Người biểu tình không chấp nhận lời xin lỗi của lãnh đạo Hồng Kông (RFI, 19/06/2019)
Hôm 18/06/2019, lãnh đạo Hồng Kông, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga đã công khai xin lỗi người dân đặc khu này vì đã để xảy ra cuộc khủng hoảng về dự luật dẫn độ gây tranh cãi. Nhưng những người biểu tình chống dự luật dẫn độ không chấp nhận lời xin lỗi của bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga, nhất là vì bà không chịu rút lại văn bản này, cũng như không từ chức.
Lãnh đạo đặc khu Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) trong cuộc họp báo ngày 18/06/2019 Reuters/Tyrone Siu
Từ Hồng Kông, thông tín viên Florence de Changy gởi về bài tường trình :
"Họ cho biết rất phẫn nộ và không thõa mãn chút nào về những lời xin lỗi của bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga, vì bà đã không đáp ứng bất cứ yêu sách nào trong bốn yêu sách được đưa ra. Bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga thậm chí không chính thức rút lại dự luật gây tranh cãi, mà chỉ nhắc lại rằng, do vấn đề thời hạn của thủ tục, dự luật này sẽ không thể được xem xét trước khi kết thúc nhiệm kỳ của nghị viện hiện nay.
Tuy vậy, những người tổ chức vẫn còn đang ở thế mạnh. Cho đến nay họ đã tổ chức được hai cuộc biểu tình với tầm mức chưa từng có : một cuộc biểu tình quy tụ 1 triệu người, còn cuộc biểu tình một tuần sau đó đã có sự tham gia của 2 triệu người.
Hiện giờ những người tổ chức phong trào phản kháng vẫn kiểm soát được lực lượng của họ và cho biết : Chúng tôi cũng đã nhận được nhiều đề xuất mới để bảo toàn sức mạnh của phong trào.
Tuy nhiên, họ cũng tỏ ra thận trọng và đang tham khảo ý kiến qua các cuộc họp với phe đối lập dân chủ, với các công đoàn của đủ mọi ngành và với các lãnh đạo tôn giáo.
Mặt trận Dân sự Nhân quyền hy vọng sẽ công bố được kế hoạch hành động của họ trong những ngày tới. Trong khi đó, phe thân Bắc Kinh tại nghị viện đã chấp nhận những lời xin lỗi của bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga. Phe này cho rằng đã đến lúc lật qua một trang mới, chấm dứt cuộc khủng hoảng".
Trong khi đó, tại cuộc họp của Hội đồng Lập pháp Hồng Kông hôm nay, nhiều nghị sĩ phe đối lập đã chỉ trích lực lượng an ninh về việc sử dụng vũ lực với những người biểu tình vào ngày 12/06. Hôm đó, cảnh sát đã dùng hơi cay, dùi cui, đạn cao su để đẩy lùi những người biểu tình đang xông vào định chiếm tòa nhà Hội đồng Lập pháp Hồng Kông. Vụ đàn áp này đã bị công luận lên án đến mức vào thứ Bảy tuần trước, lãnh đạo Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga đã phải thông báo đình hoãn việc đưa dự luật dẫn độ ra biểu quyết.
***********************
Không một ai ở Hồng Kông biểu tình ủng hộ luật dẫn độ! (RFI, 18/06/2019)
Sau cuộc biểu tình vĩ đại ở Hồng Kông hôm Chủ nhật 16/06/2019, độc giả báo Le Monde đã đặt nhiều câu hỏi cho thông tín viên của tờ báo tại Hồng Kông, Florence de Changy. Sau đây là một số nội dung trao đổi trên trang web của tờ báo Pháp.
Người biểu tình Hồng Kông chống dự luật dẫn độ sang Trung Quốc đối mặt với cảnh sát, 16/06/2019. Reuters/Tyrone Siu
Le Monde : Tôi nghe nói rằng hệ thống bầu cử Hồng Kông dành ưu tiên cho các đảng thân Bắc Kinh. Quý báo có thể giải thích ?
