Thông Luận

Đằng sau câu chuyện về con trai ông Biden, Ukraine và Tổng thống Trump (VOA, 24/09/2019)

Năm 2014, Phó tổng thống lúc đó là Joe Biden đã đi đầu trong các nỗ lực ngoại giao của Mỹ để ủng hộ chính phủ dân chủ mong manh của Ukraine trong thời điểm đang tìm cách chống lại sự xâm lược của Nga và ngăn chặn nạn tham nhũng. Vì vậy, công luận đã đặt câu hỏi khi ông Hunter, con trai của ông Biden, được một công ty khí đốt của Ukraine thuê.

Phó tổng thống Joe Biden (phải) và con trai ông - Hunter Biden.

Vào thời điểm đó, Nhà Trắng dưới thời chính quyền của ông Obama tuyên bố không có xung đột lợi ích vì con ông Biden là một công dân bình thường, và không có bằng chứng nào về việc cha con ông Biden có làm sai trái trong vụ này.

Tuy nhiên, vấn đề lại nổi lên sau những tiết lộ nói rằng Tổng thống Donald Trump đã thúc giục tổng thống Ukraine giúp ông điều tra xem có bất kỳ tham nhũng nào liên quan đến ông Joe Biden hay không, hiện là một trong những ứng viên hàng đầu của đảng Dân chủ đang tìm cách đánh bại ông Trump vào năm 2020. Luật sư riêng của ông Trump, Rudy Giuliani, cũng đã công khai hối thúc các quan chức Ukraine điều tra cha con nhà Biden.

Ông Hunter Biden được đưa vào làm thành viên hội đồng quản trị của công ty Burisma Holdings vào tháng 4 năm 2014. Người sáng lập công ty là một đồng minh chính trị của ông Viktor Yanukovych, Tổng thống thân Nga của Ukraine, người đã bị lật đổ vào tháng 2 năm 2014 bởi các cuộc biểu tình lớn.

Sự ra đi của ông Yanukovych đã thúc đẩy chính quyền của ông Obama nhanh chóng tăng cường quan hệ với tân chính phủ Ukraine. Ông Joe Biden đã đóng một vai trò hàng đầu, đi công du đến Ukraine và thường xuyên nói chuyện với vị tân tổng thống vốn thân thiện với phương Tây.

Vai trò kinh doanh của con trai ông Biden đã làm dấy lên mối lo ngại trong số những người ủng hộ chống tham nhũng, vốn cho rằng công ty Burisma đang tìm cách giành ảnh hưởng với chính quyền Obama. Vào thời điểm đó, công ty đang điều hành một hoạt động khai thác khí đốt tự nhiên ở Crimea, một bán đảo Ukraine đã bị Nga sáp nhập sau khi ông Yanukovych bị lật đổ.

Ông Hunter Biden đã phủ nhận việc sử dụng ảnh hưởng của bản thân với cha mình để hỗ trợ cho Burisma. Ông vẫn ở trong hội đồng quản trị cho đến đầu năm 2019, thường xuất hiện đại diện cho lợi ích của Burisma tại các hội nghị liên quan đến năng lượng ở nước ngoài.

Hôm thứ Bảy (21/9), cựu Phó tổng thống Mỹ nói ông không bao giờ nói chuyện với con trai về các giao dịch kinh doanh ở nước ngoài của con.

Tuy nhiên, vấn đề đã tiếp tục bị ông Trump và các đồng minh của tổng thống Mỹ chất vấn. Họ chỉ ra cụ thể về động thái của ông Biden từ tháng 3 năm 2016 nhằm gây sức ép buộc chính phủ Ukraine phải sa thải công tố viên hàng đầu của mình, ông Viktor Shokin, người trước đây đã dẫn đầu một cuộc điều tra về chủ sở hữu công ty Burisma.

Ông Biden là đại diện cho lập trường chính thức của chính phủ Hoa Kỳ lúc đó, vốn cũng được ủng hộ bởi các chính phủ phương Tây khác và nhiều người ở Ukraine, những người đã cáo buộc ông Shokin quá nhẹ tay với tham nhũng.

Tham nhũng vẫn tiếp tục bùng phát ở Ukraine. Vào tháng Năm, tân Tổng thống của Ukraine, Volodymyr Zelenskiy, đã nhậm chức mà không có kinh nghiệm về chính trị, nhưng với lời hứa táo bạo là sẽ chấm dứt tình trạng tham nhũng.

Trong khoảng thời gian này, ông Giuliani bắt đầu liên hệ với ông Zelenskiy và các trợ lý của ông để gây sức ép về một cuộc điều tra của chính phủ về công ty Burisma và vai trò của ông Hunter Biden trong công ty.

Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News vào ngày 19/5, ông Trump tuyên bố cựu công tố viên người Ukraine đang "theo dõi" con trai ông Joe Biden và đó là lý do tại sao cựu phó tổng thống đòi phải sa thải ông này. Tuy nhiên, không có bằng chứng gì về điều này.

