 | Tổng quan: | 3067239 |
Bộ Tài chính vào ngày 10 tháng tư đăng tải trên Cổng thông tin của Bộ cho hay do sự bùng phát của coronavirus, Việt Nam có kế hoạch vay 1 tỷ đô la từ các định chế tài chính nước ngoài như Quỹ tiền tệ Quốc tế, Ngân hàng Thế giới, hay Ngân hàng phát triển Châu Á trong năm nay.
Một phụ nữ nhận thức ăn quyên góp cho người nghèo trong đợt dịch Covid-19 tại Hà Nội, ngày 7 tháng 4 năm 2020. Reuters
Theo Bộ Tài Chính, thâm hụt ngân sách của Việt Nam sẽ chiếm từ 5-5,1% tổng sản phẩm nội đia do tác động của dịch Covid-19.
Theo Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, cựu thành viên ban cố vấn kinh tế cao cấp của cố thủ tướng Phan Văn Khải và cũng là nguyên chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính Quốc gia, khoản vay mà Bộ Kinh tế đề cập là việc cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Bà lập luận :
"Nền kinh tế Việt Nam gặp khó khăn do bệnh dịch là điều chắc chắn và nếu càng kéo dài thì khó khăn sẽ càng nhiều hơn. Ngân sách năm nay không thể nào bằng năm trước, hụt thu là điều thấy rõ nhưng hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn là điều chính phủ không thể không làm. Tôi nghĩ một mặt hỗ trợ những người gặp khó khăn, mặt khác đi vay là điều hợp lý trong bối cảnh tài chính Việt Nam hiện nay. Nếu hỗ trợ được cho các doanh nghiệp, kể cả các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các hộ gia đình để họ có thể sớm hồi phục được sau dịch cúm thì may chăng nền kinh tế có thể đỡ khó khăn hơn. Nếu không hỗ trợ cho doanh nghiệp, doanh nghiệp không phục hồi thì nền kinh tế, tài chính càng khó khăn hơn".
Đồng quan điểm với chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, Luật sư Đặng Hùng Dũng, chuyên về các vụ án luật lao động và từng công tác tại Sở Lao động Thương binh và Xã hội thành phố Hồ Chí Minh cũng cho rằng người lao động phục hồi thì kinh tế mới phục hồi. Vì vậy, ông khẳng định :
"Những gói cứu trợ đó nói tiến hành đến tháng 6 và nếu đã ban hành như thế thì vẫn phải hỗ trợ người dân đến tháng 6. Bởi vì sau khi hết dịch không có nghĩa người ta có công ăn việc làm ngay được mà phải có giai đoạn sắp xếp, thu xếp trở lại, giai đoạn đó người yếu thế không thể có lại ngay công việc như thời trước dịch".
Bộ Kế hoạch – Đầu tư vào ngày 8/4 có đưa ra báo cáo cho hay trong trường hợp nếu dịch bệnh Covid-19 bùng phát mạnh hơn sẽ có khoảng 3,5 triệu lao động mất việc. Ước tính 98% lao động khu vực du lịch, dịch vụ nghỉ việc ; 78% lao động ngành vận tải, giày da, dệt may bị giảm việc, hoặc ngừng việc và 98% lao động hàng không tạm nghỉ việc ; khoảng 19% doanh nghiệp đã tạm dừng hoạt động, thu hẹp quy mô.
Cũng trong ngày 10 tháng 4, tại Hội nghị trực tuyến của Chính phủ với các bộ, ngành, và địa phương, Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị quyết về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch Covid-19 ngay trong tháng 4. Gói hỗ trợ này được nói trị giá hơn 62.000 tỉ đồng và được hướng tới 20 triệu người.
Theo đó, khoản hỗ trợ sẽ bắt đầu tính từ đầu tháng 4 và kéo dài trong 3 tháng, tức đến tháng 6/2020.
