 | Tổng quan: | 3599861 |
Trường Sơn, VNTB, 09/12/2021
Chủ tịch Quốc hội Việt Nam ‘kết nối’ lại làm ăn
Nhân chuyến thăm, làm việc với Nghị viện Châu Âu và Vương quốc Bỉ hồi tháng 9 năm nay, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, ông Vương Đình Huệ đã gặp gỡ ông Perer Lavoy – Giám đốc cấp cao khu vực Châu Á – Thái Bình Dương của Tập đoàn ExxonMobil tại Bỉ. Tin tức cho biết, ông Vương Đình Huệ ‘kêu gọi’ Exxon và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) sớm đạt những thỏa thuận để có thể đưa dòng khí đầu tiên vào bờ vào năm 2024.
Chủ tịch Quốc hội Việt Nam xác nhận với phía đối tác rằng hiện nay, Dự thảo Quy hoạch điện VIII đã xem xét đề xuất phát triển một số dự án điện khí hóa lỏng LNG tại miền Bắc, trong đó có tại Hải Phòng. "Chúng tôi ủng hộ của ExxonMobil xây dựng nhà máy điện LNG tại thành phố cảng này" – ông Huệ nói.
Về mặt truyền thông trong nước, tin tức được phép ‘đăng tải chừng mực’, đó là chuỗi dự án khí – điện Cá Voi Xanh đã chậm gần 2 năm so với kế hoạch ban đầu. Trước thực tế này, mới đây, Bộ Công thương đã yêu cầu các đơn vị liên quan thống nhất các thông số kỹ thuật của HOA GSA (lượng bao tiêu, khả năng bao tiêu của từng nhà máy, Pmax, Pmin, Ptb, mức dao động ngày đêm, thời gian cấp khí cho nhà máy điện hạ nguồn…) đảm bảo khả thi về mặt kỹ thuật, các nhà máy điện phải tiêu thụ được, cũng như đảm bảo hiệu quả tổng thể của toàn chuỗi dự án điện – khí Cá Voi Xanh.
Bộ Công Thương đã yêu cầu PVN phối hợp với đối tác tích cực làm việc với UBND các tỉnh : Quảng Nam, Quảng Ngãi, cũng như các bộ : Tài nguyên và Môi trường, Giao thông Vận tải để giải quyết các vấn đề về thuê đất, đường ống đi qua sân bay Chu Lai, xuất condensate qua cảng Kỳ Hà.
Nằm ngoài khơi bờ biển miền Trung của Việt Nam, mỏ Cá Voi Xanh có tiềm năng trở thành dự án khí đốt lớn nhất Việt Nam, với trữ lượng ước tính là 150 tỷ m3. Theo kế hoạch ban đầu, dòng khí từ mỏ Cá Voi Xanh sẽ đi qua một đường ống dài 80 km để đưa đến cơ sở xử lý gần thành phố Đà Nẵng. Sau đó, khí đốt đã qua xử lý sẽ được cung cấp cho 4 nhà máy phát điện tại khu vực miền Trung.
Tuy nhiên tin tức từ báo chí nước ngoài thì sau mười phiên đàm phán trong nhiều năm (giữa ExxonMobil và các bộ ngành), về cơ bản các bên đã thống nhất nội dung. Tuy nhiên, một nội dung quan trọng là trượt giá tiền đồng và USD thì vẫn chưa xong.
Hiện tại thì do dự án Cá Voi Xanh chưa phê duyệt "Kế hoạch Phát triển mỏ" FDP (xác định thời điểm cấp khí), các nghiên cứu khả thi các nhà máy điện vẫn phải nằm ở chế độ chờ, ít nhất đến cuối năm 2022.
Liệu Thủ tướng Phạm Minh Chính có ‘hóa giải’ được sức ép từ Trung Quốc ?
Lâu nay trong giới quan sát chính trị ai cũng biết Bắc Kinh muốn ép Hà Nội không được hợp tác với ExxonMobil tại dự án Cá Voi Xanh, nhằm đẩy Mỹ ra khỏi Biển Đông. Nếu Cá Voi Xanh bị đình trệ, các dự án điện khí không tiến triển, Việt Nam buộc phải tiếp tục làm điện than, sẽ phải phụ thuộc vào Trung Quốc về an ninh năng lượng.
Trong bối cảnh đó, ghi nhận tại Hội nghị Biến đổi khí hậu của Liên hiệp quốc (COP26) tại Glasgow, Vương quốc Anh, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra cam kết đạt mức "phát thải ròng bằng 0" vào năm 2050 qua việc triển khai các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính mạnh mẽ, dựa trên lợi thế về năng lượng tái tạo.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam, ông Nguyễn Hồng Diên cùng đại diện lãnh đạo hơn 40 quốc gia khác cũng đã ký vào "Tuyên bố toàn cầu về việc chuyển đổi từ điện than sang năng lượng sạch". Trọng tâm của tuyên bố là chuyển dịch từ sản xuất điện than hiện hữu sang điện sạch chậm nhất là vào thập niên 2040 ; ngừng cấp phép, ngừng xây mới các dự án điện than, chấm dứt nguồn hỗ trợ mới và trực tiếp của chính phủ đối với điện than trên toàn thế giới.
Như vậy điều kiện cần để đạt mục tiêu ‘phát thải ròng bằng 0’ vào năm 2050 là phải triệt để loại bỏ toàn bộ các dự án điện than xây mới sau 2021, và từng bước đóng cửa các nhà máy điện than đang vận hành như cam kết của Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên trong "Tuyên bố toàn cầu về việc chuyển đổi từ điện than sang năng lượng sạch".
Quy hoạch điện mới sẽ ưu tiên phát triển nhiệt điện khí để củng cố phụ tải nền và tăng cường độ linh hoạt của hệ thống điện, đồng thời phát triển mạnh điện gió và điện mặt trời.
Các nguồn khí nội địa từ mỏ Lô B, Cá Voi Xanh và tương lai là Kèn Bầu, cùng với nguồn LNG nhập khẩu từ Australia, Quata, Mỹ, Nga, Canada… sẽ giúp Việt Nam chuyển đổi từ điện than sang điện khí theo xu hướng trên toàn cầu. Việc các nhà đầu tư liên tục đề xuất các dự án điện khí là tín hiệu rất tốt cho định hướng này, nhưng việc có các chính sách và thủ tục nhất quán để thúc đẩy đầu tư là điều mà các nhà đầu tư đang mong đợi để điện khí thật sự "cất cánh".
Đây cũng chính là ‘căn bệnh trầm kha’ mà Thủ tướng Phạm Minh Chính phải ‘ra được toa thuốc hữu hiệu’ để cam kết đạt mức "phát thải ròng bằng 0" vào năm 2050 của Việt Nam là sự thật.
Toa thuốc đó sẽ có những ‘vị’ gì ?
Theo giới chuyên gia về năng lượng và môi trường, Thủ tướng Phạm Minh Chính hãy lựa chọn con đường đứng vào hàng ngũ những quốc gia có trách nhiệm khí hậu, họ sẽ giúp Việt Nam tối ưu hóa nội lực và huy động được ngoại lực.
Helen Clark, VNTB, 09/12/2021
Dự án phát triển khí đốt ngoài khơi Cá Voi Xanh bị trì hoãn từ lâu của Việt Nam có thể tiến gần hơn đến việc hút dầu sau khi nhà điều hành và chủ sở hữu đa số ExxonMobil cho biết hồi tuần trước họ đang lên kế hoạch phát triển cuối cùng cho mỏ này.
Mỏ Cá Voi Xanh, nằm cách bờ biển miền Trung 80 km lặng lẽ nhưng chưa bao giờ chính thức lên kệ vào năm 2019. Ban đầu, dự kiến cung cấp khoảng 10% nhu cầu điện đang tăng cao trong nước bằng cách truyền khí đốt cho bốn nhà máy điện riêng biệt ở hai tỉnh nghèo miền Trung.
Dự báo sẽ tạo ra doanh thu lên tới 20 tỷ đô la Mỹ cho chính phủ Việt Nam. ExxonMobil đã phát hiện ra mỏ này một thập kỷ trước và nắm giữ 63,75% cổ phần trong một liên doanh với công ty quốc gia PetroVietnam. Vào tháng 1 năm 2019, ExxonMobil đã trao hợp đồng thiết kế kỹ thuật cho công ty dịch vụ mỏ dầu đa quốc gia Saipem của Ý.
"Dự án được đề xuất một giàn khoan ngoài khơi, một đường ống vận chuyển khí vào bờ, một nhà máy xử lý khí trên bờ và các đường ống cấp khí cho các nhà máy điện của bên thứ ba để tạo ra điện trong nước", ExxonMobil cho biết vào đầu năm 2019.
Vào giữa năm 2019, có tin ExxonMobil đang cố bán dự án do các vấn đề về thỏa thuận khí đốt với chính phủ Việt Nam. Đồng thời, Trung Quốc là một mối đe dọa dai dẳng.
"ExxonMobil tiếp tục tiến hành các công việc chuẩn bị [cho] mỏ Cá Voi Xanh. Chúng tôi đã hoàn thành kỹ thuật và thiết kế front-end cho dự án vào tháng 5 năm 2020 và đang ra kế hoạch phát triển cuối cùng, "người phát ngôn của ExxonMobil nói với S&P Global Platts.
Việt Nam đã gác lại kế hoạch xây dựng một loạt nhà máy hạt nhân do Nga và Nhật Bản xây dựng vào cuối năm 2016 khi than đá rẻ và việc thăm dò khí đốt ngoài khơi không bị Trung Quốc đe dọa công khai.
Nhưng căng thẳng gia tăng ở Biển Đông giữa Việt Nam và Trung Quốc đã khiến tập đoàn năng lượng của Tây Ban Nha Repsol rút khỏi hai dự án liên doanh với chính phủ Việt Nam trong 12 tháng trong năm 2018.
Tại COP26 ở Glasgow, Việt Nam đã cam kết về đưa khí thải về 0 vào năm 2050 – thậm chí Việt Nam đã cân nhắc việc ngưng sản xuất lúa gạo số lượng lớn lượng khí mê-tan do cây trồng thải ra và cam kết mới với Cam kết khí mê-tan toàn cầu – cùng và cam kết giảm LNG ban đầu – ở các nhà máy điện.
Kế hoạch Phát triển Điện lực gần đây nhất nói rõ rằng sẽ không xây dựng bất kỳ nhà máy nhiệt điện than mới nào.
Việt Nam có thể thay đổi Kế hoạch Phát triển Điện 8 nhằm giảm tỷ lệ nhiên liệu hóa thạch trong cơ cấu năng lượng của quốc gia. Chính phủ đã tổ chức một cuộc họp báo vào ngày 19 tháng 11 để giải thích về những nỗ lực mới này.
Kế hoạch Phát triển Điện 8 là điểm khởi đầu cho tất cả các dự án điện mới ; nếu không họ không thể tiếp tục phát triển các dự án dù đó không phải sự bảo đảm. Sản xuất nhiệt điện than sẽ chỉ ở mức 40GW trong lưới điện quốc gia vào năm 2030 theo dự thảo mới.
Dưới thời Rex Tillerson, người đã rời ExxonMobil để trở thành ngoại trưởng khi đó của Tổng thống Donald Trump, ExxonMobil là một trong số ít các công ty chống lại Trung Quốc và từ chối rời bỏ vị trí ở Biển Đông trong chục năm qua.
Bắc Kinh sau đó đang sử dụng chiến thuật cây gậy và củ cà rốt, nói rằng các công ty năng lượng đa quốc gia có thể bị cấm vào vùng thành luỹ mới ở Trung Quốc. Địa chất phức tạp hơn đáng kể so với Hoa Kỳ mang lại cuối cùng đã cản trở điều đó, và thậm chí bây giờ Trung Quốc đang vẫn chật vật khai thác các nguồn tài nguyên trên đất liền.
Việt Nam đã ngưng lại hầu hết việc phát triển các nguồn tài nguyên xa bờ. Tuy nhiên, bên ngoài đường chín đoạn của Trung Quốc ở Biển Đông, Việt Nam vẫn tiếp tục sản xuất dầu khí và một số hoạt động thăm dò mới như ở phía nam sát Vịnh Thái Lan.
