 | Tổng quan: | 3249044 |
Điểm tin báo chí Pháp (RFI, 03/01/2017)
Cuộc hải chiến không cân sức giữa Hà Nội và Bắc Kinh
Một tàu cá Việt Nam bị tàu Trung Quốc đâm chìm được kéo về đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi ngày 29/05/2014. REUTERS/Stringer
Tại quần đảo Hoàng Sa, nơi Bắc Kinh chiếm của Việt Nam từ năm 1974, ngư dân Việt Nam trên tuyến đầu trước những hành động hung hăng của Trung Quốc : tầu bị đánh đắm, lưới đánh bắt bị cướp, thủy thủ đoàn bị hành hung, thậm chí bị giết chết. Nhưng Hà Nội phải cắn răng giảm nhẹ tình huống, do e sợ các hành động trả đũa.
Đây là nội dung bài phóng sự đề tựa "Trận thủy chiến trên Biển Đông" đăng trên tờ Libération ngày 03/01/2017. Bài phóng sự do đặc phái viên Arnaud Vaulerin và phóng viên ảnh Ben Bohane thực hiện nhân một chuyến tác nghiệp báo chí do bộ Ngoại Giao Việt Nam tổ chức.
Gương mặt chai sạm vì nắng và gió biển, giọng nghẹn ngào anh Vi, một ngư dân đảo Lý Sơn, kể lại vụ việc ngày 01/11/2016 : "Bọn chúng cướp hết mọi thứ, cắt hết cáp điện và ăng-ten, nhổ cờ Việt Nam và ném hết xuống biển, chỉ để lại cho chúng tôi đủ những gì để đi về". Rồi anh mô tả lại cảnh bị nhóm lính Trung Quốc làm nhục ra sao : từ việc bắt quỳ gối, tay chắp sau gáy, bị đánh đập, mắng chửi, cho đến bị đe dọa giết chết…
Có lẽ, không ai hiểu được cảm giác ngư dân Lý Sơn "căm ghét và chống Trung Quốc đến dường nào" như lời tâm sự của ông Nguyễn Quốc Chính, chủ tịch Hiệp Hội Nghề Cá Việt Nam. Tính từ năm 2014 đến nay, con số vụ Trung Quốc tấn công và hành hung các ngư dân Việt Nam ngày càng tăng : đánh chìm tầu cá (ít nhất là 18 chiếc), tịch thu lưới đánh bắt và số hải sản đánh bắt được, phá hủy các trang thiết bị như cáp điện, ăng-ten, và hành hung thô bạo ngư dân Việt…
Một điểm khác biệt lớn nữa là trong những năm gần đây, tầu của Trung Quốc xuất hiện ngày một đông đảo và ngang dọc khắp vùng Biển Đông nhưng không phải là để đánh cá như lời khẳng định của anh Vi với phóng viên, nhất là kể từ khi Bắc Kinh cho bồi đắp các rạn san hô và bãi đá ngầm thành những đảo nhân tạo.
Theo ông Nguyễn Quốc Chính, Trung Quốc sử dụng một lực lượng hùng hậu không và hải quân đến trấn giữ Biển Đông : "Khi chúng tôi đến quần đảo Hoàng Sa, đầu tiên hết là các chiếc máy bay trinh sát bay lượn trên đầu chúng tôi. Hai giờ sau, mấy chiếc tầu chiến đổ ập đến. Chính những ngư dân giả này tấn công chúng tôi bằng đầu tầu bọc vỏ thép và tầu được trang bị kỹ lưỡng, đó là những dân quân biển bán vũ trang. Họ đâm thẳng vào chúng tôi, cắt lưới, bao vây chúng tôi và phá hủy tất cả khi họ lên tầu chúng tôi. Cuối cùng, họ dí súng tiểu liên vào đầu chúng tôi đe dọa những ai không muốn bị quay phim".
Đôi khi điều tồi tệ nhất cũng đã xảy ra. Ngày 28/11/2016, một ngư dân Việt Nam đã bị bắn chết trên biển. Thế nhưng, chính quyền Việt Nam buộc phải im lặng, giảm thiếu tối đa tình hình, lo sợ một khi "chạm phải nọc ong" thì không có phương cách cứu chữa.
Trả lời câu hỏi của phóng viên Libération, ông Trần Anh Sơn, sử gia và là giám đốc Viện Phát Triển Kinh Tế - Xã Hội tại Đà Nẵng khẳng định "Việt Nam có đủ bằng chứng để xác quyết chủ quyền và đã từng chuẩn bị kiện Trung Quốc. Nhưng vì Việt Nam duy trì một mối quan hệ quá chặt chẽ trên phương diện hệ tư tưởng và chính quyền Hà Nội e sợ phản ứng thái quá từ Bắc Kinh, trả đũa kinh tế chẳng hạn. Việt Nam lệ thuộc quá nhiều Trung Quốc".
Nhưng sự nhẫn nhịn đó liệu sẽ kéo dài được bao lâu, khi ngư dân là những người phải hứng mũi chịu sào, những người trên tuyến đầu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia như khuyến khích của nhà nước Việt Nam ? Ông André Menras, một tình nguyện viên mang hai quốc tịch Pháp-Việt, luôn sát cánh cùng với ngư dân Lý Sơn, e sợ rằng "Một ngày nào đó, một trong số họ sẽ ném trái pháo vào lính Trung Quốc".
Không được hỗ trợ mạnh về tài chính và sự bảo vệ mạnh mẽ từ chính phủ, ngư dân Việt Nam đôi khi như có cảm giác bị bỏ rơi trong cuộc thủy chiến âm thầm lặng lẽ này. Tiền bồi thường cho ngư dân quá ít ỏi (khoảng 11.300 euro), không đủ mua thuyền mới và trả lương cho thủy thủ đoàn.
Không dám nêu đích danh Trung Quốc, tuần duyên Việt Nam khẳng định đã làm hết mọi khả năng bảo vệ ngư dân trước những "thách thức do các tầu 'nước ngoài' gây ra, những chiếc tầu vi phạm luật quốc tế và đến xâm phạm lãnh hải Việt Nam". Đối với họ, "ngư dân là những người lính biển, họ phải bám biển để khẳng định chủ quyền lãnh thổ đất nước".
"Châu chấu đá voi"
Nhưng với chỉ có 20 chiếc tầu chiến, tuần duyên Việt Nam phải vất vả bao quát cả một vùng biển rộng lớn từ Hoàng Sa cho đến Trường Sa. Theo thuyền trưởng Ngô Công Quý, "Để đảm bảo nhiệm vụ, chúng tôi cần ít nhất là 60 chiếc tầu. Ngư dân có lý khi chỉ trích việc chúng tôi thiếu thốn các phương tiện. Khi xảy ra sự cố trên biển, chúng tôi điều hai tầu chiến và phải đối mặt với 35 chiếc tầu dân quân biển Trung Quốc". Với một hạm đội như thế, rõ ràng Bắc Kinh đã bỏ xa Hà Nội trong cuộc thủy chiến không chút thương tiếc này, bài viết kết luận.
2016 bất trắc, 2017 cũng "phập phồng" lo âu
Một năm 2016 đầy bất trắc vừa khép lại, nhưng những tàn dư của năm cũ vẫn tác động sang năm mới. Vậy "những sự kiện nào vẫn sẽ đánh dấu năm 2017 ?". Theo nhật báo kinh tế Les Echos, năm nay có đến 11 vấn đề thách thức thế giới.
Đứng đầu danh sách là một ông Donald Trump khó đoán, sẽ làm chao đảo mọi cục diện. Sau khi đã phá tan các quy tắc bầu cử, ông Trump còn dự tính làm đảo lộn cả trật tự thế giới với những phát biểu bốc đồng. Ông đe dọa mở cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh, hủy thỏa thuận hạt nhân với Iran, bỏ rơi các đối tác trong NATO và dự tính một "tuần trăng mật" với Putin. Đến mức, ông Alan Lipman, một trong những người hiếm hoi dự đoán thắng lợi của Trump cho rằng chỉ còn thiếu có nước là hạt "điện tử tự do" này bị hứng chịu thủ tục phế truất do vi phạm an ninh quốc gia nữa mà thôi.
Sau Trump là Putin. Les Echos dự đoán tổng thống Nga sẽ còn xiết chặt luật chơi với phương Tây. Giả dụ như ông Putin có bị cản trở trong cuộc bầu cử tổng thống Nga năm 2018, thì ông vẫn có thể tiếp tục điều khiển một chiến lược ở bên ngoài biên giới, hòng trả lại uy thế cho nước Nga trên chính trường quốc tế. Câu hỏi đặt ra, liệu ông Putin, người được "Times" bình chọn là nhân vật quyền lực nhất trên hành tinh, có cảm thấy hài lòng là chủ nhân cuộc chơi tại Syria ?
Nếu như phương Tây không gỡ bỏ các lệnh trừng phạt, ông Putin rất có thể sẽ tiếp tục leo thang. Tại sao không thử trắc nghiệm tình đoàn kết của khối NATO đang trong trạng thái ngờ vực lẫn nhau, mà việc phá tan khối này bằng các chiến dịch gây bất ổn tại các nước vùng Baltic hay Ba Lan chẳng hạn đang là ước mơ cuối cùng của ông ?