Mức độ trợ cấp sẽ tùy theo nhóm đối tượng mà sẽ được lãnh từ 250 ngàn đồng, 500 ngàn đồng, 1 triệu đồng hoặc 1,8 triệu đồng cho mỗi tháng.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng tạm dừng thu quỹ hưu trí và tử tuất tối đa không quá 12 tháng đối với người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 dẫn đến phải giảm từ 50% lao động tham gia bảo hiểm xã hội trở lên so với thời điểm cơ quan có thẩm quyền công bố dịch.
Hình minh hoạ. Một nhân viên y tế đo thân nhiệt cho một người dân ở điểm kiểm soát tại Hà Nội hôm 6/4/2020 Reuters
Phát biểu tại buổi hội nghị, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho rằng những người lao động tự do cần được quan tâm nhưng lại là nhóm khó xác định nhất, dễ nảy sinh hệ lụy.
Cụ thể, nhóm đối tượng này được xác định gồm người bán hàng rong, quà vặt ; thu gom rác ; bốc vác, xe đẩy, xe ôm, xe xích lô ; bán xổ số ; người lao động tại các cơ sở dịch vụ ăn uống, lưu trú, chăm sóc sức khỏe...
Vì thế, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất việc hỗ trợ người lao động tự do sẽ chủ yếu do chính quyền nơi thường trú thực hiện hoặc có thể nhận ở nơi cư trú.
Trao đổi với RFA vào tối ngày 10/4 về nghị quyết vừa ban hành, chị Thanh, bị tật nhưng vẫn đi bán vé số hàng ngày kiếm tiền nuôi con bày tỏ thất vọng :
"Bây giờ chỉ cần buôn bán lại bình thường, chuyện chính phủ chị không quan tâm vì muốn buôn bán lo cho con học hành. Chính phủ làm gì thì làm, biết bao nhiêu người ngoài kia còn không có tiền để ăn, trong khi nói trợ cấp cho những người buôn báo dạo, bán vé số mà có thấy chính phủ lo gì đâu, chẳng thấy gì hết. Toàn bạn bè giúp đỡ, còn chính phủ ủng hộ thì thành phố này em chưa thấy".
Còn theo cô Dân, mưu sinh bằng nghề lượm ve chai, hiện đang mắc bênh ung thư, sống một mình ở Sài Gòn lại có phần nào hy vọng :
"Cũng nghe chính phủ hỗ trợ cho những người khó khăn, hoàn cảnh cô cũng khó khăn. Mỗi sáng cô đi lượm ve chai một buổi rồi đi vòng vòng coi ai cho gạo hay đồ ăn thì cô đem về. Giờ cô cũng bệnh, không làm gì được, nếu (chính phủ) giúp gì được thì giúp chứ giờ cô cũng già, không biết được gì nên không nói gì được hết".
Với cách nhìn bao quát hơn, Luật sư Đặng Hùng Dũng nhận định :
"Có master plan phụ giúp những người yếu thế, thu nhập thấp là điều tốt, nhưng cách thực thi thế nào ? Người ta nhận được thế nào, cách ban phát, ký đơn từ thế nào và bằng cách nào giám sát có thực hiện đúng hay không ? Bởi vì những luật lệ Việt Nam ban hành về mặt lý thuyết, giấy tờ, văn bản rất hay nhưng để cán bộ thực thi là vấn đề rất nghiêm trọng. Việc lợi dụng hoặc sử dụng theo một hướng nào thì phải nói gần như là hình thức xin-cho mà người dân không thể nào biết được. Nên cần có một bộ phận giám sát về vấn đề này".
Điều Luật sư Đặng Hùng Dũng lo ngại cũng là vấn đề mà Chính phủ đang tập trung giải quyết.
Vì vậy, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề nghị niêm yết công khai danh sách các đối tượng đủ điều kiện thụ hưởng, quy định rõ người đứng đầu chính quyền cơ sở, cơ quan, doanh nghiệp chịu trách nhiệm toàn diện trong thực hiện trên cơ sở bảo đảm minh bạch.
Đồng thời sẽ thành lập ban giám sát từ trung ương đến địa phương, do lãnh đạo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp làm trưởng ban.