Jadestone Energy có trụ sở tại Singapore có các dự án trên khắp Châu Á – Thái Bình Dương và thường mua các tài sản sản xuất cũ hơn, nắm giữ các tài sản năng lượng của Việt Nam, trong khi vào giữa năm 2020 hãng Eni của Ý đã phát hiện ra một lượng lớn khí tập trung tại hai lô gần Bể Sông Hồng ở phía bắc Đà Nẵng và Quảng Trị.
Hai mỏ mới là kết quả từ từ việc thăm dò ban đầu từ năm 2019.
Ngoài ra còn có Lô B thuộc sở hữu của PetroVietnam, PTTEP của Thái Lan và Mitsui của Nhật Bản, nhằm mục đích đưa khí đốt đến tổ hợp nhiệt điện khí Mon II được quy hoạch lớn ở phía tây nam. Chevron rút khỏi dự án vào năm 2015 sau khi không đạt được thỏa thuận giá với Chính phủ Việt Nam.
Theo kế hoạch vào năm 2030, điện từ nhập khẩu LNG sẽ giảm từ 41 gigawatt xuống 22,4GW, sự sụt giảm lớn và là một khó khăn đối với một quốc gia đã dành ba năm để lập kế hoạch nhập khẩu các thiết bị đầu cuối và các nhà máy điện một phần là để củng cố an ninh năng lượng trong khi cải thiện các điều khoản thương mại với Mỹ đã khiến Trump cảm động.
Chính quyền Biden đã khiến việc tài trợ dự án cho các dự án nhiên liệu hóa thạch lớn mới trở nên khó khăn hơn nhiều, một bước ngoặt đáng kể khi một số dự án nhập khẩu LNG theo kế hoạch của Việt Nam được các ngân hàng phát triển nước ngoài của Hoa Kỳ hỗ trợ.
Cung cấp tài chính và xây dựng một chuỗi các bến nhập khẩu LNG và cơ sở hạ tầng liên quan ở dọc bờ biển Việt Nam là một nhiệm vụ khó khăn với giá dầu và LNG giao ngay hiện nay. Khu cảng nhập khẩu LNG lớn ở thành phố cảng Hải Phòng chưa bị xử phạt do liên quan đến Exxon.
Một công ty khác, Tokyo Gas và Marubeni ở Quảng Ninh có quyết định đầu tư (FID) và bắt đầu xây dựng vào tháng 10. Một cảng nhập khẩu khác đã có FID vào tháng 10 này tại Quảng Trị.
Năng lượng tái tạo chiếm hơn 10% lưới điện quốc gia. Đây là một thành tựu to lớn đối với một quốc gia hơn 90 triệu dân vốn không có dấu ấn thật sự về tái tạo cách đây một thập niên. Các điều khoản thuế quan thuận lợi đã thúc đẩy đầu tư đáng kể vào cả gió và mặt trời.
Gần đây hơn, Việt Nam đã công bố các kế hoạch điện gió ngoài khơi và công ty điện lực đa quốc gia Orsed của Đan Mạch đã nhanh chóng đầu tư vào lĩnh vực này. Orsed dẫn đầu về điện gió ngoài khơi trong những năm gần đây.
Nhưng phấi mất mấy năm nữa mới lắp đặt được các tuabin khổng lồ ngoài khơi và hòa điện vào lưới điện. Trong bối cảnh này, tin ExxonMobil đã trở lại mỏ Cá voi xanh là rất quan trọng.
Vào năm 2019, ExxonMobil rời bỏ dự án vì đó là dự án phi vật chất và trong khu vực "không cốt lõi".
Sau đó, ExxonMobil tập trung vào 5 lĩnh vực chính : ở Mỹ, LNG ở Mozambique, dầu Guyan, tiền muối ngoài khơi Brazil và LNG ở Papua New Guinea. Dự án Châu Phi hiện đang bị đình trệ, cũng như việc mở rộng nhà máy ở Papua New Guinea.
Tuy nhiên, ngay cả trong năm 2019, ExxonMobil cũng khó tìm được người mua lại mỏ Cá Voi Xanh do ngại di chuyển vào khu vực Trung Quốc đã xua đuổi Repsol của Tây Ban Nha 2 lần và thậm chí còn yêu cầu đồng minh Nga từ bỏ hoạt động ở Biển Đông.
Năm 2019, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị yêu cầu người đồng cấp Nga Sergei Lavrov từ bỏ hoạt động thăm dò ngoài khơi với Việt Nam. Lavrov đã từ chối.
Từ năm 2019, Rosneft Việt Nam đã lo ngại về việc dự án Phong Lan Đỏ tại lô 06.1 nằm trong yêu sách đường chín đoạn của Trung Quốc và việc khoan dầu ở đó có thể khiến Bắc Kinh khó chịu.
Đến năm 2019, Trung Quốc đã thúc ép chấm dứt hợp đồng thăm dò ngoài khơi của Việt Nam với Rosneft Việt Nam, một liên doanh Nga-Việt sau đó đã hủy hợp đồng với giàn khoan thăm dò của Noble Corp có trụ sở tại London.
Noble đã thông báo về việc hủy bỏ trong một thông báo mà không nêu rõ tên công ty, trong khi nói rằng họ vẫn sẽ được thanh toán cho hợp đồng. Thông báo được đưa ra chỉ vài ngày trước khi Ngoại trưởng Mỹ lúc đó là Mike Pompeo tuyên bố các tuyên bố chủ quyền trên phạm vi rộng của Trung Quốc trong vùng biển tranh chấp là "bất hợp pháp".
Những điều này đã khiến khó được bán [cổ phần của] ExxonMobil, nhưng ngay cả khi không có Trung Quốc, hàm lượng CO2 cao bất thường của 30% khí đốt sẽ còn trở ngại hơn so với năm 2019, trước khi hầu hết các công ty dầu mỏ quốc tế cam kết với các mục tiêu khí hậu và cam kết cắt giảm các quá trình như thông hơi và đốt khí
Thông thường, CO2 được thông khí ở đầu giếng nhưng các công ty hiện đang cam kết đưa ra các giải pháp mới.
Thông tin từ ExxonMobil được đưa ra chỉ vài ngày sau lễ kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống của ngành Dầu khí Việt Nam vào ngày 24 tháng 11, theo trang web của công ty dầu khí nhà nước. Dầu khí Việt Nam này cũng cho biết họ đã đạt được mục tiêu sản xuất trong nước là 9,72 tấn dầu trước 39 ngày so với kế hoạch.
"Đây là một tin vui vô cùng ý nghĩa đối với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, tiếp tục viết nên trang sử vàng với sứ mệnh vẻ vang ‘khai thác dầu làm giàu cho đất nước’, ông nói.
Nhưng Việt Nam vẫn cần tìm khí đốt để đáp ứng nhu cầu điện năng ngày càng tăng. Việc đưa Cá Voi Xanh vào hoạt động vẫn còn một chặng đường dài, nhưng với cả ExxonMobil lẫn Việt Nam, có thể đây là một lựa chọn tốt hơn là để dự án từ từ chìm xuống và chết đuối ngoài khơi.
Helen Clark
Nguồn : VNTB, 09/12/2021
Exxon Mobil đầu tư nhà máy điện khí LNG hơn 5 tỷ USD tại Hải Phòng
RFA, 01/10/2020
Hải Phòng đưa nhà máy điện khí LNG với quy mô lên đến hơn 4.500MW và tổng mức đầu tư gần 5,1 tỷ USD của Tập đoàn Exxon Mobil vào Quy hoạch điện lực quốc gia và dự kiến đi vào hoạt động trong giai đoạn 2025-2030.
Nhà máy lọc dầu Exxon Mobil ở Baytown, Texas ngày 15 tháng 9 năm 2008. Reuters/Jessica Rinaldi/File Photo
Báo Nhà nước Việt Nam dẫn nội dung buổi làm việc giữa Bí thư Thành ủy Hải Phòng Lê Văn Thành với Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel J.Kritenbrink và loan tin ngày 1/10.
Dự án tổ hợp khí LNG - điện Hải Phòng chia làm 2 giai đoạn : giai đoạn 1 có công suất 2.250MW đưa vào vận hành giai đoạn 2026 - 2027 ; giai đoạn 2 có công suất 2.250MW đưa vào vận hành giai đoạn 2029 - 2030.
Tại buổi làm việc, Đại sứ Daniel J.Kritenbrink bày tỏ mong muốn lãnh đạo thành phố Hải Phòng quan tâm ủng hộ dự án tổ hợp khí LNG - điện Hải Phòng của Tập đoàn Exxon Mobil. Đồng thời ông cũng đưa ra đề nghị thành phố sớm có văn bản gửi Bộ Công Thương để hỗ trợ việc đưa dự án này vào Quy hoạch điện 7 điều chỉnh về phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam.
Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng sau đó cũng đã đồng ý chủ trương đưa dự án tổ hợp nhà máy điện khí LNG do Tập đoàn Exxon Mobil đề xuất đầu tư vào Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Theo đó, tổ hợp nhà máy có vị trí tại khu công nghiệp Tiên Lãng 1, xã Hùng Thắng, huyện Tiên Lãng với công suất 4.500MW, sử dụng công nghệ turbine khí hỗn hợp.
Tập đoàn Exxon Mobil đang có kế hoạch đầu tư phát triển chuỗi điện khí công suất 3.000MW tại Long An. Theo truyền thông trong nước, Exxon Mobil cam kết cung cấp liên tục đầy đủ LNG trực tiếp từ Hoa Kỳ và từ một số nước khác cho các dự án tổ hợp này.
Trước đó, báo nhà nước Việt Nam đưa tin Dự án điện khí Cá Voi Xanh đang trong tình trạng chậm tiến độ do nhà thầu Exxon Mobil gặp khó khăn, cắt giảm 30% chi phí đầu tư cho dự án.
**********************
Exxon Mobil gặp khó khăn trong dự án Cá Voi Xanh
RFA, 30/09/2020
Dự án điện khí Cá Voi Xanh đang trong tình trạng chậm tiến độ do nhà thầu Exxon Mobil gặp khó khăn, cắt giảm 30% chi phí đầu tư cho dự án.
Cá Voi Xanh là dự án lớn nhất, phức tạp nhất của Exxon Mobil tại Việt Nam
Báo nhà nước Việt Nam dẫn ghi nhận từ Công ty chứng khoán KB Việt Nam (KBSV), loan tin như vừa nêu ngày 30/9.
Mỏ Cá Voi Xanh nằm ở bể Sông Hồng và có thể cung cấp 9,7 tỷ mét khối khí tự nhiên mỗi năm, tương đương 22% nhu cầu tại Việt Nam năm 2030.
Chuỗi dự án khí - điện Cá Voi Xanh gồm các dự án thành phần : dự án phát triển mỏ khí Cá Voi Xanh ; các dự án nhà máy điện sử dụng khí từ mỏ khí Cá Voi Xanh (Miền Trung I, II (Quảng Nam) và Dung Quất I, II và III (Quảng Ngãi).
Công ty năng lượng Mỹ Exxon Mobil sở hữu 64% dự án Cá Voi Xanh và kỳ vọng dự án này sẽ đi vào hoạt động thương mại trong năm 2023. Khi đó, dự án sẽ cung cấp cho lưới điện Việt Nam khoảng 23-25 tỷ kWh điện, góp phần đảm bảo đủ điện cho đất nước. Tổng ngân sách nhà nước Việt Nam thu được từ chuỗi dự án trong giai đoạn 2023-2044 theo tính toán sơ bộ sẽ đạt khoảng 15-18 tỷ USD.
Vẫn tin liên quan, hai nhà đầu tư chính của siêu dự án điện khí Lô B là Mitsui Oil Exploration (MOECO) của Nhật Bản và PTổng thống Exploration and Production (PTTEP) của Thái Lan đưa ra thông tin cho biết mỏ khí Lô B lớn thứ 2 cả nước Việt Nam, nằm ở bể Malay - Thổ Chu, có thể đi vào hoạt động thương mại chậm 1 năm so với kế hoạch đưa ra trước đó, tức hoạt động sớm nhất vào tháng 9/2024, thay vì vào cuối năm 2023.
Tuy nhiên, KBSV lại cho rằng dự án có thể trễ đến 2 năm, tức đến năm 2025 mới đưa vào hoạt động.
Theo KBSV, việc chậm trễ trong phê duyệt đầu tư dự án nhà máy điện Ô Môn III (người mua chính của mỏ khí Lô B), đã khiến cho quá trình phát triển của mỏ khí bị chậm.
