 | Tổng quan: | 3054070 |
Việt Nam gọi thêm tổ chức ở Mỹ là khủng bố (RFA, 30/01/2018)
Bộ Công An Việt Nam vào ngày 30 tháng Một ra thông báo, xác định tổ chức có tên ‘Chính phủ quốc gia Việt Nam Lâm thời’ tại Hoa Kỳ là tổ chức khủng bố.
Bộ Công an thông báo về tổ chức khủng bố "Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời" – Ảnh chụp màn hình.
Theo Bộ Công an Việt Nam thì tổ chức này đã ném bom xăng đốt cháy 320 chiếc xe tại kho giữ xe của công an Thành phố Biên Hòa vào ngày 8/4/2017, ném bom xăng tại sân bay Tân Sơn Nhất, và âm mưu đặt bom một số nơi khác.
Vào tháng 12 năm 2017, Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã tuyên án 15 người bị bắt do cáo buộc có liên quan đến tổ chức nói trên và những hoạt động khủng bố, từ 5 năm đến 16 năm tù giam.
Theo Bộ Công An Việt Nam, tổ chức Chính phủ Quốc gia Lâm thời Việt Nam do 7 người Việt ở hải ngoại đứng đầu là ông Đào Minh Quân (thủ tướng), ông Quách Thế Hùng, bà Kelly Triệu, bà Lisa Phạm, bà Lâm Ái Huệ, ông Lý Hồng Thái và ông Nguyễn Đức Thắng.
Vào ngày 25 tháng 12/2017, bà Lisa Phạm nói với Đài RFA rằng bà không phải là thành viên của tổ chức nói trên.
Tại phiên tòa xử 15 người bị cáo buộc khủng bố của tổ chức này cũng vào tháng 12, một số bị cáo không công nhận hành động khủng bố. Trong khi đó người bị án tù nặng nhất 16 năm, là Đặng Hoàn Thiện thì nói rằng mình sẽ tiếp tục đấu tranh nhưng sẽ chọn phương cách khác.
Trước đó, vào ngày 29/1, Bộ Công an Việt Nam cũng ra thông báo về tổ chức Việt Tân vốn đã bị Việt Nam xếp vào danh sách các tổ chức khủng bố ở Mỹ. Thông báo viết rằng : "Hiện nay, "Việt tân" tiếp tục tuyển mộ, huấn luyện, chỉ đạo thành viên xâm nhập về Việt Nam kích động biểu tình, phá rối an ninh, bạo loạn, thủ tiêu, bắt cóc con tin ; đưa người ra nước ngoài đào tạo, huấn luyện, tổ chức các khóa đào tạo trực tuyến về phương thức, hoạt động khủng bố, phá hoại ; tán phát lên mạng Internet hướng dẫn cách chế tạo bom xăng để phục vụ hoạt động khủng bố, phá hoại, ám sát…
********************
Vợ luật sư Nguyễn Văn Đài được thăm gặp chồng trong 30 phút (RFA, 30/01/2018)
Luật sư nhân quyền và cựu tù chính trị Nguyễn Văn Đài hiện đang bị giam giữ với cáo buộc về tội hoạt động lật đổ chính quyền theo điều 79 Bộ Luật hình sự Việt Nam. Ông bị bắt giam vào ngày 16 tháng 12, 2015 với cáo buộc tuyên truyền chống nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, theo điều 88 Bộ Luật hình sự. Đây là lần bị bắt thứ hai của ông.
Bà Vũ Minh Khánh trong lần sang Mỹ vận động trả tự do cho chồng là luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài. RFA
Vào ngày thứ Hai 29/1/2018, bà Vũ Minh Khánh, vợ của Luật sư Nguyễn Văn Đài đã được thăm gặp chồng mình trong khoảng thời gian 30 phút.
Tối cùng ngày, bà Vũ Minh Khánh dành cho RFA buổi nói chuyện. Trước tiên, bà cho biết về tình hình sức khoẻ hiện tại của luật sư Nguyễn Văn Đài.
Bà Vũ Minh Khánh : Tôi xin kính chào quí khán thính giả của đài. Tôi rất vinh hạnh được mọi người quan tâm, đặc biệt là tình hình của chồng tôi.
Ngày hôm qua, 29/1, tôi được thăm gặp chồng tôi, diễn ra trong vòng 30 phút, mỗi người ngồi ở 1 phòng kính khác nhau, qua 2 lớp kính, nói chuyện qua điện thoại. Hiện nay tôi rất băn khoăn và lo lắng rất nhiều cho chồng tôi bởi vì sau 8 tháng rưỡi không được gặp mặt, vì tôi biết chắc chồng tôi gặp rất nhiều áp lực trong trại giam. Áp lực thế nào thì họ không cho chồng tôi được phép nói ra. Tôi chỉ hỏi nhanh chồng tôi là anh có gặp áp lực nhiều không ? Chồng tôi nói "trong này thì khỏi phải nói".
Hiện nay sức khoẻ của chồng tôi còn nhiều vấn đề phải lo lắng. Thứ nhất là chồng tôi bị đau xương vì từ khi vào trại giam đến giờ phải nằm bệ xi măng, mà thời tiết thì xuân hạ thu đông ở Việt Nam đổi mùa. Đặc biệt mùa đông năm nay rất lạnh, mùa xuân thì thời tiết ẩm ướt. Trong phòng giam của chồng tôi bây giờ đang mùa đông rất lạnh, lạnh như ngoài trời vì 2 cửa sổ to đối diện nhau lùa gió. Nhà tù đó họ thiết kế rất ác để hành hạ con người. mùa đông rất lạnh, mùa hè thì rất nóng, phải chịu đựng trong thời tiết rất khắc nghiệt. Hơn nữa chỗ giam của chồng tôi trên tầng 3, khu giam này ở Hà Nội nên gần đường, mỗi đêm xe tải ầm ầm đi qua, rung cả tòa nhà rất khó ngủ. Chưa kể những tiểu xảo họ gây áp lực cho mình như mất nước, rồi những áp lực khác gián tiếp gây nên. Chồng tôi bị đại tràng nên người rất khó chịu. Hơn nữa còn 1 điều tôi rất lo lắng là tôi không biết vì sao da của chồng tôi xạm đen lại.
RFA : Cuối tháng 12 năm vừa qua, gia đình chị và chính luật sư Nguyễn Văn Đài cho biết là từ chối luật sư được chỉ định. Truyền thông cũng loan tin này rất nhiều. Chị đã tiến hành những khiếu nại cũng như làm thủ tục bắt đầu lại từ đầu để mời luật sư theo nguyện vọng của ông Nguyễn Văn Đài hay chưa ?
Bà Vũ Minh Khánh : Gia đình tôi đã mời 3 luật sư kể từ khi anh Đài bị bắt, và 3 luật sư đã làm rất đủ thủ tục, thậm chí sau 4 tháng thì họ lại gửi công văn 1 lần để hỏi xem đã được cấp giấy chứng nhận bào chữa chưa nhưng họ đều trả lời là chưa được vì đang trong quá trình điều tra. Chúng tôi cứ yên tâm là họ có mối liên hệ đối với các luật sư, và các luật sư đương nhiên sẽ biết là kết thúc điều tra thì họ sẽ mời. Nhưng rất đáng buồn, ngày 12/12/2017 thì chồng tôi kết thúc điều tra, qua thư chồng tôi gửi về tôi được biết điều đó. Họ không hề thông báo gì cho gia đình, cho luật sư. Họ ngang nhiên chỉ định luật sư. Tôi đã làm đơn khiếu nại gửi cho họ nhưng không 1 cơ quan thẩm quyền nào trả lời cả. Tôi cũng đã viết đơn từ chối luật sư chỉ định. Tôi còn gửi thêm 1 đơn để chính tôi là người được bào chữa cho chồng tôi nhưng chưa thấy họ trả lời gì.
RFA : Về phía 3 luật sư mà gia đình đã làm việc thì có ý kiến gì về việc này ?
Bà Vũ Minh Khánh : Các luật sư đang mong chờ kết quả thôi, vì tôi biết trong vụ của chồng tôi thì còn có gia đình những người khác. Luật sư tôi mời họ ở trong Sài Gòn nên việc đi lại khó khăn hơn, những người luật sư cùng vụ với gia đình tôi như trường hợp anh Nguyễn Trung Tôn, anh Phạm Văn Trội thì luật sư của họ lên tòa liên tục để hỏi và viết đơn khiếu nại. Nhưng tòa không trả lời họ và cũng không cho họ tiếp cận hồ sơ.