Sự kiện thứ ba vẫn gây ra những tác động lớn đến năm 2017 là việc "quân thánh chiến Hồi giáo cực đoan tiếp tục gây đổ máu trên hành tinh". Daesh và al-Qaeda sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công đẫm máu tại các quốc gia Hồi giáo cũng như phương Tây. Năm 2016 kết thúc với 29.300 nạn nhân của các vụ khủng bố hay tàn sát trong khuôn khổ các cuộc nội chiến trên toàn thế giới. Theo các cơ quan tình báo, quân thánh chiến đang lên kế hoạch một "Bataclan" mới tại những nước mục tiêu hàng đầu : Pháp, Hoa Kỳ, Anh quốc hay Đức.
Bên cạnh những sự kiện khác như sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy tại châu Âu, khởi động tiến trình Brexit, hồi kết cho nội chiến Syria, chế độ Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng cứng rắn, mối đe dọa chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch lên nền kinh tế thế giới , thủ tướng Đức Angela Merkel dưới áp lực, các chỉ số phát triển được cải thiện, Les Echos nêu bật việc ông "Tập Cận Bình rõ ràng có ý định kéo dài quyền lãnh đạo đất nước".
Trên nguyên tắc, năm 2017 ông Tập sẽ bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai và cũng là nhiệm cuối cùng vai trò lãnh đạo đảng và đất nước. Nhưng trên thực tế, trong hậu trường, ngày càng có nhiều lời xầm xì cho rằng ông còn muốn kéo dài đến tận năm 2022. Đối mặt với sức tăng trưởng ì ạch, ông phải chứng tỏ tính hiệu quả của các chương trình cải cách, chống tham nhũng bằng mọi giá nhưng cũng phải giữ chặt lấy Biển Đông, không để cho Hồng Kông tiến tới độc lập và tiến xa hơn nữa trên những "con đường tơ lụa".
2017 và năm thách thức cho khu vực đồng euro
Trên lĩnh vực tài chính, Le Monde quan tâm đến năm thách thức cho khu vực đồng euro trong năm 2017. Theo nhật báo, chính tính chất bấp bênh trong chính trị sẽ đè nặng lên tăng trưởng của châu Âu.
Từ đây đến giữa năm, việc chờ đợi các kết quả bầu cử tại Pháp, Hà Lan và Đức, cũng như các cuộc đàm phán về Brexit có lẽ sẽ làm tê liệt phần nào các hoạt động đầu tư tư nhân.
Giá dầu thô tăng, dẫn đến lạm phát trở lại sẽ phải tác động đến tăng trưởng và sức mua của người dân châu Âu. Bên cạnh đó, việc tăng lãi suất cũng có thể làm suy yếu Bồ Đào Nha và Ý. Các ngân hàng tại Ý tiếp tục quan ngại về thị trường tài chính.
Bảo vệ Môi trường : Pháp-Mỹ lùi, Trung Quốc tiến
Liên quan đến bảo vệ môi trường, Libération và La Croix mở hai hồ sơ lớn cho thấy hai xu hướng trái ngược nhau đang diễn ra giữa Pháp-Mỹ và Trung Quốc. Trên trang nhất, Libération lo lắng hiện tượng "Thoái lui môi sinh của Pháp và Mỹ".
Thỏa thuận về khí hậu COP 21 ký kết tại Paris hồi cuối năm 2015 có nguy cơ chết yểu. Việc ông Donald Trump bước vào Nhà Trắng với một đội ngũ lãnh đạo nghi ngờ hiện tượng biến đổi khí hậu làm dấy lên nỗi lo một sự thoái lui rõ rệt trong việc bảo vệ môi trường.
Tại Pháp, những vùng ngả sang cánh hữu cũng đang cắt giảm ngân sách tài trợ cho các hiệp hội môi trường, trong khi mà giá dầu thô lại tăng lên. Câu hỏi đặt ra : Không lẽ lại quay về bước khởi đầu ? Tờ báo hy vọng là Không.
Bởi vì các nhà khoa học đều đồng loạt ghi nhận : năm 2016 có lẽ đã phá kỷ lục năm nóng nhất, lần thứ ba liên tiếp. Theo thống kê cuối cùng của Tổ chức Khí tượng Thủy văn Thế giới, đưa ra hồi cuối tháng 12/2016, nhiệt độ trung bình năm 2017 có lẽ sẽ cao hơn thời kỳ tiền công nghiệp (1850-1900) khoảng 1,2°C.
Một quan điểm cũng được NASA và Cơ quan Đại dương và Khí hậu Hoa Kỳ cùng chia sẻ và không ngừng đưa ra báo động về mức kỷ lục nhiệt độ. Bắc Cực là khu vực chịu tác động nhiều nhất. Nhiệt độ tại đây cao hơn so với đầu thế kỷ XX 3,5°C và đã trải qua 12 tháng nóng nhất trong năm qua. Theo các quan sát mới nhất từ trung tuần tháng 10 cho đến cuối tháng 11/2016, mức độ mở rộng tảng băng đã ở mức thấp nhất so với những lần quan sát đầu tiên được thực hiện vào năm 1979.
Nếu như Pháp và Hoa Kỳ đang phớt lờ dần việc bảo vệ môi trường, thì "Trung Quốc đang chuyển sang mầu xanh lá cây", tựa đề hồ sơ dài hai trang rưỡi trên La Croix. Bắc Kinh đang cố hài hòa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường. Với số dân gần 1,4 tỷ người, chiếm đến 20% dân số thế giới, nhưng chỉ sở hữu có 7% nguồn dự trữ nước, trong khi chỉ có 25% nước sử dụng được tái chế so với con số 85% tại các nước phát triển, cùng với nạn ô nhiễm, Trung Quốc quan ngại xảy ra hiện tượng khan hiếm nước nghiêm trọng.
Ý thức được vấn đề, Bắc Kinh những năm gần đây đã tăng cường nhiều biện pháp bảo vệ và quy định ràng buộc áp đặt lên các ngành công nghiệp. Được chính quyền trung ương hỗ trợ, nhiều địa phương đã thực hiện chính sách tập trung các ngành công nghiệp ô nhiễm nhất vào một điểm để dễ bề quản lý và xử lý nước và chất thải, mà ví dụ điển hình là khu công nghiệp hóa chất tại Thượng Hải.
Minh Anh
*******************
Đài Loan phản đối Việt Nam trục xuất nghi phạm Đài Loan sang Trung Quốc (VOA, 04/01/2017)
Một thành viên của Hội đồng Đại lục Sự vụ Đài Loan (MAC)
Đài Loan ngày 3/1 mạnh mẽ phản đối việc Việt Nam trục xuất sang Trung Quốc bốn công dân Đài Loan bị tình nghi gian lận viễn thông. Đài Loan cho rằng việc này do áp lực từ Bắc Kinh.
Vụ trục xuất mới nhất này diễn ra sau một loạt các trường hợp tương tự trong năm khi công dân Đài Loan ở Kenya, Malaysia, Armenia, và Campuchia bị bắt vì cáo buộc dính líu tới các nhóm chuyên lừa đảo viễn thông xuyên biên giới và bị trục xuất tới Trung Quốc.
Các vụ trục xuất này dựa trên chính sách "một nước Trung Hoa" đang áp dụng tại hầu hết các nước duy trì quan hệ ngoại giao chính thức với nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, nhưng không có quan hệ chính thức với Đài Loan, một hòn đảo tự trị bị Bắc Kinh coi là một tỉnh ly khai.
Trong vụ việc mới đây, bốn nghi phạm quốc tịch Đài Loan và một nghi phạm quốc tịch Trung Quốc bị bắt tại Hải Phòng hồi tháng 12. Bộ Ngoại giao Đài Loan cho hay dù đặc phái viên của họ tại Việt Nam liên tục yêu cầu trục xuất bốn người mang quốc tịch Đài Loan về Đài Loan, nhưng các nghi phạm này vẫn bị cưỡng ép đưa sang Trung Quốc.
Hôm 3/1, hãng tin CNA dẫn lời Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết việc Việt Nam quyết định trục xuất 4 nghi phạm này cho Trung Quốc là việc rất đáng tiếc.
Thông cáo của Bộ Ngoại giao Đài Loan viết : "Trung Quốc nói các nạn nhân trong vụ này hầu hết ở Trung Quốc và yêu cầu Việt Nam phải dẫn độ tất các nghi phạm tới Trung Quốc (dựa trên một hiệp ước pháp lý song phương), gây cản trở nỗ lực của chúng tôi trong việc tìm hiểu sự việc và thăm các nghi phạm Đài Loan".
Cùng ngày, cơ quan quyết định các chính sách của Đài Loan về Trung Quốc, Hội đồng Đại lục Sự vụ (MAC) kêu gọi Bắc Kinh đối thoại càng sớm càng tốt và nói rằng hành động của Trung Quốc không giúp ích cho công tác truy tìm nguồn gốc các nhóm lừa đảo xuyên biên giới và làm ảnh hưởng đến sự tin tưởng lẫn nhau của hai bên trong nỗ lực chống tội phạm.
Trung Quốc đã đình chỉ đối thoại với Đài Bắc kể từ tháng 6, một tháng sau khi Tổng thống Đài Loan, Thái Anh Văn, nhậm chức. Bà Thái là người không chấp nhận nguyên tắc "một nước Trung Hoa" do Bắc Kinh đề ra.
Theo các quan chức MAC, trong năm nay có hơn 200 người Đài Loan bị tình nghi gian lận viễn thông đã bị trục xuất từ các nước thứ ba tới Trung Quốc.
