Tháng Tám năm 2017. Một hiện tượng chính trị đặc biệt đáng chú ý và mổ xẻ là chỉ ít ngày sau bài hát tự chế "Thanh đã về, Thanh đã về !" ra đời trên mạng xã hội, sau lời ví von "xuất thần" của Nguyễn Phú Trọng "Lò đã nóng lên rồi thì củi tươi đưa vào cũng phải cháy", vị tổng bí thư này đã ký ban hành Quy định số 89 - QĐ/TW về khung tiêu chuẩn chức danh, định hướng khung tiêu chí đánh giá cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp ; và đặc biệt là Quy định số 90 -QĐ/TW về tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.

Người ký và rất có thể chính là tác giả của "phát minh Quy định 90" là ông Nguyễn Phú Trọng.

Chỉ có đảng hiểu

Không hiểu sao, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ban chấp hành trung ương đã tồn tại quá nhiều năm, nhưng đây mới là lần đầu tiên đảng ban hành "tiêu chuẩn cán bộ cấp cao" như vậy.

Cũng bởi thế, tính mục đích của Quy định 90 chỉ được biết với những nội dung còn khá chung chung của nó, trong khi dư luận xã hội lại quan tâm nhiều hơn hẳn về tính thực chất của bản quy định chưa có tiền lệ này.

Tuy vậy, những cuộc tranh luận của giới chuyên gia và giới quan sát dường như vẫn chưa đi đến một kết luận rõ ràng nào về mục đích thực sự của Quy định 90. Một trong những nhà quan sát chính trị là Giáo sư Nguyễn Đình Cống ở Hà Nội thuật lại rằng nhiều người đã hỏi nhau về mục đích của Quy định 90 rồi đưa ra lời đoán ; nhưng đoán thì có thể đúng hoặc sai ; không có giải thích rõ ràng và trung thực, thế là đã vô minh…

Sự "vô minh" như thế cũng có thể cho thấy Quy định 90 là một văn bản của đảng mà chỉ có… đảng hiểu, còn dân chẳng hiểu gì ráo trọi. Nếu quả thế, đảng văn này đã không thể "mang hơi thở nghị quyết vào thực tiễn" như đảng vẫn ra rả lặp tới lặp lui.

Hay đảng muốn tỏ ra "minh bạch" ?

Nhưng lại có những minh họa gần nhất và trái ngược về "sức khỏe lãnh đạo cấp cao" : Đinh Thế Huynh và Trần Đại Quang. Cả hai nhân vật này đều chưa hề được đảng cho "công khai xuất hiện" tính đến nay.

Ở một chiều kích khác của vấn đề, nếu căn cứ vào bối cảnh ra đời của Quy định 90, chúng ta có thể nhận ra một ý nghĩa, hoặc hàm ý khác hơn là những nội dung chung chung và có vẻ giáo điều của nó.

"Tiêu chí đặc biệt" thời Đại hội 12

Người ký và rất có thể chính là tác giả của "phát minh Quy định 90" là ông Nguyễn Phú Trọng. Với nhân vật này, nếu dư luận chung còn ví ông với hình ảnh "giáo làng" trước đại hội 12 của đảng cầm quyền vào đầu năm 2016, thì sau đại hội này cùng chiến thắng gần như tuyệt đối dành cho ông Trọng, dư luận xã hội đã từ ngạc nhiên đến có phần kinh ngạc, thậm chí một số chính trị gia còn dành cho ông Trọng một sự thán phục lần đầu tiên về "thủ pháp chính trị" của ông đã "nâng lên một tầm cao mới".

Bối cảnh hậu đại hội 12, đặc biệt là từ nửa cuối năm 2016 đến nay lại mang màu sắc tiền đại hội 12. Nghĩa là đảng vẫn phải xử lý cuộc khủng hoảng nội bộ, nạn tham nhũng trầm kha chỉ nặng thêm chứ không nhẹ đi, cùng cơn "binh lửa" mới toanh mà giờ đảng mới nhận ra : nạn cát cứ quyền lực và sứ quân khu vực. Một trong những "tư tưởng gia" của đảng là ông Nhị Lê - Phó tổng biên tạp Tạp chí Cộng sản - mới đây đã phải thừa nhận là hiện thời có đến hàng trăm sứ quân.

