Vì sao quan chức cấp cao Việt Nam dồn dập… ‘thăm’ Trung Quốc ?

Nguyễn Nam, VNTB, 07/04/2024

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Trung Quốc từ 7 đến 12/4.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiễn Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình ở cầu thang chuyên cơ ở phi cảng quốc tế Nội Bài ngày 13/12/2023. Ảnh : Viết Chung

Trước đó ít hôm, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn bắt đầu chuyến thăm chính thức nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa trong hai ngày 3 và 4/4/2024. Chuyến thăm này được cho là nhằm tiếp tục cụ thể hóa nhận thức chung cấp cao trong việc duy trì đà phát triển tích cực của quan hệ Việt Nam – Trung Quốc, tăng cường tin cậy chính trị và quan hệ hợp tác hữu nghị với Trung Quốc. Đây cũng là dịp để hai bên cùng rà soát, xác định các trọng tâm công tác trong quan hệ song phương năm 2024 và các năm tiếp theo ; thống nhất phương hướng, biện pháp triển khai cụ thể hóa định hướng hợp tác "6 hơn" (bao gồm tin cậy chính trị cao hơn, hợp tác quốc phòng – an ninh thực chất hơn, hợp tác thực chất sâu sắc hơn, nền tảng xã hội vững chắc hơn, phối hợp đa phương chặt chẽ hơn và bất đồng được kiểm soát và giải quyết tốt hơn).

Đồng thời, thúc đẩy triển khai Thỏa thuận về làm sâu sắc hơn nữa hợp tác trong thời kỳ mới giữa Bộ Ngoại giao hai nước, góp phần tiếp tục làm sâu sắc và nâng tầm quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai có ý nghĩa chiến lược.

Ba tuần lễ trước đó, ngày 18/3, tại tỉnh Cát Lâm, Trung Quốc, ông Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương của Việt Nam đã có cuộc hội đàm với người đồng cấp Lưu Kiến Siêu, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Liên lạc Đối ngoại Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc.

Tin tức báo chí cho biết hai bên đi sâu trao đổi về phương hướng quán triệt nhận thức chung cấp cao, tiếp tục làm sâu sắc và nâng tầm quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược, nỗ lực vì hạnh phúc của nhân dân hai nước, vì sự nghiệp hòa bình và tiến bộ của nhân loại ; nhất trí về việc tiếp tục duy trì đà giao lưu, tiếp xúc cấp cao thường xuyên ; phát huy hơn nữa hiệu quả quan hệ kênh Đảng để định hướng chiến lược cho quan hệ hai nước ; thúc đẩy giao lưu, hợp tác trên các kênh Chính phủ, Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc, trên các lĩnh vực quốc phòng – an ninh và các địa phương ; thúc đẩy giao lưu nhân dân, tuyên truyền về tình hữu nghị truyền thống giữa hai Đảng, hai nước và nhân dân hai nước.

Với tư cách là hai cơ quan tham mưu chiến lược về đối ngoại của hai Đảng, hai Ban Đối ngoại/ Liên lạc đối ngoại Trung ương sẽ tăng cường phối hợp, hợp tác nhằm góp phần thúc đẩy định hướng chiến lược của kênh Đảng tiếp tục phát triển lành mạnh, ổn định, bền vững quan hệ Việt Nam – Trung Quốc.

Trong khi đó thì theo Phó chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Lê Thu Hà, thì chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ là chuyến thăm cấp cao đầu tiên của lãnh đạo Đảng và Nhà nước sau khi hai nước nâng tầm quan hệ. Đồng thời là chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên trên cương vị Chủ tịch Quốc hội của ông Vương Đình Huệ.

Với ngoại giao con thoi giữa Hà Nội với Trung Quốc trong bối cảnh biến động nhân sự cấp cao khôn lường được khoác áo ‘củi – lò’ với mũi dùi chỉa vào tướng Tô Lâm là tác giả chính, thì chuyến công du Bắc Kinh lần này của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ được cho rằng có mối quan hệ với đồn đoán ghế Tổng bí thư ở nhiệm kỳ khóa 14 của Đảng cộng sản Việt Nam.

Nguyễn Nam

Nguồn : VNTB, 07/04/2024

**************************

Chuyến đi sống còn vào Trung Nam Hải của Vương Đình Huệ

Nam Việt, RFA, 05/04/2024

Có vẻ như chuyến đi của Vương Đình Huệ đến Trung Quốc dù là để thắt chặt các mối quan hệ giữa hai đảng cộng sản nhưng thực sự số phận của ông Huệ đang nằm trong cuộc đối thoại ngoại giao này.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hội kiến Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 7/4/2024. Ảnh : TTXVN

Báo chí nhà nước cho biết, ông Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Trung Quốc từ ngày 7 đến 12/4, theo lời mời của Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc Triệu Lạc Tế, Ủy ban Đối ngoại Việt Nam cho biết hôm 4/4.

Nhìn vào lời mời của phía Trung Quốc và sự đáp lời nhanh nhẩu của phía Việt Nam, người ta nhìn thấy rằng đây như là một cuộc hẹn được sắp đặt trước, gấp rút, và được ngoại giao hóa bề mặt bằng một lời mời của Ủy ban thường vụ đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc. 