Việt Nam đang đứng trước khó khăn làm sao có đủ ngân sách để lo cho những đối tượng bị tác động nặng nề bởi dịch Covid-19. Còn đối với nhiều người dân thì mối quan tâm lớn nhất là làm sao số tiền được phân bổ đến đúng đối tượng đang cần hỗ trợ.
Hôm 10/4, Việt Nam hé lộ kế hoạch vay 1 tỷ đô la từ các tổ chức quốc tế trong năm nay vì dự báo rằng mức thâm hụt ngân sách sẽ trầm trọng do sự bùng phát của dịch bệnh Covid-19.
Việt Nam đang có kế hoạch vay 1 tỷ đô la từ các tổ chức quốc tế trong năm 2020 để bù đắp thâm hụt ngân sách
"Đối với các đề xuất từ một số tổ chức quốc tế (IMF, WB, ADB...), Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đang đàm phán với các nhà tài trợ này để có điều kiện vay ưu đãi nhất. Dự kiến có thể vay với chi phí thấp khoảng 1 tỷ USD", Bộ trưởng Tài Chính Đinh Tiến Dũng phát biểu, nêu phương án tài chính tổng thể trước đại dịch trong cuộc họp trực tuyến với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hôm 10/4.
Dự kiến thâm hụt hơn 5% GDP
"Khả năng bội chi ngân sách nhà nước sẽ tăng thêm khoảng 1,5-1,6%. Tức là ở mức 5-5,1% GDP", Bộ trưởng Tài Chính Đinh Tiến Dũng dự báo.
Trang Chính phủ cho biết "với phương án tích cực nhất" (dự kiến dịch kết thúc trong quý II/2020), thu ngân sách Việt Nam có thể ước giảm khoảng 140.000-150.000 tỷ đồng trong năm nay, trong đó thu ngân sách Trung ương giảm khoảng 100.000-110.000 tỷ đồng, ngân sách địa phương giảm 40.000 tỷ đồng.
Từ thành phố Hồ Chí Minh, chuyên gia tài chánh – kinh tế Bùi Kiến Thành, nêu nhận định của ông về việc chính phủ Việt Nam có kế hoạch vay thêm 1 tỷ đôla để bù thâm hụt ngân sách.
"Ngân sách của Việt Nam rất eo hẹp. Chi phí để hỗ trợ cho các vấn đề kinh tế vì dịch cúm Covid-19 đòi hỏi phải có sự cố gắng đặc biệt. Trong khi Việt Nam còn có thể đi vay được với lãi suất hợp lý thì đó là việc có thể nên làm và cần làm trước khi lãi suất tăng lên".
Lãnh đạo Bộ Tài chính Việt Nam trong cuộc họp trực tuyến với Chính phủ hôm 10/4/2020. Photo MOF
Ngoại giao khẩu trang
Hôm 10/4, hãng tin Reuters có bài nhận định rằng "Việt Nam đang thách thức sự thống trị của Trung Quốc về ngoại giao trong mùa dịch Covid-19 với việc tặng thiết bị y tế cho các nước Châu Âu và Đông Nam Á và thậm chí còn giành được sự khen ngợi từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong việc cung cấp một lô hàng quần áo bảo hộ".
Việt Nam, mặc dù thiếu nguồn lực so với nước láng giềng Trung Quốc, nhưng đã tặng 550.000 chiếc khẩu trang cho Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Nha và Anh, và 390.000 chiếc cho Campuchia và 340.000 chiếc cho Lào, vẫn theo Reuters.
Vào tuần trước, Việt Nam chuyển gói trang thiết bị y tế bao gồm khẩu trang, quần áo bảo hộ, hệ thống xét nghiệm cùng bộ xét nghiệm dịch Covid-19 cho Campuchia và Lào trị giá tổng cộng 14 tỷ đồng.
Nhận định về chính sách "ngoại giao khẩu trang" của Việt Nam, ông Bùi Kiến Thành nói với VOA :
"Tôi nghĩ việc Việt Nam hỗ trợ cho các nước trong thời kỳ dịch bệnh là một hành động nhân văn rất tốt. Việc chi ra một phần nào để giúp cho các quốc gia lâm nạn để tỏ sự ưu ái, đoàn kết trên toàn thế giới.