Lô B là mỏ khí được kỳ vọng sẽ cung cấp khoảng 7 tỷ m3 khí tự nhiên mỗi năm, tương đương 15% nhu cầu khí của Việt Nam năm 2030.
Có thể có khả năng hãng dầu mỏ khổng lồ của Hoa Kỳ thoái vốn khỏi dự án Cá Voi Xanh trị giá 10 tỷ đô la ở Biển Đông.
Khu vực Bãi Tư Chính (Vanguard Bank) khoanh tròn màu đỏ. Hình : Wikimedia Commons
Có tin đồn rằng tập đoàn dầu khí khổng lồ ExxonMobil của Mỹ đã sẵn sàng rút khỏi dự án Cá Voi Xanh trị giá 10 tỷ đô la bao gồm mỏ khí đốt lớn nhất Việt Nam ở Biển Đông.
Blogger Huy Đức tuyên bố rằng ExxonMobil đã thông báo cho chính phủ Việt Nam vào ngày 28 tháng 8 rằng họ có kế hoạch bán 64% cổ phần của mình trong dự án Cá Voi Xanh dự kiến sẽ bắt đầu khai thác vào năm 2023.
Trước đó, nhà phân tích thị trường dầu mỏ Tim Daiss đã viết rằng các chuyên gia năng lượng Việt Nam có cùng ý kiến rằng Bắc Kinh rất có thể chuẩn bị thách thức hoặc ít nhất là gây áp lực lên dự án Cá Voi Xanh với bài báo có tiêu đề "Bắc Kinh sẽ đá ExxonMobil ra khỏi Biển Đông ?".
ExxonMobil chưa bình luận công khai về tn đồn này. Nhưng nếu ExxonMobil thực sự đang tìm cách thoái vốn và bỏ chạy khỏi dự án Cá Voi Xanh, câu hỏi sẽ được đặt ra là đó là quyết định thương mại hay được do áp lực của Trung Quốc.
Nhưng việc công ty Mỹ rời bỏ đi có thể sẽ đánh dấu hợp đồng thứ tư bị một công ty nước ngoài huỷ bỏ sau bao nhiêu năm thăm dò do Hà Nội nhượng bộ trong tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.
Trung Quốc đã gây áp lực buộc Việt Nam ngừng khai thác dầu khí hợp tác với các công ty nước ngoài trong các khu vực hàng hải đang tranh chấp. Căng thẳng gia tăng trong những tuần gần đây khi các tàu Trung Quốc và Việt Nam đối đầu tại Bãi Tư Chính.
Liên doanh Việt-Nga Rosneft cũng hiện đang thăm dò dầu khí trong khu vực.
Trong năm 2017 và 2018, Hà Nội đã hủy bỏ các dự án thăm dò dầu khí với các công ty nước ngoài, bao gồm cả với Repsol của Tây Ban Nha vì áp lực của Bắc Kinh và các mối đe dọa quân sự ở quần đảo Trường Sa.
Các nhà phân tích cho biết, việc triển khai lực lượng dân binh hàng hải và tàu vũ trang vào vùng biển mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền chỉ là một cách để Bắc Kinh cố gây áp lực và dồn Hà Nội vào chân tường.
Trong Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông đang được đàm phán với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Bắc Kinh muốn các thành viên ASEAN đồng ý với điều khoản hoạt động kinh tế trong khu vực hàng hải sẽ không được tiến hành hợp tác với các công ty từ các quốc gia ngoài khu vực.
Như vậy, nếu ASEAN đồng ý với bộ quy tắc ứng xử này thì các công ty Việt Nam sẽ không thể hợp tác được với các công ty Nga hay Mỹ để khai thác dầu khí trên biển. Có ý kiến cho rằng là chủ tịch luân phiên ASEAN vào năm tới Việt nam có có thể có ý định loại bỏ điều khoản này ra khỏi bộ quy tắc ứng xử.
Rex Tillerson, cựu giám đốc điều hành của ExxonMobil, từng giữ chức Ngoại trưởng Hoa Kỳ trong khoảng thời gian từ tháng 2 năm 2017 đến tháng 3 năm 2018. Tuy nhiên, nếu ExxonMobil có kế hoạch rút lui khỏi mỏ Cá Voi Xanh vì áp áp lực của Trung Quốc, các quan chức chính phủ Hoa Kỳ không thừa nhận họ biết gì về việc này.
Vào ngày 22 tháng 8, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Morgan Ortagus tuyên bố công khai rằng các công ty của Hoa Kỳ là những người tiên phong thế giới trong việc thăm dò và khai thác dầu khí, bao gồm cả ngoài khơi và ở Biển Đông. Do đó, Hoa Kỳ phản đối mạnh mẽ bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm đe dọa hoặc ép buộc các nước đối tác từ chối hợp tác với các công ty không phải công ty Trung Quốc, hoặc nói cách khác là quấy rối các hoạt động hợp tác của họ.
Khi tin đồn lan nhanh dữ dội, một lời giải thích ít giật gân hơn áp lực của Trung Quốc là ExxonMobil đang suy nghĩ lại về khả năng thương mại của dự án tại thời điểm họ đang cắt giảm chi phí và xử lý tài sản trên toàn thế giới.
ExxonMobil gần đây đã tuyên bố rằng họ đang thoái vốn một số tài sản trị giá 15 tỷ đô la. Tuần trước, Reuters đã đưa tin họ muốn thu lại 4 tỷ đô la bằng cách thoái vốn khỏi các dự án ở Na Uy. Vào giữa tháng 8, có thông tin ExxonMobil cũng sẽ bán cổ phần trong các dự án Biển Bắc ở Anh.
Có thể có những lý do thương mại chính đáng để ExxonMobil rời khỏi dự án Cá Voi Xanh. Một số nhà phân tích cho rằng trữ lượng khí đốt của mỏ khí đặc biệt nhiều carbon dioxide, hạn chế việc sử dụng nhiên liệu chiết xuất của công ty và không thân thiện với môi trường.
Vấn đề tài chính của đối tác trong nước – Tập đoàn Dầu khí (PVN) – cũng có thể là một yếu tố khiến họ phải rút đi. PViệt Nam cạn kiệt tài chính rất khó có thể mua cổ phần cảu ExxonMobil trong liên doanh nếu họ thoái vốn.
Ngoài ra còn có khả năng ExxonMobil không có kế hoạch thoái vốn, mà là gây áp lực cho chính phủ Việt Nam thực hiện và thay đổi chính sách cũng như thúc đẩy phê duyệt các phần trọng yếu của dự án.
Tình trạng dự án sẽ trở nên rõ ràng hơn khi Nguyễn Phú Trọng tới Washington vào cuối năm nay, rất có thể là vào tháng Mười. Đã có những gợi ý rằng các quan chức cấp cao của PViệt Nam và Tổng công ty sản xuất thăm dò dầu khí sẽ đi cùng với ông Trọng đi Mỹ.
Ngày 10 tháng 9 Bill Hayton, thuộc Chương trình châu Á-Thái Bình Dương của Chatham House London tuyên bố "Điều này nghe có vẻ giống như vấn đề thương mại (của ExxonMobil) để bán tài sản hoặc từ văn phòng khu vực (có giá tốt hơn cho khí đốt) - chứ không phải do áp lực chính trị của Bắc Kinh."
Tuy nhiên, không thể bác bỏ hoàn toàn âm mưu địa chính trị.
Carlyle Thayer, chuyên gia về Việt Nam và giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales ở Úc, đã dự đoán vào ngày 17 tháng 8 rằng nếu Bắc Kinh không nghĩ rằng tiến trình quấy rối việc thăm dò dầu hoả của Việt Nam với Rosneft gần Bãi Tư Chính có hiệu quả thì có thể họ sẽ khiêu khích nơi khác liền kề với đường chín vạch như mỏ Cá Voi Xanh của ExxonMobil.
Hồi tháng trước ông Thayer cho hay Trung Quốc sẽ không chuyển sang leo thang căng thẳng mạnh đến mức gây áp lực liên tục lên Hà Nội, Manila và Kuala Lumpur để chứng minh rằng có rất ít ba quốc gia này không thể làm để chống lại Trung Quốc được. "Trung Quốc tìm cách chứng minh rằng không có quốc gia nào có thể dựa vào Hoa Kỳ hoặc cộng đồng quốc tế giúp đỡ họ," ông Thayer tuyên bố.
Bennett Murray, Chánh văn phòng của Deutsche Presse-Agentur Hà Nội, đã viết vào tháng 8 rằng Việt Nam "liên kết ngành công nghiệp dầu khí với chính trị quyền lực lớn có thể là cơ hội tốt nhất để bám vào việc khoan thăm dò một số mỏ khí trong đường chín đoạn.
Ông đặc biệt lưu ý tầm quan trọng của Hà Nội trong việc duy trì sự quan tâm của ExxonMobil ở mỏ Cá Voi Xanh, mà ông lưu ý là "bị kẹp ngoài khơi Đà Nẵng, giữa ranh giới thềm lục địa và đường chín đoạn."
Nếu thực sự ExxonMobil đang tìm cách thoái vốn và chạy khỏi dự án trị giá hàng tỷ đô la - ngay cả vì lý do tài chính, không phải địa chính trị - thì việc đó sẽ thể diện cho một cú đấm vào mối quan hệ Mỹ-Việt tại thời điểm quan trọng về chiến lược địa lý này. Bây giờ hơn bao giờ hết, Hà Nội đang tìm kiếm các cam kết của Washington rằng họ sẽ đứng về phía Việt Nam trong bất kỳ cuộc đối đầu vũ trang nào với Trung Quốc trên vùng biển tranh chấp.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cùng người đồng cấp Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Phủ Chủ tịch tại Hà Nội vào ngày 27 tháng 2 năm 2019. Ảnh : AFP thông qua Thông tấn xã Việt Nam
Washington, tuy nhiên, đang phát đi tín hiệu hỗn hợp. Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đã phát triển mạnh mẽ hơn nữa dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump, mối quan hệ sâu sắc được Tổng Thống tiền nhiệm Barack Obama xây dựng. Trump đã hai lần đến thăm Việt Nam và hiếm khi nói bất cứ điều gì quan trọng về quốc gia vi phạm nhân quyền tồi tệ nhất Đông Nam Á.
Nhưng Trump vẫn tỏ ra khó chịu vì thặng dư thương mại Việt Nam với Mỹ, khi có tin Hà Nội đang cho phép hàng hóa Trung Quốc được dán nhãn lại và tái xuất dưới dạng hàng hóa do Việt Nam sản xuất. Đáp lại, ông Trump đã đề cập đến quốc gia này vào tháng 6 như là một kẻ lạm dụng tồi tệ nhất trong một cuộc phỏng vấn báo chí.
Tập ảnh công nhân Tập đoàn Dầu khí Việt Nam khoan dầu trong một tập tin ảnh. Ảnh : Facebook
Tuy nhiên, chính phủ Trump đã phản ứng kiên quyết với các động thái gần đây của Trung Quốc gần Bãi Tư Chính, với phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ortagus chỉ trích Trung Quốc thực hiện một loạt các bước gây hấn để can thiệp vào các hoạt động kinh tế lâu nay của Việt Nam .
Sự tham gia của Nga tại Bãi Tư Chính đã làm phức tạp thêm tình hình. Sự đe dọa của Trung Quốc gần nơi này nhằm gây sức ép buộc Việt Nam hủy bỏ thăm dò dầu khí chung với Rosneft.
Chính phủ Nga sở hữu 50% cổ phần Rosneft, hai cổ đông lớn thứ hai và thứ ba là BP và Qatari QH Oil. Công ty Gazprom của Nga và Zarubezhneft hoàn toàn thuộc sở hữu nhà nước cũng tham gia vào các dự án dầu khí với Việt Nam tại khu vực Biển Đông.
Có tin đồn rằng ExxonMobil có thể tìm cách bán cổ phần của họ trong dự án Cá Voi Xanh cho Rosneft.
Tổng thống Nga Vladimir Putin không cho ý kiến về các tranh chấp ở Biển Đông, nhưng điều này có thể thay đổi khi lợi ích năng lượng của Moscow cũng chịu áp lực của Bắc Kinh trong khu vực này.
