Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Châu Á

15/01/2019

Đầu tư Trung Quốc, trai thừa gái thiếu, Nam Bắc Hàn

Tổng hợp

Ngoại thương sụt mạnh, khiến Bắc Kinh thêm khó khi đàm phán với Mỹ (RFI, 15/01/2019)

Theo số liệu được công bố hôm nay 04/01/2019, tuy thặng dư thương mại với Hoa Kỳ đạt kỷ lục vào năm ngoái, nhưng xuất nhập khẩu của Trung Quốc đã giảm hẳn trong tháng 12/2018. Tình hình này cho thấy nền kinh tế thứ nhì thế giới đang chao đảo do cuộc thương chiến Mỹ-Trung, gây thêm áp lực trong cuộc đàm phán thương mại của Bắc Kinh với Washington.

chaua5

Thép ống xuất khẩu chồng chất tại Liên Vân Cảng (Lianyungang), tỉnh Giang Tô (Jiangsu) ngày 08/12/2018. Mặt hàng thép của Trung Quốc bị Mỹ và Châu Âu tố cáo là bán phá giá, do sản xuất thừa. Reuters/Stringer

Bloomberg cho biết xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng 12/2018 sụt mất 4,4% so với cùng kỳ năm ngoái, tệ hại nhất kể từ 2016. Bối cảnh u ám này gây thêm khó khăn cho các nhà đàm phán Bắc Kinh, đang tìm kiếm một thỏa thuận với chính quyền Donald Trump để thoát khỏi ngõ cụt hiện nay.

Nhập khẩu của Trung Quốc giảm đến 7,6%, cũng tồi tệ nhất kể từ năm 2016, cho thấy nhu cầu tiêu thụ trong nước đã chậm lại.

Trong khi đó thặng dư thương mại với Mỹ đã đạt con số kỷ lục trong năm 2018, lên đến 323,32 tỉ đô la, cao nhất từ một thập niên qua theo Reuters. Nhưng đó là do các nhà xuất khẩu hối hả giao hàng để né mức thuế do ông Trump áp đặt, nay nhiều kho dự trữ ở Mỹ đã bão hòa.

Những con số đáng thất vọng trên đây chứng tỏ nền kinh tế Trung Quốc đang sa sút, cho dù Bắc Kinh đã có một loạt biện pháp để thúc đẩy trong những tháng gần đây, từ gia tăng chi tiêu cho cơ sở hạ tầng đến giảm thuế.

Bloomberg dẫn lời ông Louis Kuijs, kinh tế gia trưởng của Oxford Economics ở Hồng Kông : "Dữ liệu xấu về thương mại có thể làm gia tăng sức ép lên Trung Quốc để đạt cho được một thỏa thuận với Hoa Kỳ, hoặc ít nhất là ngưng việc tăng thuế hải quan".

Cho đến nay, không có mấy tiến triển đối với các hồ sơ phức tạp nhất trong đàm phán thương mại Mỹ-Trung, như sở hữu trí tuệ hay việc trợ giá cho các công ty quốc doanh. Xuất nhập khẩu sụt giảm vào lúc các nhà lãnh đạo Bắc Kinh đang đau đầu vì tiêu thụ chậm lại, các nhà sản xuất mất tinh thần vì sợ giảm phát, nguy cơ thất nghiệp gia tăng.

Kinh tế Trung Quốc sa sút khiến thị trường chứng khoán từ Âu sang Á hôm nay đều sụt giảm.

Riêng với Bắc Triều Tiên, doanh số mua bán Trung-Triều giảm 52,4% trong năm 2018 do áp dụng trừng phạt của quốc tế.

Thụy My

*******************

Bị lên án nhưng tại sao viện trợ và đầu tư Trung Quốc vẫn được chào đón ? (VOA, 15/01/2019)

Cộng đng chiến lược phương Tây và n Đ ngày càng lo ngi v du chân ‘bành trướng’ ca Trung Quốc ở Nam Á và Châu Phi. Các d án ca Trung Quc đã làm tăng quan ngi v s thiếu minh bch, phát trin bn vng và có đng cơ chính tr. Điu này đã dn đến s phn công chng li Trung Quc, theo bài phân tích đăng trên t The Interpreter ngày 14/1.

chaua1

Hải cng chiến lược Hambantota Sri Lanka đã v tay Trung Quc

Tác giả bài viết cho rng s thiếu hiu biết v tính năng đng, nhng quan ngi, và nhng ưu tiên ca khu vc đã khiến cho các cường quc kỳ cu đ mt dn phm vi nh hưởng.