Công tố viên hiện tại của Ukraine, Yuriy Lutsenko, được Bloomberg News trích dẫn hồi tháng Năm, nói rằng ông không có bằng chứng nào về việc làm sai trái của ông Biden hay con trai ông. Bloomberg cũng tường thuật rằng cuộc điều tra Burisma không được tiến hành vào thời điểm mà ông Biden ép sa thải ông Shokhin.

********************

Biden kêu gọi điều tra cuộc gọi của Trump với Ukraine (VOA, 22/09/2019)

Cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden, người đang dẫn đầu cho đề cử tổng thống của Đảng Dân chủ năm 2020, ngày thứ Bảy kêu gọi điều tra về các bản tin cho hay Tổng thống Donald Trump đã gây sức ép để tổng thống Ukraine điều tra ông Biden và con trai của ông.

Cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden, ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ, bước lên sân khấu phát biểu tại một sự kiện vận động tranh cử ở bang Iowa, ngày 21 tháng 9, 2019.

"Đây dường như là một sự lạm quyền trắng trợn. Gọi điện thoại cho một nhà lãnh đạo nước ngoài đang tìm kiếm sự giúp đỡ từ Mỹ và gợi ý hãy điều tra tôi… chuyện này thật đáng phẫn nộ", ông Biden giận dữ thấy rõ khi phát biểu vận động tranh cử ở bang Iowa.

"Trump đang lợi dụng chuyện này vì ông ta biết tôi sẽ hạ đo ván ông ta và lạm dụng mọi quyền lực của chức vụ tổng thống để tìm cách làm điều gì đó nhằm bôi nhọ tôi", ông Biden nói.

Cuộc điện đàm vào ngày 25 tháng 7 của ông Trump với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là tâm điểm của một cuộc chiến đang leo thang về một đơn khiếu nại của một người tố cáo liên quan đến những trao đổi của nhà lãnh đạo Mỹ với Ukraine mà chính quyền Trump đã từ chối giao nộp cho Quốc hội.

Báo The Wall Street Journal và các hãng tin khác hôm thứ Sáu loan tin ông Trump đã liên tục yêu cầu ông Zelensky điều tra các cáo buộc không có căn cứ nói rằng ông Biden, trong khi còn là phó tổng thống, đã đe dọa ghim lại viện trợ của Mỹ trừ phi một công tố viên phụ trách điều tra một công ty khí đốt có liên quan tới con trai của ông Biden bị sa thải.

Các bản tin nói ông Trump đã thúc giục ông Zelensky, một diễn viên hài vừa đắc cử tổng thống, nói chuyện với luật sư cá nhân của ông Trump, Rudolph Giuliani. Ông Giuliani, cựu thị trưởng thành phố New York, đã truyền bá các cáo buộc nhắm vào ông Biden và con trai ông, Hunter, và đã thừa nhận rằng ông ta đã hối thúc Ukraine mở cuộc điều tra.

Ông Biden đã thừa nhận đe dọa từ chối cấp viện trợ trừ phi công tố viên bị sa thải, một đòi hỏi mà cũng được đưa ra bởi chính phủ Hoa Kỳ rộng hơn, Liên Hiệp Châu Âu và các tổ chức quốc tế khác vì cho rằng ông này đã không theo đuổi các vụ án tham nhũng lớn.

Các bản tin về cuộc điện đàm với ông Zelensky càng thổi bùng lên đòi hỏi của các nhà lập pháp Dân chủ đối với Hạ viện là phải khởi động các thủ tục luận tội nhắm vào ông Trump. Tin tức về tranh cãi này cũng trở thành một đề tài lớn cho các ửng cử viên vận động tranh cử.

Ông Trump phủ nhận làm bất cứ điều gì bất chính. Ông viết trong một loạt dòng tweet vào ngày thứ Bảy rằng cuộc nói chuyện của ông với ông Zelensky là "hoàn toàn ngay thẳng và diễn ra thường xuyên". Ông cáo buộc truyền thông và Đảng Dân chủ đang tìm cách né tránh những cáo buộc về ông Biden.

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Vadym Prystaiko hôm thứ Bảy phủ nhận trong một cuộc phỏng vấn với một hãng tin ở Ukraine rằng ông Trump đã gây áp lực với ông Zelensky.

Ủy ban Tình báo Hạ viện đang đòi chính quyền Trump cung cấp cho họ đơn khiếu nại của người tố cáo nhất quán với kết luận của tổng thanh tra cho cộng đồng tình báo rằng vấn đề này đáp ứng ngưỡng pháp lí để được truyền đạt tới Quốc hội.

Tuy nhiên Quyền Giám đốc An ninh Quốc gia Joseph Maguire đã quyết định không cung cấp đơn khiếu nại cho ủy ban sau khi ông tham khảo ý kiến của Bộ Tư pháp và Nhà Trắng, theo các bản tin.