Mặc dù Thông Tấn Xã Việt Nam đề cao chuyến đi của ông Huệ là cực kỳ quan trọng nhăm "định hướng chiến lược cho quan hệ song phương", nhưng thật ra còn có cái gì để "định hướng nữa" khi mà ông đảng trưởng Nguyễn Phú Trọng đã nắm chặt tay, cam kết với Tập Cận Bình trong chuyến thăm cấp vào tháng 12/2023, rằng hai quốc gia quyết nâng tầm quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện và xây dựng "Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc" ?

Bất kỳ ai đang quan sát tình hình chiến trường Việt Nam cũng có thể hiểu rằng ông Vương Đình Huệ, con cờ cuối cùng của ông Nguyễn Phú Trọng, đang đứng trước những nguy cơ bị loại bỏ bởi Tô Lâm, Bộ trưởng công an kiêm lãnh chúa toàn phần Việt Nam. Chuyến đi này chắc chắn là có lời cậy nhờ của ông Nguyễn Phú Trọng, cùng sự bày tỏ trung thành của ông Vương Đình Huệ với họ Tập, để xin bảo đảm cho chiếc ghế tổng bí thư sắp đến không bị lung lay.

Nếu có tiếng nói của Tập ủng hộ cho việc Huệ thế Trọng, ít nhất thì Bộ trưởng Công an Tô Lâm sẽ không thể manh động cho đến khi quy định Huệ ngồi được vào ghế bí thư. Chuyện lật đổ hay loại bỏ ứng cử viên bí thư nhiều sai lầm về đời tư này chỉ có thể hành động sau đó. Nhưng khi Huệ nắm quyền sinh sát rồi, thì chưa biết lúc đó ai sẽ loại ai để giữ mạng cho mình.

Mạng xã hội rò rỉ hình ảnh ca sĩ Hương Tràm bế hai đứa bé được cho là sinh đôi, với tin đồn cô này là người tình, và đẻ hai đứa con cho ông Huệ tại Mỹ.

Điều thú vị là trước chuyến đi của Huệ, trên báo chí bắt đầu lại dấy lên câu chuyện về người tình ca sĩ của Huệ đang nương nhờ ở nước Mỹ thù địch. 

Trên báo Ngôi Sao, ngày 4/4, đột nhiên có một bài viết điểm lại cuộc đời của ca sĩ Hương Tràm một cách vô thưởng vô phạt. Nhưng rõ ràng nó là lưỡi gươm được cố ý treo lơ lửng, đối với ông Huệ. Bài viết có tựa đề Cuộc sống của Hương Tràm sau 5 năm sang Mỹ, trong đó mô tả úp mở rằng cô chọn cuộc sống xa nhà không rõ lý do, và nói "cô có cuộc sống như một sinh viên xa nhà, biết trân quý sức khỏe và suy nghĩ tích cực".

Thời gian gần đây, mạng xã hội rò rỉ hình ảnh ca sĩ Hương Tràm bế hai đứa bé được cho là sinh đôi, với tin đồn cô này là người tình, và đẻ hai đứa con cho ông Huệ tại Mỹ. Tờ VnExpress dẫn lời của Hương Tràm nói rằng cô không có con giống như lời đồn đại. Tuy nhiên cô không đính chính hay giải thích gì về tấm ảnh cô đang ôm hai đứa bé.

Tin lan nhanh, và thực tế từ đó đến giờ tất cả những câu chuyện bê bối của giới quan chức lộ ra ngoài phần lớn đều là trong nội bộ đưa ra trong mục đích đánh phá, loại bỏ nhau. 

Hương Tràm tuyên bố đột ngột từ bỏ sự nghiệp khi đang được chú ý, và nói đi Mỹ học. Nhưng tờ Ngôi Sao lại tiết lộ cô không làm gì ngoài thú vui làm việc ở nhà, hát để phát online trên kênh YouTube riêng. "Theo giọng ca sinh năm 1995, cô muốn thỏa thích thể hiện chất nghệ sĩ, làm mới các bản hit của mình hoặc cover các nhạc phẩm nổi tiếng", báo này viết.

Cũng úp mở, báo Ngôi sao viết "Ngay cả cô cũng không muốn đánh mất hình tượng vốn đã được mọi người yêu quý, công nhận. 'Tuy nhiên, cuộc sống luôn phải có điều bất ngờ mới thú vị. Hiện tôi sống trong niềm vui thật sự, được là chính mình', cô nói". (hết trích)

Trên con đường đi phó hội và nài xin Tập Cận Bình một vé để bảo đảm cho chức Bí thư, chắc chắn Vương Đình Huệ cũng sẽ luôn toát mồ hôi hột về đêm, khi nằm nghĩ đến câu chuyện đang cứ úp mở như vậy. Bằng mọi cách để bảo vệ cho mạng sống của mình và cho chức vụ quan trọng mà mình phải nắm bằng được, liệu Vương Đình Huệ có hy sinh thêm phần nào của đất nước, dân tộc, để nhượng bộ Tập Cận Bình cho chiếc miễn tử bài, đem về Việt Nam, trong bối cảnh Việt Nam gay cấn với Trung Quốc về tuyên bố những xâm lấn trên biển ?