Tuy nhiên ở nhiu nước có các đng phái chính tr thu tóm quyn lc nh vào lp trường bài Trung Quốc, tác gi nói, nhng đng này sau khi lên cm quyn li ký nhng tha thun mi vi Bc Kinh. Đây là điu đã xy ra Sri Lanka nơi mà s thay đi chế đ sau cuc tng tuyn c hi năm 2015 không dn đến s chuyn hướng sang bài Trung Quc và xích lại gn n Đ.

Chính phủ mi ca nước này tiếp tc giao tiếp vi Trung Quc, không ch trong vic cho thuê các cng Hambantota và Colombo mà còn ký mt lot nhng tha thun khác. Hi tháng Tư năm 2018, Tp đoàn Đường st Trung Quc đã được giao cho hợp đng xây dng 40.000 ngôi nhà tnh Jaffna. Mc dù d án này đã b đình tr do các vn đ cơ s h tng và do n Đ đã nhy vào, Sri Lanka có th xem xét nh Trung Quc xây dng các d án nhà còn li.

Bài phân tích cho thấy tình trng tương t cũng xảy ra Châu Phi nơi các quc gia đã chng kiến làn sóng bài Trung Quc nhưng cui cùng li ký tha thun mi vi Bc Kinh. Chng hn như trong cuc bu c Zambia hi năm 2011, ng viên Tng thng Michael Sata đã vn đng tranh c vi nhng li cnh báo về ‘nhng k trc li’ t Trung Quc và nh đó ông đã đánh bi Tng thng đương nhim Rupiah Banda. Mt vài năm sau đó, Bc Kinh vn tiếp tc là nhà cung cp vn hàng đu cho nhng d án cơ s h tng quan trng như xây đường sá và nhà máy thy đin Zambia.

Có một s lý do khiến cho các chính ph đi t ch chng Trung Quc sang tiếp tc nh v Trung Quc.

Theo tác giả bài phân tích, th nht, các d án ca Trung Quc quá hp dn nên không th chi t. Nhng d án ln ca Trung Quc đem đến cơ hi nht là cơ hi phát trin cơ s h tng. D án Jaffna Sri Lanka lúc đu được giao cho công ty Trung Quc do công ty này ha s xây dng công trình này vi giá thp, thi gian ngn hơn các nhà thu t các nước khác. D án nhà cũng không phi là ngoi l. Chính phủ mi đã giao nhiu d án cho Trung Quc t vic xây bnh vin mi Polonnaruwa, nâng cp khu phc hp Tòa án Ti cao, cho đến d án nhà cho người có thu nhp thp. Không ging như nhng gì chúng ta nghĩ, tác gi trình bày, phn ln nhng d án này là viện tr ch không phi các khon cho vay có lãi sut cao. Pakistan dưới chính quyn mi ca ông Imran Khan, hi tháng 10 năm 2018 tuyên b mun tái đàm phán mt s d án Hành lang Kinh tế Trung Quc-Pakistan. Đã có s ng vc rng liu s có d án nào trong số này được tái đàm phán và có d án nào s b ly khi tay Trung Quc đ giao cho đi tác khác hay không.

Thứ hai, vn theo bài phân tích, Trung Quc được xem là đi trng ca các cường quc ln các khu vc nh hưởng truyn thng ca h. S bá ch ca văn hóa phương Tây Châu Phi thông qua giáo dc, truyn thông đi chúng, văn hóa và tư tưởng gi nh nhng ký c v thi thuc đa. Hin gi đang có s phn kháng mnh m đi vi s tiếp tc ca ch nghĩa đế quc văn hóa phương Tây. Tương t, tm nh hưởng ca n Đ Nam Á thông qua s bá ch v văn hóa, thái đ người anh c và các chính sách can thip đã dn đến s bt bình và bt mãn nhng nước láng ging, tác gi bài viết trên The Interpreter lit kê.

Sự thiếu hiu biết v tính năng đng, nhng quan ngại, và ưu tiên ca khu vc đã khiến cho các cường quc kỳ cu đ mt dn phm vi nh hưởng. Các nước này mun được xem là nhng nước có ch quyn. Do đó, Trung Quc được xem là quc gia cân bng li trước s bá ch ca phương Tây và n Đ Châu Phi và Nam Á.