Ông Murray cho rằng " Ở khu vực Repsol, một công ty tư nhân của một cường quốc nhỏ là Tây Ban Nha không liên quan gì đến địa chính trị của họ, Nga có thể sẽ đóng vai cường quốc chính trị cổ lỗ để bảo vệ dòng tiền cho nhà nước Nga." . Mặc dù Nga có thể không chính thức đứng về phía Việt Nam trong tranh chấp, nhưng các công ty của họ là những công ty duy nhất hiện đang khai thác dầu khí tại quốc gia này bên trong đường chín đoạn".
Ông Thayer nói rằng khi các bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị vàSergei Lavrov của Nga đã gặp nhau tại Bangkok trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh khu vực vào tháng 8, Vương Nghị đã yêu cầu Rosneft ngừng các hoạt động với Việt Nam tại Bãi Tư Chính, một yêu cầu mà Lavrov đã từ chối về mặt ngoại giao.
David Hutt
Nguyên tác : Chinese pressure may drive ExxonMobil from Vietnam, AsiaTimes, 13/09/2019
Phương Thảo dịch
Nguồn : VNTB, 15/09/2019
ExxonMobil là cái tên duy nhất dám đến Việt Nam để bàn bạc kế hoạch khai thác dầu khí, sau hai cái tên cho tới giờ chưa thấy quay trở lại - một là Repsol của Tây Ban Nha và cái tên kia là Tập đoàn Dầu khí Rosneft của Nga.
Ngày 11/12/2018, Tập đoàn Dầu khí Mỹ ExxonMobil đã đến làm việc với Lọc dầu Bình Sơn
Ngày 11/12/2018, Tập đoàn Dầu khí Mỹ ExxonMobil đã đến làm việc với Lọc dầu Bình Sơn trước thềm triển khai hợp đồng FEED (tư vấn lập thiết kế tổng thể) trong dự án Cá Voi Xanh. Động thái này cho thấy khác với Repsol và Rosneft, ExxonMobil không mấy e ngại những đe dọa của Trung Quốc.
ExxonMobil từng thăm dò và hợp tác với Việt Nam để khai thác mỏ khí đốt Cá Voi Xanh ngoài khơi Quảng Nam, Quảng Ngãi. Mỏ này có trữ lượng đến 150 tỷ mét khối.
Vào tháng Giêng năm 2017, ExxonMobil đã trở thành nhà khai thác khí đốt lớn nhất của Việt Nam sau khi ký kết một hợp đồng trị giá 10 tỷ đô la để khai thác dầu khí trên biển Đông với PetroVietnam.
Vài tháng trước Hội nghị APEC 2017, ExxonMobil còn được Hà Nội bật đèn xanh cho việc thông báo chính thức khởi động dự án đầu tư khai thác khí đốt tại mỏ Cá Voi Xanh. Khi đó, báo chí nhà nước đã hoan hỉ như thể "sống lại" sau vụ Bãi Tư Chính tháng Bảy năm 2017 - khi Repsol, một công ty Tây Ban Nha liên doanh với PetroVietnam để khai thác dầu khí tại khu vực này, đã bị vài trăm tàu Trung Quốc bao vây và gây sức ép đến nỗi cuối cùng Repsol phải lặng lẽ rút lui khỏi Bãi Tư Chính, trong lúc toàn thể Bộ Chính trị lẫn Bộ Quốc phòng Việt Nam ngậm tăm lẫn ngậm đắng nuốt cay vì "có tiền trong túi mà không lấy được".
Kể từ khi Trung Quốc tuyên bố "đường Lưỡi Bò" 9 đoạn chiếm tới 90% diện tích Biển Đông, nhiều hãng dầu khí khác của Mỹ đã bỏ cuộc trước áp lực từ Trung Quốc. Nhưng ExxonMobil vẫn tiếp tục thăm dò và tập đoàn này đã phát hiện mỏ khí đốt lớn nhất của Việt Nam từ trước đến nay, nằm cách đất liền khoảng 100km.
Điều được giới chóp bu Việt Nam xem là ‘lợi thế lớn’ là mỏ Cá Voi Xanh hoàn toàn nằm ngoài bản vẽ "đường lưỡi bò" của Trung Quốc, do đó giới chóp bu Việt Nam không phải quá lo sợ về phản ứng của Bắc Kinh nếu PetroVietnam liên doanh với Mỹ để khai thác khí đốt tại đây.
Trong bối cảnh ngân sách Việt Nam đang nhanh chóng cạn kiệt và đặc biệt đang quá thiếu ngoại tệ để trang trải nợ quốc tế – lên tới 10 - 12 tỷ USD/năm – và để phục vụ cho nhu cầu nhập khẩu hàng hóa từ các nước, đồng thời phải bảo đảm dự trữ ngoại hối, 20 tỷ USD dự kiến khai thác được từ Cá Voi Xanh - được xem là dự án dầu khí lớn nhất của Việt Nam - là con số rất đáng để giới lãnh đạo Việt Nam tỏ một chút can đảm trước "đồng chí tốt" Trung Quốc.
Nhưng vào ngày 7/11/2017 - trùng với thời gian Tổng thống Trump dự Hội nghị thượng đỉnh kinh tế APEC Đà Nẵng mà được báo chí đảng tung hô "thành công tốt đẹp" và "Việt Nam là nước hưởng lợi kinh tế lớn nhất trong APEC", ExxonMobil đã mang lại nỗi thất vọng lớn lao cho giới chóp bu Việt Nam : Chủ tịch Liam Mallon của Công ty Phát triển ExxonMobil đã tuyên bố sẽ hoãn dự án hợp tác với Việt Nam trên biển Đông tới năm 2019, với lời giải thích rất cô đọng : "chúng tôi cần phải đạt được một số thỏa thuận cụ thể" trước khi triển khai đầu tư chính thức.
Khi đó, một số đánh giá đã giả thiết về nguyên nhân chủ yếu và có thể là duy nhất của việc phải hoãn dự án có thể là Trung Quốc gây sức ép mà đã khiến Việt Nam có thể phải điều đình để ExxonMobil tạm ngừng khai thác mỏ Cá Voi Xanh.
Đến tháng Ba năm 2018 khi xảy ra vụ Repsol phải lần thứ hai liên tiếp rút khỏi mỏ Cá Rồng Đỏ, giả thiết đã biến thành thực tế được xác nghiệm một cách sống sượng : vẫn là "đối tác chiến lược toàn diện lớn nhất của Việt Nam" là Trung Quốc đã nhảy bổ vào nhà của giới chóp bu Việt Nam để đòi không được hợp tác với Mỹ mà phải hợp tác với Trung Quốc để khai thác dầu khí.
Vào tháng Tư năm 2018, lần đầu tiên ExxonMobil đã lên tiếng liên quan đến mỏ Cá Voi Xanh. Tuy không xác nhận về một sức ép của Trung Quốc đối với mỏ dầu khí dồi dào trữ lượng này, ExxonMobil vẫn khẳng định kế hoạch và lộ trình sắp tới - một biểu hiện cho thấy tập đoàn này không mấy lo ngại cho dù Bắc Kinh sẽ làm những động tác nhằm bắt buộc ExxonMobil phải rút khỏi mỏ Cá Voi Xanh như đã khiến Repsol phải rút khỏi mỏ Cá Rồng Đỏ.
Trước đó, tập đoàn Mỹ này từng khẳng định rằng dự án này "không nằm ở vùng có tranh chấp", và rằng "chủ quyền là vấn đề chỉ các chính phủ mới có thể quyết định".
Rất có thể, sự tự tin của ExxonMobil khi lên tiếng về mỏ Cá Voi Xanh phát xuất tự sự hiện diện của hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson của Mỹ cập cảng Đà Nẵng vào đầu tháng Ba năm 2018, nằm trong chiến lược tăng cường sự hiện diện của Mỹ tại Biển Đông và sẵn sàng đối đầu với hải quân Trung Quốc, và sau đó là sự có mặt của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis ở Việt Nam vào tháng 10 năm 2018.
Ngày 11/10/2018, cùng lúc với thông tin chính thức về chuyến thăm Việt Nam bất ngờ vào trung tuần tháng Mười năm 2018 của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis, John Bolton - Cố vấn An ninh Mỹ - đã tuyên bố "Mỹ sẽ hợp tác khai thác dầu khí ở Biển Đông dù có Trung Quốc hay không".
Giờ thì đã rõ, sau chuyến công du Việt Nam của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis đã xuất hiện tin tức về ‘Mỹ cùng hợp tác khai thác dầu khí với Việt Nam ở Biển Đông’ và cái tên Tập đoàn ExxonMobil của Mỹ lại hiện ra một cách ấn tượng. Trong hoàn cảnh túng quẫn ngoại tệ, giới chóp bu Việt Nam rốt cuộc cũng đành đánh liều đặt cửa cho canh bạc ‘cùng khai thác dầu khí với Mỹ’.
Thường Sơn
Nguồn : VNTB, 21/12/2018
Hiện tượng lạ lùng là không phải "đối tác chiến lược" Repsol mà đã hai lần liên tiếp trong 9 tháng qua phải nín lặng rút khỏi mỏ dầu khí Cá Rồng Đỏ ở Đông Nam Việt Nam, mà lại là "đối tác chiến lược" ExxonMobil dám lên tiếng thách thức sự đe dọa của Trung Quốc.
ExxonMobil đang hợp tác thăm dò dầu khí với Việt Nam tại mỏ "Cá Voi Xanh" cách bờ biển miền Trung khoảng 80km. Ảnh : VnPlus
Mới đây khi trả lời VOA Việt Ngữ, bà Julie King, đại diện truyền thông của ExxonMobil cho biết rằng công ty này "đang thực thi các thỏa thuận thương mại quan trọng" với các đối tác và với chính phủ Việt Nam.
"Các thỏa thuận này sẽ cho phép chúng tôi tiếp tục có các bước tiến tích cực nhằm đưa dự án tiến về phía trước, trong đó đạt tiến bộ về giai đoạn thiết kế cơ sở và tổng thể trong năm 2018", bà King cho biết.
"Giai đoạn thiết kế cơ sở và tổng thể sẽ cho thấy thời hạn rõ ràng hơn về quyết định đầu tư cuối cùng".
Tập đoàn Mỹ này từng khẳng định rằng dự án này "không nằm ở vùng có tranh chấp", và rằng "chủ quyền là vấn đề chỉ các chính phủ mới có thể quyết định".
Đây là lần đầu tiên ExxonMobil lên tiếng liên quan đến mỏ Cá Voi Xanh. Tuy không xác nhận về một sức ép của Trung Quốc đối với mỏ dầu khí dồi dào trữ lượng này, ExxonMobil vẫn khẳng định kế hoạch và lộ trình sắp tới - một biểu hiện cho thấy tập đoàn này không mấy lo ngại cho dù Bắc Kinh sẽ làm những động tác nhằm bặt buộc ExxonMobil phải rút khỏi mỏ Cá voi Xanh như đã khiến Repsol phải rút khỏi mỏ Cá Rồng Đỏ.
Cá Voi Xanh là dự án dầu khí lớn nhất của Việt Nam mà dự kiến khai thác khí ở mỏ này sẽ đóng góp gần 20 tỷ đô la vào ngân sách Việt Nam. Vào tháng Giêng năm 2017, Tập đoàn dầu khí ExxonMobil của Mỹ đã trở thành nhà khai thác khí đốt lớn nhất của Việt Nam sau khi ký kết một hợp đồng trị giá 10 tỷ đô la để khai thác dầu khí trên Biển Đông với PetroVietnam.
Thế nhưng sau khi nhận được giấy phép khai thác, đã có một sự cố xảy ra : ngày 7/11/2017, ExxonMobil đã mang lại nỗi thất vọng lớn lao cho giới chóp bu Việt Nam khi Chủ tịch Liam Mallon của Công ty Phát triển ExxonMobil đã tuyên bố sẽ hoãn dự án hợp tác với Việt Nam trên Biển Đông tới năm 2019.
Khi đó, một số đánh giá đã giả thiết về nguyên nhân chủ yếu và có thể là duy nhất của việc phải hoãn dự án có thể là Trung Quốc gây sức ép mà đã khiến Việt Nam có thể phải điều đình để ExxonMobil tạm ngừng khai thác mỏ Cá Voi Xanh.