"Đây là cơ hội để cho thế giới thấy rằng chúng ta cùng chung sống lúc hoạn nạn với nhau, tránh gây khủng hoảng quá mức về ngoại giao và thương mại…Tuy Việt Nam nghèo nhưng cũng cố gắng buộc bụng để giúp các nước, tôi cho rằng đây là một hành động rất tốt".
Mặc dù Việt Nam vẫn cần các thiết bị tương tự trong nỗ lực chống lại Covid-19, nhưng họ tặng thiết bị cho các nước láng giềng nơi có nhiều cộng đồng người Việt sinh sống "trên cơ sở tình hữu nghị và quan hệ truyền thống", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nói với Reuters.
Tuy nhiên, chuyên gia tài chánh cũng khuyên rằng Việt Nam về tổng thể nên thận trọng về chi tiêu.
"Nên thận trọng về chi tiêu và bảo toàn ngân sách vì tình hình hiện nay khó có thể tiên đoán mức ảnh hưởng thiệt hại kinh tế do Covid-19 gây ra là mấy phần trăm".
Hôm 01/4, trang Nhịp cầu Đầu tư đăng bài "Thâm hụt ngân sách cao nhất khu vực", dẫn lời Phó Giáo sư Tiến sĩ Tô Trung Thành, trường Đại học Kinh tế Quốc dân, nói : "Thâm hụt ngân sách và nợ công cao như hiện nay là một trong những rủi ro vĩ mô lớn nhất của nền kinh tế".
******************
Virus corona : EU ra gói cứu trợ kinh tế 500 tỷ euro, Việt Nam cần vay 1 tỷ USD (BBC, 10/04/2020)
Các bộ trưởng tài chính khối EU đồng ý ra gói cứu trợ 500 tỷ euro dành cho các nước Châu Âu bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19.
Khối EU đồng ý ra gói cứu trợ 500 tỷ euro dành cho các nước Châu Âu bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19. Ảnh minh họa
Chủ tịch Eurogroup, Mário Centeno, công bố nội dung thỏa thuận đạt được sau các cuộc thảo luận kéo dài tại Brussels.
'Kế hoạch kinh tế quan trọng nhất trong lịch sử EU'
Thỏa thuận được đưa ra sau khi thủ tướng Tây Ban Nha nói nước này gần đi tới điểm tồi tệ nhất trong đợt bùng phát dịch bệnh.
Tây Ban Nha có số các ca được xác nhận dương tính với virus corona cao nhất Châu Âu, trên 152 ngàn người. Hơn 15 ngàn người đã tử vong.
Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảnh báo rằng thế giới đang phải đối diện với cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ tời Đại Suy thoái hồi thập niên 1930 tới nay.
Tại cuộc họp ở Brussels, các bộ trưởng EU đã không chấp nhận đòi hỏi từ Pháp và Ý, theo đó muốn chia sẻ chi phí liên quan tới cuộc khủng hoảng bằng cách phát hành trái phiếu được gọi là trái phiếu corona.
Gói cứu trợ được chốt lại với mức nhỏ hơn so với khoản mà Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) kêu gọi.
ECB nói khối EU có thể cần tới 1,5 nghìn tỷ euro để xử lý khủng hoảng.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire hoan nghênh thỏa thuận này là kế hoạch kinh tế quan trọng nhất trong lịch sử EU.
Đại dịch virus corona đã cho thấy sự chia rẽ sâu sắc tại Châu Âu, với việc Italy và Tây Ban Nha cáo buộc các quốc gia Bắc Âu - do Đức và Hà Lan dẫn đầu - là không hành động đủ mức.
Phát biểu trước khi đạt được thỏa thuận, Thủ tướng Italy Giuseppe Conte nói với BBC rằng EU cần phải vươn lên để thách thức cái mà ông gọi là "phép thử lớn nhất kể từ Thế Chiến II tới nay".