Thứ ba, tác gi nói, bt chp nhng tiến b đáng k ca Trung Quc trong s phát trin trong nước, h vn có th xem mình là cùng hoàn cnh vi các nước đang phát trin. Phương Tây được xem là quá xa cách đi vi nhng vn đ mà các nước nghèo gánh chịu chng hn như đói nghèo, bt bình đng và tham nhũng. Tác gi dn lp lun ca Jonathan Holslag phân tích rng Bc Kinh đã làm vic cht ch vi các nước Châu Phi đ thúc đy mt h thng các giá tr kinh tế-chính tr khác vi phương Tây. Điu này đã giúp tiếng nói ca h được lng nghe trên các din đàn đa phương.

Thứ tư, theo bài phân tích, ‘quyn lc mm, ca Trung Quc đã là công c ngoi giao hu ích. Mt s người đã ước tình rng Trung Quc đã b ra khong 10 t đô la mi năm cho chiến dch quyền lc mm ca h. Có trên 30 Vin Khng T ch tính riêng Châu Phi nơi h t chc các lp hc tiếng Quan thoi, thư pháp và nu ăn Trung Quc. Chính ph Trung Quc cũng có chương trình hc bng cho sinh viên Châu Phi mun đến Trung Quc hc tp. Quyền lc mm ca Bc Kinh cũng được cm nhn Nam Á. Bc Kinh mi đây đã bt đu cp visa ti ca khu cho công dân Bangladesh. Trung Quc cũng có n lc phi hp đ gii quyết xung đt bng cách t chc nhiu vòng đàm phán vi phe Taliban Afghanistan.

Tuy nhiên, không phải mi th đu din ra theo ý mun ca Bc Kinh. Thái đ bt bình đi vi s can d ca Trung Quc c Nam Á và Châu Phi là rt nhiu. Có s phàn nàn rng các nhà thu Trung Quc không thuê mướn công nhân s ti mà đưa vào hàng ngàn công nhân Trung Quốc. Nhng người dân đa phương được thuê phi làm vic trong nhiu gi dưới điu kin làm vic nghèo nàn và nhn đng lương bèo bt. Trong nhng trường hp khác, Bc Kinh b ch trích đã b qua nhng vi phm nhân quyn, pháp tr và qun tr tt nhng quc gia mà h làm vic cùng như Sudan và Congo.

Vì lẽ đó, bài phân tích cho rng các cuc tn công nhm vào công nhân Trung Quc do các nhóm ch nghĩa dân tc và khng b tiến hành không có gì đáng ngc nhiên. Tuy nhiên, bt chp s ng vc và bt bình, các chính ph mi lên cm quyn khu vc s tiếp tục giao tiếp vi Trung Quc, tác gi nêu rõ. Nhng khu vc này tiếp tc chng kiến s ganh đua gia các cường quc. Đu tư và các d án Trung Quc có th đi kèm vi điu kin tiên quyết nhưng ngay c nhng người ch trích cũng phi tha nhn rng mt s những d án này là làm li cho quc gia s ti.

Bài viết đăng trên t The Interpreter kết thúc vi nhn đnh rng Bc Kinh ý thc rt rõ h đang nm gi chìa khóa đ tr thành đi th cân bng li nh hưởng ca các cường quc truyn thng trong khu vc ca họ.

*******************

Nạn ‘trai thừa gái thiếu’ Trung Quốc thúc đẩy tệ buôn người Việt Nam (VOA, 14/12/2018)

Các hoạt đng buôn người mà nn nhân là người Vit Nam vn phát trin mnh trước thm năm dương lịch mới 2019. Theo các ngun tin tng hp, nhiu nn nhân là nhng ph n b lường gt hoc la tình, ri bán sang Trung Quc đ b bóc lt sc lao đng, hoc làm nô l tình dc. Trang mng Asia Times nói mt s nn nhân khác là nhng thiếu n b d d trên mạng hoc b bt cóc các ch, cũng rơi vào cnh nô l "mi". Mt khác, nhiu người Vit đã chi tin cho nhng đường dây buôn người đ mong có mt cuc sng tt đp hơn các nước Tây Phương. Báo Local Spain ca Tây ban nha hôm 7/12 cho biết Europol-Cnh sát Châu Âu vừa phá v mt đường dây buôn người Vit vào Tây Ban Nha.