********************
Biển Đông : Bắc Kinh thúc đẩy quân sự hóa đội tàu cá (RFI, 02/01/2017)
Ảnh minh họa : Tàu đánh cá trái phép của Trung Quốc bị lực lượng Tuần Duyên Hàn Quốc bắt giữ, neo tại cảng Incheon ngày 09/10/2016. Yoon Tae-hyun/Yonhap via REUTERS
Trong thông điệp năm mới dương lịch ngày 31/12/2016, lãnh đạo Bắc Kinh Tập Cận Bình đã tuyên bố sẽ "không để bất kỳ ai" tranh giành chủ quyền biển đảo và lợi ích hàng hải của Trung Quốc. Thông điệp đầy tính đe dọa này đã được minh họa một cách cụ thể trong trường hợp Biển Đông : Trước ông Tập Cận Bình ít lâu, một lãnh đạo quân sự cao cấp tại đảo Hải Nam, đã nhắc nhở các thành viên Dân Quân Biển nước này rằng họ đều là những "cột mốc chủ quyền di động".
Trong bài phát biểu hôm 29/12/2016, ông Hình Cẩm Trình (Xing Jincheng) chính ủy lực lượng võ trang Trung Quốc trên đảo Hải Nam, chịu trách nhiệm quản lý Biển Đông, đã tái khẳng định nhiệm vụ của Dân Quân Biển Trung Quốc là thực hiện các "chiến dịch chủ quyền dân quân" và bảo vệ các "vùng biển của tổ tiên", tức là những vùng lãnh hải "vốn thuộc về Trung Quốc từ ngàn xưa".
Đối với nhân vật lãnh đạo cấp ủy Đảng Cộng Sản Trung Quốc trong lực lượng võ trang đảo Hải Nam này thì "các vùng biển lặng không hẳn là êm ả", do đó Dân Quân Biển Trung Quốc "phải tăng cường năng lực sẵn sàng chiến đấu".
Tuyên bố đầy sát khí trên đây một lần nữa chứng minh ý đồ của chính quyền Trung Quốc là biến đội tàu đánh cá – trên danh nghĩa là dân sự - của Trung Quốc thành vũ khí bảo vệ điều mà Bắc Kinh cho là thuộc chủ quyền của họ ở Biển Đông cũng như ở nơi khác.
Đạo quân trên biển thứ ba sau Hải Quân và Hải Cảnh
Theo các nhà quan sát, lực lượng Dân Quân Biển Trung Quốc đã được chính quyền tăng cường quân số, huấn luyện, đào tạo và cung cấp trang bị để trở thành một lực lượng bảo vệ biển thứ ba của Bắc Kinh, ngay sau hai lực lượng chính thống là Hải Quân và Hải Cảnh.
Được thành lập từ những năm 1970, lực lượng này không ngừng được nhân rộng. Một báo cáo năm 1978 ước tính rằng Dân Quân Biển Trung Quốc bao gồm 750.000 người và 140.000 tàu. Quy mô của lực lượng này hiện nay không được tiết lộ, nhưng với ưu tiên dành cho việc bảo vệ chủ quyền biển đảo trong kế hoạch quốc phòng của Trung Quốc, lực lượng này chắc chắn đông đảo hơn rất nhiều.
Một số liệu chính thức cho phép ước lượng quy mô của đạo dân quân biển Trung Quốc : Tính đến năm 2013, Trung Quốc có khoảng 21 triệu ngư dân, nhiều hơn bất kỳ nước nào khác. Theo báo cáo năm 2012 của Tổ Chức Lương Nông Liên Hiệp Quốc FAO, Trung Quốc có khoảng 439.000 tàu đánh cá chạy bằng động cơ. Hai yếu tố này làm tiền đề rất tốt cho việc tăng cường dân quân.
Không chỉ là số lượng đông. Lực lượng này còn được huấn luyện về kỹ năng hoạt động.
Nhật báo Anh Ngữ China Daily vào tháng Hai/2016 tiết lộ rằng lực lượng Dân Quân Biển của Trung Quốc "đang cải thiện khả năng hoạt động" để trở nên mạnh mẽ hơn. Đối với với tờ báo, đó là "kết quả của những nỗ lực của Trung Quốc nhằm tăng cường năng lực trên biển và bảo vệ lợi ích của đất nước".
Vai trò trợ thủ đắc lực cho Hải Quân Trung Quốc của lực lượng này đã được tờ báo công nhận khi cho biết là chính quyền đã tổ chức "những cuộc tập huấn thực tế trên biển cho các dân quân địa phương để tăng cường khả năng chiến đấu của họ," cho phép "dân quân biển đóng một vai trò lớn hơn trong cuộc tập trận do Hải Quân tổ chức".
Mục tiêu : Áp đặt chủ quyền Trung Quốc ở vùng tranh chấp
Theo một chuyên gia nghiên cứu về Trung Quốc tại trường Nghiên Cứu Quốc Tế S. Rajaratnam (RSIS) tại Đại Học Công Nghệ Nanyang ở Singapore : "Các quan chức Trung Quốc coi các ngư dân và tàu cá là những công cụ quan trọng trong việc mở rộng sự hiện diện và khẳng định chủ quyền của Trung Quốc trong các vùng biển tranh chấp".
Trong một phiên điều trần của Quốc Hội Mỹ tháng 09/2016, tiến sĩ Andrew Erickson, một chuyên gia hàng đầu về Dân Quân Biển Trung Quốc thẩm định : "Không nên ngộ nhận : đó là một lực lượng được Nhà Nước thành lập, phát triển và kiểm soát, hoạt động dưới quyền chỉ huy trực tiếp của quân đội".
Đối với chuyên gia này Trung Quốc lại gây quan ngại "khi thúc đẩy việc phát triển dân quân biển, một lực lượng mà nhiệm vụ đầu tiên và quan trọng nhất là hoạt động bán quân sự, còn đánh cá chỉ là thứ yếu".
Tóm lại, chiến lược quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc không chỉ được thể hiện trên bề nổi là sự hiện diện của quân đội và vũ khí Trung Quốc trong vùng, mà còn thông qua điều mà giới phân tích phương Tây gọi là Đạo Quân Biển Thứ Ba (Third Sea Force) này, một lực lượng bán quân sự ngụy trang dưới vỏ bọc đội tàu cá dân sự, được tung vào các "chiến dịch tấn công trong vùng xám" (grey-zone aggression).
Chiến lược gây hấn kiểu tranh tối tranh sáng
Trong một bài viết trên tạp chí Nhật Bản The Diplomat ngày 24/12/2016, chuyên gia Ong Weichong cũng thuộc Trường Nghiên Cứu Quốc Tế - Đại Học Công Nghệ Nanyang ở Singapore, đã vạch trần sách lược sử dụng các cuộc tấn công trong vùng xám này của Trung Quốc.
Khi tung một lực lượng trên danh nghĩa là "dân sự", vào những chiến dịch khiêu khích các lực lượng quân sự của đối phương, hoặc để chiếm đóng một nơi nào đó, Bắc Kinh luôn luôn có thể thoái thác trách nhiệm nếu bị chỉ trích, đổ lỗi cho hành vi của ngư dân hay tàu cá.
Mặt khác, nếu lực lượng chính quy của đối phương phản ứng quá mạnh, thì Trung Quốc hoàn toàn có thể lớn tiếng đả kích việc dùng quân đội đàn áp "dân thường".
Theo ông Ong Weichong, "một phương pháp tiếp cận như vậy cho phép Trung Quốc tùy ý hành động nhưng lại giảm đi nguy cơ leo thang xung đột quân sự".
Một ví dụ điển hình về hành động của đội dân quân biển Trung Quốc là vụ sách nhiễu tàu nghiên cứu hải dương Mỹ USNS Impeccable tại Biển Đông ngày 08/03/2009.
Năm chiếc tàu của Trung Quốc – bao gồm một tàu do thám của Hải Quân, một ngư chính, một tàu tuần tra hải dương học của chính phủ, và hai tàu đánh cá đã bao vây chiếc Impeccable trong vùng biển quốc tế, cách bờ biển phía nam đảo Hải Nam khoảng 75 dặm. Các tàu nhà nước Trung Quốc thì ở xa, trong lúc hai tàu cá Trung Quốc thì áp sát tàu Mỹ, thậm chí dừng lại ngay trước mũi tàu của đối phương buộc chiếc Impeccable phải khẩn cấp bẻ lái để tránh va chạm và gây nên một sự cố quốc tế.
Gần đây hơn, dân quân biển Trung Quốc cũng được phái đến vùng Biển Hoa Đông vào tháng Tám 2016, với vụ 230 tàu đánh cá Trung Quốc đi kèm với sáu tàu Hải Cảnh tiến vào vùng biển gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư do Nhật Bản quản lý nhưng bị Trung Quốc đòi chủ quyền.
Đó là chưa kể đến việc lực lượng này thường trực tại vùng bãi cạn Scarborough mà Bắc Kinh chiếm lấy từ tay Philippines, để chặn đường không cho ngư dân Philippines đến đánh bắt tại vùng ngư trường truyền thống của minh.
Vấn đề là cho đến nay, các chính phủ nước ngoài thường chỉ chú ý đến các hành động của hai lực lượng chính quy trên biển của Trung Quốc là Hải Quân và Hải Cảnh, còn những hành vi tai hại không kém của lực lượng Dân Quân Biển lại ít được quan tâm.
Đối với các chuyên gia, chính quyền các nước, đặc biệt là Hoa Kỳ phải nhận thức đúng mức mối nguy hại này để có biện pháp đối phó, và nhất là để ngăn chặn bàn tay của Trung Quốc. Trong cuộc điều trần tại Quốc Hội Mỹ tháng 9 vừa qua, chuyên gia Andrew Erickson khuyến cáo : "Chúng ta phải cho Bắc Kinh hiểu là chúng ta biết rõ chiêu trò của họ".