Ngày mai có luật sư Nguyễn Văn Miếng sẽ ra Hà Nội, lên tòa để hỏi về thủ tục này.
RFA : Trong 30 phút ngắn ngủi chị được gặp luật sư Nguyễn Văn Đài, ông có lời nào nhắn gửi đến những người đang rất quan tâm đến anh ?
Bà Vũ Minh Khánh : Tôi thấy tinh thần của chồng tôi rất mạnh mẽ, thậm chí những lần công an gây cản trở điều gì khi chúng tôi tôi nói chuyện, chồng tôi đã quay ra để đấu tranh rất mạnh và mắng lại những người quản lý tại đó. Những người công an khi tôi gặp thì họ tuyệt đối cấm không cho nhắc đến những người bên ngoài đấu tranh hoặc nhắc đến vụ án.
RFA : Xin cảm ơn bà Vũ Minh Khánh.
*******************
Nhiều người già tại Việt Nam vẫn phải bươn chải kiếm sống nuôi bản thân ; thậm chí còn phải phụ thêm cho con cái.
Bà Lê Thị Tươi, 70 tuổi, hằng ngày vẫn miệt mài đi thu nhặt ve chai để phụ tiền điện nước cho đứa con trai út đi làm phụ hồ. RFA
Bà Hai là cái tên thân mật người ta vẫn thường gọi bà Lê Thị Tươi, ngụ ở một con hẻm nhỏ trên đường Nguyễn Hữu Thọ, Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh.
Ở vào tuổi 70, hằng ngày bà vẫn miệt mài đi thu nhặt ve chai để phụ tiền điện nước cho đứa con trai út đi làm phụ hồ.
Trước đây, bà Hai cũng làm nghề mà con trai út của bà đang làm. Sau nhiều năm làm nghề phụ hồ, đến khi già cả, bà Hai chuyển sang đi lượm ve chai.
Công việc của bà bắt đầu từ 6 giờ 30 sáng rong ruổi trên nhiều tuyến đường cho tới giờ ngọ. Sau giờ ăn trưa và nghỉ ngơi, bà lo phân loại những thứ nhặt được vào buổi sáng mang ra vựa ve chai bán.
"Giờ bám víu theo thằng út thôi. Kiếm ăn hàng ngày 70-80 ngàn đồng gì đó. Mình bà sống à. Còn út tới tháng nó phụ tiền nhà, bà phụ tiền điện nước. Ngày được 70-80, nhiều khi ta thương ta cho thêm đồ thì bán được 80-90. Sống qua ngày thì cũng đủ con ơi. Tháng 7 thì người ta cho gạo. Bà cũng đi xin gạo về để dành đó, ăn hàng ngày".
Bà cho biết bị đau khớp đầu gối do trước đây khi đi làm phụ hồ xe quẹt té xuống đường. Bà bị đau khớp nhiều năm nhưng không dám đi khám. Trái nắng trở trời đau ốm, bà cũng chỉ nghỉ chừng 1 ngày, xong lại rong ruổi lượm nhặt chai lọ trên đường vào ngày hôm sau.
"Bà đi suốt luôn, đau thì uống thuốc. Mua thuốc mười mấy hai chục ngàn, uống hết rồi đi làm tiếp. Không có nghỉ ngày nào hết.
Nói chung khi nào bệnh bất tử, sốt này nọ thì nghỉ ngày thôi chứ không nghỉ sang ngày thứ hai. Bởi uống thuốc hoài đâu có hết đâu con. Mà giờ bà đi khám thì không dám khám đâu. Khám rồi nhiều chứng bệnh quá rồi đâu có tiền điều trị".
Theo lời kể của bà Hai thì trước đây gia đình ở quê vì nghèo không có nhà cửa gì nên hai vợ chồng kéo nhau lên thành phố. Chồng bà chết khi bà mới chừng 50 tuổi.
Nơi bà Hai ở là một gian nhà trọ nghèo trong xóm. Nhà bà lỉnh khỉnh đồ đạc, toàn những thứ cũ mèm từ quần áo, xoong nồi. Đến cái bếp duy nhất bà có, cái bếp dầu mua với giá 170.000 đồng cũng muốn hư từ bao giờ. Ve chai, đồ đạc phủ gần hết gian nhà. Vậy nên cái diện tích chưa đầy 10m2 nhà bà chỉ gói gọn lại tầm 50 cm lối đi, dắt vào khu nhà vệ sinh cũ kỹ nằm ngay cạnh nơi vo gạo, rửa rau.
Hoàn cảnh sống như vậy chứ bà Hai yêu đời lắm. Bà Hai yêu ca hát, bà bảo, mai này làm được giấy tờ lại, bà sẽ đi đăng ký thi hát, lên truyền hình, biết đâu có tiền về chữa cái bệnh. Hồi đó, bà mất hết giấy tờ rồi, nên giờ chưa có giấy tờ đi đăng ký thi được.
"Bà thì ca hát hổng thua ai. Nói chung già rồi nhưng mà ca cũng được lắm. Bà cũng ao ước rồi chẳng qua giờ chưa có chứng minh nhân dân. Mất lâu quá rồi, giờ sửa soạn đi làm lại đặng đăng ký đi thi chỗ đó mà không biết là chỗ nào. Tính hỏi thăm để bà đăng ký xin đi thi. Nếu được chút đỉnh tiền bà về chữa bệnh chứ không gì hết trơn á. Bà ao ước nhiêu đó thôi".
Mỗi khi rảnh, bà hát suốt. Chị Oanh, hàng xóm nhà bà Hai tâm sự :
"Bà khoái hát karaoke lắm. Mỗi lần hát là 2 tiếng đồng hồ mới nghỉ. Mỗi lần có đám tiệc mở nhạc lên là bà qua liền. Bà chỉ khoái chương trình văn nghệ thôi, khoái dữ lắm.
Bà khoái văn nghệ chứ sáng sớm là bà đi lượm ve chai rồi. Đi tới 11 giờ mấy về. Chiều đi tới 5 giờ mấy.
Nhưng mà bà ở nhà trọ một mình, cực khổ, không có ai quan tâm".
Do mất giấy tờ nên bà Hai chưa có bảo hiểm, cũng chưa được hỗ trợ từ phía người cao tuổi.
"Bà dì của bà chết rồi. Tháng 11 này đem giấy tờ về dưới để xin nhập hộ khẩu với dì Mười. Mấy đứa cháu bảo thôi chị ba về nhập hộ khẩu vô đi để xã người ta giúp cho mấy người cao tuổi. Thành ra tháng 11 này bà mới về dưới, xin hộ khẩu để có cái giấy chứng minh rồi con nó mua cho cái bảo hiểm. Con nhỏ con gái thứ hai, nó ở dưới quê á. Chứ giờ bà ở trên đây tiền đâu mua. Tới 7-800.000 đâu có ít đâu".
Lắm lúc bà Hai cũng buồn. Sống trong căn nhà có một mình, con trai con dâu đi làm sáng tối. Bà Hai cũng thương thân mình lắm.
"Con cái nhiều khi đối xử với mình không được tử tế thì mình cũng buồn chứ. Rồi mình suy nghĩ lại mình cũng buồn hoài nó cũng vậy thôi con ơi. Già rồi, mình càng buồn chừng nào thì mình càng khổ tâm chừng đấy. Chứ cũng buồn chứ".
Có thể nói cảnh ngộ của bà Hai chẳng phải cá biệt. Không riêng gì ở thành phố Sài Gòn mà khắp mọi tỉnh - thành khác, cũng như tại các miền quê, vùng sâu - vùng xa của Việt Nam ; người ta dễ dàng gặp cảnh những cụ già phải sống neo đơn, không con cái, người thân để nương tựa. Trong khi hỗ trợ từ phía chính quyền chẳng là bao để họ được chút an thân buổi xế chiều cuộc sống.
**************************
Ô nhiễm không khí ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh 'báo động' (BBC, 30/01/2018)
Ô nhiễm không khí đang ngày trang trầm trọng ở hai thành phố lớn của Việt Nam, theo các báo cáo mới.
Ô nhiễm môi trường ở hai thành phố lớn đã đến mức báo động
Reuters đăng bài hôm 30/1 cho hay cả năm 2017, thủ đô Hà Nội chỉ có đúng 38 ngày có không khí sạch.