Nhưng đến tháng Ba năm 2018 khi xảy ra vụ Repsol phải lần thứ hai liên tiếp rút khỏi mỏ Cá Rồng Đỏ, giả thiết đã biến thành thực tế được xác nghiệm một cách sống sượng : vẫn là "đối tác chiến lược toàn diện lớn nhất của Việt Nam" là Trung Quốc đã nhảy bổ vào nhà của giới chóp bu Việt Nam để đòi không được hợp tác với Mỹ mà phải hợp tác với Trung Quốc để khai thác dầu khí.
Chắc chắn là để đưa ra yêu sách trên, các chuyên gia phân tích tâm lý chính trị ở Bắc Kinh đã nắm rất rõ tinh thần "văn dốt võ nhát" và "chưa đánh đã chạy" của một số quan chức cao cấp Việt Nam.
Một thực trạng trần trụi là mỏ khí đốt Cá Rồng Đỏ ở lô 136/03 thuộc Bãi Tư Chính và mỏ Cá Voi Xanh ở ngoài khơi Quảng Nam, Quảng Ngãi là vài tiềm năng cuối cùng có thể cứu vãn ngân sách Việt Nam đang cạn kiệt. Nếu Repsol và ExxonMobil khai thác thành công thì ngân sách cùng chế độ Việt Nam sẽ được chia phần không ít.
Cần nhắc lại, Repsol là một công ty Tây Ban Nha liên doanh với Tập đoàn PetroVietnam ở mỏ Cá Rồng Đỏ. Tây Ban Nha lại là một trong số một tá đối tác chiến lược của Việt Nam.
Còn ExxonMobil là một tập đoàn dầu khí khổng lồ của Mỹ. Nhưng Mỹ không hề là đối tác chiến lược của Việt Nam.
Rất có thể, sự tự tin của ExxonMobil khi lên tiếng về mỏ Cá Voi Xanh phát xuát tự sự hiện diện của hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson của Mỹ cập cảng Đà Nẵng vào đầu tháng Ba năm 2018, nằm trong chiến lược tăng cường sự hiện diện của Mỹ tại Biển Đông và sẵn sàng đối đầu với hải quân Trung Quốc.
Do vậy, tương lai của mỏ Cá Voi Xanh có lẽ không đến nỗi ảm đạm và trở thành "nhục quốc thể" như biến cố hai lần xảy ra tại mỏ Cá Rồng Đỏ. Nhưng cũng bởi tương lai đó, nơi đây chắc chắn sẽ trở thành điểm nóng trong một trận chiến dầu khí mà Trung Quốc gây ra với Việt Nam và Mỹ. Gầy đây, nhiều tàu cá của ngư dân Việt Nam đã bị tàu Trung Quốc đâm chìm.
Còn Trung Quốc lại là đối tác chiến lược được giới chóp bu Việt Nam luôn đánh giá là quan trọng nhất và đặt ở trên đầu. Nhưng thật trớ trêu, từ vụ giàn khoan Hải Dương 981 đến hai lần gây sức ép vào khu vực Bãi Tư Chính vào hai năm 2017 và 2018 đều có bàn tay thọc sâu của "bạn vàng" - một cái tát nảy lửa vào mặt những kẻ còn mơ mộng vào "tình bạn đời đời thủy chung" và sự dựa dẫm về lợi ích kinh tế đối với "Thiên triều".
Thiền Lâm
Nguồn : CaliToday, 11/04/2018
*******************
ExxonMobil lên tiếng về hợp tác thăm dò dầu khí với Việt Nam (VOA, 09/04/2018)
Tập đoàn ExxonMobil mới lên tiếng xác nhận đang "tiến hành các thỏa thuận thương mại" với chính phủ Việt Nam, sau khi xuất hiện đồn đoán rằng dự án "Cá Voi Xanh" mà đôi bên đang hợp tác có thể "chịu chung số phận" với mỏ "Cá Rồng Đỏ" của công ty Tây Ban Nha vì áp lực từ Bắc Kinh.
ExxonMobil đang hợp tác thăm dò dầu khí với Việt Nam tại mỏ "Cá Voi Xanh" cách bờ biển miền Trung khoảng 80km.
Trả lời VOA Việt Ngữ, bà Julie King, đại diện truyền thông của ExxonMobil cho biết rằng công ty này "đang thực thi các thỏa thuận thương mại quan trọng" với các đối tác và với chính phủ Việt Nam.
"Các thỏa thuận này sẽ cho phép chúng tôi tiếp tục có các bước tiến tích cực nhằm đưa dự án tiến về phía trước, trong đó đạt tiến bộ về giai đoạn thiết kế cơ sở và tổng thể trong năm 2018", bà King cho biết.
"Giai đoạn thiết kế cơ sở và tổng thể sẽ cho thấy thời hạn rõ ràng hơn về quyết định đầu tư cuối cùng".
Theo ExxonMobil, hãng này và phía Việt Nam đang thăm dò mỏ "Cá Voi Xanh" "nằm cách bờ biển miền Trung Việt Nam khoảng 80 km" mà tập đoàn Mỹ cho rằng có khả năng "thúc đẩy tăng trưởng kinh tế" của Việt Nam.
Giáo sư Carl Thayer mới đưa ra nhận định cho rằng việc ExxonMobil là công ty Mỹ, từng do cựu Ngoại trưởng Rex Tillerson lãnh đạo, khiến Hoa Kỳ "có quyền lợi trực tiếp" nên Trung Quốc khó có thể gây tác động như vụ công ty Repsol của Tây Ban Nha phải ngưng hợp tác với Việt Nam ở mỏ "Cá Rồng Đỏ" ở Trường Sa.
Tin cho hay, Việt Nam phải ngừng dự án "Cá Rồng Đỏ" với Repsol vì áp lực từ Trung Quốc.
Bà King không trả lời một câu hỏi của VOA tiếng Việt về việc liệu ExxonMobil có lo ngại chuyện Bắc Kinh có thể gây áp lực lên Việt Nam và dự án "Cá Voi Xanh hay không".
Nhưng tập đoàn Mỹ từng khẳng định rằng dự án này "không nằm ở vùng có tranh chấp", và rằng "chủ quyền là vấn đề chỉ các chính phủ mới có thể quyết định".
Mới đây, trong lần tuyên bố hiếm hoi, tập đoàn dầu khí Việt Nam, PetroVietnam, nói rằng tình hình căng thẳng ở Biển Đông "sẽ ảnh hưởng đến hoạt động khai thác dầu khí".
Ngoài nguyên nhân do giá dầu thô tiếp tục diễn biến khó lường, tập đoàn nhà nước hiện hợp tác với ExxonMobil nói rằng "tình hình Biển Đông dự báo tiếp tục có những diễn biến phức tạp sẽ ảnh hưởng đến hoạt động tìm kiếm thăm dò dầu khí cũng như ảnh hưởng đến việc kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư tìm kiếm thăm dò dầu khí ở các lô còn mở của Tập đoàn".
Viễn Đông
Nguồn : VOA, 09/04/2018
Trong hội nghị thượng đỉnh APEC tuần trước tại Đà Nẵng, Việt Nam, báo chí rất chờ đợi bài diễn văn của tổng thống Mỹ Donald Trump và quan điểm của ông về một "Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và rộng mở", trong bối cảnh nhiều nhà lãnh đạo tham gia diễn đàn hy vọng Hoa Kỳ tiếp tục quan tâm đến khu vực.
Chủ tịch ExxonMobil, ông Robert Franklin (G) trong ngày cuối của cuộc hội thảo các nhà lãnh đạo doanh nghiệp APEC ở Đà Nẵng, Việt Nam ngày 10/11/2017. Reuters/Anthony Wallace/Pool
Theo nhà phân tích Gary Sand trên The Diplomat, tuy Donald Trump có thái độ chừng mực, không tung ra những tin Twitter gây bối rối, nhưng chính sách "Nước Mỹ trước hết" của ông cũng khiến cho các nước lo ngại.
Ngoài thương mại, các nhà lãnh đạo Việt Nam còn tìm kiếm sự hỗ trợ của Hoa Kỳ trên Biển Đông. Trong những tháng trước khi diễn ra thượng đỉnh APEC, tập đoàn năng lượng Mỹ ExxonMobil đã khuyến khích Hà Nội loan báo chính thức khởi động dự án mỏ khí đốt Cá Voi Xanh trị giá 10 tỉ đô la trong hội nghị này.
Mỏ Cá Voi Xanh (Blue Whale) có trữ lượng ước tính 150 tỉ mét khối, sẽ đóng góp vào ngân sách Việt Nam gần 20 tỉ đô la. Nằm trong dự án này còn có một đường ống dẫn khí đốt từ ngoài khơi cung cấp cho bốn tổ máy điện sẽ được xây dựng tại tỉnh Quảng Nam, và tổ máy đầu tiên dự kiến đi vào hoạt động từ năm 2023.
Khu vực mỏ Cá Voi Xanh nằm tại lô 118, nằm trọn trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) 200 hải lý của Việt Nam. Tuy nhiên với đường lưỡi bò tự vẽ, và đã bị Tòa án Trọng tài Thường trực phán quyết là vô căn cứ, Bắc Kinh cũng yêu sách khu vực này. Đường 9 đoạn của Trung Quốc cách bờ biển miền Trung Việt Nam có 50 hải lý, trùm lên một phần ba phía đông của lô 118.
Tập đoàn Exxon dự định khoan thăm dò cách đường lưỡi bò 10 hải lý, khoảng 88 km tính từ bờ biển Việt Nam. Cho dù địa điểm khoan không nằm trong đường lưỡi bò, nhưng lại trong cùng lưu vực mà Trung Quốc đã khai thác năm 2014 với giàn khoan nước sâu Hải Dương Thạch Du 981 (HY981). Vào lúc đó, việc kéo giàn khoan đến vùng biển Hoàng Sa đã gây ra một loạt các đợt biểu tình phản đối và bạo động tại Việt Nam.
Tuy nhiên việc khởi động mỏ Cá Voi Xanh, dự tính thông báo vào tuần trước, đã không mấy tiến triển. Phát biểu trong diễn đàn APEC hôm 7/11, giám đốc ExxonMobil Development Company là Liam Mallon nói "có những thỏa thuận đặc biệt mà chúng tôi cần phải bàn bạc",và hoãn lại quyết định đầu tư đến năm 2019.
Hà Nội có lẽ muốn một APEC yên lành vào cuối năm, thay vì chọc giận Bắc Kinh. Hồi tháng Bảy, Trung Quốc đe dọa tấn công các căn cứ quân sự của Việt Nam tại Trường Sa, nếu không ngưng thăm dò khí đốt trong khu vực. Vào thời điểm đó, Bắc Kinh tức tối khi lô 136-3 ở bãi Tư Chính, được một liên doanh giữa Việt Nam với công ty Repsol của Tây Ban Nha và Mubadala Development Co. của Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống Nhất chuẩn bị khoan thăm dò.
Tuy Repsol đã chi ra ít nhất 27 triệu đô la (một ước tính khác cho rằng đến 300 triệu đô la), Hà Nội đành phải cho ngưng khoan. Việc Bắc Kinh đe dọa được biết đến khi thượng tướng Phạm Trường Long (Fan Changlong), phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc bỏ về nước, không dự một cuộc họp ở Hà Nội chỉ vài ngày trước thời điểm khoan 21/6. Phạm Trường Long còn hủy bỏ hoạt động "giao lưu quốc phòng Việt-Trung".
Theo chuyên gia Bill Hayton, Trung Quốc cũng đã từng đe dọa tương tự với khu vực mỏ khí đốt ngoài khơi Việt Nam của tập đoàn Anh British Petroleum (BP) năm 2007. Bắc Kinh hăm dọa khối tài sản 4,2 tỉ đô la của BP tại Hoa lục, và đe rằng sẽ không bảo đảm an toàn cho đội ngũ của BP làm việc tại khu vực "tranh chấp".
Việc Trung Quốc đe dọa dùng vũ lực với Việt Nam trong vụ Repsol, theo giáo sư Carl Thayer, trường đại học New South Wales là rất đáng quan ngại. Ông gọi vụ hăm dọa này là "một bước dấn tới đáng báo động về sự quyết đoán của Trung Quốc" và là "một sự leo thang quan trọng". Giáo sư Thayer cũng đặt câu hỏi về tác động của đe dọa quân sự từ Trung Quốc đối với tương lai kỹ nghệ dầu khí ngoài khơi của Việt Nam, nhận định "Nếu Việt Nam ngưng hẳn thăm dò, sẽ gây tác động lâu dài đến các hợp đồng hiện nay với các công ty nước ngoài, và nhất là an ninh năng lượng của Việt Nam trong tương lai".