Tại Ý, mức độ lây nhiễm đang chậm dần. Tỷ lệ tử vong cũng đang giảm.
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez cũng nói tình hình tại nước này cũng đang được cải thiện.
Pháp và Đức, hai nền kinh tế mạnh nhất Châu Âu, đã có những dấu hiệu tổn thương nghiêm trọng.
Kinh tế Pháp giảm 6% trong quý một năm nay do ảnh hưởng của dịch bệnh, khiến nước này đã chính thức rơi vào suy thoái. Các nhà phân tích nói tình hình sẽ còn tiếp tục tồi tệ trong ba tháng tới.
Đức đang đối diện nguy cơ nền kinh tế bị co lại gần 10% trong quý hai, và nếu dự đoán này chính xác, thì Đức sẽ rơi vào suy thoái nghiêm trọng, nặng nề gấp đôi so với thời kỳ khủng hoảng tài chính 2008-2009.
Việt Nam đàm phán vay 1 tỷ USD
Là một trong những nước cho đến nay vẫn thuộc nhóm các quốc gia không bị đại dịch tấn công dữ dội, nhưng kinh tế Việt Nam cũng đã bị ảnh hưởng.
Dịch vụ xe buýt Hà Nội 'nằm nghỉ' trong thời gian 'cách ly toàn xã hội'
Bộ Tài chính hôm thứ Sáu nói Việt Nam đang đàm phán với các nhà tài trợ nước ngoài để vay 1 tỷ đô la trong năm nay, do dịch bệnh virus corona khiến cho ngân sách quốc gia bị thâm hụt nặng.
Bộ Tài chính đang đàm phán với các tổ chức IMF, World Bank và ADB.
Ngày 10/4 Bộ Tài chính báo cáo tại Hội nghị trực tuyến giữa Chính phủ và các địa, cho hay : tổng vốn đầu tư công nguồn NSNN được phép thực hiện trong năm 2020 là gần 700 nghìn tỷ đồng.
Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh tường thuật Bộ này đang đàm phán với các nhà tài trợ này để có điều kiện vay ưu đãi nhất, dự kiến có thể vay với chi phí thấp từ các tổ chức này khoảng 1 tỷ USD.
Dự kiến mức bội chi ngân sách của Việt Nam sẽ tăng lên 1,5-1,6%, lên mức 5%-5,1% tổng GDP do tác động của Covid-19.
Việt Nam sẽ mất 140-150 nghìn tỷ đồng (5,94-6,37 tỷ đô la) nguồn thu ngân sách năm nay, nếu như đại dịch được khống chế trong Quý 2.
Một số tỉnh, thành dẫn đầu về kinh tế của Việt Nam như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, cho tới nay đã bị ảnh hưởng nặng nề từ việc đình trệ hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong các ngành liên quan trực tiếp tới du lịch, nhà hàng khách sạn.
Bộ Tài chính đã kiến nghị các giải pháp cân đối nguồn lực đảm bảo chi ngân sách nhà nước như :
Yêu cầu các bộ, ngành, địa phương rà soát, cắt giảm ít nhất 30% kinh phí hội nghị, công tác phí trong nước và 50% công tác phí nước ngoài (riêng các cơ quan Trung ương dự kiến tiết kiệm được khoảng 600-700 tỷ đồng).
Sau nhiều tuần khoanh vùng, cách ly dập dịch, Việt Nam đã áp dụng 'cách ly toàn xã hội' trên toàn quốc kể từ 1/4, với thời hạn dự kiến kéo dài đến 15/4.
Bộ Y tế đang kiến nghị kéo dài thời gian giãn cách xã hội cho đến hết tháng Tư.
Cùng với biện pháp 'cách ly toàn xã hội' là sự cắt giảm tối đa các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ trong xã hội.
Các tuyến giao thông quan trọng, như đường bay đi và đến Hà Nội, Thành phốHồ Chí Minh, đường xe lửa Bắc - Nam hay tuyến hỏa xa Hà Nội - Hải Phòng, các tuyến xe đò liên tỉnh đến và đi từ Sài Gòn, và dịch vụ xe bus nội đô tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, đã bị giảm xuống mức tối thiểu hoặc tạm dừng hẳn.