Theo đó, ô nhiễm không khí ở Hà Nội đã ngang ngửa thủ đô khói bụi Bắc Kinh của Trung Quốc, theo thông tin ban đầu của một báo cáo từ Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID).
"Chỉ có hơn một tháng là có không khí sạch", cố vấn kỹ thuật tại GreenID, Lars Blume, cho Reuters biết.
"Điều này nằm ngoài tầm kiểm soát của nhiều người - họ vẫn phải ra ngoài và đi làm - và trong nhiều trường hợp rất khó để biết liệu không khí sạch hay bẩn", ông Blume nói với Reuters.
Nguyên nhân chính : xe cộ, công trường, xí nghiệp
Ô nhiễm môi trường ở Hà Nội xảy ra do ba yếu tố, bao gồm việc các công trường xây dựng ngày càng mọc lên, các lượng xe ô tô và xe máy gia tăng, và việc thiêu đốt phế phẩm nông nghiệp ngoài trời.
Nhưng nghiên cứu cho thấy các ngành công nghiệp nặng như nhà máy thép, xi măng và các nhà máy nhiệt điện than gần trung tâm thủ đô cũng là các nhân tố lớn góp phần vào lượng khí thải.
Theo tổ chức phi lợi nhuận này thì tình hình đang theo chiều hướng xấu hơn vì Việt Nam vẫn tiếp tục xây dựng thêm nhiều nhà máy nhiệt điện than.
Image captionHà Nội chỉ có đúng 38 ngày có không khí sạch vào năm 2017
Tình hình ở Thành phố Hồ Chí Minh
Trong khi đó ở Thành phố Hồ Chí Minh, vào đầu tháng Một, mức ô nhiễm môi trường đã lên đến mức báo động.
Phó Giáo sư Tiến sĩ Hồ Quốc Bằng, Trưởng phòng Ô nhiễm không khí và Biến đổi khí hậu, Viện Môi trường và Tài nguyên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho biết tại một tọa đàm hôm 3/1 rằng tại Thành phố Hồ Chí Minh, ô nhiễm không khí đang là vấn đề đáng báo động với sức khỏe người dân.
Ông Bằng nhận định tại Việt Nam, ô nhiễm không khí khiến khoảng 1,5 triệu người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính mỗi năm, theo trích dẫn trên báo Công an Nhân dân.
Cũng ở tọa đàm này, Tiến sĩ Lê Việt Phú, giảng viên chương trình giảng dạy kinh tế, Đại học Fulbright, nhìn lại năm 2013 và cho rằng thiệt hại về kinh tế do ô nhiễm không khí tại Việt Nam vào năm 2013 có thể lên đến trên 10 tỉ đôla.
Thiệt hại về người dẫn đến thiệt hại về kinh tế thông qua việc mất thu nhập và giá trị mạng sống, ước tính tương đương khoảng 250.000 đôla/người.
Với số lượng người tử vong vì ô nhiễm không khí, thiệt hại về kinh tế có thể chiếm 0,9-1,4% GDP, theo Tiến sĩ Phú.
Image captionMột nhà máy ở khu công nghiệp tại Đà Nẵng
Biện pháp ?
Từ giữa 2016, chính phủ Việt Nam đã tiến hành một kế hoạch hành động quốc gia để kiểm soát và giám sát lượng khí thải và cải thiện chất lượng không khí.
Hà Nội dự tính sẽ lắp đặt 70 trạm giám sát không khí.
Nhưng GreenID mong muốn chính phủ phải lắp đặt hệ thống này trên toàn quốc và công bố số liệu về không khí công khai.
Đồng thời phải cải thiện việc kế hoạch hóa đô thị, đầu tư vào năng lượng tái tạo, phương tiện giao thông công cộng, báo cáo của GreenID viết.
Còn Tiến sĩ Lê Việt Phú đề nghị Việt Nam phải áp dụng một tiêu chuẩn khắt khe hơn về chất lượng không khí, từ mức 25 microgram hiện tại xuống 15-20 microgram.
Phó Giáo sư Tiến sĩ Hồ Quốc Bằng thì đề xuất nếu khu vực quận, huyện nào đó có chỉ số ô nhiễm không khí trên mức cho phép thì các cơ quan quản lý nên dừng việc quy hoạch phát triển các nhà máy, khu công nghiệp, hạn chế phương tiện giao thông đi lại…
Đồng thời, ông nói thêm rằng các nhà máy cần có mới giới hạn xả thải, tức trong một tháng hay một quý, họ chỉ được thải một lượng khí thải nhất định.
Kinh tế Việt Nam : Tăng đến đâu, lạm phát theo đến đó (Người Việt, 16/10/2017)
Nhà cầm quyền Việt Nam trước các con số thống kê nói tăng trưởng kinh tế nhiều phần đạt kế hoạch cho cả năm. Tuy nhiên giới chuyên viên khuyến cáo lạm phát đang chạy theo bén gót.
Người bán cá sống ngồi chờ khách hàng tại một khu chợ chồm hổm ở khu vực ngoại thành Hà Nội. (Hình : Getty Images)
Theo tờ Trí Thức Trẻ, căn cứ theo bản Báo cáo Tình hình kinh tế – tài chính 9 tháng đầu năm và dự báo cả năm 2017 của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia nhận định thì nền kinh tế của Việt Nam "tăng trưởng cả năm có thể vượt mức 6,7% – chỉ tiêu được coi là không thể đạt được vài tháng trước đây".
Nguồn tin còn thuật ý kiến của ông Dương Mạnh Hùng, phó vụ trưởng Vụ Hệ thống Tài Khoản Quốc Gia (tổng cục Thống Kê) có nhận định tương tự và cho rằng "đây không phải là dự báo quá lạc quan".
"Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia đánh giá tăng trưởng GDP trong Quý 3, 2017 đã đạt kết quả ấn tượng với mức tăng 7,46% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân GDP tăng mạnh trong Quý 3 là do cả 3 khu vực của nền kinh tế tiếp tục phục hồi mạnh mẽ", theo báo Trí Thức Trẻ.
Trước những tin tức có vẻ lạc quan như thế, Viện Nghiên Cứu Kinh Tế Chính Sách (gọi tắt là VEPR, một tổ chức của phân khoa kinh tế, đại học quốc gia Hà Nội) vừa công bố Báo Cáo Kinh Tế Vĩ Mô Quý 3, 2017 của Việt Nam cho rằng "lạm phát Quý 4 sẽ gia tăng lên mức 4,16%, vượt qua mức mục tiêu là 4% và cao hơn 1,97 điểm phần trăm so với dự báo của VEPR trong quý trước".
"Với đà phục hồi trong giá thực phẩm, sức ép mục tiêu về tăng trưởng tín dụng và giải ngân vốn, lộ trình tăng giá dịch vụ công, sự trao nhiều quyền hạn hơn cho EVN trong việc điều chỉnh giá điện cùng với đó là nhu cầu tăng cao vào dịp cuối năm, chúng tôi cho rằng lạm phát Quý 4 sẽ gia tăng lên mức 4,16% so với một năm trước, vượt qua mức mục tiêu là 4%", tờ Trí Thức Trẻ thuật theo bản báo cáo .
Đi vào chi tiết, tổ chức VEPR nhận thấy, sau khi giảm mạnh từ đầu năm, lạm phát toàn phần của Việt Nam đã gia tăng trở lại trong tháng Tám và tháng Chín với sự phục hồi của giá nhóm hàng thực phẩm. Sức ép gia tăng đối với lạm phát phần lớn đến từ lộ trình tăng giá dịch vụ công cùng với các đợt điều chỉnh giá xăng dầu trong quý.
Giữa tuần trước, tờ Tuổi Trẻ nói ra một sự thật chính yếu về lý do nhờ đâu mà nền kinh tế của Việt Nam tăng trưởng tốt đẹp "vượt chỉ tiêu ở nửa sau của năm 2017".
"Tăng trưởng của Việt Nam năm 2017 có thể đạt 6,7% đưa quy mô GDP lên 225 tỷ USD nhưng lại đang dựa vào các doanh nghiệp FDI lớn như Samsung, Formosa trong khi GDP bình quân đầu người lại thấp hơn Lào", tờ Tuổi Trẻ thuật theo lời phát biểu của ông Phan Thanh Bình, chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng, trong buổi Ủy ban Thường vụ quốc hội "nghe và thảo luận về kết quả thực hiện nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và ngân sách năm 2017, kế hoạch năm 2018".