Ông Alexander L.Vuving, thuộc Daniel K.Inouye Asia-Pacific Center for Security ở Hawai, có cái nhìn nhẹ nhàng hơn về vụ Repsol, cho rằng Hà Nội đã chọn lựa một sự "rút lui chiến thuật" do lo ngại bạo động xã hội. Ông nêu ví dụ về vụ giàn khoan Hải Dương Thạch Du 981 tháng 5/2014 và phong trào phản đối nhà máy thép Formosa gây ô nhiễm nặng vùng biển miền Trung Việt Nam.
Tuy vậy trong tương lai gần, ông Vuving tin rằng chính sách của Hoa Kỳ về Châu Á "quá yếu để chống lại Trung Quốc". Tại Đà Nẵng vừa rồi và ở khu vực Châu Á, người ta cảm thấy "America First" quá thiên về lợi ích tự thân trong kinh tế, để có thể chống lại bá quyền Trung Quốc. Tập Cận Bình đã củng cố quyền lực trong Đại hội Đảng 19, và chủ trương một quân đội mạnh hơn. Nay Bắc Kinh có thể chọn lựa việc phô trương sức mạnh ấy.
Theo tác giả Gary Sand, tuần trước, viễn cảnh Bắc Kinh dọa nạt Hà Nội một lần nữa đã lùi xa, sau khi ExxonMobil hoãn lại thông báo khởi động. Tuy vậy nếu dự án mỏ Cá Voi Xanh có tiến triển, rất có thể Hà Nội sẽ lại bị đe dọa một khi tiến hành khoan thăm dò trên Biển Đông. Các mỏ của ExxonMobil có thể an toàn hơn so với Repsol, vì tầm vóc đại quy mô và ảnh hưởng toàn cầu của tập đoàn Mỹ, tiềm năng đầu tư đáng kể, địa điểm nằm gần đất liền của Việt Nam hơn và ở ngoài đường lưỡi bò. Bên cạnh đó tập đoàn này có liên hệ chặt chẽ với đương kim ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson.
Nhưng từ nay đến năm 2019, năng lực quân sự của Trung Quốc sẽ tăng lên ; chiến lược "khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và rộng mở" của Washington hoặc được đẩy mạnh, hoặc bị lãng quên ; và các tham số về giao dịch khí đốt có thể thay đổi. Vào lúc đó, Hà Nội sẽ phải thận trọng cân nhắc. Hoặc một sự "rút lui chiến thuật" khác, hoặc thách thức mối đe dọa quân sự tiềm ẩn của Bắc Kinh và tin rằng Washington sẽ yểm trợ.
Mặc cho các cam kết hòa bình qua chuyến thăm chính thức Việt Nam mới đây của hai ông Donald Trump và Tập Cập Bình, lòng tin giữa ba nhà lãnh đạo Việt-Mỹ-Trung vẫn còn ở mức thấp, và Hà Nội sẽ phải tìm cách xây dựng quan hệ hữu nghị với các nước khác trong khu vực.
Thụy My
Dự án Cá voi Xanh ‘sẽ khởi động khi diễn ra hội nghị APEC’ ? (VOA, 30/08/2017
Dự án Mỏ Khí Cá voi Xanh của tập đoàn Exxon Mobil có thể bắt đầu vào tháng 11, Đài truyền hình Việt Nam VTV loan tin hôm thứ Ba 29/8.
Tập đoàn Exxon Mobil có thể bắt đầu dự án Mỏ khí Cá Voi Xanh vào tháng 11.
Ước lượng mỏ Cá voi Xanh có trữ lượng khoảng 150 tỷ mét khối. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói với hãng Exxon Mobil hôm 29/8 rằng ông hy vọng dự án Cá Voi Xanh sẽ chính thức khởi động khi Hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) diễn ra vào tháng 11 năm nay. Dự kiến Tổng thống Donald Trump và các quan chức chính phủ Hoa Kỳ sẽ đến dự hội nghị này.
Việt Nam đang cố gắng chuyển sang sử dụng năng lượng sạch thay vì dùng năng lượng từ các nhà máy điện than. Việt Nam cũng đang lên kế hoạch xây dựng các nhà máy năng lượng mặt trời và năng lượng gió.
Đài truyền hình VTV đưa tin ông Jon Gibbs, Phó chủ tịch tập đoàn Exxon Mobil phụ trách khu vực Châu Á Thái Bình Dương và Trung Đông, cho biết tập đoàn dầu khí của Mỹ sẽ đặt mục tiêu sản xuất khí đốt đầu tiên cho các nhà máy điện của Việt Nam vào năm 2023.
Tập đoàn PetroVietnam, đối tác Việt Nam của tập đoàn Exxon Mobil, cho biết dự án sẽ đóng góp gần 20 tỷ đôla vào ngân sách nhà nước.
Reuter trích dẫn một trang web tin tức của chính phủ Việt Nam cho biết tập đoàn Exxon Mobil đã thành lập một đơn vị thăm dò và khai thác ở Việt Nam, đảm nhận việc phân phối các sản phẩm dầu nhớt cùng các sản phẩm hoá dầu.
Đầu năm nay, Exxon Mobil đã ký thỏa thuận khung phát triển và bán khí đốt từ mỏ Cá Voi Xanh ở Biển Đông với Việt Nam.
****************************
ExxonMobil sẽ bắt đầu khai thác Mỏ khí Cá Voi Xanh vào tháng 11 (RFA, 30/08/2017)
Dự án khai thác khí từ mỏ Cá Voi Xanh tại vùng thềm lục địa Việt Nam ở Biển Đông có thể sẽ chính thức được khởi động bởi tập đoàn dầu khí đa quốc gia Hoa Kỳ ExxonMobil, nhân dịp Hội Nghị Cấp Cao APEC vào tháng 11 tới đây.
Cựu Chủ tịch Exxon Mobil, ông Rex Tillerson phát biểu tại Hội nghị Khí đốt Thế giới ở Paris hôm 2/6/2015. AFP
Thông tin vừa nêu được Đài Truyền Hình Việt Nam loan đi vào tối ngày 29 tháng 8 sau cuộc nói chuyện tại Hà Nội giữa thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc với phó chủ tịch Jon Gibbs phụ trách Châu Á- Thái Bình Dương và Trung Đông của tập đoàn này.
Thủ tướng Việt Nam cam kết chính phủ Hà Nội sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để dự án khai thác khí từ mỏ Cá Voi Xanh được sớm khởi động. Ông Nguyễn Xuân Phúc cũng cho biết tại cuộc gặp giữa lãnh đạo ExxonMobil và bản thân ông ở New York hồi tháng 6 vừa qua, ông đồng ý với nhiều đề nghị của tập đoàn này.
Ông Jon Gibbs được dẫn lời rằng sau lần gặp người đứng đầu chính phủ Hà Nội vào tháng 6 vừa qua, Tập đoàn Exxon Mobil cho triển khai nhiều hạng mục của dự án.
Vào tháng 3 vừa qua, Exxon Mobil ký kết thỏa thuận hợp tác đầu tư dự án mỏ khí Cá Voi Xanh với Tập đoàn Dầu Khí Việt Nam- PVN và tỉnh Quảng Nam.
Dự án mỏ khí Cá Voi Xanh nằm tại các lô 117,118, 119 và 120 thuộc thềm lục địa của Việt Nam. Exxon Mobil đã đầu tư 600 triệu đô la vào dự án và theo kế hoạch đến cuối năm 2023, dòng khi đốt đầu tiên của dự án Cá Voi Xanh sẽ được đưa vào bờ.
Phần lớn lượng khí đó sẽ được sử dụng cho các nhà máy sản xuất điện ở hai tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi.
Theo dự kiến bên lề Hội Nghị APEC diễn ra vào tháng 11 tới đây ở Việt Nam, thì sẽ có lễ công bố hợp đồng bảo lãnh Chính Phủ tại Quảng Nam trước sự chứng kiến của chính phủ Hoa Kỳ và Việt Nam. Bộ Công Thương của chính phủ Hà Nội có trách nhiệm soạn thảo hợp đồng bảo lãnh chính phủ về việc mua khí của dự án mỏ Cá Voi Xanh.
Tính toán cho thấy hằng năm chừng từ 9 đến 11 tỷ mét khối khí được khai thác từ mỏ này, mang lại cho tỉnh Quảng Nam khoản thu gần 1 tỷ đô la Mỹ.
Ngoài ra dự án sẽ sử dụng từ 3 ngàn đến 4 ngàn lao động có trình độ cao.
Trong khi đó, vào ngày 29 tháng 8, tờ Hoàn Cầu Thời Báo của Trung Quốc có bài bình luận nhắc lại việc vào tháng 7 vừa qua Tập đoàn Repsol của Tây Ban Nha dừng khoan thăm dò khí đốt tại Biển Đông với Việt Nam sau khi có sự can thiệp của Trung Quốc.
Bài bình luận với tựa đề ‘Việt Nam đừng để Phương Tây làm ảnh hưởng đến mối quan hệ với Trung Quốc’. Bài bình luận dẫn một số ý kiến đăng trên tờ Wahsington Post với kết luận là báo này hy vọng Việt Nam giữ lập trường chống Trung Quốc, cũng như nhiều người Phương Tây muốn thấy Việt Nam đóng một vai trò hàng đầu trong việc chống lại Trung Quốc ở Biển Đông.
Hoàn Cầu Thời Báo cho rằng nếu Hà Nội làm như thế thì sẽ trở thành một quân cờ để Hoa Kỳ và Nhật Bản giành được được lợi thế địa chính trị. Tuy nhiên theo Hoàn Cầu Thời Báo thì giải pháp ôn hòa cho vụ việc khoan thăm dò như vừa nêu đầu bản tin phản ánh sự chín chắn trong mối quan hệ Việt- Trung.
Hoàn Cầu Thời Báo thừa nhận là ủng hộ của Phương Tây cho Việt Nam trong việc cứng rắn hơn với Trung Quốc về các vấn đề biển phần nào cũng hấp dẫn Hà Nội. Tuy vậy nổ lực như thế của một số nước trong thực tế là vô ích.
Cơ quan ngôn luận này của Trung Quốc nhắc lại hai nước là láng giềng của nhau. Bắc Kinh là đối tác thương mại lớn nhất của Hà Nội ; và cả hai đều theo chủ nghĩa xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản.
Vào ngày 13 tháng 1 vừa qua, Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PetroVietnam) đã ký hai thỏa thuận khai thác khí đốt với tập đoàn dầu khí ExxonMobil của Mỹ.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson, cựu Giám đốc điều hành của ExxonMobil. AFP photo
Việc ký kết diễn ra giữa lúc chính phủ mới của Mỹ chuẩn bị lên nắm quyền và người được tân Tổng thống Hoa Kỳ bổ nhiệm làm Ngoại trưởng ông Rex Tillerson, cựu Giám đốc điều hành của ExxonMobil vừa lên tiếng trước quốc hội Mỹ lên án hành động của Trung Quốc ở biển Đông. Việc ký kết cũng diễn ra giữa lúc Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng sang thăm Trung Quốc và Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry tới thăm Việt Nam. Những diễn tiến này có ý nghĩa gì với Việt Nam và tình hình biển Đông. Việt Hà phỏng vấn giáo sư Carl Thayer, chuyên gia thuộc học viện Quốc phòng Úc. Trước hết nói về nguyên nhân tại sao Việt Nam lại quyết định ký kết những thỏa thuận mới với ExxonMobil vào lúc này, giáo sư Carl Thayer cho biết :
Thực sự là có hai thỏa thuận và một hợp đồng không chính thức, không ràng buộc cần phải được có sự chấp thuận của hai chính phủ mà theo nhận định của tôi thì sẽ không có khó khăn gì. Theo tôi thì rõ ràng là Việt Nam muốn tập trung hóa việc lên kế hoạch, đặc biệt là đối với các chuyến thăm của các lãnh đạo cấp cao, những người đến Việt Nam. Việt Nam biết là Tổng Bí thư sẽ sang thăm Trung Quốc và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Jonh Kerry sẽ đến Hà Nội, rồi Thủ tướng Nhật Shinzo Abe sẽ đến Hà Nội ngay sau đó.