Con số "hàng trăm" đó lại chiếm đến phân nửa số ủy viên trong Ban chấp hành trung ương. Tức có thể hiểu một nửa lãnh thổ quốc gia đã biến thành sứ quân, gấp gần một chục lần nạn 12 sứ quân thời tiền Đinh Bộ Lĩnh trong lịch sử Việt Nam.

Đây cũng là bối cảnh mà người đã được dư luận đánh giá là "lão luyện chính trị" như Nguyễn Phú Trọng không thể ban hành một Quy định 90 chỉ như một loại đảng văn bình thường, mà hẳn phải có thâm ý, và sâu xa.

Còn nhớ thời tiền đại hội 12. Sau Hội nghị trung ương 12 vào đầu tháng 10/2015 được coi là "bất phân thắng bại", Hội nghị trung ương 13 lại càng mang tính gấp rút hơn khi chỉ còn một tháng nữa sẽ diễn ra đại hội 12 của đảng cầm quyền. Đến lúc này đã xuất hiện vấn đề "tiêu chí đặc biệt" - nằm trong một văn bản của đảng mà ông Nguyễn Phú Trọng - Tổng bí thư đảng, và ông Tô Huy Rứa - Trưởng ban tổ chức trung ương - được coi là đồng tác giả. Một số trong những nội dung đáng chú ý của "tiêu chí đặc biệt" là nhân sự cấp cao không được để "người thân trục lợi" và không có "vấn đề lịch sử chính trị hiện nay". Nếu "dính" phải những nội dung trên, nhiều khả năng nhân sự cấp cao sẽ không được Ban chấp hành trung ương và Bộ chính trị giới thiệu để trở thành ứng cử viên tổng bí thư tại đại hội 12.

Khi "tiêu chí đặc biệt" được nêu ra, rất nhiều dư luận đã cho rằng những điều kiện này về thực chất là nhằm loại Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khỏi cuộc đua giành cái ghế tổng bí thư. Không biết luồng dư luận này "linh" đến mức nào, chỉ biết rằng đúng vào tháng 10/2015 đã xuất hiện một lá thư dài đến 9 trang A4 - được cho là của ông Nguyễn Tấn Dũng - giải trình trước Tổng bí thư và Bộ Chính trị về 12 điểm, trong đó có những nội dung liên quan đến tiêu chí "không để người thân trục lợi" và "vấn đề lịch sử chính trị hiện nay". Nhưng rốt cuộc, ông Dũng đã "dính" tiêu chí đặc biệt và do đó phải ngậm ngùi chia tay với chức vụ ứng viên tổng bí thư đảng…

Một chiến dịch "long trời lở đất" ?

Còn giờ đây, câu chuyện "người thân trục lợi" đã được hóa thân vào chiến dịch "kiểm tra tài sản 1.000 quan chức" của Tổng bí thư Trọng.

Nếu "tiêu chí đặc biệt" về "không để người thân trục lợi" và "vấn đề lịch sử chính trị hiện nay" được ban hành ngay trước đại hội 12, Quy định 90 được công bố khi Hội nghị trung ương 6 của đảng cầm quyền sẽ diễn ra vào khoảng giữa tháng 10/2017 - như một thông tin mà Tổng bí thư Trọng có vẻ rất tự tin cho cử tri Hà Nội biết. Có thể cho rằng đây là một trong số hiếm hoi lần mà giới lãnh đạo cao cấp Việt Nam chủ động thông tin cho "nhân dân" về lịch diễn ra hội nghị trung ương - một động thái có thể được hiểu như đã có sự thay đổi đáng kể về cán cân quyền lực trong đảng sau sự kiện "Thanh về".