Theo ông Nguyễn Đức Thành, viện trưởng VEPR viết trong bản báo cáo, một yếu tố khác mà theo ông có thể là chỉ dấu báo hiệu lạm phát sẽ tăng lên cao hơn dù nhà cầm quyền trung ương qua ông Phó Thủ Tướng Vương Đình Huệ phát biểu "dứt khoát" không cho lạm phát lên hơn 4%. Ông Thành nói trong khi nhà cầm quyền trung ương muốn thúc đẩy cho tín dụng gia tăng tới 21% để đạt thành tích kinh tế, tới nay người ta mới chỉ thấy tín dụng tăng được 10% ở quý 3.
Muốn kinh tế tăng trưởng như phía nhà cầm quyền Hà Nội muốn, họ phải bơm vào nền kinh tế thêm 200 ngàn tỷ đồng (khoảng 8,88 tỷ USD). Nếu chuyện này xảy đến, không những kích thích lạm phát gia tăng mà còn kéo theo nguy cơ của những món nợ xấu trong tương lai. (TN)
************************
Ba bãi rác ở Hậu Giang sắp ‘vỡ,’ ô nhiễm nặng cả tỉnh (Người Việt, 15/10/2017)
Tỉnh Hậu Giang có ba bãi rác tập trung quy mô lớn là Kinh Cùng, Long Mỹ, Tân Tiến đang hoạt động trong tình trạng quá sức chứa, có nguy cơ vỡ, sẽ gây ô nhiễm nặng cho tỉnh này.
Một góc bãi rác Kinh Cùng. (Hình : Báo Lao Động)
Theo báo Lao Động, công ty Cấp Thoát Nước – Công Trình Đô Thị tỉnh Hậu Giang cho biết, hiện tổng lượng rác thu gom và chế biến gần 6,800 tấn/tháng. Với khối lượng này, các bãi rác trên chỉ còn tiếp nhận rác được đến hết năm 2017.
Cụ thể, bãi rác Tân Tiến (thành phố Vị Thanh) hoạt động đã gần 20 năm, trung bình mỗi tháng có hơn 130 tấn rác thải sinh hoạt được vận chuyển về chôn lấp tại đây, khiến bãi rác quá sức chứa, gây ô nhiễm môi trường. Theo quy định, lẽ ra bãi rác này phải đóng cửa từ năm 2016, nhưng hiện vẫn phải gồng mình hứng rác.
Trong khi đó, bãi rác Kinh Cùng (huyện Phụng Hiệp) chỉ là nơi trung chuyển rác, nhưng hiện đã trở thành bãi tập kết rác với lượng tiếp nhận trên 1,300 tấn/tháng, cao gấp ba lần so với sức chứa hiện có. Vì vậy việc gây ô nhiễm trầm trọng, ảnh hưởng nặng nề đến các khu dân cư xung quanh là điều không thể tránh khỏi…
Nói với báo Lao Động, ông Nguyễn Văn Điệp, tổ trưởng bãi rác Kinh Cùng, cho biết để giải quyết tạm thời việc ô nhiễm, công ty Cấp Thoát Nước – Công Trình Đô Thị tỉnh Hậu Giang chỉ còn biết thường xuyên phun hóa chất để giảm mùi hôi phát tán và diệt côn trùng ; bơm hút lượng nước rỉ từ rác đem về bãi rác Tân Tiến để chế biến. Còn bao giờ bãi rác này ngưng hoạt động thì không biết…". (Tr.N)
***********************
Hà Tĩnh bắt xe chở hơn 23 tấn nội tạng động vật thối (Người Việt, 14/10/2017)
Một xe container đang chạy trên quốc lộ 1A đoạn thị xã Kỳ Anh, bị công an chặn lại kiểm tra và phát hiện bên trong chứa hơn 23 tấn nội tạng cùng phụ phẩm động vật hôi thối đưa đi tiêu thụ.
Hơn 23 tấn nội tạng động vật thối được đưa đi tiêu hủy. (Hình : Báo điện tử Một Thế Giới)
Theo báo điện tử Một Thế Giới, ngày 14 tháng Mười, ủy ban tỉnh Hà Tĩnh ra quyết định xử phạt hành chính ông Nguyễn Anh Thắng (43 tuổi, ở huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang) số tiền 70 triệu đồng (khoảng $3,081) về tội "Kinh doanh thực phẩm bẩn không rõ nguồn gốc", đồng thời cho tiêu hủy hơn 23 tấn nội tạng và phụ phẩm động vật hôi thối.
Chi Cục Quản Lý Thị Trường tỉnh Hà Tĩnh cho biết, chiều tối 8 tháng Mười, lực lượng chức năng phát hiện chiếc xe container mang bảng số Bắc Giang, kéo theo rơ-moóc mang chạy trên quốc lộ 1A, thị xã Kỳ Anh, chở 504 thùng xốp không có nhãn mác, trong mỗi thùng đều chứa nội tạng, phụ phẩm động vật đã bốc mùi hôi thối, với tổng trọng lượng trên hơn 23 tấn.
Chủ xe là ông Thắng không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, chứng nhận kiểm dịch động vật của số hàng trên mà cho biết mình chỉ chở thuê cho một người ở Sài Gòn mang ra Hà Nội để tiêu thụ.
Cơ quan chức năng cũng cho biết, sau khi hoàn tất các thủ tục xử phạt, toàn bộ số hàng thực phẩm bẩn trên đã được vận chuyển đến lò tiêu hủy tại huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh để tiêu hủy theo quy định. (
Tại Đồng bằng sông Cửu Long, ngoài sông nước và đồng lúa xanh tươi, việc đô thị hóa ngày càng nhanh tạo nên một hình ảnh khác, đó là những bãi rác ngày càng lớn ở ngoại ô các thành phố, thị xã, thị trấn của miền đất trù phú này.
Rác bên ngoài nhà máy rác Phương Thảo, Vĩnh Long. RFA
Tháng 3 năm 2017, báo Tuổi trẻ tại Sài Gòn thực hiện một phóng sự về rác tại Đồng bằng sông Cửu long, cho thấy chưa có tỉnh nào tại đây giải quyết được rác thải ra của địa phương mình.
Chi phí và sự tham gia của tư nhân
Trong bài phóng sự của báo Tuổi Trẻ, có nói đến một nhà máy xử lý rác hiện đại đầu tiên của vùng Đông bằng Cửu long do một doanh nhân đầu tư tại tỉnh Vĩnh Long, là nhà máy rác Phương Thảo.
Theo báo chí Việt Nam thì nhà máy này đã được đầu tư hàng triệu đô la Mỹ, bắt đầu được xây dựng từ năm 2009, nhưng sau một thời gian vận hành thử nghiệm, thì phải đóng cửa vào năm 2013, vì số tiền mà tỉnh Vĩnh Long trả cho nhà máy không đủ để bù chi phí. Ngược lại tỉnh Vĩnh Long lại cho là nhà máy này không xử lý rác một cách triệt để.
Sau một thời gian thương lượng, nhà máy Phương Thảo đã hoạt động trở lại vào năm 2015, theo báo Tuổi Trẻ cho biết.
Trao đổi với chúng tôi về mâu thuẫn giữa giá và công nghệ, cũng như việc mời gọi thành phần tư nhân vào tham gia xử lý rác, ông David Dương, chủ một công ty thu gom và xử lý rác tại thành phố Oakland, California, Hoa Kỳ, phân tích cách tổ chức hiện nay tại Việt Nam :
"Từ đó tới giờ xử lý rác là của một công ty trực thuộc ban ngành nào đó của nhà nước, chẳng hạn như là công ty môi trường đô thị trực thuộc sở tài nguyên môi trường. Bây giờ tư nhân đầu tư vào rất là khó, nó đòi hỏi một sự quyết tâm của lãnh đạo cấp cao. Cái thứ hai là lãnh đạo phải ý thức được là xử lý rác là vấn đề môi trường chứ không phải là lợi nhuận".
Ông David Dương có hợp đồng với thành phố Hồ Chí Minh để chôn lấp rác tại bãi rác Đa Phước.
Theo ông David Dương, không thể trả một số tiền nhỏ mà đòi hỏi công nghệ cao được, ngoài ra khi có một dự án đầu tư được cho là sử dụng công nghệ cao, nhà nước phải có khả năng kiểm soát công nghệ đó.