Trọng Nghĩa
Hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy Trung Quốc đưa vũ khí ra Trường Sa hôm 29/11/2016. Courtesy of amti.csis.org
Cả 3 cường quốc trên thế giới là Hoa Kỳ, Nga và Trung Quốc đều có các hoạt động và kế hoạch quân sự tại Biển Đông, khiến cho tình hình tại vùng biển nhiều tranh chấp này trở nên sôi động ngay trong những ngày đầu năm 2017.
Quân đội Trung Quốc hôm 2/1/2017 lên tiếng xác nhận tàu sân bay Liêu Ninh của nước này lần đầu tiên tiến hành cuộc tập trận tại khu vực Biển Đông cùng với các chiến đấu cơ và các loại tàu chiến khác.
Bộ Quốc Phòng Trung Quốc cho biết hồi chiều thứ Hai rằng một số chiến đấu cơ J-15 đã cất và hạ cánh trên tàu sân bay Liêu Ninh vào cùng ngày.
Việc xác nhận như vừa nêu được đưa ra vào chiều tối hôm qua, chỉ vài ngày sau khi Bộ Quốc Phòng Đài Loan lên tiếng rằng tàu sân bay Liêu Ninh đầu tiên và duy nhất của Trung Quốc và 5 tàu chiến khác đã di chuyển vào khu vực Biển Đông hồi tuần trước, băng qua vùng biển phía Nam của Đài Loan, nơi đảo quốc này triển khai các chiến đấu cơ để giám sát hạm đội.
Trung Quốc gọi cuộc diễn tập vừa nêu là một phần trong chương trình diễn tập trên biển.
Tuy nhiên cuộc diễn tập này có thể làm gia tăng căng thẳng giữa Bắc Kinh và Đài Bắc cũng như khiến các quốc gia có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, trong đó có Việt Nam, thêm phần quan ngại.
Sau khi Trung Quốc lên tiếng xác nhận lần đầu tiên tàu sân bay Liêu Ninh tiến hành cuộc tập trận tại Biển Đông, Nga hôm nay thông báo đang lên kế hoạch tổ chức tập trận chung với Philippines, khi mà 2 tàu chiến của Nga đến thăm Manila.
Bản đồ hình lưỡi bò do Trung Quốc tự công bố nhằm chiếm trọn biền Đông.AFP
Hãng thông tấn AFP dẫn lời Phó Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Hải quân Nga, Chuẩn Đô đốc Eduard Mikhailov về thông tin vừa nêu, cho biết thêm đôi bên sẽ thảo luận về vấn đề này và mục tiêu của hoạt động tập trận chung giữa hải quân đôi bên là nhằm tập trung vào hai mối quan ngại an ninh hàng đầu trong khu vực là cướp biển và khủng bố.
Chuẩn Đô đốc Eduard Mikhailov nói thêm rằng Nga có khả năng sẽ tập trận chung với Trung Quốc và Malaysia ở khu vực Biển Đông. Ông này cho báo giới biết Nga đã tiến hành tập trận chung với hải quân Indonesia rồi.
Chuyến thăm của hai tàu hải quân Nga đến Philippines kéo dài trong 4 ngày.
Cùng lúc đó tin tức từ Washington cho biết, các chiến lược gia, giới hoạch định chính sách cũng như quan chức quân đội cao cấp của Hoa Kỳ đang xem xét cách thức triển khai những loại vũ khí của nước này tại những nơi khác nhau trên thế giới, trong đó có khu vực Biển Đông.
Mạng báo National Interest loan tin này hôm đầu năm 2017 cho rằng mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc vừa mang tính cạnh tranh vừa hợp tác rất phức tạp ; và động thái gần đây của Bắc Kinh cho bố trí hệ thống tên lửa phòng không tại những đảo nhân tạo ở Biển Đông gây gia tăng căng thẳng buộc phía quốc phòng Hoa Kỳ phải xem xét đến những giải pháp khác nhau.
Dù chưa có những quyết định nào đưa ra vào lúc này, nhưng biện pháp bố trí vũ khí ở Biển Đông vẫn được xem xét.
Giới chức quốc phòng Hoa Kỳ công khai nhắc lại Washington tiếp tục thực thi quyền tự do hàng hải ; tức cho tàu đi vào khu vực 12 hải lý của những đảo đá mà Trung Quốc chiếm đóng.
Ngoài hoạt động này thì Hoa Kỳ hoàn toàn có thể tìm cách bố trí thêm những vũ khí phòng vệ và phản công tại khu vực Biển Đông.
**************************
Hoa Kỳ có thể triển khai vũ khí hạng nặng ở Biển Đông (RFA, 03/01/2017)
Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ, Đô đốc Scott H. Swift. AFP photo
Các chiến lược gia, giới hoạch định chính sách cũng như quan chức quân đội cao cấp của Hoa Kỳ được cho biết đang xem xét cách thức triển khai những loại vũ khí của nước này tại những nơi khác nhau trên thế giới, trong đó có khu vực Biển Đông.
Mạng báo National Interest loan tin này hôm đầu năm 2017 cho rằng mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc vừa mang tính cạnh tranh vừa hợp tác rất phức tạp ; và động thái gần đây của Bắc Kinh cho bố trí hệ thống tên lửa phòng không tại những đảo nhân tạo ở Biển Đông gây gia tăng căng thẳng buộc phía quốc phòng Hoa Kỳ phải xem xét đến những giải pháp khác nhau.
Dù chưa có những quyết định nào đưa ra vào lúc này, nhưng biện pháp bố trí vũ khí ở Biển Đông vẫn được xem xét.
Giới chức quốc phòng Hoa Kỳ công khai nhắc lại Washington tiếp tục thực thi quyền tự do hàng hải ; tức cho tàu đi vào khu vực 12 hải lý của những đảo đá mà Trung Quốc chiếm đóng. Ngoài hoạt động này thì Hoa Kỳ hoàn toàn có thể tìm cách bố trí thêm những vũ khí phòng vệ và phản công tại khu vực Biển Đông.
************************
Biển Đông trong thông điệp năm mới, năm cũ của ông Tập Cận Bình (GDVN, 02/01/2017)
Bảo vệ lợi ích quốc gia cốt lõi thì phải dám đối đầu trực diện, không được cúi đầu trước khó khăn, không được rút lui trước thách thức, không được đổi chác...
The Straits Times ngày 2/1 đưa tin, trong thông điệp năm mới 2017 của ông Tập Cận Bình - Chủ tịch Trung Quốc, vấn đề Biển Đông được ông nhắc đến qua thông điệp về chủ quyền lãnh thổ và quyền lợi biển, tuy không nêu đích danh :
"Chúng ta kiên trì phát triển hòa bình, kiên quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và quyền lợi biển. Ai đó muốn gây chuyện, nhân dân Trung Quốc quyết không chấp nhận".
Tờ báo Singapore lưu ý, những động thái ngày càng hung hăng của Trung Quốc trong việc thúc đẩy tuyên bố chủ quyền (phi pháp) ở Biển Đông đang tranh chấp, bao gồm việc bồi lấp các đảo nhân tạo đã khiến các nước láng giềng vô cùng lo ngại.
Trung Quốc tuyên bố cái gọi là "chủ quyền" với gần như toàn bộ Biển Đông [1].
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gửi thông điệp năm mới 2017, ảnh : Tân Hoa Xã.
Theo hãng thông tấn AP, "chủ quyền" là một trong vài "từ khóa" quan trọng ông Tập Cận Bình nhắc đến không nhiều nhưng với ngữ điệu mạnh mẽ rõ ràng.
Giới phân tích cho rằng thể hiện này của ông Bình là nhằm vào Phán quyết Trọng tài 12/7/2016 của Tòa Trọng tài thành lập theo Phụ lục VII, UNCLOS 1982 xét xử vụ kiện trọng tài Biển Đông giữa Philippines và Trung Quốc.
Đa Chiều ngày 31/12/2016 cho hay, trong phiên sinh hoạt dân chủ Bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc cuối tháng 12/2016, ông Tập Cận Bình cũng tỏ ra khá gay gắt về vấn đề chủ quyền. Ông yêu cầu thuộc cấp :
"Bảo vệ lợi ích quốc gia cốt lõi thì phải dám đối đầu trực diện, không được cúi đầu trước khó khăn, không được rút lui trước thách thức, không được đổi chác nguyên tắc, không được để dân tộc Trung Hoa phải nếm trái đắng cho dù dưới bất kỳ áp lực nào" [2].
Người viết cho rằng, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, quyền lợi biển và lợi ích cốt lõi "hợp pháp" của quốc gia, dân tộc là thiên chức và sứ mạng của lãnh đạo bất kỳ quốc gia nào.
Chỉ xin lưu ý rằng, chủ quyền lãnh thổ, quyền lợi biển hay lợi ích cốt lõi đó phải là hợp pháp theo tiêu chuẩn pháp lý quốc tế đương đại, được cộng đồng khu vực, quốc tế thừa nhận.
Nếu cái gọi là chủ quyền lãnh thổ, quyền lợi biển hay lợi ích quốc gia cốt lõi kia chỉ là tham vọng chính trị vĩ cuồng của ai đó mà bắt con em mình, nhân dân mình ra trước hòn tên mũi đạn để "bảo vệ", hay ép họ phải "đối đầu trực diện" với quốc gia khác, dân tộc khác vì những điều không có thật, cái giá phải trả sẽ rất lớn, cho chính mình và cho người khác.