Nếu "tiêu chí đặc biệt" được coi là chỉ nhắm vào trường hợp Nguyễn Tấn Dũng, Quy định 90 có thể dành cho một cấp số nhân lớn hơn nhiều giới quan chức cao cấp thuộc chính phủ, bộ ngành và các địa phương.

Và nếu số lượng sứ quân lên đến hàng trăm, bài toán mà ông Trọng muốn giải có lẽ là phải thẳng tay loại trừ, hoặc "luân chuyển cán bộ", hoặc vô hiệu hóa đến phân nửa Ban chấp hành trung ương, nếu không phải tại Hội nghị trung ương 6 thì cũng phải làm sau đó không lâu.

Không phải ngẫu nhiên mà từ quý đầu của năm 2017 đến nay đã rộ lên một số thông tin trên báo nhà nước và thông tin không chính thức trên mạng xã hội về tài sản dưới nhiều hình thức, trong đó chủ yếu là nhà đất, của "lãnh đạo cấp cao". Những trường hợp vào "tầm ngắm" gần nhất như Ngô Văn Khánh - Phó tổng thanh tra chính phủ, Nguyễn Thị Kim Tiến - đầu ngành y tế và là bộ trưởng duy nhất không phải là "trung ủy"…

Trong một cuộc tiếp xúc cử tri Hà Nội vào tháng Bảy năm 2017, lần đầu tiên đại biểu quốc hội Nguyễn Phú Trọng đã phải tán thán về nạn tham nhũng : "nguy cơ mất đảng, mất chế độ chứ không phải chuyện đùa !".

Sự thừa nhận quá muộn màng trên của ông Trọng đã được "nâng hẳn lên một tầm cao mới", nếu so với bối cảnh năm 2011 cũng là ông Trọng đã chỉ hàm ý mơn man về "sự tồn vong của chế độ".

Một khả năng có thể là Quy định 90 của ông Trọng ra đời nhằm "chống tham nhũng" và "thay máu" Ban chấp hành trung ương trong tương lai gần, rất gần.

Nếu "chống tham nhũng" và "thay máu" đạt được một kết quả dù chỉ ở mức trung bình, đó là sẽ là cơ sở cực kỳ quan trọng để chiến dịch "nhất thể hóa" - được hiểu là người của đảng sẽ kiêm chức chính quyền ở nhiều địa phương - của ông Trọng sẽ có xác suất thành công cao hơn so với tình trạng ù lì chẳng "xử" được quan chức nào.

Liệu "chống tham nhũng", "thay máu" và "nhất thể hóa" có trở thành một chiến dịch "long trời lở đất" ?

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 09/09/2017

Phỏng vấn Giáo sư Nguyễn Đình Cống

Ngày 4/8/2017 vừa qua, ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, đã ký ban hành Quy định số 90-QĐ/TW. Nội dung quy định này nêu lên những tiêu chuẩn lựa chọn các chức danh Tứ trụ triều đình – Các tiêu chí đánh giá cán bộ.

Trong dư luận xã hội đang có những đánh giá khác nhau về quy định này. Nhiều người cho rằng đây là môt quy định đen tối nhằm mục đích thâu tóm quyền lực trước hội nghị trung ương 6 của Đảng Cộng sản Việt Na. Nó cũng phản ánh những bất ổn trong nội bộ đảng cộng sản Việt Nam.

Từ Hà Nội, Giáo sư Nguyễn Đình Cống đã trả lời phỏng vấn của nhà báo Trần Quang Thành về nội dung Quy định 90:

Trần Quang Thành thực hiện

Nguồn : Tieng DanViet Media, 23/08/2017

Việt Nam  ban hành tiêu chuẩn lãnh đạo cao cấp của Đảng và Chính phủ (RFA, 22/08/2017)

Tổng Bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng vừa ký ban hành Quy định 90 về tiêu chuẩn của các lãnh đạo cao cấp của Đảng cộng sản và Chính phủ Việt Nam.