Florence de Changy : Đây chỉ là tóm lược nhiều tình hình khác nhau tùy theo loại bầu cử. Bắt đầu bằng cấp cao nhất : bầu trưởng đặc khu Hồng Kông. Chỉ có 1.200 "cử tri" có quyền bỏ phiếu, và cử tri đoàn này gồm nhiều nhân tố trong đời sống kinh tế, xã hội và chính trị ; hầu hết thân Hoa lục. Thế nên hầu như bảo đảm rằng đa số các "đại cử tri" này đều bầu cho ứng cử viên được Bắc Kinh ưa thích. Trong số 1.200 phiếu đó, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) đã được 777 phiếu, và người tiền nhiệm của bà là Lương Chấn Anh (C.Y. Leung) mang biệt danh 689, vì ông được đúng số phiếu đó để giành đa số. Trước thời kỳ này, các ứng cử viên dân chủ rất khó đắc cử, tuy cũng đã có người chiến thắng.
Tại LegCo, tức Nghị viện Hồng Kông, phân nửa số ghế được phân bố cho các đại biểu đại diện cho ngành nghề hoặc nhiều giới trong xã hội, và phe thân Bắc Kinh luôn luôn chiếm đa số. Phân nửa số ghế còn lại được phân phối theo khu vực bầu cử, và nhìn chung, các ứng cử viên dân chủ thường giành được quá bán số ghế này. Ngoài ra còn có 5 "ghế đặc biệt" mà tất cả mọi người đều có thể bầu.
Nhưng từ sau cuộc bầu cử lập pháp năm 2016, chính quyền đã áp đặt các quy định mới, ngăn trở một số ứng cử viên đối lập ra tranh cử - đây là trường hợp của tất cả các thành viên đảng Demosisto (Hương Cảng Chúng Chí). Chính quyền còn loại ra sáu dân biểu đối lập, chủ yếu vì lý do họ "tuyên thệ không đúng đắn".
Về bầu cử địa phương thì dân chủ hơn, nhưng các ứng cử viên thân Bắc Kinh thường có trong tay nhiều phương tiện hùng hậu để lấn át đối lập.
Le Monde : Các cuộc biểu tình lần này có mang ý nghĩa lịch sử ? Người dân Hồng Kông đã từng xuống đường rất nhiều lần trong cuộc "Cách mạng Dù" trước đó…
Florence de Changy : Đương nhiên là các cuộc biểu tình kỳ này mang tầm vóc lịch sử to lớn, chỉ nói riêng về quy mô. Hồng Kông chỉ có 7,3 triệu dân ; nên thật đáng nể khi rầm rộ như thế mà rất ôn hòa, kỷ luật, không hề bạo lực - ở đây tôi chỉ đề cập đến hai cuộc xuống đường hôm Chủ nhật 9 và 16/6. Còn cuộc "Cách mạng Dù" kéo dài 79 ngày trước đây thì mục đích đấu tranh có khác.
Năm 2014, người Hồng Kông tranh đấu để có thể bầu ra trưởng đặc khu một cách dân chủ hơn, từ chối phương án của Bắc Kinh. Rốt cuộc người dân không được nhượng bộ gì cả. Nhưng dự luật dẫn độ đã dẫn đến các cuộc biểu tình hiện nay, theo quan điểm của người Hồng Kông, là một bước thụt lùi quá lớn. Nếu được thông qua, thì đó sẽ là sự xóa bỏ nguyên tắc "Một đất nước, hai chế độ" mà lẽ ra họ được hưởng cho đến năm 2047. Vì vậy mà dự luật này đụng chạm sâu sắc đến bản sắc của Hồng Kông.
Le Monde : Liệu Trung Quốc có chịu dừng lại ở đây hay không ? Tương lai Hồng Kông sẽ ra sao ?
Florence de Changy : Tối thứ Hai 17/06/2019 Bắc Kinh vừa tái khẳng định sự ủng hộ đối với bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga. Sẽ rất nhạy cảm, thậm chí tai hại cho Trung Quốc nếu bỏ rơi bà ta ngay sau khi người dân biểu tình, điều này có nguy cơ tạo ra một tiền lệ không thể quản lý nổi. Đồng thời, nếu chính quyền không chấp nhận một số yêu cầu của người biểu tình trong những ngày, những tuần sắp tới, cuộc khủng hoảng sẽ lan rộng và trở nên phức tạp hơn.
Tất cả cho thấy chính quyền trung ương đang tìm kiếm một "kế hoạch B". Nhưng một trưởng đặc khu đủ trung thành với Bắc Kinh và lại chiếm được lòng tin của người Hồng Kông, thì không dễ tìm ra !