Chỉ những ngành nghề thiết yếu trong danh sách do Chính phủ và các địa phương công bố là được phép duy trì hoạt động bình thường.
Trong diễn tiến khác, ngày 8/4, tổ chức Fitch Ratings ("Fitch") thông báo về việc giữ nguyên xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam ở mức BB và điều chỉnh triển vọng sang Ổn định.
Cơ sở Fitch điều chỉnh triển vọng tín nhiệm từ Tích cực sang Ổn định phản ánh đánh giá của tổ chức này về tác động ngày càng lan rộng của đại dịch Covid-19 tới nền kinh tế toàn cầu.
**************************
Việt Nam tặng khẩu trang giúp 5 nước EU chống dịch (VOA, 08/04/2020)
Việt Nam tặng 550.000 khẩu trang cho 5 nước Châu Âu bị tác động nặng nề nhất vì dịch Covid-19, đại dịch đã cướp đi mạng sống của hơn 83.000 người và lây nhiễm cho gần 1.5 triệu người trên toàn thế giới.
Việt Nam tặng 550.000 khẩu trang cho 5 nước Châu Âu bị tác động nặng nề nhất vì dịch Covid-19
Tại một buổi lễ hôm thứ ba 7/4 tại Hà Nội, Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Tô Văn Dũng đã trao lại các khẩu trang may bằng vải kháng khuẩn cho đại sứ của các nước Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Nha và Anh, theo Bộ Ngoại giao Việt Nam.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Tô Văn Dũng khẳng định Việt Nam sẵn sàng phối hợp với các nước EU và cộng đồng quốc tế để thực thi các biện pháp cần thiết cả trong khuôn khổ quan hệ đa phương và song phương, nhằm khống chế đại dịch Covid-19 trong thời hạn sớm nhất có thể.
Thứ Tư 8/4, và thứ Hai 6/4, Hãng Hàng Không Việt Nam đã thực hiện 2 chuyến bay đặc biệt để đưa 600 công dân Đức và các nước Châu Âu khác còn kẹt ở Việt Nam về nước.
Cổng thông tin của chính phủ Việt Nam cho biết hai chuyến bay đặc biệt này được chính phủ và Bộ Ngoại giao Đức tài trợ với sự chấp thuận của phía Việt Nam. Các chuyến bay khởi hành từ Việt Nam tới thành phố Frankfurt, Đức, mang theo thiết bị y tế của Việt Nam tặng cho 5 nước Châu Âu.
Chuyến trở về không chở hành khách mà chỉ chở hàng hóa.
Ngoài các nước EU, Viêt Nam cho biết còn tặng khẩu trang và thiết bị y tế cho nhiều nước khác trong đó có Trung Quốc, Campuchia và Lào.
*********************
Covid-19 : Thương mại thế giới 2020 nguy cơ sụt giảm kỷ lục (RFI, 09/04/2020)
Tổ chức Thương mại Thế giới WTO, hôm 08/04/2020, cảnh báo khủng hoảng dịch bệnh Covid-19 hoành hành khắp toàn cầu có nguy cơ khiến thương mại quốc tế trong năm 2020 sụt giảm ở mức kỷ lục. Tác động của cuộc khủng hoảng lần này có thể sẽ vượt xa so với khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009.
Một nhà ga xe lửa tại Antwerp, Bỉ khi nước này ban hành lệnh phong tỏa vì dịch virus corona, ngày 18/03/2020. Reuters - Francois Lenoir
Reuters cho biết, theo ước tính các kinh tế gia của Tổ chức Thương mại Thế giới, có trụ sở tại Genève, Thụy sĩ, khối lượng giao dịch có thể giảm 13%-32%, sau khi đạt mức tăng 2,9% trong năm 2018 và giảm 0,1% trong năm 2019.