Tổng Bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, ảnh minh họa chụp hôm 5/10/2016 tại Hà Nội.  AFP

Theo qui định này, Tổng bí thư đảng phải là người có đạo đức, biết lý luận chính trị, biết đề ra tư tưởng chiến lược, và đặc biệt là phải biết tìm người kế nhiệm mình.

Một vị lãnh đạo ở Ban tổ chức trung ương đảng còn nói với báo Tuổi trẻ trong nước rằng : Tổng bí thư đảng phải được lựa chọn trong số các Ủy viên Bộ chính trị đã có thâm niên trên một năm ở cơ quan quyền lực cao nhất này của đảng cộng sản.

Ngoài ra vị lãnh đạo này còn nói rằng ứng viên cho chức vụ Tổng bí thư phải là người hoàn thành xuất sắc các chức vụ lãnh đạo ở những cơ quan cấp tỉnh trở lên.

Ba chức danh Chủ tịch nước, Thủ tướng, và Chủ tịch quốc hội được qui định là do Quốc hội bầu ra, và mỗi chức danh có những tiêu chuẩn riêng, trong đó :

Chủ tịch nước là người phải có hiểu biết sâu rộng các lĩnh vực đối nội, đối ngoại, và quốc phòng, và là người có thể đoàn kết được với người Việt ở nước ngoài.

Thủ tướng chính phủ phải là người hiểu biết sâu rộng về hành chính, kinh tế, xã hội, và hội nhập quốc tế.

Chủ tịch quốc hội phải là người có thể diễn dịch các nghị quyết của đảng cộng sản thành các bộ luật của Việt Nam, đồng thời phải hiểu rõ luật pháp và thông lệ quốc tế.

Đối với các chức danh Bộ trưởng, qui định số 90 ghi rõ là những người được bổ nhiệm phải "không bị chi phối bởi lợi ích nhóm".

Ngoài ra quy định nêu trên cũng đưa ra tiêu chuẩn cụ thể với từng chức danh như thường trực Ban bí thư, trưởng ban Đảng, chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trung ương, chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, chánh án Tòa án nhân dân tối cao, viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, chủ tịch Hội đồng dân tộc, chủ nhiệm các ủy ban của Quốc hội...

Đây là lần đầu tiên đảng cộng sản Việt Nam công bố công khai những tiêu chuẩn cho cán bộ cao cấp trong bộ máy đảng và nhà nước.

https://youtu.be/rg_xMrasDhw

***********************

Tiêu chuẩn cho tứ trụ 'chỉ theo ý Đảng' ? (BBC, 22/08/2017)

Một nhà quan sát ở Hà Nội bình luận với BBC rằng "vấn đề không phải là tiêu chuẩn cho tứ trụ mà là việc bầu chọn những người này có đảm bảo tính dân chủ, phù hợp và tuân thủ hiến pháp hay không".

Ông Đinh Thế Huynh (phải) hồi năm ngoái còn được xem là ứng viên sáng giá cho vị trí kế nhiệm Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng

Truyền thông Việt Nam hôm 22/8 cho hay, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa ban hành tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban chấp hành trung ương, Bộ Chính trị, Ban bí thư quản lý.

Theo đó, ứng viên cho chức danh Tổng bí thư phải "bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của Ủy viên Bộ Chính trị, Ban bí thư, đồng thời cần có những phẩm chất, năng lực : Uy tín cao trong trung ương, Bộ Chính trị và trong toàn Đảng ; là trung tâm đoàn kết, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị…".

Bên cạnh đó, người này phải "có bản lĩnh chính trị, năng lực, nghiên cứu, phát hiện, đề xuất, phát triển tư tưởng mới và chiến lược lớn, lâu dài ; quyết đoán, quyết liệt để quyết định những vấn đề khó, phức tạp liên quan đến vận mệnh của Đảng, của quốc gia, của dân tộc ; có năng lực lãnh đạo, điều hành Ban chấp hành trung ương, Bộ Chính trị, Ban bí thư ; có năng lực chỉ đạo chuẩn bị, xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đặc biệt là người kế nhiệm".