Theo nhận định của tôi thì PetroVietnam đã được thúc giục để lên kế hoạch cho việc ký những thỏa thuận này trong chuyến thăm của Ngoại trưởng John Kerry. Liên quan đến phát biểu của người được bổ nhiệm Ngoại trưởng Mỹ lúc đó là ông Rex Tillerson về vấn đề biển Đông thì hầu như không ai nghĩ là ông ấy sẽ có những phát biểu như vậy vào lúc đó. Nhưng theo tôi thì việc ký kết này có liên quan đến chuyến thăm của Ngoại trưởng John Kerry nhiều hơn.
Ông Kerry muốn khẳng định mối quan hệ giữa Hoa Kỳ với Việt Nam và việc ký kết những thỏa thuận này là một bước tiến lớn vì nó có thể được coi là khoản đầu tư lớn nhân về khí đốt ở Việt nam tính đến lúc này. Việc ký những thỏa thuận này được sắp xếp vào đúng lúc Ngoại trưởng John Kerry có mặt ở Việt Nam và đến lúc ông không còn làm Ngoại trưởng nữa thì ông ấy có thể nói là quan hệ với Việt nam đã đạt một tầm cao mới.
Chính sách của Việt Nam
Một cửa hàng xăng dầu thuộc ExxonMobil ở Mỹ. AFP photo
Việt Hà : Việt Nam rõ ràng là cũng lo ngại những đe dọa có thể có từ phía Trung Quốc vì như hồi năm 2007 nước này đã gây sức ép lên ExxonMobil để tập đoàn này không đầu tư vào khai thác dầu khí ở Việt Nam. Vậy Việt Nam có lợi gì từ việc ký kết này ?
Carl Thayer : Việt Nam muốn có cái bánh và cũng muốn ăn cái bánh. Thỏa thuận với ExxonMobil liên quan đến lô dầu khí được nói tới từ năm 2006 vào cùng thời gian mà ông Rex Tillerson được đề bạt làm Tổng Giám đốc điều hành của ExxonMobil. Phải mất khoảng 6 năm cho đến lần khoan thử thứ 2 hay thứ 3 thì ExxonMobil mới tìm thấy khí đốt. ExxonMobil đã đến Việt Nam trước đó từ lâu. Chúng ta bây giờ biết là vào năm 2014 khi Trung Quốc đưa giàn khoan dầu 981 vào vùng nước của Việt Nam thì vị trí đó rất gần nơi ExxonMobil khai thác. Có tin lúc đó cho biết ông Rex Tillerson đã sang Bắc Kinh để dò hỏi ý của Bắc Kinh muốn gì… Khi tôi nói rằng Việt Nam muốn có cái bánh và ăn bánh thì tôi muốn nói là Việt Nam muốn có quan hệ tốt với Trung Quốc và muốn có quan hệ với các cường quốc khác.
Theo tôi, chính sách của Việt Nam là đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ với các cường quốc, và cho mỗi cường quốc một phần lợi ích liên quan đến Việt Nam bao gồm lợi ích về thương mại và an ninh với hy vọng là các cường quốc sẽ bảo vệ lợi ích của mình và không mất sự quan tâm đối với Việt Nam cho cường quốc khác. Việt Nam đang theo một chiến lược là cố gắng làm việc với tất cả các nước vì biết rằng quyền lợi quốc gia của họ sẽ được cân bằng và có thể Việt Nam có lợi từ đó.
Việt Hà : Theo ông thì liệu Trung Quốc sẽ có thái độ thế nào đối với việc ký kết mới này của Việt Nam với ExxonMobil ?
Carl Thayer : Cho đến lúc này Trung Quốc khá là im lặng và không lớn tiếng về chuyện này. Khu vực Lô 118 rất gần với đường đứt khúc 9 đoạn của Trung Quốc, nhưng toàn bộ khu vực này chỉ cách bờ biển Việt Nam có 80 km. Việt Nam nói một cách không chính thức rằng về lý thuyết Việt Nam muốn Trung Quốc tôn trọng đường trung gian trong vùng nước của Việt Nam. Nói theo cách khác, Trung Quốc có thể hoạt động ở phía bên kia vùng nước tranh chấp và Việt Nam hoạt động phía bên này. Theo tôi thì Trung Quốc sẽ không trả đũa Việt Nam về chuyện này vì mối quan tâm chính của Trung Quốc bây giờ là Trump và cách tiếp cận của ông ta đối với vấn đề thương mại và vấn đề tiền tệ với Trung Quốc.
Ngoài ra thì vì cách tiếp cận của Tổng thống Philippines Duterte, các nước trong khu vực cũng lờ đi phán quyết của tòa Trọng tài Quốc tế vào năm ngoái và không muốn làm Trung Quốc tức giận. Cho nên Trung Quốc cũng đang hưởng lợi rất nhiều từ tình hình này. Ngoài ra thì Trung Quốc cũng đang cố gắng ép Việt Nam tham gia vào một hợp tác phát triển chung ở ngoài vùng cửa vịnh Bắc Bộ mà Việt Nam thì rất miễn cưỡng. Hai bên đã gặp nhau nhiều lần và Trung Quốc rất khó chịu vì chưa đạt được gì.Trung Quốc muốn thấy là nếu họ ép được Việt Nam tham gia vào hợp tác phát triển chung này thì họ cũng có thể khiến các nước tham gia các hợp tác phát triển chung tương tự.
Đe dọa nào từ Trung Quốc ?
Dàn khoan HD-981 của Trung Quốc trong thềm lục địa Việt Nam tháng 5/2014. AFP photo
Việt Hà : Nếu Việt Nam mời các công ty nước ngoài vào khai thác ở vùng nước mà Trung Quốc coi là vùng tranh chấp nhưng Việt Nam xác định là thuộc chủ quyền của mình, thì Việt Nam cần phải chuẩn bị đối phó với những đe dọa có thể có nào từ Trung Quốc ?
Carl Thayer : Nhiều khả năng là Trung Quốc sẽ yêu cầu công ty ngoại quốc ngưng hoạt động ở lô mới. Việt Nam đã có công ty dầu khí của Ấn Độ, Mỹ và liên doanh với Nga. Theo tôi yếu tố then chốt là nguồn năng lượng chính ở biển Đông là khí đốt nhiều hơn là dầu và các mỏ này thường nằm sâu xuống phía nam. Việt Nam sẽ cố gắng mời công ty nước ngoài vào khai thác và mở rộng những lô hiện có để khiến các cường quốc phải có quyền lợi ở đây để bảo vệ và cho đó giảm sức ép từ Trung Quốc. Quan ngại chính là khi Trung Quốc quyết định có những hành động gây hấn, có thể là sử dụng lực lượng tuần duyên của mình mà cũng có thể là tàu chiến để làm ảnh hưởng hoạt động của các công ty nước ngoài. Việt Nam lúc đó sẽ chịu sức ép phải bảo vệ các quyền lợi của các công ty nước ngoài. Hoặc Trung Quốc cũng có thể làm như họ đã từng làm nhiều năm về trước là gây sức ép chính trị lên các công ty ngoại quốc bằng cách đe dọa quyền lợi của họ ở Trung Quốc nếu họ vẫn tiếp tục giúc Việt Nam phát triển.
Trung Quốc là một đối tác thương mại lớn với Việt nam và Việt Nam chịu thâm thủng cán cân thương mại rất lớn với Trung Quốc. Cho nên nếu điều này xảy ra thì sẽ rất khó cho Việt Nam. Cho nên nhìn chung thì mối nguy lớn chính là khi Trung Quốc không chấp nhận những gì Việt Nam đang làm và thực hiện các hành động gây hấn hoặc gây sức ép lên các công ty nước ngoài.
Việt Hà : Theo ông liệu thì thỏa thuận mới giữa Việt Nam và ExxonMobil có thể khuyến khích các công ty nước ngoài khác đầu tư vào việc khai thác dầu khí ở biển Đông với Việt Nam trong tương lai ?
Carl Thayer : Việt Nam đã có các công ty của Nga, Ấn Độ, Mỹ và thậm chí cả Canada tham gia vào việc tìm kiếm khai thác dầu khí. Tương lai của những thỏa thuận khai thác ngoài khơi Việt Nam phụ thuộc vào yếu tố là có lợi cho đầu tư hay không. Việt Nam muốn các công ty nước ngoài có lợi ích thực sự mà nói theo nghĩa rộng hơn là có quyền lợi ở Việt Nam mà họ phải bảo vệ vì nếu không thì các cường quốc khác sẽ chiếm chỗ.
Lĩnh vực dầu khí là lĩnh vực có lợi nhuận vì các công ty sẽ không ở đó nếu họ không có lợi… Trong tình huống hiện tại khi giá dầu trên thế giới xuống rất thấp, và Việt nam cũng bỏ dự án điện hạt nhân, thì khí đốt là nguồn nguyên liệu chính ở khu vực biển Đông và dầu mỏ cũng đang được khai thác. Cho nên Việt Nam sẽ mời chào việc khai thác khí đốt với các công ty nước ngoài và các công ty nước ngoài sẽ chấp nhận nếu thấy có lợi nhuận.
Việt Hà : Xin cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi buổi phỏng vấn.
Việt Hà, phóng viên RFA
Nguồn : RFA tiếng Việt, 29/01/2017
Việt Nam, Trung Quốc dịu giọng trên vấn đề Biển Đông (RFI tiếng Việt, 18/01/2017)
Chủ tịch Tập Cận Bình và tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, trong cuộc gặp giới trẻ Việt-Trung, tại Hà Nội, ngày 06/11/2017 - AFP
Trong viếng thăm Trung Quốc từ ngày 12 đến 15/01/2017, tổng bí thư đảng Cộng Sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã được tiếp đón rất long trọng ở Bắc Kinh và đã hội đàm với chủ tịch Tập Cận Bình trong bầu không khí được mô tả là "thân tình, hữu nghị".
Theo thông cáo chung được công bố sau chuyến viếng thăm Trung Quốc của ông Nguyễn Phú Trọng, lãnh đạo hai nước cũng đã trao đổi "thẳng thắn và chân thành" về các vấn đề trên biển, đặc biệt là về tranh chấp Biển Đông, hồ sơ vẫn gây xáo trộn quan hệ giữa hai nước. Hai bên cam kết sẽ "kiểm soát tốt các bất đồng trên biển", không có hành động "làm phức tạp, mở rộng tranh chấp".
Một điểm đáng chú ý khác trong thông cáo chung nói trên, đó là ông Nguyễn Phú Trọng và ông Tập Cận Bình đã đồng ý sẽ "thúc đẩy vững chắc" đàm phán phân định khu vực vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ và "tích cực thúc đẩy" hợp tác cùng phát triển tại vùng biển này.
Cho tới nay, Việt Nam vẫn được xem là quốc gia chống đối mạnh mẽ nhất sự bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông, tranh giành chủ quyền với Bắc Kinh ở Trường Sa và thường xuyên chỉ trích sự kiểm soát của Trung Quốc trên quần đảo Hoàng Sa, chiếm của Việt Nam từ năm 1974. Năm 2014, vụ giàn khoan Hải Dương 981 đã khiến hai nước suýt đụng độ nhau trên biển.
Nhưng quan hệ giữa Hà Nội và Bắc Kinh trong thời gian gần đây đã được cải thiện. Trước ông Nguyễn Phú Trọng, vào tháng 09/2016, thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã đi thăm Bắc Kinh và đã đồng ý với thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường là hai nước phải "kiểm soát tốt bất đồng trên biển".
Trong bối cảnh tổng thống Mỹ Donald Trump sắp chính thức nhậm chức, có thể kéo theo những thay đổi lớn trong chính sách của Hoa Kỳ về Châu Á, Hà Nội buộc phải tái cân bằng quan hệ với Bắc Kinh, không dựa quá nhiều vào Washington, cho nên phải dịu giọng trên vấn đề Biển Đông.
Mặt khác, tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump đã báo trước sẽ rút Hoa Kỳ ra khỏi hiệp định tự do mậu dịch Đối tác xuyên Thái Bình Dương TPP, khiến hiệp định này có nguy cơ bị khai tử, trong khi hiệp định rất quan trọng đối với Việt Nam, quốc gia mà nền kinh tế phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu. Đây cũng là lý do khiến Việt Nam phải "xoay trục" phần nào về phía Trung Quốc.