Quay trở lại chuyện bảo vệ chủ quyền và quyền lợi biển mà ông Tập Cận Bình nêu ra trong kỳ sinh hoạt dân chủ Bộ chính trị năm cũ, hay thông điệp năm mới, chỉ xin chia sẻ rằng những phát biểu ấy chỉ có ý nghĩa và giá trị khi cái ông hô hào bảo vệ là hợp pháp, so với các chuẩn mực luật pháp quốc tế đương đại.
Còn riêng những yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông liên quan tới việc ứng dụng và giải thích UNCLOS 1982 như đường lưỡi bò hay hiệu lực pháp lý của một số cấu trúc địa lý, đã được Tòa Trọng tài thành lập theo Phụ lục VII, UNCLOS 1982 chỉ ra rất rõ.
Ông Tập Cận Bình cũng là người được dạy từ bé những điều chưa chính xác về cái gọi là "chủ quyền" đối với Biển Đông hay hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.
Khi trở thành lãnh đạo, tưởng rằng sẽ là cơ hội để ông sửa chữa sai lầm của một vài chính khách đi trước trong việc vạch ra đường lưỡi bò và yêu sách vô lý đối với 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam với lập luận đại ngôn, vô căn cứ : "tài sản của tổ tông để lại", "Trung Quốc có chủ quyền từ thời cổ đại".
Những tiếng nói trung thực, thẳng thắn, có căn cứ rõ ràng từ các nhà nghiên cứu, học giả chính trực của dân tộc Trung Hoa như Giáo sư Lý Lệnh Hoa ở Bắc Kinh, Giáo sư Trương Bác Thụ ở Hoa Kỳ đã không đến được với người lãnh đạo cao nhất của đất nước Trung Quốc.
Danh tiếng của ông Tập Cận Bình đã vượt qua khuôn khổ biên giới Trung Quốc là nhờ vào chiến dịch chống tham nhũng nổi tiếng, đả hổ đập ruồi, và quan điểm thượng tôn pháp luật mà đảng Cộng sản Trung Quốc phải dựa vào pháp luật để quản lý đất nước.
Nhưng trong lĩnh vực đối ngoại, bộ máy tham mưu của ông đang làm ngược lại tư tưởng tiến bộ này. Ứng xử của Trung Quốc ở Biển Đông đang theo lối cá lớn nuốt cá bé, sức mạnh là lẽ phải.
Ông có niềm tin nhân dân Trung Quốc sẽ quyết không chấp nhận ai gây chuyện với Trung Quốc, còn tôi tin rằng nhân dân Trung Quốc với tư cách chủ nhân của một nền văn minh cổ đại rực rỡ của loài người, có nhiều nhà tư tưởng lỗi lạc như Khổng Tử, Lão Tử thì quyết bảo vệ lẽ thật, chứ không bảo vệ sự giả dối.
Tôi nghĩ một nhà lãnh đạo tầm cỡ như Chủ tịch Tập Cận Bình phải có một niềm tin sắt đá vào những điều mình cho là đúng thì mới có động lực mạnh mẽ, hành động quyết đoán như thời gian qua.
Tuy nhiên ở cương vị người đứng đầu một nước lớn như Trung Quốc, trăm công ngàn việc mỗi ngày, những thông tin ông có được đều do bộ phận tham mưu cung cấp. Nên có thể nói niềm tin của ông được xây dựng chủ yếu từ hệ thống tham mưu.
Các Hoàng đế Trung Hoa thủa trước được người đời tôn là minh quân, sở dĩ phải luôn nghĩ cách cải trang vi hành, thâm nhập dân chúng, vì họ không có kênh thông tin nào phản biện với các báo cáo từ cấp dưới, mà không kiểm soát kiểm tra thì khó tránh khỏi những sai sót, dối trá, âm mưu.
Là lãnh đạo một nước Trung Quốc mới trong kỷ nguyên công nghệ, hy vọng những tiếng nói trung thực của đội ngũ trí thức chân chính, những hạt giống đỏ của dân tộc Trung Hoa sẽ đến được với các nhà lãnh đạo cao nhất của đất nước này.
Chỉ cần ông cho họ cơ hội bày tỏ, và sẵn sàng lắng nghe, chắc chắn giấc mơ Trung Quốc, phục hưng dân tộc Trung Hoa sẽ thuận lợi hơn rất nhiều, vì nó được xây dựng trên một nền tảng pháp lý có thật.
Cũng chỉ có cách lắng nghe được tiếng nói đa chiều từ cuộc sống như các bậc minh quân ngày trước, chính sách ban hành mới đi vào cuộc sống, tham nhũng hủ bại mới không còn đất sống. Được như thế, đó là hồng phúc của Trung Quốc, và cũng là điều tốt lành đối với khu vực.
Hồng Thủy
Tài liệu tham khảo :
[1]http://www.straitstimes.com/asia/east-asia/xi-wont-let-anyone-make-great-fuss-about-territory
[2]http://global.dwnews.com/news/2016-12-31/59791600.html
************************
Trung Quốc bất ngờ tập trận lớn trên Biển Đông làm gia tăng căng thẳng (Một Thế Giới, 03/01/2017)
Tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc đang gây căng thẳng khu vực Biển Đông
Ngày 3/1, Trung Quốc xác nhận tàu sân bay Liêu Ninh và đội tàu hộ tống nó đã tiến hành cuộc tập trận lớn trên Biển Đông, một động thái có thể làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết một số máy bay chiến đấu J-15 đã cất cánh và hạ cánh xuống boong tàu sân bay Liêu Ninh hôm 2/1. Liêu Ninh là tàu sân bay đầu tiên và duy nhất hiện nay của Trung Quốc, đã di chuyển vào Biển Đông hồi tuần trước sau khi áp sát Đài Loan.
Trung Quốc đưa ra xác nhận trên, vài ngày sau khi cơ quan quốc phòng Đài Loan cho biết tàu sân bay Liêu Ninh và 5 tàu chiến khác đã đi qua vùng biển phía nam Đài Loan. Đài Bắc khi đó đã phải cho máy bay chiến đấu xuất kích để theo dõi hoạt động của tàu sân bay Trung Quốc.
Trung Quốc vẫn một mực khẳng định đây là cuộc tập trận thường xuyên, nhưng không nêu rõ vị trí tập trận cụ thể. Trung Quốc chưa bao giờ mô tả cụ thể chiến lược sử dụng tàu sân bay Liêu Ninh, nhưng con tàu được xem là một thứ vũ khí lợi hại giúp Trung Quốc củng cố yêu sách chủ quyền phi pháp của họ ở Biển Đông.
Bắc Kinh cũng dùng tàu sân bay Liêu Ninh như là một con bài để thách thức hải quân Mỹ và các lực lượng quân sự khác trong khu vực.
Căng thẳng trên Biển Đông đang ngày càng tăng cao trong bối cảnh cả Trung Quốc và Mỹ đều tố bên kia làm gia tăng căng thẳng bằng cách dồn vũ khí đến khu vực này. Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phi pháp với gần như toàn bộ diện tích Biển Đông, còn Mỹ không có tuyên bố chủ quyền nhưng khẳng định bảo vệ quyền tự do hàng hải trong khu vực.
Thiên Hà(theoABC News)
Ảnh chụp hôm 23/12/2016 tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc tập trận trong vùng biển Hoàng Hải, ngoài khơi bờ biển phía đông của Trung Quốc. AFP photo
Biển Đông tiếp tục là một trong những khu vực nóng của thế giới. Một số diễn biến mới nhất có mang tính bất ngờ không, ai được hưởng lợi nhất vào lúc này và Việt Nam đang có những động thái gì để bảo vệ lãnh hải ?
Giáo sư Ngô Vĩnh Long, Khoa Sử, Đại học Maine ở Hoa Kỳ nhận định :
Bây giờ vẫn còn sớm để nói chắc chắn là ai có thể hưởng lợi nhất bởi vì hiện nay còn đang cạnh tranh về chuyện của nước Mỹ như chuyện sắp lên làm tổng thống của ông Trump, nên chính sách ngoại giao chưa rõ ràng, thành ra Trung Quốc có vẻ đang ‘nắn gân’ ông ấy, như đưa tàu sân bay vào Biển Đông. Tôi nghĩ là về lâu về dài, các nước trong khu vực họ sẽ phản ứng. Thế nên cũng rất là khó, Đông Nam Á chẳng hạn, hay tổng thống Duterte khi Philippines làm chủ nhà ASEAN lúc đó có thái độ như thế nào, thì mình sẽ hiểu và sẽ biết tình hình như thế nào. Nhưng mà tôi nghĩ rằng sau phán quyết của tòa án PCA, Trung Quốc có làm dữ cũng không có thể làm gì hơn, tôi nghĩ thế giới sẽ phản ứng.
Gia Minh : Như giáo sư vừa nhắc rằng Trung Quốc sẽ làm chủ tịch luân phiên của ASEAN, thái độ của tổng thống Duterte cũng bất chừng, nhưng mà mới ngày đầu năm tân đại sứ của Philippines ở Bắc Kinh nói rằng Manila cần có những thay đổi cơ bản về chiến lược, có nghĩa là phải cân bằng chứ không thể để nghiêng về phía Mỹ như lâu nay ?
Ngô Vĩnh Long : Ông ấy nói thì cũng đúng, thật ra lâu nay không có Mỹ bảo vệ Philippines thì sẽ rất nguy hại cho Philippines, cho nên tôi nghĩ là lúc này chưa có gì thì nói như vậy được, nhưng khi có sự cố tôi nghĩ là Philippines sẽ chạy lại với Mỹ, chứ không thì khó có ai có thể bảo vệ Philippines lắm, nhất là vùng sát đất liền nếu Duterte hay Philippines mà nhượng bộ thì sẽ rất nguy hiểm.