chaua2

liu : Bích chương chng nn buôn người (AP Photo/Jae C. Hong)

Theo Asia Times, tại khu vc biên gii giáp ranh vi Trung Quc, nhiu người k chuyn v nhng trường hp ph n b buôn sang Trung Quc. Có người có bà con, thân nhân b bt cóc, có nhng bà v, nhng thiếu n bng dưng mt tích, như trường hp cô con gái tui teen ca bà Vũ Th Đnh tên Dua, mt tích hi tháng Hai năm nay cùng vi cô bn thân tên Di Mèo Vc, mt huyn nghèo thuc tnh Hà Giang. vùng núi non sát biên gii Trung Quc.

Bà Định đã đi tìm con khp mi nơi, mang theo nh ca hai cô gái 16 tui, mc áo đm trng và đ. Gi thì bà lo s hai cô đã b bán sang Trung Quc làm v.

"Tôi chỉ mong con tôi gi v cho biết nó an toàn, ch cn nó nói ‘con đi ri nhưng con vn an toàn, xin đừng lo cho con’".

Bà Định ch là mt trong vô s các bà m có con mt tích, có phn chc đã b đưa sang Trung Quc nơi mà tình trng trai tha gái thiếu dn ti t nn buôn người.

Vẫn theo Asia Times, nhiu hc sinh đa phương k chuyn v mt người ch h hoc em h b bt cóc, nhiu người v bng nhiên biến mt trong đêm.

Nhiều bà m như bà Đnh và bà Lý th My, m ca Di, lo s s không bao gi được trông thy con ln na. Bà Đnh không được tin gì v Dua t khi con gái mt tích. Bà s hai cô gái đã bị bán làm v hoc b đưa vào các đng mãi dâm Trung Quc.

Nhiều người mt tích sát biên gii Trung Quc là người Hmong, mt trong các nhóm thiu s nghèo nht, b cô lp nht nước. Nhng k buôn người thường nhm vào nhng cô thiếu n ti nhng ngôi ch cui tun. Mt s b d d trên mng như Facebook, nhng k xu đôi khi tán tnh các cô nhiu tháng trước khi ra tay, la nn nhân sang Trung Quc.

Một s người t nguyn đi vì được ha hn có vic làm tt, nhưng trong nhiu trường hp, nn nhân b đưa sang Trung Quc trái vi ý mun.

Asia Times dẫn li bà Lê Quỳnh Lan thuộc t chc phi chính ph Plan International Vit Nam :

"Có người sang Trung Quc đ c làm vic nuôi thân, nhưng li rơi vào cái by ca nhng k buôn người".

Bà Lau Thị My, 35 tui, gin chng say rượu, bng con trai, đi theo mt người hàng xóm sang Trung Quốc tìm vic. Người này ha s giúp bà tìm vic làm tt nhưng bà b la, b cách ly vi con, và bán đi ti 3 ln, trước khi mt người đàn ông Trung Quc mua đt bà vi 2.800 đôla. Sau 10 năm sng tù túng, bà dành dm đ tin đ đào thoát v nhà, nhưng đa con vn b tht lc.

chaua3

Tư liệu - Trụ sở chính của Europol - Cảnh sát Châu Âu ở The Hague, Hà Lan

Asia Times tường thut rng theo các s liu chính thc, Vit Nam có 3000 ca buôn người t năm 2012 ti năm 2017. T báo dn li bà Lê Quỳnh Lan ca Plan International nói con s trên thc tế chc chn phi cao hơn thế nhiu.

Mặt khác, nhiu người Vit Nam đã chi tin cho các t chc buôn người đ hy vng có cơ hi làm li cuc đi các nước Tây Phương, tuy nhiên mt s cũng rơi vào tình trng b khai thác sc lao đng.

Báo Local Spain trích dẫn mt phúc trình ca Europol, Cảnh sát Châu Âu, cho biết tng cng 37 nghi can có dính líu ti đường dây buôn người Vit nam vào Tây Ban Nha đã b bt gi hi tun trước sau mt trong mt chiến dch kéo dài gn mt năm tri.

Báo Tây Ban Nha này cho biết đường dây buôn người này đã đưa lậu 730 người Vit vào Tây Ban Nha. Mi người phi tr 18.000 EUR, tương đương vi 20.471 USD, qua nhiu cách. Mt là tr tin mt trước, hai là tr bng đt hoc tài sn Vit Nam, và cách th ba là làm vic không lương Châu Âu.