Nam Việt

Nguồn : RFA, 05/04/2024

Tương đồng và dị biệt qua chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Phạm Minh Chính

Đinh Hoàng Thắng, VOA, 03/07/2023

Xem vậy để thấy, dù Bắc Kinh có tiếp tục đòi hỏi nhiều "vật cược" khác nữa thì cách hóa giải của Việt Nam dường như vẫn là lấy lợi ích quốc gia – dân tộc làm hệ quy chiếu trong bối cảnh quốc tế phức tạp hiện nay.

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Chính kết thúc hôm 28/6/2023. Hà Nội chắc chắn thấu cảm được ý đồ chia rẽ quan hệ Việt – Mỹ, còn Bắc Kinh thì "đi guốc trong bụng" Việt Nam. Xưa là triều cống. Ngày nay, vật cược Trung Quốc đòi hỏi là gì ?

Chuyến thăm của ông Chính vừa qua có yếu tố đặc biệt. Trong cả hai thông cáo báo chí, một của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) và một của Tân Hoa Xã (THX), cách đưa tin và bình luận về chuyến thăm ấy có những phần thống nhất và khu biệt khá rõ. Cuối năm ngoái đến nay, từ khi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm Bắc Kinh về (ba ngày sau rút xuống còn hai) – với 13 nội dung trong Thông cáo chung giữa hai Đảng – mọi chuyến thăm khác sau đó đều có thể xem như những toa tàu trên con đường ray đã thành nếp, cứ thế mà qua lại. Các đoàn cao cấp từ Hà Nội sang Bắc Kinh hay đảo ngược vẫn thế. Tuy nhiên, lần này, Thông cáo phía THX đưa ra dài chỉ bằng phân nửa phiên bản TTXVN, chính vì vậy mà nội dung của THX lại có phần cô đọng hơn, khó pha loãng các dị biệt lẫn bất đồng giữa hai bên (so với bản của Việt Nam) qua các cuộc hội đàm và tiếp kiến.

"Kháng Mỹ viện Trung" trong bối cảnh mới

Theo Thông cáo do phía Bắc Kinh đưa ra ngày 27/6/2023, Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố, Trung Quốc coi Việt Nam là một ưu tiên trong ngoại giao láng giềng và đang nỗ lực xây dựng một "cộng đồng có chung tương lai" với Việt Nam, một lựa chọn chiến lược mà Trung Quốc đã thiết kế dựa trên sự phát triển lâu dài của quan hệ song phương. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết hai bên nên cùng nhau xây dựng "Vành đai và Con đường" chất lượng cao, nhằm tăng cường sức mạnh tổng hợp của các chiến lược phát triển, tận dụng lợi thế bổ sung và đẩy nhanh hợp tác thiết thực trong các lĩnh vực như cơ sở hạ tầng, hải quan thông minh và năng lượng xanh. Chủ tịch Tập Cận Bình hoan nghênh Việt Nam tham gia "Diễn đàn hợp tác quốc tế Vành đai và Con đường lần thứ ba" và Hội chợ triển lãm nhập khẩu quốc tế Trung Quốc vào nửa cuối năm nay. Cuối thông báo, Tập Chủ tịch kêu gọi hai bên cùng phản đối việc tách rời và cắt đứt chuỗi cung ứng và công nghiệp, đồng thời phản đối chính trị hóa các vấn đề kinh tế, khoa học và công nghệ. Ông Tập cổ võ, hai nước (Trung Quốc và Việt Nam) nên bảo vệ sự c ông bằng và công bằng quốc tế, cũng như các quyền và lợi ích phát triển của mối nước.

Lợi kêu gọi "kháng Mỹ viện Trung" nói trên cần được coi là một hiệu triệu nghiêm cẩn, vì hai lẽ. Thứ nhất, từ đầu tháng 3/2023, Chủ tịch Tập Cận Bình đã công khai tuyên bố : "Các nước phương Tây do Mỹ dẫn đầu đang thực hiện các biện pháp ngăn chặn, bao vây và đàn áp toàn diện Trung Quốc. Điều này đã mang lại những thách thức nghiêm trọng chưa từng có đối với sự phát triển của đất nước Trung Hoa". Điều này mang ý nghĩa hàm ẩn, ai đi với Mỹ là chống Trung Quốc. Thứ hai, từ 1/7 này, Luật Quan hệ đối ngoại do Quốc hội Trung Quốc vừa thông qua có hiệu lực, như một cột mốc mới trong cách Bắc Kinh sẽ xử lý các vấn đề quốc tế. Với bối cảnh được cho là Mỹ dùng các lệnh trừng phạt và tìm cách thúc đẩy hợp tác với các đồng minh, trong đó có Việt Nam, kiềm chế Bắc Kinh, thì động thái mới đây của Trung Quốc hứa hẹn sự đáp trả đối với thế lực nào "có ý đồ xấu" đi theo Mỹ.

Trong ý nghĩa ấy, bài bình luận trên "Global Times" hôm 26/6 – chỉ một hôm sau khi tàu sân bay USS Ronald Reagan cập cảng trong chuyến thăm Đà Nẵng – phải chăng cũng hàm ý như một lời nhắc nhở : "Hoa Kỳ nỗ lực nâng cấp quan hệ với Việt Nam bằng cách gieo rắc các mối bất hòa Bắc Kinh – Hà Nội. Trong bối cảnh Hoa Kỳ tăng cường triển khai ‘Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương’ (IPS), nước này đang hướng trọng tâm chú ý vào Việt Nam. Tuy nhiên, bất chấp những nỗ lực của Washington nhằm lôi kéo Hà Nội về phía mình để đối đầu và bao vây quân sự Bắc Kinh, Việt Nam khó có thể cắn câu".