Tiến sĩ Lê Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu biến đổi khí hậu tại Đại học Cần Thơ nói với chúng tôi về nguồn ngân sách mà các tỉnh Đồng bằng Cửu Long dùng cho việc xử lý rác :
"Hiện nay ở các tỉnh, nguồn kinh phí đầu tư cho xử lý rác là không đầy đủ. Vấn đề này trở thành chuyện đau đầu, rác ngày càng nhiều, mà có một khó khăn là người dân không có thói quen phân loại rác như ở các nước khác".
Phân loại rác
Việc phân loại rác của dân chúng mà Tiến sĩ Tuấn đề cập là để tạo thuận tiện cho việc xử lý rác, biến rác thành các vật liệu tái chế, hoặc là phân bón hữu cơ. Trong bài phóng sự của báo Tuổi trẻ vào tháng Ba năm nay, 2017, Tiến sĩ Tuấn có nói rằng hầu như tất cả rác của Đồng bằng Cửu Long chỉ được đem đi chôn lấp mà thôi. Mà việc chôn lấp này sẽ dẫn đến những hậu quả không tốt cho môi trường như tốn đất đai, phải xử lý nước rỉ từ rác, khí bốc lên từ rác.
Theo kinh nghiệm của ông David Dương, thì nhà đầu tư sẽ sử dụng những nguyên liệu tái chế, hay phân bón hữu cơ để thu lời, bù lại phần vốn họ đã bỏ ra để xử lý rác cho các thành phố.
Tại Việt Nam nhà nước đã nhiều lần tổ chức tuyên truyền cho dân chúng về việc phân loại rác từ nhà với nhiều thùng rác khác nhau, nhưng tất cả đều thất bại. Ông kể rằng đã chứng kiến một đợt tuyên truyền như vậy tại Sài Gòn, người dân đã làm theo việc chia rác ra làm các loại rác khác nhau, nhưng xe thu gom rác của nhà nước chỉ có một, và tất các loại rác lại bị trộn lẫn vào nhau.
Theo ông David Dương, đại đa số các thành phố tại Mỹ đều giao cho các công ty tư nhân xử lý rác từ khâu thu gom cho đến chôn lấp, và chính quyền khi giao thầu như vậy sẽ đề ra những tiêu chuẩn bao nhiêu phần trăm rác sẽ được tái chế, giá tiền là bao nhiêu,…
Ông nói tiếp :
"Việc đó đưa mình vào cái thế là phải tuyên truyền cho người dân nhiều hơn, giáo dục người dân nhiều hơn để họ có thể phân loại rác, từ đó mình mới có thể sản xuất từ đó, đại đa số rác đi vào sản phẩm, chỉ còn một số rất ít mang đi chôn lấp. Hiện nay chuyện thu gom ở Việt Nam vẫn là của thành phố, hoặc thành phố đưa về các quận huyện, vẫn nằm trong khuôn khổ cơ quan của nhà nước. Nhiệm vụ của họ chỉ là đi thu gom rồi đổ, chứ không có cái quan niệm là rác dùng cho sản xuất như thế nào sau khi gom".
Tức là việc tổ chức tuyên truyền phân loại rác cũng do chính nhà đầu tư tư nhân thực hiện vì lợi ích của chính họ.
Theo ông David Dương, rác ở Việt Nam với thành phần hữu cơ rất cao là thuận lợi để sản xuất phân bón hữu cơ, nhưng do việc không phân loại được rác, nên phân hữu cơ sản xuất ra sẽ có lẫn rất nhiều tạp chất, không bán được. Theo báo chí Việt Nam, một công ty tư nhân tại tỉnh Cà Mau đã sản xuất phân hữu cơ từ rác nhưng không bán được.
Việc thu hồi các vật liệu có thể tái chế từ rác ở Việt Nam như thủy tinh, nhựa, kim loại,… hiện do các người thu gom phế liệu thực hiện, nhưng theo ông David Dương, việc này không được nhà nước kiểm soát đầy đủ, có thể dẫn tới tình trạng ô nhiễm ở những nơi chứa các vật phế liệu này.
Trở lại nhà máy xử lý rác đầu tiên của vùng Đồng bằng Cửu Long là nhà máy Phương Thảo, vào tháng Tám năm nay, 2017, khi tìm đến, phóng viên của chúng tôi không được vào nhà máy cũng như không tiếp xúc được với những người quản lý nhà máy. Tiếp xúc với người dân xung quanh nhà máy thì được họ cho biết là họ đang phải chịu sự ô nhiễm không khí và nước :
"Khi có gió thì nó hôi lắm, nhưng mà thôi để cho người ta làm đi, mình chỉ làm sao để cho nó đừng hôi, chứ ngưng hoạt động thì người ta đổ đâu ? Ý tôi là vậy không thắc mắc gì hết".
"Lâu lâu họ khai nước ra ngoài lúa, bị người ta đền nhiều lắm. Tới tháng mưa nước tràn ra nhiều lắm, làm thất lắm, một công có mấy giạ thôi. Có người bỏ đất để bán nền nhà mà chưa có ai mua, chứ làm ruộng không được, có khi ban đêm họ móc rác hay sao đó mà hôi chịu không nổi, gió trong đó thổi ra thúi muốn ngộp".
Chúng tôi không liên lạc được với bà Phương Thảo chủ doanh nghiệp để hỏi về vấn đề này. Chúng tôi cũng có đặt câu hỏi gửi đến chính quyền tỉnh Vĩnh Long qua email nhưng không có hồi âm.
Một cựu viên chức của Đồng bằng sông Cửu Long là ông Nguyễn Minh Nhị, nguyên Chủ tịch tỉnh An Giang nói với chúng tôi rằng ông rất lo ngại rằng trong tương lai không xa, theo lời ông, thì rác tại vùng này sẽ trở thành một trận giặc lớn.
Kính Hòa
Nguồn : RFA : 17/07/2017
Hình ảnh dây kẽm gai vây kín nhà máy thép Hưng Nghiệp-Formosa tại Hà Tĩnh với sự bảo vệ của lực lượng chức năng, ngư dân và giáo dân ở miền Trung tuần hành cùng rất nhiều gương mặt trẻ biểu tình tại Sài Gòn vào hôm mùng 5 tháng 3, phản ảnh rõ nét sự không đồng thuận giữa chính phủ và người dân trong việc giải quyết hậu quả sự cố thảm họa môi trường biển xảy ra gần tròn 1 năm.
Biển vẫn ô nhiễm, cá vẫn còn chết đều đều...
Cuộc biểu tình bị giải tán chóng vánh với sự đánh đập và bắt bớ. Tuy nhiên Đài Á Châu Tự Do ghi nhận những tiếng nói vì một môi trường sống trong sạch của dân chúng tại Việt Nam không bị dập tắt mà càng hun đúc tinh thần bảo vệ môi trường mạnh mẽ và quyết liệt hơn. Những tiếng nói đó lại cất lên phản biện chủ trương của chính phủ Hà Nội qua chỉ thị vừa được Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, ban hành vào ngày 8 tháng 3, cần phải giám sát chặt chẽ trong cam kết về môi trường của Formosa đến khi nào bảo đảm an toàn mới cho xả thải.
Một thính giả từ trong nước nói rằng thật khó hiểu với những chỉ thị như thế : "Chất thải lỏng, chất thải rắn của Formosa vẫn thải ra đều đều. Biển vẫn ô nhiễm, cá vẫn còn chết đều đều... Còn nhà nước thì cũng đều đều ra chỉ thị giám sát chặt chẽ hoạt động xả thải của Formosa. Sao mà khó hiểu vậy ?" .
Thính giả Dong Le lý giải cần phải hiểu chỉ thị này có ý nghĩa là "giám thị chặt chẽ người dân, đừng làm lớn chuyện nữa, mọi việc đã có nhà nước lo".
Trong khi đó, qua trang Facebook RFA, rất nhiều ý kiến khẳng định Chính phủ Việt Nam phải đóng cửa Formosa theo ý nguyện của đa số người dân. Thính giả Michael Tran bày tỏ "Chẳng cần phải giám sát làm gì. Tốt nhất theo ý dân là đóng cửa Formosa vì gây hậu quả nghiêm trọng đối với môi trường biển. Tôm cá chết. Dân cũng sắp chết theo rồi. Yêu cầu dẹp ngay Formosa".
