Vượng, một Ủy viên Bộ chính trị tạm thời đảm nhận công việc của ông Huynh ở bộ này.
Một nhà bất đồng chính kiến Việt Nam là Tiến sĩ Hà Sĩ Phu, hiện sống ở Đà Lạt nói :
"Nó có uẩn khúc thì họ mới phải giấu, chứ ốm đau bình thường thì giấu làm gì. Có uẩn khúc họ hại nhau thế nào đó thì mới giấu. Tóm lại cái chính thể lừa dân, họ cứ nói đoàn kết chứ trong nội bộ họ phân ly kinh khủng".
Ban bảo vệ sức khỏe trung ương và đấu tranh nội bộ
Mặc dù các thông tin về sức khỏe của các vị lãnh đạo ít được công bố như vậy, nhưng Đảng cộng sản Việt Nam lại có cả một tổ chức gọi là Ban bảo vệ sức khỏe trung ương đảm trách việc chăm sóc sức khỏe cho các vị lãnh đạo.
Nhà báo Phạm Chí Dũng, sống ở Sài Gòn và từng làm việc nhiều năm trong guồng máy của đảng nói với chúng tôi về Ban bảo vệ sức khỏe này :
"Ban bảo vệ sức khỏe trung ương là một ban mềm, tôi dùng từ mềm trong ngoặc kép, của Bộ chính trị. Đây là Ban có chức năng nhiệm vụ chuyên chăm sóc sức khỏe cho các thành viên, và những người thuojc diện quản lý của Bộ chính trị, và Ban bí thư. Vai trò của họ giống như một Bộ y tế, giống như một Bộ y tế của Trung ương đảng, chuyên chữa trị cho Trung ương đảng thôi".
Ngoài ra ở các cấp đảng thấp hơn ở các tỉnh và thành phố lớn cũng có những ban bảo vệ sức khỏe như vậy.
Một bác sĩ giấu tên từng làm việc ở Ban bảo vệ sức khỏe trung ương, nói với chúng tôi rằng khi các cán bộ lãnh đạo bị bệnh và được Ban bảo vệ sức khỏe trung ương điều trị, thì họ không có quyền công bố bệnh tình của bệnh nhân mà phải có quyết định từ cấp lãnh đạo cao hơn. Theo bác sĩ này thì việc chẩn đoán bệnh tình của các cán bộ lãnh đạo là một trong những cách mà các phe phái khác nhau dùng để loại đối thủ chính trị của mình vì lý do sức khỏe. Thậm chí, ông nói rằng có những trường hợp bệnh nhân khám bệnh và nhận thuốc từ các bệnh viện bên ngoài, phải được sự cho phép của Ban bảo vệ sức khỏe trung ương mới được uống.
Theo nhà báo Phạm Chí Dũng và những người biết về hoạt động của Ban bảo vệ sức khỏe này của đảng thì hiện nay vai trò của ban này ngày càng mờ nhạt. Ông Dũng nói :
"Nhưng mà sau này với sự phát triển của các bệnh viện tư, rồi máy móc theo chiều sâu, mang tính chất chuyên sâu nhiều hơn, thì các Ban bảo vệ sức khỏe tỉnh ủy, thành ủy và trung ương phần lớn không đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh cho cán bộ. Vai trò lớn nhất của họ, theo tôi hình dung không phải là việc điều trị chữa bệnh một cách có kết quả như là các bệnh viện bên ngoài, mà là sự im lặng trong việc bảo mật những thông tin về sức khỏe của những cán bộ do Bộ chính trị, Ban bí thư quản lý".
Theo người bác sĩ từng làm việc ở Ban bảo vệ sức khỏe trung ương thì các lãnh đạo cao cấp sau này thường đi nước ngoài chữa trị.
Trong trường hợp của ông Nguyễn Bá Thanh, vào tháng giêng năm 2015, Ban bảo vệ sức khỏe trung ương lần đầu tiên ra thông báo về sức khỏe của ông, trong đó nói ông bị bệnh từ tháng Năm năm 2014, và đi Mỹ chữa trị, tức là bảy tháng trước đó. Ông Thanh mất một tháng sau khi bệnh tình của ông được công bố.
Vào năm 1969, ông Hồ Chí Minh, người thành lập nhà nước cộng sản Việt Nam mất vào ngày 2 tháng Chín, nhưng cái chết chỉ được công bố sau đó là ông mất vào ngày mùng ba tháng Chín, và ngày này được xem là ngày chính thức tổ chức kỷ niệm ngày ông Hồ mất trong một thời gian dài.
Ông Nguyễn Khắc Mai nói về trường hợp này :
"Trường hợp ông Hồ thì người ta nói là để cho dân ăn tết độc lập, vào ngày mùng hai tháng Chín, nên dời lại không làm hỏng ngày lễ độc lập. Cho nên họ hoãn lại việc tuyên bố, đó là thủ đoạn chính trị thôi. Nhưng mà rồi cái chết thì trước sau cũng chết, làm như thế cũng vô nghĩa".
Nhìn rộng ra trong thế giới các quốc gia cộng sản xưa và nay, chuyện giữ bí mật sức khỏe hay cái chết của các vị lãnh đạo là một chuyện rất phổ biến. Ông Hà Sĩ Phu nhận xét :
"Ngay từ thời xa xưa, thời Stalin và Lenin cũng đã có những việc như thế này. Bản thân chủ nghĩa cộng sản phi khoa học, đầy bất hợp lý ở bên trong, nên nếu họ mở ra công khai thì mọi thuẫn nó phơi bày ra, họ tan rã thôi".
Nhà báo Phạm Chí Dũng thì nói rằng khuynh hướng giữ kín thông tin về sức khỏe cũng như sự sống chết của các cán bộ lãnh đạo cộng sản cũng nằm trong khuynh hướng độc đoán của sự cai trị của những Đảng cộng sản mà thôi.
Kính Hòa
Nguồn : RFA, 21/09/2018