Trong khi đó, bản thông cáo do Báo Điện tử Chính phủ (chinhphu.vn) công bố thì "hiền hòa" hơn và dĩ nhiên, tránh nhắc đến Mỹ và phương Tây. Bản thông cáo này gồm 1200 chữ, dài gấp đôi bản của THX. Nếu tính gộp cả các hoạt động của ông Chính tham dự Hội nghị Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) Thiên Tân, thì bản do chinhphu.vn công bố dài hơn gấp sáu lần (hơn 3900 từ) so với bản của THX (chưa đến 600 chữ). Chỉ nhìn về lượng chữ, đủ thấy Việt Nam coi trọng các pha "trình diễn" biết nhường nào. Tại đây, có thể thấy rõ ý đồ "diễn" của Việt Nam là để làm chùng bớt những căng thẳng mà các dư luận viên Trung Quốc "bình loạn" về chuyến thăm Bắc Kinh của ông Phạm Minh Chính trong bối cảnh Mỹ, Việt chuẩn bị nâng cấp quan hệ.

Hãy nghe chuyên gia quân sự Trung Quốc kiêm nhà bình luận truyền hình Song Zhongping nhấn mạnh với Global Times hôm 23/6 rằng, Trung Quốc là chủ đề không thể tránh khỏi trong quá trình nâng cấp quan hệ Việt – Mỹ. Bình luận viên này lưu ý, Washington sử dụng các vấn đề liên quan đến Trung Quốc như một con bài thương lượng trong các cuộc đàm phán với Việt Nam về tăng cường hợp tác. Nói cách khác, bang giao Việt Nam – Trung Quốc càng trở nên căng thẳng thì Mỹ càng thưởng cho Việt Nam và sẵn sàng hợp tác với Việt Nam.

"Vật cược" Bắc Kinh đòi hỏi Hà Nội…

"Yếu tố đặc biệt" trong chuyến thăm Bắc Kinh vừa qua của ông Chính là gì ? Tham khảo tiếp bình luận trên "Global Times": "Mặc dù Hoa Kỳ và Việt Nam đã xích lại gần nhau hơn trong những năm gần đây, không thể bỏ qua những xung đột cơ cấu giữa hai quốc gia dẫn đến mất lòng tin chính trị. Mối bất hòa giữa hai bên về vấn đề lịch sử của chiến tranh vẫn chưa được giải quyết hoàn toàn. Cùng với những mâu thuẫn không thể hàn gắn của hai bên về các giá trị tư tưởng và vấn đề nhân quyền, đây là những nguyên nhân quan trọng cản trở sự hợp tác chặt chẽ hơn giữa Hoa Kỳ và Việt Nam".

Có một thực tế căn bản mà bài bình luận đã bỏ qua : Mối quan hệ Việt – Mỹ hiện nay được chính các quan chức cấp cao trong Bộ Ngoại giao Hà Nội thừa nhận, nó đã tự động nâng cấp trên thực địa và nay đã hội tụ đầy đủ các yếu tố chiến lược quan trọng nhất. Đấy là chưa nói, 96% người Việt Nam thích làm ăn với Mỹ. Xem vậy để thấy, một trong những "vật cược" Trung Quốc đòi hỏi từ Việt Nam là không được quên nhân tố "ý thức hệ" và không được xem nhẹ "hội chứng Mỹ" đã bị chính quyền và người dân Việt Nam gác sang một bên.

Như để hỗ trợ cho xu hướng khó đảo ngược nói trên, tại thông cáo hôm 30/6/2023, Nhà Trắng cho biết Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan vừa tiếp Trưởng ban Đối ngoại Đảng cộng sản Việt Nam Lê Hoài Trung hôm 29/6. "Hai bên tái khẳng định sức mạnh của quan hệ song phương giữa hai nước nhân dịp kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện Hoa Kỳ – Việt Nam và thảo luận về nhiều lĩnh vực hợp tác trong tương lai, bao gồm năng lượng, biến đổi khí hậu, đầu tư, giáo dục, nhân quyền và nỗ lực duy trì hòa bình và ổn định ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương".

Ông Sullivan và Trưởng ban Đối ngoại Lê Hoài Trung chia sẻ quan điểm rằng, mối quan hệ Hoa Kỳ – Việt Nam là một ví dụ điển hình về sự hòa giải từ quá khứ với tiềm năng tiếp tục thúc đẩy thịnh vượng, ổn định và hòa bình hơn trong tương lai. Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Blinken cũng gọi cuộc gặp với ông Trung là "hữu ích". Ông Blinken viết trên Twitter : "Chúng tôi đã thảo luận về cách có thể nâng cao và củng cố hơn nữa Quan hệ Đối tác Toàn diện Mỹ – Việt, một quan hệ đóng vai trò thiết yếu trong việc thúc đẩy một khu vực "Ấn Thái Dương tự do và rộng mở (FOIP) trong hơn mười năm qua".