Kể từ khi thảm họa môi trường xảy ra tại khu vực biển 4 tỉnh Bắc Trung bộ do Formosa gây nên hồi đầu tháng 4 năm ngoái, dư luận cho rằng công cuộc chống tham nhũng do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát động càng có bằng chứng cho thấy đây chỉ là những lời hô hào sáo rỗng dù Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng tuyên bố điều tra, kỷ luật quan chức vi phạm liên quan và chính ông Nguyễn Phú Trọng vừa phát biểu "Kỷ luật một vài người để cứu muôn người".
Sau đây, Hòa Ái trích đăng một vài ý kiến của quý khán thính giả và độc giả xoay quanh lời phát biểu vừa rồi của ông Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam :
"Thưa ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, tôi chỉ nêu ra một trường hợp của cựu Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng, trong 2 năm cuối nhiệm kỳ, đã ký quyết định bổ nhiệm 97 người vào các chức vụ lãnh đạo của Bộ này. Tôi không biết rõ mỗi chức vụ cao cấp đáng giá bao nhiêu, nhưng người dân chúng tôi tin rằng ông Vũ Huy Hoàng thu về một số tiền rất lớn qua việc bổ nhiệm đó. Một con sâu tham nhũng khổng lồ như thế mà ông Tổng bí thư cứ loay hoay mãi không xử lý một cách dứt điểm, công tâm và thỏa mãn đúng mức theo sự mong đợi của dân chúng. Hay là ông sợ bứt dây động rừng ? Cuối cùng, ông chống cái gì, vậy ông ?"
"Hệ thống đã mục nát thì khiển trách vài người làm gì mà cứu được muôn người, thưa ông Nguyễn Phú Trọng ! Lời ông nói thiếu thực tế quá đi ! Thêm 5 năm nữa, tôi cam đoan ông cũng chẳng làm được gì khá hơn bây giờ đâu".
"Chào quý vị ! Tôi nghe tin tức từ Đài Á Châu Tự Do nói quý vị đang cầm quyền trong nước cổ súy, cổ động diệt trừ tham nhũng. Nhưng quý vị kiếm những tham nhũng đó không ra đâu. Nếu có ra thì cũng chỉ là le ke, lục chốt mà thôi.
Nếu quý vị thật tình, thật tâm thì quý vị yêu cầu đồng hương hải ngoại cung cấp các tài liệu của những tay tham nhũng trong nước chuyển tiền ra quốc ngoại mua từng khu thương mại ở các nơi trên toàn thế giới.
Nếu quý vị muốn, quý vị cứ nói lên đi. Đồng hương quốc ngoại, họ sẽ cung cấp các tài liệu nhà cửa, phố xá, khu thương mại làm ăn như thế nào của những cán bộ tham nhũng ở trong nước. Rồi họ cho con, cho cháu của họ ra nước ngoài du học để về lại trong nước tiếp tục tham nhũng.
Khi muốn đả hổ thì phải đả cho đến nơi đến chốn. Thành ra, hy vọng ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với ông Tổng bí thư Đảng Cộng sản Nguyễn Phú Trọng nếu thật tình các ông thương dân thương nước thì các ông hãy thực hiện điều này đi".
"Tôi đề nghị ông Nguyễn Phú Trọng hãy kỷ luật chính ông bằng cách bỏ Điều 4 Hiến Pháp để 90 triệu người dân bầu chọn những người lãnh đạo có tài, có đức mà họ tin cậy ; chứ dân tộc Việt không phải mất thời gian một cách vô bổ vào việc Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo cứ lẩn quẩn trong cái vòng ‘thấy sai thì sửa mà càng sửa thì lại càng sai’".
"Giờ này tại Việt Nam, bất cứ người dân nào yêu quê mẹ cũng phải xót xa đau lòng. Người dân đói ăn vì biển chết do Formosa. Nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam thì tham nhũng. Công an thì gia tăng bắt bớ các nhà đấu tranh dân chủ, trong đó có các bà mẹ đơn thân như Thúy Nga-Trần Thị Nga, Blogger Mẹ Nấm-Nguyễn Ngọc Như Quỳnh".
Từ trái qua : bà Trần Thi Nga, bà Cấn Thị Thêu, cô Nguyễn Thị Minh Thúy, blogger mẹ Nấm. RFA
Trong ngày kỷ niệm 8/3 - Ngày Quốc tế Phụ nữ - những cái tên : Trần Thị Nga, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Cấn Thị Thêu, Lê Thu Hà, Nguyễn Thị Minh Thúy được nhiều người Việt trân trọng nhắc đến. Họ bị chính quyền Hà Nội giam giữ vì những hoạt động cho dân quyền-nhân quyền và xã hội tại Việt Nam. Trong chương trình hôm nay, Hòa Ái chuyển lời tri ân của quý thính giả Đài RFA đến những người phụ nữ can trường này cũng như tất cả nhà hoạt động nữ giới vì tự do, dân chủ cho Việt Nam với thông điệp "Lòng can đảm của quý vị vì sự đổi thay cho quê hương, đất nước luôn được sự ủng hộ của những người yêu nước Việt Nam".
Nguồn : RFA, 11/03/2017
Cá lại chết trắng kênh ở Đà Nẵng (RFA, 27/02/2017)
Cá chết nổi trắng trên một đoạn kênh dài khoảng 500m dọc tuyến đường Tân Trào, Hồng Thái (phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng) khiến người dân bàng hoàng nghi ngờ là do nguồn nước bị ô nhiễm.
Nhân viên môi trường vớt cá chết trên kênh. Courtesy of baogiaothong.vn
Báo trong nước hôm nay loan tin cho biết khu vực kênh chỗ cá chết có nguồn nước đen ngòm và bốc mùi hôi thối. Người dân sống xung quanh cho biết tình trạng này diễn ra đã 2, 3 ngày nay và mỗi buổi sáng nhân viên môi trường vớt lên đến 50 – 60kg cá chết.
Ông Mai Mã, Giám đốc Công ty Thoát nước và Xử lý nước thải Thành phố Đà Nẵng xác nhận sự việc, cho báo giới biết hiện chưa tìm ra nguyên nhân chính xác nhưng có thể do người dân xả nước thải sinh hoạt. Ông Lê Duy Hòa, trưởng phòng Tài nguyên và môi trường quận Liên Chiểu (Đà Nẵng) cho biết đã cử người đến hiện trường để ghi nhận và xử lý vụ việc.
Hiện tại Công ty Công ty Thoát nước và Xử lý nước thải Đà Nẵng đã tiến hành vớt cá chết và rải vôi bột để xử lý.
*********************
Về mặt khoa học, Tiến sĩ An cho rằng việc chôn xuống biển một lượng thải lớn như vậy sẽ tác động đến môi trường vô cùng lớn. "Nó sẽ phá vỡ toàn bộ chu trình sinh lý hóa của cả một vùng biển rộng lớn. 1,5 triệu m3 đâu phải là nhỏ. Trầm tích đang nằm im dưới biển như vậy, giờ bị khuấy động, moi lên, rồi nhận chìm xuống. Tác động đến môi trường là không hề nhỏ" - Tiến sĩ An cảnh báo.
Nếu chấp thuận cho việc nhận chìm 1,5 triệu m3 xuống vùng biển sẽ làm phá vỡ toàn bộ chu trình sinh lý hóa của cả một vùng biển rộng lớn.
Như chúng tôi đã thông tin, ngày 21/2, Bộ Tài nguyên và môi trường đã tổ chức thẩm định hồ sơ đề nghị cấp giấy phép nhận chìm 1,5 triệu m3chất thải nạo vét của Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1 xuống vùng biển Tuy Phong (Bình Thuận). Tại buổi thẩm định này đã có một số ý kiến phản bác, không chấp nhận và đề nghị tính toán phương án khác. Nhiều ý kiến khác cho rằng phải điều chỉnh lại vị trí nhận chìm và có đánh giá cụ thể hơn về những tác động của khối vật liệu nạo vét khổng lồ này đến môi trường biển, nhất là đối với khu bảo tồn biển rất quý hiếm - Hòn Cau (vì vị trí đổ thải chỉ cách vùng đệm khu bảo tồn này hơn 500 m).