Le Monde : Trung Quốc có thể tự cho phép mình "nhả" Hồng Kông ra, với nguy cơ lây lan sang các lãnh thổ khác mà họ muốn khống chế (như Đài Loan chẳng hạn) ?
Florence de Changy : Không có bất kỳ trường hợp nào Trung Quốc có thể để cho Hồng Kông được tự do. Đó là thành phố duy nhất mang tính quốc tế thực sự của Trung Quốc, Hồng Kông tiếp tục đóng vai trò trung gian quan trọng giữa Hoa lục và phần còn lại của thế giới.
Còn Đài Loan thì độc lập từ năm 1949 (từng bị Nhật kiểm soát trong vòng 50 năm, từ 1985 đến 1945). Cho dù Trung Quốc của Tập Cận Bình có muốn chiếm lấy Đài Loan đi nữa, thì sự độc lập của vùng đất này trên thực tế đã kéo dài suốt 70 năm. Đài Loan từ hơn 20 năm qua đã là một đất nước dân chủ. Hai trường hợp này rất khác nhau.
Le Monde : Trung Quốc có thể xé toạc hiệp ước đã ký, về quyền tự trị của Hồng Kông cho đến năm 2047 ?
Florence de Changy : Trung Quốc phải tôn trọng hiệp ước, vì đã cam kết giữ nguyên tắc "Một đất nước, hai chế độ"cho đến 2047. Basic Law (luật căn bản, tức Hiến pháp Hồng Kông) quy định đặc khu được "tự trị ở mức độ cao" đối với công việc nội bộ của mình (tư pháp độc lập, đồng tiền quy chiếu với đô la…). Ngược lại Hồng Kông giao phó cho Trung Quốc vấn đề quốc phòng.
Le Monde : Vì sao bằng ấy người dân Hồng Kông lại ồ ạt xuống đường ? Quyền tự do nào đang bị đe dọa ?
Florence de Changy : Cư dân Hồng Kông cảm thấy bị đe dọa, bởi sự can thiệp ngày càng lớn của Trung Quốc vào cuộc sống và cách sống của họ. Họ nhận ra rằng với dự luật gây tranh cãi, Bắc Kinh bất kỳ lúc nào cũng có thể yêu cầu dẫn độ một công dân Hồng Kông, thậm chí một người ngoại quốc quá cảnh sang đây. Chỉ riêng ý nghĩ này đã không thể chấp nhận được. Hơn nữa tư pháp Hồng Kông nổi tiếng là nghiêm minh, cho dù Trung Quốc có thể can thiệp trong một ít trường hợp đặc biệt.
Le Monde : Cuối cùng thì có ích lợi gì khi đi biểu tình, vì dù sao đi nữa đến năm 2047 Hồng Kông cũng sẽ thuộc về Trung Quốc ? Người dân chỉ làm chậm lại điều không thể tránh khỏi.
Florence de Changy : Những người biểu tình khi tôi hỏi câu tương tự, họ trả lời : "Năm 2047 à, hãy còn quá sớm để nghĩ đến". Điều mà họ muốn, là Hồng Kông vẫn là Hồng Kông, như đã thỏa thuận. Lẽ tự nhiên là mươi, mười lăm năm trước khi đến kỳ hạn, người ta sẽ bàn bạc đến hậu 2047, nhưng từ nay cho đến lúc đó sẽ có nhiều sự kiện xảy ra.
Khi kỳ hạn này được Đặng Tiểu Bình và bà Margaret Thatcher ấn định, chừng như ý tưởng được hiểu ngầm là từ đây đến đó, với chủ trương mở cửa của Bắc Kinh trong thập niên 80, Trung Quốc sẽ trở nên dân chủ và sự hợp nhất giữa hai chế độ sẽ gần như là điều tự nhiên…
Le Monde : Tác động từ sự ủng hộ của quốc tế ra sao ?
Florence de Changy : Sự can thiệp của cộng đồng quốc tế khiến Bắc Kinh bực tức, nhưng điều này cũng chứng tỏ là họ không thể làm ngơ được. Đây có thể là con dao hai lưỡi, vì Trung Quốc thích lu loa rằng người biểu tình bị "thế lực thù địch" bên ngoài xúi giục, cho dù kiểu tuyên truyền này chẳng mấy khả tín.