Xem vậy để thấy, dù Bắc Kinh có tiếp tục đòi hỏi nhiều "vật cược" khác nữa thì cách hóa giải của Việt Nam dường như vẫn là lấy lợi ích quốc gia – dân tộc làm hệ quy chiếu trong bối cảnh quốc tế phức tạp hiện nay. Có điều là, xưa kia, theo sử sách ghi lại, với Trung Quốc, khi cần thì sứ thần phải mang lư hương và bình hoa vàng cùng nhiều vật phẩm khác sang cống nạp. Ngày nay, trong không gian FOIP rộng mở, tập hợp lực lượng ở Đông Á, Đông Nam Á cũng như trên toàn cầu ngày cảng rõ làn ranh. Không cống nạp nhưng phải tránh "vỗ mặt" Trung Quốc, "Ngoại giao cây tre" buộc đi đường vòng. "Trông dong cờ mở" đón tàu Trung Quốc vào thăm Đà Nẵng trước, rồi kế đó mới lần lượt đón các tàu của Ấn Độ, Nhật Bản và cuối cùng là Hoa Kỳ, sau khi đã trì hoãn kế hoạch này một năm. Cũng là để "chiều lòng" Trung Quốc !

Phải chăng tuyên bố mới đây nhất của Đại sứ Trung Quốc đưa ra bên lề Hội nghị thượng đỉnh doanh nghiệp Châu Âu – Trung Quốc ngày 16/6 tại thủ đô Brussels là một chỉ dấu của sự thay đổi ? Đại sứ Fu Cong cho biết, Trung Quốc có thể tán thành các yêu cầu của Kiev đối với biên giới trước năm 1991 của Ukraine. Phải chăng đến lúc Trung Quốc cũng công khai, trong ngoại giao chẳng có gì là bất biến, ngoại trừ lợi ích quốc gia – dân tộc.

Đinh Hoàng Thắng

Nguồn : VOA, 03/07/2023

*************************

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Phạm Minh Chính có giúp Ngoại giao Việt – Trung chuyển pha ?

Lê Hoàng Mai, RFA, 03/07/2023

Xung đột quyền lợi giữa hai tập đoàn lãnh đạo Bắc Kinh và Hà Nội liệu sẽ chuyển sang giai đoạn "công khai hóa" mọi chuyện hay hai bên sẽ tiếp tục diễn "tấn trò đời" một thời gian nữa rồi mới cho bung ra một khi các mâu thuẫn tới hạn?

Thủ tướng Phạm Minh Chính (phải) và Thủ tướng Lý Cường (trái) duyệt đội quân danh dự tại Bắc Kinh hôm 26/6/2023. Reuters

------------------------------

Không giấu được tâm trạng cay cú

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Phạm Minh Chính (25 – 29/6) diễn ra trong bối cảnh Hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan vào biển Việt Nam, khi Hoa Kỳ và Việt Nam kỷ niệm 10 năm "Quan hệ đối tác toàn diện" và Washington mong muốn nâng cấp quan hệ song phương giữa hai nước.

Bài xã luận duy nhất do trang mạng "Global Times" phát hành ngày 26/6/2023 không có tên tác giả, ký tên bởi Ban biên tập và được posting dưới nhan đề "US’ attempts to upgrade Vietnam ties by sowing Beijing – Hanoi discord a pipe dream" (Mỹ nỗ lực nâng cấp quan hệ với Việt Nam bằng cách gieo rắc mối bất hòa giữa Bắc Kinh và Hà Nội). 

Theo đánh giá của Trung Quốc, nỗ lực gây bất hòa của Mỹ chỉ là một giấc mơ viễn vông (a pipe dream). Bài xã luận nhìn nhận : "Bằng chuyến cập bến hiếm hoi đến Cảng Đà Nẵng, Hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ đang gửi một tín hiệu mạnh mẽ tới Trung Quốc : Washington đang đi vào khu vực láng giềng của Trung Quốc để phô trương sự hiện diện quân sự mạnh mẽ và ảnh hưởng của Mỹ trên Biển Đông cũng như trong khu vực".

Về bang giao Trung – Việt, bài xã luận viết tiếp : "Không hoàn toàn chính xác khi khẳng định rằng chính quyền Biden ngày càng quan tâm đến việc vun đắp quan hệ hữu hảo với Hà Nội. Thay vào đó, Mỹ dường như ngày càng nhận ra tầm quan trọng của Việt Nam như ‘một con tốt thí’ để đối trọng lại với Trung Quốc". Quan điểm này cho thấy sự cay cú của Trung Quốc đối với chính sách "đa dạng hóa, đa phương hóa" của Việt Nam với thế giới. Chuyên gia quân sự kiêm nhà bình luận Song Zhongping nói với Global Times rằng, Trung Quốc là chủ đề không thể tránh khỏi trong quá trình nâng cấp quan hệ Việt – Mỹ. Bình luận viên này lưu ý, Washington sử dụng các vấn đề liên quan đến Trung Quốc như "một con bài thương lượng" trong các cuộc đàm phán với Hà Nội. Nói cách khác, bang giao Việt Nam – Trung Quốc càng trở nên căng thẳng thì Mỹ càng "tưởng thưởng nhiều" cho Việt Nam và sẵn sàng hợp tác với Việt Nam.