Nhiều luận cứ không ổn
Trao đổi với chúng tôi cụ thể về vấn đề này, đại diện Khu bảo tồn biển Hòn Cau cho rằng : "Dự án có quá nhiều điều không hợp lý", nhất là các luận cứ trong đánh giá tác động của dự án có một số vấn đề không ổn. Theo đó đặc điểm địa hình khu vực nhận chìm không xét tới các yếu tố dòng chảy trong khu vực.
Dẫn chứng, vị này cho hay căn cứ dẫn chứng trong hồ sơ xin nhận chìm 1,5 triệu m3 vật liệu nạo vét của Vĩnh Tân 1 là tài liệu quan trắc thủy triều của một công ty tư vấn Trung Quốc. Các tài liệu nghiên cứu của Viện Hải dương học Việt Nam cũng như các tài liệu về vùng nước trồi trong khu vực được công bố đã không được đưa vào căn cứ này. "Họ làm quá đơn giản, chỉ quan trắc trong 11 điểm ven bờ rồi kết luận chế độ thủy văn không có dòng hải lưu tại khu vực này là chưa đủ tin cậy" - vị đại diện Khu bảo tồn biển Hòn Cau cho hay.
Ngoài ra, vị này cũng cho rằng việc mô phỏng quá trình lan truyền chất từ hoạt động đổ thải của hồ sơ dự án cũng chỉ tính tới yếu tố gió trong ba phương pháp tính toán là không hợp lý. Ở đây phải tính tới sức lan tỏa của chất thải tính đến các dòng hải lưu trong khu vực. Có như vậy mới đánh giá và hình dung hết tác hại.
Cũng theo vị đại diện Khu bảo tồn biển Hòn Cau, dự án sẽ lấp 30 ha mặt đáy biển với chiều cao 3 m chất thải, như vậy độ lan tỏa theo dòng hải lưu sẽ là không nhỏ. Kèm theo đó là một diện tích rất lớn san hô đáy sẽ bị vùi lấp trong khi chỉ cần một lớp mỏng bụi lắng đọng vùi lấp là san hô đã chết, kéo theo mất vùng sinh thái của nguồn lợi khu vực. Mặt khác, nếu dự án chỉ đánh giá tác động trong khu vực xã Vĩnh Tân mà không tính đến tác hại của cả khu vực rộng là chưa đủ.
Có khi trăm năm không khôi phục được
Theo Tiến sĩ Nguyễn Tác An, Phó Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật biển Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Hải dương học, thế giới có luật về chôn thải xuống biển quy định rất rõ xung quanh hoạt động này. Do đó, trước hết, phải nghiêm túc xem việc cho nhận chìm xuống biển 1,5 triệu m3 chất thải nạo vét phục vụ Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1 có phù hợp, đúng luật pháp quốc tế hay không. Bên cạnh đó, dù chưa có luật về chôn thải xuống biển nhưng nước ta có những luật khác như bảo vệ môi trường, quản lý đới bờ, bảo vệ đa dạng sinh học… Vì vậy, trước mắt phải căn cứ các luật đó mà xem xét, quyết định.
Về mặt khoa học, Tiến sĩ An cho rằng việc chôn xuống biển một lượng thải lớn như vậy sẽ tác động đến môi trường vô cùng lớn. "Nó sẽ phá vỡ toàn bộ chu trình sinh lý hóa của cả một vùng biển rộng lớn. 1,5 triệu m3 đâu phải là nhỏ. Trầm tích đang nằm im dưới biển như vậy, giờ bị khuấy động, moi lên, rồi nhận chìm xuống. Tác động đến môi trường là không hề nhỏ" - Tiến sĩ An cảnh báo.
Nói rõ hơn về tác hại này, Tiến sĩ An tiếp : "Khi nước biển bị đục thì ánh sáng không truyền xuống dẫn đến quá trình quang hợp không thực hiện được. Điều này làm cản trở quá trình lưu thông khí khiến môi trường sống thành môi trường chết".
Tiến sĩ An cho rằng nguy hiểm nhất không phải là độc tính của chất thải chôn xuống mà tác động của chất thải đó do bị xáo trộn. Bởi việc nạo vét, chôn lấp sẽ tạo ra nhiều độc tính, ảnh hưởng rất lớn đến sinh vật, các quá trình sinh, hóa ở lòng biển. "Đừng nghĩ vài năm có thể khôi phục được mà phải vài chục năm, thậm chí cả trăm năm vẫn chưa chắc đã khôi phục được như ban đầu" - Tiến sĩ An cho hay.
Đừng để dân gánh chịu hậu quả
Theo Tiến sĩ Nguyễn Tác An, việc tính toán di dời vị trí nhận chìm xa Khu bảo tồn Hòn Cau cũng chưa chắc không tác động nghiêm trọng đến khu bảo tồn này bởi tác động của gió và dòng chảy. Đặc biệt, Bình Thuận là vùng nước trồi rất lớn, ảnh hưởng đến cả vùng biển các tỉnh lân cận. "Khi nhận chìm lượng chất thải đó, không tác động chỗ này thì tác động chỗ kia. Do đó đừng bao giờ xem biển là cái thùng rác không đáy" - Tiến sĩ An nói.
Tiến sĩ An cũng cho rằng cần phải làm rõ trong chất thải đó về hóa học nó tiềm ẩn những cái gì, việc chôn lấp diễn ra trong bao lâu, lưu lượng bao nhiêu… Nếu chưa phân tích, làm rõ những vấn đề này thì không thể xem xét. "Phải tổ chức nghiên cứu đàng hoàng. Các cơ quan quản lý nhà nước phải thẳng thắn, khách quan, không thể dùng quyền lực hành chính trong việc này. Còn giao cho doanh nghiệp thì người ta chỉ biết lợi ích trước mắt. Lợi nhuận thì doanh nghiệp bỏ túi nhưng hậu quả thì người dân phải gánh chịu.
Đại diện Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn tại buổi thẩm định trên cho rằng việc cho phép nhấn thải này sẽ ảnh hưởng đến quy hoạch của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn trong chiến lược 10 tỉ USD giá trị xuất khẩu tôm mà Thủ tướng Chính phủ vừa phát động. Nếu chấp thuận cho việc nhấn phải điều chỉnh quy hoạch vùng phát triển sản xuất tôm giống ra những tỉnh khác. Ngoài ra, các dự án quốc tế trong việc bảo tồn nguồn giống cá di cư theo vùng nước trồi Tuy Phong cũng có thể sẽ phải chọn lựa lại. Đó là những thiệt hại mà Bình Thuận sẽ phải gánh chịu trong thời gian tới.
Phương Nam - Tấn Lộc
******************
Trưng bày tàu cá bị Trung Quốc đâm chìm
Một chiếc tàu đánh cá ở Đà Nẵng từng bị tàu Trung quốc đâm chìm ở Hoàng Sa sẽ được đem ra trưng bày cho công chúng xem.
Chiếc tàu số hiệu ĐNa 90152TS bị hải quân Trung Quốc đâm chìm
Chiếc tàu này mang số hiệu ĐNa 90152TS, của bà Huỳnh Thị Như Hoa, ngụ tại Đà Nẵng. Ngày 26 tháng 5 năm 2014 khi đang đánh bắt cá tại vùng biển Hoàng Sa, chiếc tàu này bị tàu Trung quốc đâm chìm. Sau đó tàu được cơ quan kiểm ngư của Việt Nam kéo vào bờ.
Bà Hoa đã tặng chiếc tàu này cho nhà nước để nó được xem là một chứng cớ lịch sử.
Chính quyền thành phố Đà Nẵng cho biết là chiếc tàu đánh cá bị tấn công này sẽ được trưng bày tại một vị trí kề bên với Nhà trưng bày Hoàng Sa hiện đang được xây dựng.
Xin được nhắc lại là Việt Nam tuyên bố chủ quyền của mình trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa ở biển Đông. Vào năm 1974, Trung quốc đã dùng vũ lực chiếm quần đảo Hoàng Sa từ tay hải quân miền Nam Việt Nam, và kiểm soát quần đảo từ đó đến nay.
Phía Việt Nam cũng không hề từ bỏ chủ quyền của mình, liên tục tuyên bố Hoàng Sa là của Việt Nam, và về mặt hành chính, Hoàng sa là một huyện trực thuộc thành phố Đà Nẵng.
**************************
Một mỏ than lộ thiên với chất lượng than tốt nhất ở Việt Nam đang là "lãnh địa riêng" của một công ty Indonesia. Mỗi năm, công ty này hưởng 90% lợi nhuận trong khi phía Việt Nam chỉ được hưởng 10%.