Gia Minh : Còn phía Việt Nam vừa qua cũng có những thông tin, những hình ảnh vệ tinh cho thấy Việt Nam cũng đã trang bị vũ khí ở những đảo đá mà Việt Nam đang chiếm giữ. Giáo sư có thấy những động thái của Việt Nam như vậy chứng tỏ sự cương quyết của chính phủ Hà Nội trong việc bảo vệ chủ quyền trước sự gây hấn của Trung Quốc ở biển Đông ?
Ngô Vĩnh Long : Tôi nghĩ rằng đây chỉ là hành động chứng tỏ rằng nếu Trung Quốc đẩy mạnh thì Việt Nam sẽ sẵn sàng bảo vệ mình, và khi Việt Nam bảo vệ thì lẽ đương nhiên cả biển Đông sẽ dậy sóng, mà khi biển Đông dậy sóng thì sẽ ảnh hưởng tới rất nhiều nước chứ không phải mình Việt Nam. Khi Việt Nam bị ép lắm thì Việt Nam cần có sự bảo vệ, nhưng tôi nghĩ rằng Việt Nam chỉ làm như vậy thôi, ngoài cái động thái để cho thế giới để ý này, động thái này cũng để cho mọi người biết rằng Việt Nam sẵn sàng bảo vệ anh ninh của Việt Nam, mà thật ra là bảo vệ an ninh tốt nhất trên đất liền của Việt Nam chứ không phải ở trên biển Đông. Biển Đông rất lớn, bảo vệ an ninh của Việt Nam ở biển Đông chỉ là sự nhỏ thôi. Tôi nghĩ là cách gây sự chú ý của nhân dân Việt Nam ra khỏi các vấn đề gây khó khăn cho dân các nước.
Việt Nam chuẩn bị gì ?
Máy bay chiến đấu của Trung Quốc J-15 trên boong tàu sân bay Liêu Ninh diễn tập quân sự trên Biển Đông hôm 2/1/2017. AFP photo
Gia Minh : Trung Quốc cũng triển khai vũ khí ở 7 đảo nhân tạo mà họ xây dựng lên, mà nó rất gần nhau như vậy thì so sánh lực lượng giữa 2 phía thì giáo sư thấy rằng nếu mà cùng chạy đua trang bị quân sự hóa thì có hiệu quả không ạ ?
Ngô Vĩnh Long : Những máy bay mà Trung Quốc sử dụng thì có thể bắn phá những vùng mà Việt Nam đang chiếm một cách rất là nhanh. Nhưng mà nhìn chung về vũ khí mà Trung Quốc đưa lên những đảo mà Trung Quốc bồi đắp thì tôi nghĩ cách này để nói cho Mỹ biết rằng nếu mà các anh vẫn còn đi vào khu vực này của tôi đây thì chúng tôi sẽ làm lớn đó, để thị oai với Mỹ, nếu mà được thì cũng làm cho các nước khác sợ không dám để ý tới vấn đề phán quyết của PCA.
Trung Quốc có sẵn dự tính là những vùng nào Trung Quốc đã chiếm và bồi đắp thì nghĩa là với Trung Quốc, những vùng đó không có ai đe dọa được. Tôi nghĩ trong tương lai gần Việt Nam phải kiện Trung Quốc, kiện Trung Quốc về vấn đề Trung Quốc không theo phán quyết của PCA.
Gia Minh : Giáo sư căn cứ vào những dấu hiệu gì để có thể đưa ra khả năng này, thưa giáo sư ?
Ngô Vĩnh Long : Tháng 8 vừa qua khi tôi về Việt Nam họp một hội thảo về biển Đông thì tôi có gặp một số người làm chính sách Việt Nam, họ cho tôi biết là Việt Nam đã chuẩn bị rất là nhiều tình huống nhưng mà trong lúc mà tôi đang nói chuyện với họ thì họ thấy là chưa đúng lúc. Ngược lại thì tôi nói rằng phải làm nhanh chứ chờ tới lúc nào. Theo như nói chuyện với những người này thì tôi thấy việc chuẩn bị là khá kỹ. Vấn đề mà Reuters đưa về chuyện Việt Nam đưa các hỏa tiễn mua của Israel ra các đảo, những người có chức lớn nhất của Việt Nam, tôi không nói tên làm gì, nói là có nhưng chỉ là tập thôi chứ không dại gì đặt hỏa tiễn ở đó, họ vào thả bom, bắn vào là mất hết. Thì nếu mà họ tập thì họ cũng có chuẩn bị, nhưng còn chính sách như thế nào thì mình chưa rõ.
Gia Minh : Chân thành cám ơn giáo sư Ngô Vĩnh Long.
Gia Minh, PGĐ ban Việt Ngữ
Nguồn : RFA, 03/01/2017
Thủy quân lục chiến Mỹ tập sử dụng giàn đại pháo M777 Howitzer tại một căn cứ huấn luyện ở California. Ảnh tư liệu chụp ngày 25/05/2005. US MARINE CORPS
Các chiến lược gia và các nhà hoạch định kế hoạch của quân đội Mỹ và Lầu Năm Góc đang nghiên cứu việc bố trí lại các hệ thống vũ khí trên toàn cầu, trong đó có khả năng đặt các đơn vị pháo binh di động ở Biển Đông, để nếu cần, có thể được sử dụng như là súng phòng không để bắn rơi các tên lửa ở vùng biển này. Đó là thông tin do tờ The National Interest đăng tải trong một bài viết đăng ngày 01/01/2017.
Trong thời gian gần đây, Trung Quốc đã đặt các tên lửa địa đối không trên những đảo mà họ khẳng định chủ quyền ở Biển Đông. Hành động này đã gây thêm căng thẳng và khiến các chiến lược gia của Lầu Năm Góc phải nghiên cứu nhiều phương án khác nhau.
Các quan chức bộ Quốc Phòng Mỹ nhấn mạnh là hiện giờ chưa có quyết định nào được đưa ra. Cho tới nay, họ vẫn chống lại việc quân sự hóa hơn nữa vùng Biển Đông và vẫn chủ trương rằng các tranh chấp lãnh thổ phải được giải quyết một cách hòa bình bằng con đường ngoại giao.
Tuy nhiên, các quan chức Lầu Năm Góc cũng đã công khai tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục tiến hành tuần tra bảo vệ quyền tự do hàng hải ở Biển Đông, đi vào trong phạm vi 12 hải lý chung quanh các đảo mà Trung Quốc khẳng định chủ quyền. Theo The National Interest, ngoài các hoạt động tuần tra, Hoa Kỳ cũng có thể tìm cách bố trí thêm các vũ khí phòng thủ và vũ khí tấn công tại vùng này.
Đó là những hệ thống vũ khí cho tới nay được sử dụng cho các cuộc tấn công trên bộ, như các dàn súng M777 Howitzer hay Paladin có cỡ nòng 155 mm. Những vũ khí này có thể được sử dụng để bắn chặn các rocket hoặc tên lửa hành trình.
Đây cũng là những dàn súng phòng không có thể sử dụng công nghệ fire control để ngắm bắn chính xác, phá hủy các mục tiêu của đối phương như phi cơ, máy bay không người lái và đạn pháo bắn tới.
Các quan chức Lầu Năm Góc không chính thức xác nhận là sẽ làm việc với các đồng minh trong khu vực để triển khai các vũ khí nói trên ở Biển Đông, nhưng họ nói là Hoa Kỳ đang gia tăng phối hợp với các đồng minh này.
Trên thực tế, theo The National Interest, Lầu Năm Góc đã gia tăng yểm trợ các đồng minh của Mỹ ở vùng Thái Bình Dương. Một đạo luật quốc phòng năm 2016, có tên Sáng Kiến An Ninh Hàng Hải Đông Nam Á, dành cho bộ Quốc Phòng Mỹ một ngân sách để huấn luyện, trang bị và cung cấp những hỗ trợ khác cho các nước Philippines, Việt Nam, Indonesia, Malaysia và Thái Lan.
Theo lời phát ngôn viên Lầu Năm Góc, cho các tài khóa 2016-2020, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Ashton Carter đã cam kết bỏ ra tổng cộng 425 triệu đôla cho Sáng Kiến An Ninh Hàng Hải Đông Nam Á.
Vấn đề là chưa biết tổng thống tương lai của Hoa Kỳ Donald Trump có sẽ tiếp tục các nỗ lực này hay không, hay nói rộng hơn là chưa biết ông có sẽ duy trì chiến lược "xoay trục" sang Châu Á do người tiền nhiệm Obama thi hành trong hai nhiệm kỳ của ông.
Thanh Phương
Nhận thức của người dân Trung Quốc bình thường về vấn đề Biển Đông mới có vấn đề. Cơ bản họ không hiểu sự thực lịch sử, sự thực cơ bản, thậm chí là kiến thức.
Giáo sư thỉnh giảng Đại học Columbia, học giả Trương Bác Thụ có những bài phân tích rất sâu sắc về Biển Đông tại Hội thảo lần thứ 23 Tạp chí Nghiên cứu Trung Quốc của trí thức gốc Hoa hải ngoại thành lập tại New York.
Chúng tôi đã giới thiệu và có đôi lời bình luận về những kiến giải của ông trong 2 bài Học giả gốc Hoa : Tranh chấp Biển Đông khó giải quyết vì "ý thức hệ" và Học giả gốc Hoa phản bác quan điểm của Trung Quốc về Biển Đông, Trường Sa.
Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi xin tiếp tục giới thiệu một đề tài về Biển Đông được Giáo sư Trương Bác Thụ phát biểu tại cuộc hội thảo này, đồng thời xin có đôi lời bình luận làm rõ thêm một số vấn đề về pháp lý.
Người Trung Quốc muốn thảo luận về Biển Đông, trước tiên phải điều chỉnh lại một vài nhận thức căn bản
"Truyền thông nhà nước Trung Quốc khi đưa bất kỳ tin tức nào về Biển Đông, dù là trong chương trình Tin tức hay Tiêu điểm hôm nay của CCTV, rất thích dùng chữ "gây hấn" để nói về vai trò của Mỹ.
Cho dù đó là bản tin, hay là bài phỏng vấn, các nhà báo Trung Quốc bao giờ cũng tuân theo "logic mặc định" :
"Biển Đông là của chúng ta, của chúng ta từ thời cổ đại.
Một bức pa-nô tuyên truyền sai sự thật của Trung Quốc về Biển Đông nói rằng, Biển Đông là "của Trung Quốc", ảnh : Internet.
Hiện tại người Mỹ từ sáng đến tối chỉ tìm cách sinh sự, gây hấn với chúng ta. Đàm phán giữa chúng ta với các nước ven Biển Đông căn bản là tốt, vấn đề là trong lúc đàm phán thương lượng, Mỹ luôn tìm cách thọc gậy bánh xe, mà gốc gác vấn đề là họ sợ Trung Quốc trỗi dậy hòa bình".
Đó là một khía cạnh.
Một khía cạnh khác cần chú ý, do chính sách tuyên truyền một chiều và áp đặt của truyền thông nhà nước Trung Quốc, chủ nghĩa dân tộc hay còn gọi là "chủ nghĩa quốc gia mới" lên rất cao và khá phổ biến trong dân chúng Trung Quốc.
Tôi đã phát hiện thấy điều này từ rất lâu về đặc điểm nhận thức và tình cảm của dân chúng Trung Quốc.
Nếu nói về vấn đề tham ô tham nhũng, hách dịch cửa quyền thì người dân đều coi đó là kẻ thù, trăm người như một chửi lãnh đạo tham nhũng.
Nhưng hễ cứ động đến các vấn đề ngoại giao, hay các vấn đề dân tộc thì họ cũng gần như trăm người như một, không cần biết đúng sai hư thực, ngay lập tức đứng về phía chính quyền Trung Quốc.
Dường như họ nghĩ rằng, đảng Cộng sản Trung Quốc và chính phủ đang bảo vệ "lợi ích quốc gia", nên họ phối hợp chặt chẽ với truyền thông nhà nước.
Nói cho đúng hơn, xu hướng nhận thức và tình cảm này là kết quả của hoạt động truyền thông định hướng có mục đích của nhà nước Trung Quốc.
Chính vì thế mới nảy sinh vấn đề : rốt cuộc là chuyện Biển Đông, bao gồm các kiến thức cơ bản, người dân Trung Quốc hiểu được bao nhiêu ? Rõ ràng người hiểu không nhiều.
Bởi lẽ truyền thông nhà nước Trung Quốc cung cấp tin tức về Biển Đông rất hạn chế và đã được chọn lọc, định hướng từ trước. Internet tại Trung Quốc bị kiểm soát gắt gao, những gì chính quyền không muốn người dân đọc được thì dân Trung Quốc rất khó đọc được.
Vì thế nhận thức của người dân Trung Quốc bình thường về vấn đề Biển Đông mới có vấn đề. Cơ bản họ không hiểu sự thực lịch sử, sự thực cơ bản, thậm chí là kiến thức cơ bản về Biển Đông.
Đương nhiên ngay cả bản thân tôi trước kia cũng không hiểu. Từ nhỏ tôi đã được dạy rằng :
"Tổ quốc vĩ đại đất rộng vật nhiều, Đông kéo đến bãi biển Hoa Đông, Tây trải dài đến cao nguyên Pamir (vùng ráp gianh 5 nước Afghanistan, Kyrgyzstan, Trung Quốc, Tajikistan, Pakistan).
Bắc trải dài đến Mạc Hà, Hắc Long Giang, Nam kéo xuống tận bãi Tăng Mẫu". Bãi Tăng Mẫu được hiểu là điểm cực Nam của Trung Quốc", chúng tôi được dạy từ nhỏ như thế.
Giáo sư Trương Bác Thụ, ảnh : chinesepen.org.
Nhưng bãi Tăng Mẫu nằm ở đâu ? Sau này xem bản đồ tôi mới thấy, nó ở quá xa Trung Quốc lục địa. Lại còn có đường 9 đoạn được vẽ như sợi dây thừng thòng xuống bao lấy toàn bộ Biển Đông, bãi Tăng Mẫu nằm ở cực Nam của đường 9 đoạn.
Do đó khi chúng ta thảo luận về Biển Đông, đầu tiên chúng ta phải điều chỉnh lại nhận thức về một vài vấn đề cơ bản, ví như "chủ quyền" với Biển Đông và đường 9 đoạn".
Lai lịch của đường 9 đoạn mà Giáo sư Trương Bác Thụ cung cấp, chúng tôi đã giới thiệu trong bài Học giả gốc Hoa phản bác quan điểm của Trung Quốc về Biển Đông, Trường Sa.
Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 đã quy định rõ ràng
"Trung Quốc tuyên truyền rằng, vùng biển bên trong đường 9 đoạn đều là 'của chúng tôi'. Thực ra cách nói này vốn mập mờ trong một thời gian khá dài.
Nói thế nghĩa là sao ? Toàn bộ vùng biển bên trong đường 9 đoạn là của Trung Quốc ? Hay là các cấu trúc đảo, đá bên trong đường 9 đoạn là của Trung Quốc ?
Chính phủ Trung Hoa Dân Quốc vẽ ra đường đứt đoạn 11 nét, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa kế thừa và sửa thành đường 9 nét đứt, cả hai đều không nói rõ.
Mặt khác, Philippines, Việt Nam, Malaysia và Brunei cũng tuyên bố chủ quyền đối với một phần hoặc toàn bộ Biển Đông.
Yêu sách chủ quyền của Việt Nam cơ bản bao trùm toàn bộ quần đảo Trường Sa và quần đảo Hoàng Sa.
Yêu sách của Philippines ban đầu bao gồm toàn bộ quần đảo Trường Sa, nhưng khoảng 2 năm trở lại đây có điều chỉnh, thu gọn lại phạm vi.
Nói chung đối với quần đảo Trường Sa, 5 nước 6 bên đều nói "chỗ này là của chúng tôi". Vậy làm thế nào để xác định việc quy thuộc của nó ?
Vốn dĩ có một giải pháp rất đơn giản : năm 1982, Liên Hợp Quốc xây dựng Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS 1982) và đại bộ phận các quốc gia trên thế giới đều ký vào công ước này, Trung Quốc nằm trong số đó.
UNCLOS 1982 quy định rất rõ, thế nào là lãnh hải, thế nào là vùng đặc quyền kinh tế, làm thế nào để xác định chúng với những quy định chặt chẽ.
Ví dụ, từ đường cơ sở để tính chiều rộng lãnh hải của quốc gia ven biển kéo ra ngoài (tối đa) 12 hải lý được gọi là lãnh hải, từ đường cơ sở này kéo ra ngoài 200 hải lý là vùng đặc quyền kinh tế.
Trong lãnh hải, anh có chủ quyền tuyệt đối. Trong vùng đặc quyền kinh tế, anh có đặc quyền khai thác các tài nguyên, kinh tế, gọi là quyền tài phán.
Cứ theo những quy định này mà áp dụng vào Biển Đông, thì bất luận là Philippines, Việt Nam hay Trung Quốc, yêu sách chủ quyền đều không hoàn toàn hợp lý. Đương nhiên vô lý nhất là yêu sách của Trung Quốc.
Tại sao ? Tính từ bờ biển đảo Hải Nam đến Tăng Mẫu (bãi cát ngầm James) cách xa chừng 1500 hải lý, trong khi bãi cát ngầm James chỉ cách bờ biển Malaysia hơn 100 hải lý.
Cứ theo quy định của UNCLOS 1982, James là một phần của vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Malaysia.
Đương nhiên yêu sách của Việt Nam cũng không hợp lý, Việt Nam gọi cả vùng biển này là Biển Đông vì nằm ở phía Đông lãnh thổ của mình, bao gồm cả quần đảo Hoàng Sa, toàn bộ đều nằm trong phạm vi chủ quyền của Việt Nam.
Nhưng nếu theo quy định về vùng đặc quyền kinh tế, Việt Nam cũng chỉ có thể đòi một phần quần đảo Trường Sa chứ không thể đòi toàn bộ quần đảo.
Philippines ban đầu cũng đòi cả quần đảo, nhưng theo quy định này Philippines chỉ có thể yêu sách một phần quần đảo Trường Sa nằm trong phạm vi 200 hải lý vùng đặc quyền kinh tế.
Riêng Trung Quốc thì không thể với tới Trường Sa, vì cách lãnh thổ nước này quá xa.
Cứ theo hoạch định của UNCLOS 1982, Công ước căn bản đã bác bỏ việc quy thuộc cả một vùng Biển Đông rộng lớn cho một quốc gia cụ thể nào.
Đương nhiên ở đây còn một vấn đề nữa, là các cấu trúc địa lý ở Biển Đông. UNLCOS 1982 quy định chỉ có 3 loại với hiệu lực pháp lý tương ứng, đó là đảo, đá và bãi cạn lúc nổi lúc chìm.