Trong một cuộc họp báo qua mạng internet vào hôm qua, ông Roberto Azevedo, tổng giám đốc WTO báo động là hàng trăm triệu người lao động trên khắp thế giới đã mất việc làm và thu nhập.
Lãnh đạo định chế thương mại quốc tế cũng nhấn mạnh đại dịch Covid-19, với khoảng 1,4 triệu người nhiễm bệnh và hơn 80.000 ca tử vong, có thể gây ra suy thoái kinh tế nghiêm trọng nhất trong lịch sử.
Các khu vực gặp nhiều nguy cơ nhất là Bắc Mỹ và Châu Á. Theo kịch bản xấu nhất, xuất khẩu của những nước này có thể giảm lần lượt 40% và 36%. Thương mại Châu Âu và Nam Mỹ cũng sẽ sụt giảm hơn 30%.
Thanh Hà
Đóng băng tăng lương liên bang, Trump đang tìm cách đối phó thâm hụt ngân sách ?
Hôm 29/12/2018, Tổng Thống Donald Trump ký lệnh hành pháp đóng băng lương bổng của khoảng hai triệu nhân viên dân sự của chính phủ liên bang trong năm 2019.
Trump đang phải tìm cách đối phó với ngân sách thâm hụt ?
Hậu quả là việc tăng lương 2,1% dự trù bắt đầu có hiệu quả vào 1/1/2019 cho các nhân viên dân sự trong chính phủ liên bang được chấp nhận trước đây bị hủy bỏ.
Đồng thời việc điều chỉnh lương của nhân viên chính phủ liên bang theo địa phương nơi họ làm việc cũng bị bãi bỏ.
Tuy nhiên, việc tăng lương 2,6% trong năm tới cho quân nhân Hoa Kỳ đã được ghi nhận trong luật quốc phòng 2019 (National Defense Authorization Act for Fical Year 2019) không bị ảnh hưởng.
Ông Trump nói rằng việc tăng lương là không thích đáng.
Trong lá thư gửi cho Quốc hội, ông viết : "Chúng ta phải duy trì những cố gắng để đất nước của chúng ta theo chiều hướng bền vững về mặt tài chánh, và ngân sách của các cơ quan liên bang không thể chịu đựng được những việc tăng lương như vậy".
Ông Trump còn nhấn mạnh rằng việc đóng băng lương sẽ không ảnh hưởng đến khả năng của chính phủ liên bang trong việc thu hút những người tài.
Ông giải thích rằng trong trường hợp khẩn cấp quốc gia hoặc điều kiện kinh tế trầm trọng ảnh hưởng đến an sinh của đại chúng, ông có thẩm quyền để điều chỉnh lương.
Chính sách giảm thuế của Tổng thống Trump đã không mang lại kết quả mong muốn, mức phát triển kinh tế từ 2-3%, thay vì 5-6% không đủ để bù đắp vào số lợi tức thế mất đi.
Hậu quả là ngân sách thiếu hụt gia tăng một cách đáng ngại. Do đó, biện pháp đóng băng lương không gây ngạc nhiên.
Mặt khác, ông Trump đã đặt vấn đề này với Quốc hội Hoa Kỳ vào tháng 8 năm nay, khi tài khóa 2018 sắp chấm dứt để chuẩn bị soạn thảo ngân sách cho tài khóa 2019.
Ngân sách liên bang thiếu hụt thuộc tài khóa 2018 (1/10/2017 - 30/9/2018) tăng 18% lên tới 833 tỉ đôla so với tài khóa 2017. Thiếu hụt sẽ tiếp tục tăng trong tài khóa 2019 và ước tính vào khoảng 985 tỉ Mỹ kim.
Ngân sách thiếu hụt đương nhiên làm nợ công tăng vì chính phủ phải vay thêm tiền.
Giảm thuế cho các công ty lớn, nhỏ để phát triển kinh tế và thu nhập cá nhân đa phần phục vụ thành phần có lợi tức cao. Nay chương trình này thất bại lại bắt tất cả nhân viên chính phủ liên bang chịu trận là một việc làm thất nhân tâm.