Các bãi chứa than của Vietmindo - Ảnh: Thái Uyên
Nghịch lý
Ngày 19/4/1991, Công ty than Uông Bí (TUB), đơn vị thành viên của Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với Công ty Pt.Vietmindo Energitama, 100% vốn Indonesia (VMD). Theo đó, VMD sẽ đầu tư toàn bộ máy móc, công nghệ để khai thác trong 30 năm mỏ than Uông Thượng, Đồng Vông. Lợi nhuận được chia theo tỷ lệ 90% cho VMD và 10% còn lại là của TUB. Đây là mỏ than lộ thiên có diện tích trên 1.000 ha, nằm trên địa bàn P.Vàng Danh, Thành phố Uông Bí và cũng là nơi có vỉa than tốt hạng nhất ở Quảng Ninh.
VMD chỉ việc khai thác trên mặt đất là đã dễ dàng thu được than cám 4, cám 5, là những loại than có chất lượng tốt nhất hiện nay. Trong khi đó, các doanh nghiệp thành viên Vinacomin như Công ty than Mạo Khê, than Núi Béo, thậm chí cả TUB phải đầu tư hàng ngàn tỉ đồng vào công nghệ khai thác hầm lò và dùng sức người đào sâu vào lòng đất cả trăm mét mới lấy lên được than.
Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, hợp đồng hợp tác và luận chứng kinh tế kỹ thuật quy định VMD chỉ được phép khai thác than nhằm mục đích duy nhất là xuất khẩu. Quy định của hợp đồng hợp tác khống chế mỗi năm VMD chỉ được phép khai thác 500.000 tấn than thương phẩm, tương đương khoảng 750.000 tấn than nguyên khai. Trên thực tế, nhiều năm qua VMD luôn khai thác vượt con số nói trên. Đơn cử năm 2010, VMD đã khai thác khoảng 750.000 tấn than thương phẩm, năm 2011 là trên 800.000 tấn.
Cũng theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, toàn bộ các công đoạn sản xuất, khai thác và kinh doanh than được VMD thực hiện theo dây chuyền khép kín. Khai trường cũng như nơi sàng tuyển than của VMD luôn đặt trong tình trạng "nội bất xuất ngoại bất nhập". VMD còn có cả một cảng riêng để xuất khẩu than mà muốn xuất hiện tại đây để kiểm tra hay thực hiện công tác về chuyên môn, các cơ quan chức năng Việt Nam cũng như đối tác TUB phải được sự cho phép của VMD (?!).
Còn chịu thiệt dài dài
Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Phạm Văn Tứ, Phó tổng giám đốc TUB, thừa nhận tình trạng trên là có thật, nhưng "nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do lịch sử để lại" và "bản thân chúng tôi là những người đi sau, thừa kế". Theo ông Tứ, bản hợp đồng liên doanh trên danh nghĩa là do TUB ký kết với VMD nhưng thực tế TUB không được quyết định mà do Bộ Công nghiệp thời đó trực tiếp phê duyệt.
"Có thể nói, VMD là doanh nghiệp nước ngoài đầu tiên và cũng là duy nhất hợp tác kinh doanh với ngành than cho đến nay. Trong quá trình hợp tác chúng tôi thấy rằng việc ký kết hợp đồng thời điểm đó chưa tính toán hết những vấn đề phát sinh hay nói đúng hơn là có nhiều kẽ hở khiến mình phải chịu thiệt thòi", ông Tứ nói.
Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, hợp đồng ký kết giữa hai bên không hề có một điều khoản nào tạm dừng hoạt động của VMD kể cả trong trường hợp doanh nghiệp này vi phạm hợp đồng. Mặt khác, toàn bộ hoạt động khai thác, sản xuất kinh doanh đều ghi rõ VMD là người điều hành. TUB không được phép kiểm tra, thậm chí việc rót than xuống cảng đưa lên tàu nước ngoài cũng do VMD trực tiếp thực hiện và TUB không được phép can thiệp.
Đối với việc kiểm soát số lượng than do VMD sản xuất hằng năm, ông Phạm Văn Tứ cũng cho rằng chỉ được biết qua khâu hậu kiểm, bởi than từ mỏ lấy lên, sàng tuyển cho đến khâu vận chuyển ra cảng bán đều do VMD thực hiện, TUB không được phép kiểm tra trực tiếp. Mặc dù pháp luật Việt Nam bắt buộc việc khai thác khoáng sản hiện nay phải có giấy phép quy định về sản lượng theo hằng năm nhưng tại các mỏ của VMD, giấy phép khai khoáng không có hiệu lực, bởi hợp đồng liên doanh được ký trước thời điểm quy định về giấy phép khai thác khoáng sản.
Đánh giá về vai trò đối tác của TUB, ông Tứ cay đắng : "Chúng tôi chỉ biết đi vào đi ra và nghiên cứu khoa học mà thôi. Trước tình trạng này, chúng tôi đã nhiều lần đề nghị VMD đàm phán lại hợp đồng với các điều khoản công bằng hơn cho đối tác nhưng đến nay họ chưa đồng ý. Điều này cũng đồng nghĩa với những thiệt thòi của chúng ta sẽ tiếp tục kéo dài cho đến khi hết hạn hợp đồng (tức năm 2021 - PV)".
Trong khi đó, theo nhiều thông tin PV Thanh Niên có được, trong quá trình khai thác, VMD đã nhiều lần có văn bản đề nghị các cơ quan chức năng cho phép nâng sản lượng khai thác ; đồng thời xin gia hạn kéo dài hợp đồng hợp tác kinh doanh. Ông Phạm Văn Tứ cho biết thêm : "Than ở Uông Bí ngày càng cạn kiệt, chúng tôi cũng muốn giữ một phần tài nguyên để cho công ty mình khai thác nhưng bây giờ họ đang tiếp tục lập các dự án mới khai thác 1-2 triệu tấn. Việc này TUB không thể can thiệp được mà phải do các cơ quan khác cao hơn".
Thái Sơn - Káp Long
**************************
Có thể Việt nam đang phải nhập khẩu than của chính mình
Theo Vinacomin, ước tính vào năm 2014, 2015 Việt Nam sẽ nhập khẩu khoảng 1-6 triệu tấn than. Lượng than nhập khẩu sẽ tăng lên hằng năm. Dự kiến đến năm 2025, lượng than nhập khẩu lên tới 40 triệu tấn. Than nhập khẩu chủ yếu sẽ được cung cấp cho các nhà máy nhiệt điện. Giữa năm 2011, lần đầu tiên Việt Nam đã nhập khẩu thí điểm 9.500 tấn than từ chính Indonesia với giá 100,6 USD/tấn than (tính cả cước vận tải). Lãnh đạo Vinacomin khẳng định việc nhập khẩu là để thăm dò thị trường, làm quen với phương thức nhập khẩu, vận chuyển. Rất có thể, Việt Nam đang phải nhập khẩu than của chính mình. Vinacomin chọn Indonesia để "thí điểm" bởi đây là một trong những nguồn cung phù hợp nhất với Việt Nam hiện nay, cả về quãng đường vận chuyển, loại than lẫn giá thành.
Thái Uyên
Có thể Việt nam đang phải nhập khẩu than của chính mình
Theo Vinacomin, ước tính vào năm 2014, 2015 Việt Nam sẽ nhập khẩu khoảng 1-6 triệu tấn than. Lượng than nhập khẩu sẽ tăng lên hằng năm. Dự kiến đến năm 2025, lượng than nhập khẩu lên tới 40 triệu tấn. Than nhập khẩu chủ yếu sẽ được cung cấp cho các nhà máy nhiệt điện. Giữa năm 2011, lần đầu tiên Việt Nam đã nhập khẩu thí điểm 9.500 tấn than từ chính Indonesia với giá 100,6 USD/tấn than (tính cả cước vận tải). Lãnh đạo Vinacomin khẳng định việc nhập khẩu là để thăm dò thị trường, làm quen với phương thức nhập khẩu, vận chuyển. Rất có thể, Việt Nam đang phải nhập khẩu than của chính mình. Vinacomin chọn Indonesia để "thí điểm" bởi đây là một trong những nguồn cung phù hợp nhất với Việt Nam hiện nay, cả về quãng đường vận chuyển, loại than lẫn giá thành. (Thái Uyên)