"Global Times" cảnh báo : "Việt Nam cần suy nghĩ kỹ, nếu hợp tác với Mỹ tức là đồng nghĩa với việc hướng mũi nhọn vào Trung Quốc. Xét cho cùng, Trung Quốc và Việt Nam rất gần gũi nhau về mặt địa-chính trị, thương mại và kinh tế, bang giao hai nước gắn bó chặt chẽ… Tất cả điều này cho thấy sẽ không dễ gì Washington có thể thực hiện được ý đồ ‘trói buộc Hà Nội’ vào chiến lược chống Trung Quốc của mình". 

Trong khi đó, thông cáo báo chí do TTXVN công bố về chuyến thăm Trung Quốc của ông Chính thì đánh giá, "phía Trung Quốc dành cho Thủ tướng Phạm Minh Chính sự đón tiếp rất trọng thị, chu đáo, thân tình, thắm tình ‘đồng chí, anh em’; thu xếp để Thủ tướng hội đàm, hội kiến với tất cả bốn đồng chí lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc là Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình, Thủ tướng Quốc vụ viện Lý Cường, Ủy viên trưởng Nhân đại Triệu Lạc Tế, Chủ tịch Chính hiệp Vương Hộ Ninh". 

Kiểu uốn mới của "Cây tre Việt Nam"

Các nhà quan sát quốc nội và quốc tế đều thống nhất trong đánh giá, qua chuyến thăm Trung Quốc vừa rồi, kết hợp với cả việc tham dự Hội nghị thường niên Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) ở Thiên Tân, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã "đi dây khéo léo hết nấc". 

Theo một xã luận do Nhân dân nhật báo đứng tên, ngoài những câu "có cánh" ca ngợi tình hữu nghị Việt – Trung, ông Chính đã bảo đảm với phía Trung Quốc: "Việt Nam kiên định chính sách một Trung Quốc, ủng hộ Sáng kiến Phát triển Toàn cầu (GDI), Sáng kiến An ninh Toàn cầu (GSI) và Sáng kiến Văn minh Toàn cầu, (GCI) ủng hộ Trung Quốc gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), tiếp tục tích cực tham gia xây dựng "Vành đai và Con đường" (BRI). Cũng theo bài báo ấy, Thủ tướng Phạm Minh Chính còn đi xa hơn : "Việt Nam phản đối chính trị hóa các vấn đề kinh tế và sẵn sàng hợp chặt chẽ với Trung Quốc để đề phòng và chống lại mọi rủi ro và thách thức, và sẽ không bao giờ cho phép bất kỳ thế lực nào chia rẽ hai nước" (Vietnam opposes the politicization of economic issues and is willing to work closely with China to guard against and combat all kinds of risks and challenges, and will never allow any force to drive a wedge between the two countries). Không khó để đoán nhận, "bất cứ thế lực nào" ở đây chỉ là để ám chỉ Hoa Kỳ (?!)

Tuy nhiên, nếu so sánh với bản tiếng Việt, đoạn Việt Nam "phản đối chính trị hóa…" không hề tìm thấy trong phiên bản do TTXVN công bố. Còn liên quan đến các "Sáng kiến toàn cầu" của Trung Quốc, ông Chính chỉ hứa là Việt Nam "quan tâm các sáng kiến toàn cầu và sẵn sàng trao đổi, thảo luận về các sáng kiến ấy". Việc ông Chính chỉ hứa quan tâm đến và sẽ trao đổi về các sáng kiến mà không hề khẳng định là "ủng hộ" và cũng "không liệt kê" ra cả ba trụ cột như trong bản của Tân Hoa Xã là cả một kiểu uốn lượn mới của "Ngoại giao cây tre". Ông Chính có ý thức cảnh giác cao, bởi vì, cả ba sáng kiến, gồm GDI, GSI lẫn GCI cùng với BRI là những trụ cột do các nhà tư tưởng hàng đầu của Trung Quốc thiết kế nhằm dựng lên thành "Trật tự Trung Hoa" (Pax Sinica). "Giấc mộng Trung Hoa" ngày nào của Tập Chủ tịch giờ đây gói gọn vào tham vọng sẽ huy động các nước Á, Phi, Mỹ La tinh tham gia vào Trật tự do Trung Quốc dẫn dắt để thay thế Trật tự dựa trên luật lệ và pháp quyền của thế giới Âu Mỹ. Quốc gia "tuyến đầu" ủng hộ "Pax Sinica" hiện nay trước hết chỉ có nước Nga – Putin (đang bê bối trong chiến tranh Ukraine và ngập chìm trong hỗn loạn do vụ Yevgeny Prigozhin kéo quân về Moscow).

Những câu hỏi chờ câu trả lời

"Trật tự mới theo kiểu Trung hoa" là mối nguy hiểm cho cả thế giới. Đó là nhận xét của hầu hết các hệ thống truyền thông quốc tế. Với Trật tự này, Bắc Kinh luôn ủng hộ các chế độ độc tài đang gieo rắc tai họa cho nhân loại và không từ nỗ lực nào để khống chế vị trí thống lĩnh toàn cầu. Vươn lên vị trí cường quốc số một thế giới là mục tiêu công khai của Bắc Kinh. Dù tuyên bố không liên minh, không chống nước thứ ba thì mối quan hệ Nga – Trung là để làm giảm vị thế của Hoa Kỳ, là để đối trọng lại với Hoa Kỳ… Vì những lẽ đó, "Tấn trò Ngoại giao" Việt – Trung vẫn còn phải tiếp tục "đi dây" thời gian bao lâu nữa trước khi chuyển qua giai đoạn "công khai hóa" các mâu thuẫn? Chuyến thăm Trung Quốc của ông Chính có thể xem như bước khởi đầu cho một "điểm ngoặt"? 