Việc đóng băng lương xảy ra trong lúc một phần chính phủ liên bang đóng cửa trước Giáng Sinh đã kéo dài trên một tuần, tạo nên một không khí ảm đạm trên toàn nước Mỹ.
Tuy nhiên, một số trong 800.000 nhân viên liên bang bị ảnh hưởng của việc chính phủ đóng cửa, cộng thêm những nhân viên bên ngoài làm việc theo khế ước không được trả lương trong thời gian này cũng sẽ giúp cho ngân sách của chính quyền Trump.
Tuy nhiên việc đóng băng lương bổng cũng chỉ là một giải pháp tạm thời để giảm bớt mức gia tăng thiếu hụt ngân sách. Thay vì hủy bỏ chương trình cắt giảm thuế công ty và thuế thu nhập - một nguyên nhân gây thiếu hụt ngân sách, Đảng Cộng Hòa đã nghĩ đến việc cắt giảm những chương trình an sinh xã hội.
Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh tụ đa số tại Thượng Viện đã nói với hãng tin Bloomberg News rằng Quốc hi nên nhắm vào việc giảm Social Security và Medicare để đối phó với tình trạng ngân sách thiếu hụt.
Rút quân ra khỏi Syria cũng làm giảm áp lực về ngân sách mà cũng có thể ông Trump muốn trả ơn Tổng hhống Nga Vladimir Putin, một công hai việc.
Ông Trump cũng đang bàn đến việc rút quân ra khỏi Afghanistan. Một số không ít người Việt, đặc biệt ở vùng Bolsa, đã vội diễn dịch ra rằng ông Trump có kế hoạch chuyển quân từ Syria và Afghanistan qua Biển Đông để nhắm vào Trung Quốc cho Việt Nam.
Những người này đều đang mắc bệnh ảo tưởng trầm trọng. Người Việt hải ngoại có sáu chính phủ lưu vong. Đáng lẽ mấy ông bà này nên lập thêm vài chính phủ lưu vong nữa mới phải.
Sau cùng, có lẽ để giải quyết vấn đề thiếu hụt ngân sách, Hoa Kỳ cũng sẽ phải giảm chi tiêu quốc phòng.
Ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ bằng ngân sách lớn nhất của 10 quốc gia cộng lại, bằng bốn lần ngân sách quốc phòng của Trung Quốc và 10 lần ngân sách quốc phòng của Nga.
Ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ cho tài khóa 2019 là 717 tỉ Mỹ kim bao gồm tài khoản căn bản là 639,1 tỉ đôla, tài khoản chi tiêu bất ngờ là 69 tỉ Mỹ kim và tài khoản chi tiêu bắt buộc là 8,9 tỉ Mỹ kim.
Tuy nhiên giảm ngân sách quốc phòng không đủ. Hoa Kỳ cần phải thay đổi chiến lược quốc phòng.
Hoa Kỳ đã sa lầy ở Trung Đông trong nhiều thập niên. Nạn khủng bố cũng ở đây mà ra. Hoa Kỳ chi tiêu không biết bao nhiêu tiền vào hai lãnh vực này.
Cựu Tổng Thống Obama muốn kéo Hoa Kỳ ra khỏi Trung Đông, chuyển trục qua Á châu, vận động thành lập Hiệp ước Thương mại xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership - TPP).
Ông Trump lại muốn đưa đất nước này trở lại Trung Đông, qua việc rút Hoa Kỳ ra khỏi TPP, công nhận Jerusalem là thủ đô cho Israel và đơn phương hủy bỏ hiệp định về Chương trình Hạt nhân của Iran. Trong hai người, chỉ có thể có một người đúng mà thôi.
Xin Thượng Đế phù hộ cho quốc gia Hoa Kỳ.
Nguyễn Khải
Nguồn : BBC, 30/12/2018
Nguyễn Quốc Khải là cựu chuyên viên kinh tế và tham vấn của Ngân hàng Thế giới (World Bank) và cựu Giáo sư Thính giảng của Trường Nghiên cứu Quốc tế Cao cấp thuộc Đại học Johns Hopkins, Hoa Kỳ.