Khái niệm về đảo khá rõ ràng : là vùng đất bao quanh bởi nước và luôn luôn nổi trên mặt nước khi thủy triều lên. Đảo mặc nhiên có lãnh hải (không quá) 12 hải lý.
Tuy nhiên đảo muốn được hưởng quy chế vùng đặc quyền kinh tế (không quá) 200 hải lý, nó phải thỏa mãn điều kiện phù hợp cho con người sinh sống, ví dụ như có thể canh tác, có nước ngọt...
Nếu cứ theo tiêu chuẩn này, số cấu trúc ở Trường Sa là đảo theo UNCLOS 1982 vô cùng ít, bao gồm đảo Ba Bình hiện do Đài Loan chiếm đóng, đảo Nam Yết do Việt Nam chốt giữ, đảo Thị Tứ đang do Philippines kiểm soát.
Thứ hai là đá, đó là một cấu trúc địa mạo vẫn nhô lên mặt biển khi thủy triều lên, bao gồm các mỏm đá. Hiệu lực pháp lý của đá nhỏ hơn đảo, chúng chỉ có lãnh hải (không quá) 12 hải lý, không thể có vùng đặc quyền kinh tế.
Thứ ba là bãi cạn lúc chìm lúc nổi. Thủy triều lên chúng ngập hoàn toàn dưới mặt nước biển, thủy triều xuống chúng lộ trên mặt nước biển. Chúng không có lãnh hải riêng, và tất nhiên không có vùng đặc quyền kinh tế."
Vài lời nhận xét
Người viết cho rằng, những phân tích của Giáo sư Trương Bác Thụ về cơ bản rất khách quan, xác đáng và có giá trị rất lớn trong phản biện, phản bác các yêu sách vô lý mà Trung Quốc đòi ở Biển Đông, mặc dù vẫn có một vài điều cần làm rõ.
Có thể Internet bị kiểm duyệt chặt chẽ tại Trung Quốc, nhưng những trí thức Trung Quốc chân chính và người dân Trung Quốc yêu chuộng hòa bình, công lý sẽ vẫn có cách, có ngày tìm ra được sự thật, nhờ chính những phân tích khách quan như những gì Giáo sư Trương Bác Thụ đã và đang làm.
Ở đây chúng tôi nhận thấy có vài điều cần phải trao đổi cho rõ thêm, đồng thời cũng để những người Việt Nam chúng ta quan tâm tới chủ quyền, quyền và lợi ích hợp pháp của quốc gia, dân tộc ở Biển Đông cần nhìn lại mình và bổ sung những kiến thức pháp lý cần thiết.
Thứ nhất, không thể phủ nhận vai trò, vị trí của UNCLOS 1982 đối với việc giải quyết các tranh chấp phức tạp trên biển và đại dương giữa các nước thành viên Công ước, nhất là ở Biển Đông.
Điển hình là Phán quyết Trọng tài trong vụ kiện giữa Philippines với Trung Quốc được Tòa Trọng tài thành lập theo Phụ lục VII, UNCLOS 1982 tuyên, đã làm rất rõ việc ứng dụng và giải thích UNCLOS ở Biển Đông.
Tuy nhiên, UNCLOS 1982 không phải chìa khóa vạn năng cho mọi tranh chấp phức tạp ở Biển Đông.
Bên cạnh tranh chấp về ứng dụng, giải thích Công ước mà Philippines xác định làm nội dung chính để kiện Trung Quốc, còn có những tranh chấp về chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa.
Tranh chấp chủ quyền lãnh thổ được giải quyết dựa vào hệ thống các quy tắc pháp lý và thực tiễn quốc tế hoàn toàn khác với UNCLOS 1982, đó là các quy tắc và thực tiễn pháp lý quốc tế về thụ đắc lãnh thổ.
Vì vậy chúng tôi chưa đồng tình với Giáo sư Trương Bác Thụ ở chỗ, coi UNCLOS 1982 là chìa khóa, căn cứ giải quyết tranh chấp chủ quyền lãnh thổ đối với quần đảo Trường Sa.
Thứ hai, nói Việt Nam đòi "chủ quyền" toàn bộ Biển Đông như cách hiểu của Giáo sư Trương Bác Thụ và có lẽ của cả không ít người Việt Nam, là không chính xác, có thể do ngộ nhận từ tên gọi.
Việt Nam có chủ quyền tuyệt đối với nội thủy, lãnh hải cũng như 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa ; có quyền chủ quyền và quyền tài phán trong vùng đặc quyền kinh tế - thềm lục địa hợp pháp thành lập theo UNCLOS 1982.
Ngoài phạm vi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam theo UNCLOS 1982 ở Biển Đông là vùng biển quốc tế.
Còn về chủ quyền được Nhà nước Việt Nam xác lập một cách hòa bình, hợp pháp và liên tục từ khi còn là đất vô chủ đối với 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa theo các nguyên tắc, thực tiễn pháp lý về thụ đắc lãnh thổ, chúng tôi đã có nhiều lần giới thiệu các bài phân tích của Tiến sĩ Trần Công Trục.
Do đó, tìm hiểu những nghiên cứu và phát biểu của Giáo sư Trương Bác Thụ thiết nghĩ cũng là một cơ hội rất tốt cho những ai quan tâm đến Biển Đông bổ sung thêm các kiến thức pháp lý cần thiết khi tiếp cận những vấn đề tranh chấp phức tạp ở khu vực này để có cái nhìn khách quan, thượng tôn pháp luật.
Từ đó mới có thể góp phần bảo vệ chủ quyền, quyền và lợi ích "hợp pháp" của quốc gia, dân tộc. Nếu thiếu ngọn đuốc pháp lý dẫn đường, rất có thể chúng ta sẽ rơi vào trạng thái chủ nghĩa dân túy chẳng khác gì Trung Quốc ở Biển Đông.
Thứ ba, có lẽ Hội thảo lần thứ 23 của Tạp chí Nghiên cứu Trung Quốc, New York đã diễn ra trước thời điểm Phán quyết Trọng tài 12/7 và bây giờ tạp chí Minh Kính mới đăng công khai, miễn phí nội dung cuộc hội thảo này.
Vì thế nên có những chi tiết, khía cạnh pháp lý chưa được Giáo sư Trương Bác Thụ cập nhật.
Đó là Phán quyết Trọng tài đã làm rất rõ quy chế pháp lý của các cấu trúc ở Trường Sa, trong đó không một cấu trúc nào phù hợp cho con người sinh sống mà không cần sự can thiệp từ bên ngoài, do đó không cấu trúc nào ở Trường Sa có vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý, kể cả Ba Bình, Nam Yết hay Thị Tứ.
Cá nhân người viết tin rằng, với thái độ khách quan cầu thị, thượng tôn pháp luật mà Giáo sư Trương Bác Thụ đã thể hiện, chắc chắn ông sẽ đồng tình cao và ủng hộ Phán quyết này của Tòa Trọng tài.
Hồng Thủy
Nguồn : GDVN, 02/01/2017
Tài liệu tham khảo :
http://www.mingjingnews.com/MIB/news/news.aspx ?ID=N000172617
Chủ tịch Trung Quốc, Tập Cận Bình. REUTERS/Damir Sagolj
Trong một cử chỉ nhằm cảnh cáo Đài Loan và các lân bang nhân ngày đầu năm dương lịch 2017, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố "không để bất kỳ ai" tranh giành chủ quyền biển đảo và quyền tự do hàng hải của Trung Quốc.
Theo Reuters, tuyên bố của chủ tịch Trung Quốc được các cơ quan truyền thông Nhà nước loan báo vào tối qua 31/12/2016, khẳng định Bắc Kinh "theo đuổi một chính sách phát triển hoà bình và sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ cùng quyền lợi hàng hải". Ông Tập Cận Bình nói thêm một cách chung chung "không cho phép bất kỳ ai tranh đoạt quyền lợi này".
Tuy chủ tịch Trung Quốc không nói rõ nhắm vào các quốc gia nào trong khu vực nhưng Bắc Kinh tranh giành biển đảo với tất cả các nước trong vùng từ Nhật Bản ở Hoa đông cho đến hầu hết các quốc gia Đông nam Á ở Biển Đông.
Ông Tập Cận Bình cũng không nói gì đến tình hình Đài Loan, trừ lời chúc Tết, nhưng cơ quan Hoa lục đặc trách quan hệ hai bờ eo biển dự báo 2017 sẽ là năm đầy bất trắc. Theo Tân Hoa Xã, chủ tịch Hiệp hội liên lạc của Trung Quốc thẩm định tình hình trong vùng eo biển Đài Loan "sẽ rất phức tạp và nghiêm trọng trong năm 2017 vì có nhiều bất trắc và rủi ro làm cản lực".
Yếu tố Donald Trump ?
Vào ngày 07 và 08 tháng 01/2017, tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn sẽ đi Trung Mỹ và theo lịch trình bà sẽ quá cảnh tại San Francisco ngày 13 và 14/01. Trung Quốc yêu cầu Hoa Kỳ cấm tổng thống Đài Loan quá cảnh nhưng khó có thể toại nguyện.
Câu hỏi đặt ra là liệu tổng thống tân cử Donald Trump, sau cú điện đàm hồi tháng 12, sẽ gặp tổng thống Đài Loan ? Theo AFP, bị phóng viên chất vấn, ông Donald Trump tuyên bố là ông "không gặp ai trước ngày nhậm chức" 20/01/2017 vì "không thích hợp với nghi thức lễ tân". Tuy nhiên, tổng thống tân cử nói thêm một cách nước đôi : "để rồi xem !".
Tú Anh