Báo địa phương cho biết nhiu người được đưa lu vào Tây Ban Nha đã b buc phi lao đng 12 gi mi ngày ti các trung tâm làm móng, phi sng trong các điu kin vô cùng t hi, và không được t do đi li. Mi ngày h được đưa ti ch làm và đưa v dưới s giám sát ca nhng kẻ buôn người.

Local Spain cho biết ch tính t đu năm 2018 ti bây gi, đường dây này đã thu v 13 triu euro t các hot đng bt hp pháp đó.

*******************

Hàn Quốc không còn xem Bắc Triều Tiên là "kẻ thù" (RFI, 15/01/2019)

Trong sách trắng về quốc phòng 2018 được công bố ngày 15/01/2019, Hàn Quốc không còn xem Bắc Triều Tiên là kẻ thù, trong bối cảnh quan hệ giữa Seoul với Bình Nhưỡng đang trở nên nồng ấm một cách nhanh chóng.

chaua4

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in (P) và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un trong cuộc gặp thượng đỉnh tại Bàn Môn Điếm ngày 27/04/2018. Reuters

Sách trắng quốc phòng, được công bố hai năm một lần, vạch ra những mục tiêu về an ninh và quốc phòng Hàn Quốc trong hai năm tới, nhắc lại rằng "bất cứ thế lực bên ngoài nào" đe dọa chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ đều sẽ bị xem là kẻ thù. Sách trắng 2018 vẫn mô tả các vũ khí hủy diệt hàng loạt của Bình Nhưỡng là một "mối đe dọa", nhưng Bắc Triều Tiên nay không còn bị xem là "kẻ thù" của Hàn Quốc nữa.

Sách trắng này khẳng định rằng ba cuộc họp thượng đỉnh liên Triều, cũng như cuộc gặp lịch sử giữa tổng thống Donald Trump và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un "đã tạo ra một môi trường an ninh mới cho việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn và một nền hòa bình cho bán đảo Triều Tiên".

Chuẩn bị cho thượng đỉnh Trump-Kim lần 2

Theo hãng tin Yonhap của Hàn Quốc, một nhà ngoại giao cao cấp của Bắc Triều Tiên hôm nay thông báo sẽ đến Thụy Điển, vào lúc đang có nhiều đồn đoán về thượng đỉnh thứ hai giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo chế độ Bình Nhưỡng Kim Jong-un.

Tuyên bố khi vừa đáp xuống sân bay Bắc Kinh, thứ trưởng ngoại giao Bắc Triều Tiên Choe Son Hui cho biết bà sẽ đi dự "một hội nghị quốc tế" ở Thụy Điển. Bà Choe Son Hui là nhà ngoại giao cao cấp đặc trách về đàm phán với Hoa Kỳ. Tuy nhiên, vị thứ trưởng này đã không trả lời báo chí khi được hỏi là bà có sẽ gặp các quan chức Mỹ ở Thụy Điển hay không.

Quốc gia Bắc Âu này vốn có nhiều kinh nghiệm làm trung gian giữa Hoa Kỳ với Bắc Triều Tiên. Do Washington và Bình Nhưỡng không có quan hệ ngoại giao, nên Thụy Điển vẫn đại diện cho lợi ích của Mỹ và Bắc Triều Tiên.

Trong khi đó, theo nhật báo Hàn Quốc Chosun Ilbo hôm nay, hai nước cũng đang dự trù một cuộc họp cấp cao tại Washington trong tuần này để thảo luận về việc tổ chức thượng đỉnh Trump-Kim lần thứ hai. Tờ báo Hàn Quốc cho biết hai phái đoàn, đứng đầu là ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và quan chức cao cấp Bắc Triều Tiên Kim Yong Chol, sẽ họp với nhau vào thứ Năm hoặc thứ Sáu 18/01 tới. Chosun Ilbo khẳng định cuộc họp lần này sẽ đúc kết vấn đề ngày giờ và địa điểm tổ chức thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ hai.

Theo báo chí Hàn Quốc, Việt Nam nằm trong số các quốc gia có thể được chọn để đón tiếp Donald Trump và Kim Jong-un.

Thanh Phương

Quay lại trang chủ
Read 618 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)