Ngoài ra, người này phải "là người đã kinh qua và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở chức danh bí thư tỉnh ủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành trung ương ; tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên (trường hợp đặc biệt do Ban Chấp hành trung ương quyết định)".

Tài liệu này cũng đề cập về tiêu chuẩn cho các ứng viên chức danh chủ tịch nước, thủ tướng và chủ tịch quốc hội.

Sự vắng bóng của ông Trần Đại Quang trong các hoạt động chính thức, công khai trong thời gian gần đây là chủ đề cho các tin đồn đang lan truyền trên Internet

'Dân chủ trong Đảng'

Hôm 22/8, trả lời BBC từ Hà Nội, Luật gia Nguyễn Đình Hà, nói : "Với tôi, chức danh tổng bí thư cần phải đảm bảo tiêu chuẩn gì không phải mối quan tâm, vì đó là chuyện nội bộ của Đảng và tôi không phải đảng viên cộng sản".

"Còn trên tư cách một cử tri, tôi quan tâm đến cơ chế bầu cử để chọn ra người đại diện cho dân trong cơ quan dân cử, quyền lực cao nhất trong bộ máy nhà nước".

"Cơ chế bầu cử phải thực sự dân chủ, đảm bảo tranh cử công bằng, công khai, có sự giám sát của người dân và mọi người dân được thực hiện quyền của mình mà không bị gây khó khăn".

"Mặt khác, báo chí phải thực sự tự do để người dân có thông tin đa chiều, chính xác, không bị bưng bít".

"Theo tôi, với chức danh thủ tướng, chủ tịch nước, tiêu chuẩn quan trọng nhất là đặt lợi ích quốc gia, dân tộc và người dân cao hơn lợi ích của đảng phái, phe nhóm ; tuân thủ pháp luật, tôn trọng quyền công dân, quyền con người của người dân ; và phải là con người trong sạch, được người dân và báo chí giám sát".

Đề cập về việc công bố các tiêu chuẩn làm tổng bí thư, chủ tịch nước, thủ tướng ở thời điểm này liệu có liên quan gì đến tin đồn về sức khỏe chủ tịch Trần Đại Quang cũng như tin sẽ hợp nhất chức danh tổng bí thư và chủ tịch nước, ông Nguyễn Đình Hà cho hay : "Cho đến hiện tại, thông tin về sức khỏe của Chủ tịch Trần Đại Quang chưa có gì rõ ràng. Vấn đề hợp nhất chức danh tổng bí thư và chủ tịch nước đã được nói nhiều lần, nhưng chưa bao giờ có sự tham vấn ý kiến người dân".

"Điểm mấu chốt là việc bầu chọn các chức danh lãnh đạo nhà nước có đảm bảo tính dân chủ, phù hợp và tuân thủ Hiến pháp hay không, hay chỉ "dân chủ trong đảng", đảng làm theo ý đảng mà thôi".

Trong một diễn biến khác, hôm 20/8, Chủ tịch Trần Đại Quang có phát biểu được đăng trên website chính phủ về sự cần thiết của việc tăng cường đối phó với các nguy cơ an ninh mạng và sự cần thiết của việc phát triển hệ thống kiểm duyệt mạng chặt chẽ hơn.

Chính phủ trong năm qua đã đẩy mạnh việc trấn áp các nhà hoạt động với những vụ bắt giữ và ra án tù nặng, nhưng không có mấy dấu hiệu cho thấy giới chức dập tắt được các ý kiến chỉ trích trên mạng xã hội.

Chủ tịch nước nói các thế lực thù địch đã sử dụng Internet để tổ chức những chiến dịch công kích làm "giảm uy tín của các lãnh đạo Đảng và nhà nước, gây ảnh hưởng tiêu cực tới các lực lượng nòng cốt, các đảng viên và người dân".

Sự vắng bóng của ông Trần Đại Quang trong các hoạt động chính thức, công khai trong thời gian gần đây cũng là chủ đề cho các tin đồn đang lan truyền trên Internet, theo Reuters.