"Điểm ngoặt" ở đây là, Việt Nam công khai hóa các quyền lợi sát sườn về an ninh và phát triển của mình, để có thể hội nhập từ bán phần lên đến toàn phần đối với mọi định chế trong khu vực. Đó có thể là các nước trong AUKUS. Đó cũng có thể là các thành viên trong QUAD. Một "sự tiệm cận đa phương" là để Việt Nam tham gia mảng này mảng kia trong tập hợp lực lượng mới ở khu vực và trên toàn cầu, để khắc phục dần các hệ lụy tiêu cực "side effects" của "chính sách bốn không" bị động trong quốc phòng. Đây cũng là lời giải thích khả dĩ cho việc tại sao, lần đầu tiên, các cường quốc Hoa Kỳ, Ấn Độ, Nhật Bản, Úc tập trung các động thái quân sự vào Việt Nam như vừa rồi. Những bước tiến ngày càng mạnh mẽ trong mối quan hệ giữa Việt Nam với "những người bạn của Mỹ" trong hợp tác an ninh, quốc phòng nhằm đối phó với Trung Quốc trong các vùng biển tranh chấp, có nguy cơ làm lu mờ vai trò của ASEAN trong việc giúp giải quyết tranh chấp chủ quyền trên biển giữa các thành viên với Trung Quốc, đồng thời đặt ra câu hỏi phải chăng Việt Nam đang xích lại gần Mỹ hơn thông qua những đồng minh của họ ? 

Lê Hoàng Mai

Nguồn : RFA, 03/07/2023

Nguyễn Thị Kim Ngân thay Nguyễn Phú Trọng đi Bắc Kinh ‘củng cố tin cậy’ (Người Việt, 08/07/2019)

Bà chủ tịch Quốc hội "con dấu cao su" của cộng sản Việt Nam đi Bắc Kinh 4 ngày từ hôm Thứ Hai 8/7/2019 trong vai trò "giúp củng cố sự tin cậy chính trị" với nước cộng sản khổng lồ phương bắc.

Bà Nguyễn Thị Kim Ngân từng đón tiếp ông Tập Cận Bình tại Hà Nội vào Tháng Mười Một, 2017, khi ông Tập đến thăm Quốc Hội CSVN. (Hình: Kham/AFP/Getty Images)

TTXVN đưa tin liên tiếp mấy ngày qua về chuyến thăm Trung Quốc của bà chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân với một đoàn chức sắc cấp cao đảng và nhà nước cộng sản Việt Nam. Trong đó, nguồn tin thuật lời ông Đặng Minh Khôi, đại sứ Việt Nam tại Bắc Kinh, nói rằng chuyến đi của bà Ngân "có ý nghĩa quan trọng trong việc duy trì giao lưu cấp cao giữa hai Đảng, hai Nhà nước, góp phần củng cố và tăng cường tin cậy chính trị, phát triển quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc…".

Chuyến thăm của bà chủ tịch quốc hội cộng sản Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân là "chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên của lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam kể từ sau Đại hội 19 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đồng thời cũng là chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên của bà Nguyễn Thị Kim Ngân trên cương vị Chủ tịch Quốc hội", TTXVN kể.

Vào dịp hè này, mấy tháng trước, người ta từng thấy dạo đờn tổng bí thư kiêm chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, đi thăm Mỹ theo lời mời của tổng thống Donald Trump. Nhưng vì tình trạng sức khỏe, thật ra là bị đột quỵ, đang bị che đậy của ông ta, nhiều phần không cho phép đi đâu xa. Thành thử, rất có thể sẽ không có chuyến đi Hoa Thịnh Đốn của ông Trọng, ít nhất trong mùa hè này.

Theo thông lệ "củng cố sự tin cậy chính trị", trước khi lên đường đi Mỹ, ông Trọng phải đi Bắc Kinh cho thiên hạ thấy là chế độ Hà Nội không bỏ đu dây giữa hai trung tâm quyền lực gắn chặt với sinh mạng chính trị và kinh tế của Đảng cộng sản Việt Nam. Bây giờ, bà Nguyễn Thị Kim Ngân đi Bắc Kinh, đang đóng vai trò từ một chủ tịch quốc hội "con dấu cao su" mờ nhạt rồi về vườn, biết đâu lại có thể sang một vai trò dẫn tới cái ghế cao hơn trong hệ thống quyền lực cộng sản Việt Nam.

TTXVN khoe rằng "phía Trung Quốc nhiều lần nhấn mạnh lãnh đạo Đảng, Nhà nước Trung Quốc hết sức coi trọng chuyến thăm chính thức Trung Quốc lần đầu tiên của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và sẽ phối hợp chặt chẽ với phía Việt Nam để chuyến thăm thành công tốt đẹp".