Về phần Trung Quốc, sau phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực vào đầu tháng 7 năm ngoái bác bỏ các đòi hỏi chủ quyền của họ ở Biển Đông, Bắc Kinh cũng buộc phải tìm giải pháp thương lượng với các nước tranh chấp khác, nhất là Việt Nam.
Theo lời ông Denny Roy, nhà nghiên cứu tại cơ quan tư vấn East-West Center của Mỹ, khi tỏ thái độ muốn tìm một giải pháp hòa bình với các nước tranh chấp khác, Bắc Kinh nhắm đến việc giảm thiểu tác hại của phán quyết nói trên. Cho tới nay, Trung Quốc vẫn chủ trương giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông trên cơ sở song phương hơn là thông qua các cơ chế đa phương như khối ASEAN hoặc tòa án quốc tế. Khi thỏa thuận với phía Việt Nam là sẽ "tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài mà hai bên đều có thể chấp nhận được" cho vấn đề Biển Đông, Bắc Kinh chắc là muốn đẩy Hà Nội đi theo hướng song phương hơn là đa phương.
Thanh Phương
**********************
Dù Biển Đông căng thẳng, Việt Nam vẫn ký thỏa thuận với ExxonMobil (RFI, 18/01/2017)
Một cơ sở của tập đoàn dầu khí ExxonMobil tại Texas, Hoa Kỳ - REUTERS
Ngày 13/01/2017, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) đã cùng với Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP) đã ký với tập đoàn dầu khí Mỹ ExxonMobil hai văn bản : thỏa thuận khung phát triển dự án khai thác mỏ khí Cá Voi Xanh và thỏa thuận khung hợp đồng bán khí của mỏ này.
Mỏ khí Cá Voi Xanh là dự án khí lớn nhất ở Việt Nam từ trước đến nay. Mỏ này nằm cách bờ biển tỉnh Quảng Nam, miền Trung Việt Nam, khoảng 80 km, với trữ lượng được ước tính khoảng 150 tỷ mét khối khí. Mục tiêu mà dự án đề ra là sẽ đạt dòng khí đầu tiên vào năm 2023 để cung cấp cho miền Trung Việt Nam. Nhưng mỏ khí Cá Voi Xanh nằm trong vùng biển đang tranh chấp giữa Việt Nam với Trung Quốc.
Thỏa thuận nói trên được ký kết đúng vào lúc ông John Kerry đang viếng thăm Việt Nam lần cuối trong cương vị ngoại trưởng Mỹ, còn ông Nguyễn Phú Trọng công du Trung Quốc lần đầu tiên kể từ khi tái đắc cử tổng bí thư Đảng. Một sự trùng hợp về thời điểm nhưng nó cũng phản ánh chính sách của Việt Nam gọi là "đa phương hóa và đa dạng hóa" quan hệ ngoại giao.
Thỏa thuận này cũng được ký chỉ vài ngày sau khi ngoại trưởng được chỉ định của Mỹ, Rex Tillerson, nguyên là một lãnh đạo của tập đoàn ExxonMobil, đã gây phản ứng giận dữ từ báo chí chính thức của Trung Quốc, khi lên tiếng yêu cầu cấm Trung Quốc tiếp cận các đảo nhân tạo ở Biển Đông, vì theo ông việc Trung Quốc xây các đảo nhân tạo này là "phi pháp", chẳng khác gì việc nước Nga sát nhập vùng Crimea của Ukraine.
Khi còn là một lãnh đạo của ExxonMobil, ông Tillerson đã từng "nếm mùi" áp lực của Trung Quốc muốn ngăn cản tập đoàn dầu khí Mỹ đầu tư khai thác ở Việt Nam. Trong một bài viết đề ngày 16/01/2017, giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về Việt Nam thuộc Học viện Quốc phòng Úc, nhắc lại rằng vào năm 2007 ông nhận được thông tin là tình báo Trung Quốc đã lấy được một bản sao Chiến lược biển của Việt Nam đến năm 2020. Chiến lược này đề ra kế hoạch gắn nền kinh tế vùng bờ biển với các tài nguyên nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, trong đó có cả dầu khí.
Giáo sư Carl Thayer cho biết, lúc đó phía Trung Quốc đã cảnh cáo các tập đoàn dầu khí phương Tây là nếu giúp Việt Nam khai thác dầu khí, thì quyền lợi của họ ở Trung Quốc sẽ bị tổn hại. Theo nhật báo Hồng Kông The South China Morning Post, vào năm 2008, ExxonMobil đã công khai xác nhận những áp lực đó của Trung Quốc. Nhưng giáo sư Thayer nhận định, bằng chính sách "cây gậy và củ cà rốt" mà Hoa Kỳ thi hành với Trung Quốc, phía Bắc Kinh đã ngưng sách nhiễu các tập đoàn dầu khí Mỹ làm ăn với Việt Nam.
Vấn đề là sau những tuyên bố của ông Tillerson về Biển Đông, chưa biết là Trung Quốc sẽ phản ứng ra sao về thỏa thuận vừa được ký giữa Việt Nam với ExxonMobill, nhất là vì mỏ khí Cá Voi Xanh nằm tại vùng biển đang tranh chấp giữa Việt Nam với Trung Quốc. Tất cả tùy thuộc phần lớn vào quan hệ Mỹ - Trung dưới thời tổng thống Donald Trump. Hiện giờ Bắc Kinh còn tỏ ra thận trọng, mềm mỏng trước những tuyên bố cứng rắn của các bộ trưởng tương lai cũng như của bản thân ông Trump. Nhưng chắc chắn là Trung Quốc sẽ không khoanh tay ngồi yên nếu chính quyền mới của Mỹ thi hành một chính sách gây tổn hại cho lợi ích của họ, đặc biệt là tại Biển Đông.
Thanh Phương
*********************
ExxonMobil ký thỏa thuận khí đốt lớn nhất Việt Nam (RFA, 18/01/2017)
Chủ tịch và Giám đốc điều hành tập đoàn ExxonMobil, Rex Tillerson, phát biểu tại Hội nghị Khí thế giới tại Paris vào ngày 02 tháng 6 năm 2015. AFP photo
Tập đoàn dầu khí ExxonMobil, trước đây do tân Ngoại trưởng Mỹ được đề cử Rex Tillerson làm Tổng giám đốc điều hành, hôm 13 tháng giêng vừa qua đã ký hai văn bản thỏa thuận với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam về việc phát triển dự án dầu khí lớn nhất tại Việt Nam.. Đó là dự án Cá Voi Xanh.
Theo ước tính mỏ khí Cá Voi Xanh có trữ lượng 150 tỉ mét khối khí và nằm ngoài khơi cách bờ biển tỉnh Quảng Nam 80 kilomet.
Theo hợp đồng ký kết, ExxonMobil sẽ lắp đặt một đường ống dẫn khí từ mỏ Cá Voi Xanh vào Chu Lai. PetroVietnam sẽ xây dựng một nhà máy xử lý khí và một nhà máy điện hai tourbine tại tỉnh Quảng Nam.
Hoạt động sản xuất khí thương mại sẽ bắt đầu vào cuối năm 2023.
Việc ký kết hai văn bản thỏa thuận vừa nêu giữa phía tập đoàn ExxonMobil và phía dầu khí Việt Nam được diễn ra khi ngoại trưởng sắp mãn nhiệm John Kerry của Hoa Kỳ có chuyến thăm Việt Nam trong hai ngày 13 và 14 tháng giêng năm 2017.
Được biết, sau khi được Tổng thống đắc cử Donald Trump đề cử làm tân Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ, ông Rex Tillerson đã phải từ chức Tổng giám đốc điều hành tập đoàn ExxonMobil, để khỏi bị xung đột về lợi ích.
*******************
Tập đoàn PetroVietnam là đối tác ký kết hợp đồng với tập đoàn tập đoàn dầu khí ExxonMobil của Mỹ
Tập đoàn dầu khí ExxonMobil của Mỹ vừa trở thành nhà khai thác khí đốt lớn nhất của Việt Nam sau khi ký kết một hợp đồng trị giá 10 tỷ đô la để khai thác dầu khí trên biển Đông.
Hợp đồng được ký hôm 13/1 trong khi ngoại trưởng John Kerry đang ở thăm Việt Nam và tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đang đi thăm Trung Quốc. Theo truyền thông trong nước, tập đoàn PetroVietnam là đối tác ký kết hợp đồng với tập đoàn của Mỹ.
Chuyên gia nghiên cứu về Việt Nam Carl Thayer cho rằng động thái này của Việt Nam là một phần trong chiến lược cân bằng với các cường quốc lớn. Theo giáo sư của đại học New South Wales, Việt Nam gọi đây là chính sách "đa dạng hóa và đa phương hóa" các mối quan hệ với nước ngoài.
"Thực tế là Việt Nam biết rằng tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ đi Trung Quốc. Họ biết ngoại trưởng John Kerry sẽ đến Việt Nam. Tôi được biết chuyến thăm này của ông Kerry đã bị hoãn nhiều lần nhưng cuối cùng cũng diễn ra. Và sau đó, thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng tới Việt Nam. Điểm đặc trưng của Việt Nam là luôn tìm cách cân bằng các cường quốc lớn".
Giáo sư Thayer nói Việt Nam cần có khí đốt và cũng cần có các mối quan hệ tốt với các cường quốc.
Ông Rex Tillerson, người được ông Donald Trump đề cử vào chức vụ ngoại trưởng, từng là giám đốc điều hành của ExxonMobil. Trong thời gian lãnh đạo công ty, ExxonMobil từng thăm dò và hợp tác với Việt Nam để khai thác mỏ khí đốt Cá Voi Xanh ngoài khơi Quảng Nam, Quảng Ngãi, mỏ này có trữ lượng khoảng 150 tỷ mét khối. Theo giáo sư Thayer, ông Tillerson có thể đã biết về việc Trung Quốc đe dọa các công ty Mỹ nếu tham gia khai thác dầu khí trên các vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
Kể từ khi Trung Quốc tuyên bố "đường Lưỡi Bò" 9 đoạn chiếm tới 90% diện tích biển Đông, nhiều hãng dầu khí khác của Mỹ đã bỏ cuộc trước áp lực từ Trung Quốc. Nhưng ExxonMobil vẫn tiếp tục thăm dò và tập đoàn này đã phát hiện mỏ khí đốt lớn nhất của Việt Nam từ trước đến nay, nằm cách đất liền khoảng 100km.
Theo giáo sư Thayer hợp đồng có được một phần là nhờ vào tiếng tăm của ông Tillerson và cho biết những tài liệu mà WikiLeaks tiết lộ trên internet cho biết như vậy.
"Tài liệu này cho thấy ông Rex Tillerson luôn nhờ tới bộ Ngoại giao Mỹ, và dựa vào sự trợ giúp của họ trong nhiều năm với các thương vụ ở nước ngoài, kể cả ở Indonesia. Ông Tillerson không lạ lẫm gì với việc nhờ chính phủ Mỹ bảo vệ các quyền lợi của ông ấy. Bây giờ nếu đề cử của ông Trump được thông qua ông Tillerson sẽ trở thành ngoại trưởng Mỹ, và khi ấy nếu Trung Quốc phản đối mỏ Cá Voi Xanh thì công ty của ông ấy sẽ được sự trợ giúp của chính ông".
Bắc Kinh chưa có phản ứng gì trước hợp đồng mới được ký kết này.
Mặc dù mỏ Cá Voi Xanh nằm hoàn toàn trong phạm vi 200 hải lý tức là khu đặc quyền kinh tế của Việt Nam, nhưng "đường Lưỡu Bò" đi ngang qua những lô của mỏ Cá Voi Xanh. Bắc Kinh đã đe dọa Việt Nam cũng như các công ty dầu khí quốc tế tham gia dò tìm trên biển Đông nên các hoạt động của ExxonMobil đã bị khựng lại nhưng sau đó lại tiếp tục.
Mỏ Cá Voi Xanh được phát hiện vào tháng 8/2015. Truyền thông trong nước gọi mỏ Cá Voi Xanh là dự án dầu khí lớn nhất của Việt Nam. Dự kiến khai thác khí ở mỏ này sẽ đóng góp gần 20 tỷ đô la vào ngân sách nhà nước.
Linh Đan