Ông Maguire và luật sư hàng đầu của ông cho rằng khiếu nại không đáp ứng yêu cầu đề ra trong những chỉ dẫn pháp lí để đệ trình lên ủy ban, khiến phe Dân chủ cáo buộc ông Maguire vi phạm luật.

Ba ủy ban Hạ viện đã bắt đầu điều tra cuộc gọi Trump-Zelensky một phần vì một bản tóm tắt cuộc gọi mà chính phủ Ukraine công bố cho thấy ông Trump đã khuyến khích ông Zelensky theo đuổi cuộc điều tra nhắm vào ông Biden.

*****************

Donald Trump đề nghị Ukraine điều tra con trai của Joe Biden ? (RFI, 21/09/2019)

Tổng thống Mỹ, Donald Trump ngày 20/09/2019 phản bác mạnh mẽ những nghi ngờ về nội dung đàm thoại giữa ông với một lãnh đạo nước ngoài và lên án đó là những lời báo động "nực cười".

Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng, ngày 20/09/2019. Reuters/Joshua Roberts

Tuy nhiên, truyền thông Mỹ nghi ngờ ông Donald Trump gây áp lực với đồng nhiệm Ukraine để điều tra về gia đình ông Joe Biden. Từ Washington, thông tín viên Anne Corpet giải thích :

"Theo tờ Washington Post, chính các cuộc trao đổi giữa Donald Trump và Volodymyr Zelensky đã dẫn đến lời báo động của một thành viên cơ quan tình báo Mỹ, lo lắng về một lời hứa mà tổng thống Mỹ đưa ra trong một cuộc nói chuyện với một lãnh đạo nước ngoài.

Tờ Wall Street Journal tường thuật rằng trong suốt cuộc trao đổi qua điện thoại hồi tháng 7/2019, tổng thống Mỹ đã tám lần hối thúc đồng nhiệm Ukraine giúp ông tìm thông tin về Hunter Biden, con trai của Joe Biden, nhân vật sáng giá của đảng Dân chủ đang tranh chức ứng viên tổng thống.

Hunter Biden từng làm việc cho một hãng khí đốt tại Ukraine năm 2014. Donald Trump nghi ngờ người này có hành vi tham nhũng và đã có được sự che chở của cha khi ấy còn là phó tổng thống. Bị chất vấn về cuộc điện đàm này, tổng thống Mỹ bác bỏ mọi ý đồ can thiệp.

Ông nói : "Tôi có nhiều cuộc điện đàm với rất nhiều lãnh đạo và các cuộc trao đổi này là hợp lẽ. Tôi chỉ đấu tranh cho đất nước tôi. Đó chỉ là một âm mưu chính trị. Tôi không hay biết gì về danh tính của người báo động cả, tôi chỉ muốn nói rằng người này có đầu óc bè phái. Đây là một người báo động có đầu óc bè phái".

Nhưng luật sư của ông Donald Trump nhìn nhận có yêu cầu Kiev điều tra về con trai ông Joe Biden. Vẫn theo Wall Street Journal, chính vì mục đích này mà ông Rudolf Giuliani đã hai lần đến gặp nhiều quan chức cao cấp Ukraine trong mùa hè này. Một gói hỗ trợ 250 triệu đô la cho Ukraine đã được chính phủ Mỹ giải ngân vài tuần sau đó".

Cuộc gặp cấp cao Mỹ - Ukraine tại New York

Trong bối cảnh tai tiếng chính trị này, chính quyền Kiev ngày 20/09/2019 cho biết tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ có cuộc hội kiến đầu tiên với đồng nhiệm Mỹ, bên lề cuộc họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc lần thứ 74 tại New York diễn ra từ ngày 24-26/09/2019. Ông Zelensky sẽ gặp gỡ các đại diện cộng đồng người Ukraine tại Mỹ, lãnh đạo các tổ chức Do Thái tại Mỹ và các doanh nhân.

Minh Anh

*****************

Trump thúc Tổng thống Ukraine điều tra con trai của Biden (VOA, 21/09/2019

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần áp lực Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, điều tra con trai của ông Joe Biden, cựu Phó Tổng thống và cũng là ứng viên Tổng thống bên đảng Dân chủ, tờ Wall Street Journal tường thuật hôm 20/9 dựa trên các nguồn thạo tin.

Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Theo tờ báo, trong cuộc điện đàm hồi tháng 7, ông Trump thúc giục ông Zelensky chừng 8 lần kêu gọi ông Zelensky hợp tác với luật sư riêng của ông Trump là Rudy Giuliani, trong cuộc điều tra về con trai ông Biden.

Một trong những nguồn tin của Wall Street Journal nói trong cuộc trò chuyện này, ông Trump không nhắc tới một điều khoản về viện trợ cho Ukraine. Và vì vậy, nguồn tin vừa kể không cho rằng Tổng thống Trump có ngỏ ý ‘lại quả’ nếu Tổng thống Ukraine hợp tác trong cuộc điều tra.

Theo Reuters