Theo TTXVN, "Trung Quốc liên tục 15 năm là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam (kể từ 2004). Trong khi đó, trong 3 năm trở lại đây, Việt Nam đã là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Trung Quốc trên toàn thế giới và là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN".

Mậu dịch hai chiều giữa Việt Nam và Trung Quốc trong 5 tháng đầu của năm 2019 đã tăng 12,6%, đạt 43,5 tỷ USD. Trung Quốc hiện là nhà đầu tư ngoại quốc (FDI) lớn thứ 7 tại Việt Nam và vốn đầu tư của Trung Quốc đang tiếp tục tăng lên nhanh chóng. Nhiều công ty Trung Quốc chạy sang Việt Nam mở cơ xưởng sản xuất để tránh thuế quan trừng phạt khi bán hàng sang Mỹ.

Theo đó, các con số thống kê cho thấy trong 6 tháng đầu năm nay, vốn đầu tư trực tiếp từ Trung Quốc tăng gấp 2,8 lần cùng kỳ của năm ngoái. Trung Quốc trở thành nhà đầu tư lớn thứ 3 tại Việt Nam, với vốn đầu tư đổ vào 2,29 tỷ USD, chiếm 12,4% tổng vốn FDI.

Mấy tháng gần đây, một số nhà bình luận chính trị Mỹ cho rằng Hà Nội có vẻ nghiêng về Hoa Thịnh Đốn. Tuy bà Ngân đi Bắc Kinh để "củng cố độ tin cậy chính trị" được TTXVN khua gõ rùm beng, Tân Hoa Xã hôm Thứ Sáu 5/7/2019 chỉ vỏn vẹn có một câu loan báo "Nguyễn Thị Kim Ngân, nữ chủ tịch quốc hội Việt Nam, sẽ thăm Trung Quốc từ ngày 8 đến ngày 12 theo lời mời của Lật Chiến Thư (Li Zhanshu) chủ tịch nhân đại tức chủ tịch quốc hội Trung Quốc".(TN)

*****************

Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thăm Trung Quốc, nâng cao 'tin cậy chính trị' (BBC, 08/07/019)

Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đoàn cao cấp gồm cả một phó thủ tướng và nhiều thứ bộ trưởng của Việt Nam sang Trung Quốc để củng cố 'đối tác chiến lược toàn diện'.

Chủ tịch quốc hội Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân và Chủ tịch nước Trung Quốc khai trương Trung tâm Văn hóa Trung Quốc ở Hà Nội trong chuyến thăm của ông Tập sang Việt Nam tháng 11/2017

Các mục cần thúc đẩy trong quan hệ song phương mà báo chí Việt Nam nêu ra, có từ quan hệ hai Quốc hội tới an ninh, quốc phòng, giáo dục văn hóa và phụ nữ.

Đây là chuyến thăm chính thức nước Trung Quốc của nữ chúng quốc hội Việt Nam và phái đoàn tư 8 đến 12/07/2019.

Dù bà Kim Ngân sang thăm theo lời mời của ông Lật Chiến Thư, lãnh đạo Quốc hội Trung Quốc, phái đoàn của bà có nhiều quan chức các ngành khác của Việt Nam, gồm :

- Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam ;

- Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu ;

- Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc ;

- Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện ;

- Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Nguyễn Thị Thu Hà ;

- Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kiểm tra Trung ương Bùi Thị Minh Hoài ;

- Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung ;

- Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Trần Lưu Quang...

- và một số cán bộ cao cấp khác

Báo Việt Nam cho hay chuyến thăm nhằm tiếp tục củng cố, tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống, đối tác hợp tác chiến lược toàn diện và nhằm "tăng cường tin cậy chính trị" hai bên.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh thương chiến Mỹ - Trung có phần hoàn hoãn sau cuộc gặp Donald Trump và Tập Cận Bình bên lề G20 ở Osaka, Nhật Bản.

Nhưng các vấn đề chính yếu trong mâu thuẫn Mỹ -Trung không chỉ trong kinh tế và mậu dịch vẫn còn, và Việt Nam phải chọn chỗ đứng sao cho ít bị bất lợi nhất.

Trung Quốc gần đây đã tập trận, bắn hỏa tiễn đối hạm trong năm ngày 29/06-03/07, ở Biển Đông nhưng không nêu rõ tọa độ vùng biển bị đóng cho mục tiêu này.

Về nội bộ Việt Nam, từ khi Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng có vấn đề sức khoẻ, vai trò của Chủ tịch quốc hội, bà Kim Ngân, và Thủ tướng chính phủ, ông Nguyễn Xuân Phúc có phần tăng lên, nhất là trong đối ngoại và các chuyến công du xa.

Mới hôm 04/07, bà tiếp Đại sứ Trung Quốc, ông Hùng Ba ở Nhà Quốc hội Việt Nam.

Ngày 07/07, bà hội kiến Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan đang thăm chính thức Việt Nam.

Hồi tháng 4 năm nay, bà Kim Ngân đã tiếp Đoàn Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ do Thượng nghị sĩ Patrick Leahy dẫn đầu sang thăm Việt Nam.

Lần cuối ông Nguyễn Phú Trọng thăm Trung Quốc là vào tháng 1/2017.

Chuyến đi đó được nói là để tiếp tục đưa quan hệ Việt-Trung "phát triển lành mạnh, ổn định".