Le Monde : Có cuộc biểu tình nào ủng hộ dự luật dẫn độ không, và nếu có, thì số người xuống đường là bao nhiêu ?
Florence de Changy : Theo tờ báo nhà nước China Daily, thì có đến 800.000 người, nhưng bản thân tôi có mặt tại chỗ, thì tôi chẳng thấy mống nào !
Thật sự mà nói, những người biểu tình thân Trung Quốc rất dễ nhận ra, vì họ thường được trả tiền để tham gia một số sự kiện. Các "biểu tình viên" này có thật, người ta từng thấy họ khá đông đảo khi chủ tịch Trung Quốc đến thăm Hồng Kông hôm 01/07/2017, nhưng sự hiện diện của họ chẳng có giá trị gì. Những người ủng hộ giả hiệu này thường từ chối trả lời, và mỗi khi đặt câu hỏi, tôi cảm thấy họ chả hiểu gì về sự kiện mà họ tham gia.
Thụy My dịch
*********************
Lãnh đạo Hồng Kông họp báo xin lỗi dân về luật dẫn độ (RFI, 18/06/2019)
Hôm 18/06/2019, lãnh đạo chính quyền Hồng Kông, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga ( Carrie Lam) một lần nữa công khai xin lỗi toàn thể người dân đặc khu hành chính về việc đề nghị thông qua bộ luật dẫn độ gây phản đối dữ dội, đồng thời khẳng định đã thấu hiểu được thông điệp của người dân.
Trưởng đặc khu Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) trong cuộc họp báo ngày 15/06/2019. Reuters/Athit Perawongmetha
Trước áp lực của đường phố, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga đã phải cho ngừng thông qua văn bản này. Trong buổi họp báo hôm nay, lãnh đạo Hồng Kông nhận trách nhiệm đã gây ra sự chia rẽ trong nhân dân.
Bà Lâm cũng hứa sẽ cố gắng để lấy lại lòng tin của dư luận trong ba năm tới của nhiệm kỳ. Bà thừa nhận đó sẽ là điều khó khăn với chính quyền.
Một ngày sau khi chính quyền đặc khu hành quyết định ngừng thông qua luật dẫn độ, hôm Chủ nhật (17/06) khoảng hai triệu người dân đã xuống đường ở Hồng Kông đòi rút vĩnh viễn dự luật và kêu gọi bà Lâm phải từ chức.
Rất đông người biểu tình cho biết họ sẽ đấu tranh tới cùng cho tới khi chính quyền từ bỏ hẳn bộ luật dẫn độ.
Anh Vũ
*****************
Hong Kong : Bà Carrie Lam xin lỗi nhưng không từ chức (BBC, 18/06/2019)
Trong buổi họp báo hôm 18/6, bà Carrie Lam cũng nói hãy cho bà 'một cơ hội nữa để lãnh đạo'
Trước câu hỏi của phóng viên rằng có phải bà 'lờ' đi lời kêu gọi từ chức và bãi bỏ hoàn toàn luật dẫn độ, bà Carrie Lam nói bà đã đáp lại các đòi hòi bằng cách cho hoãn luật này.
Bà nói tiếp : "Và tôi nói rằng tôi muốn có một cơ hội khác".
Xuất hiện trong bộ vét trắng, bà Carrie Lam phát biểu rằng sự việc biểu tình khiến bà nhận thấy 'cần phải làm nhiều việc hơn nữa'.
"Với những bạn trẻ tham gia biểu tình một cách ôn hòa, tôi hiểu các bạn kỳ vọng vào một Đặc Khu trưởng biết lắng nghe những quan điểm khác biệt, và tôn trọng và quan tâm đến những người trẻ.
"Việc kết nối với giới trẻ cũng là một trong những cam kết của tôi khi tôi ra tranh cử".
"Chúng ta có thể có nhiều quan điểm khác biệt nhau, chúng ta đều chia sẻ một mối quan tâm về Hong Kong".
"Sự việc này khiến tôi nhận ra rằng tôi cần phải làm nhiều hơn… Tôi nhận ra rằng là Đặc Khu trưởng, tôi vẫn còn nhiều thứ phải học và làm để cân bằng những lợi ích khác biệt và lắng nghe nhiều hơn từ nhiều luồng ý kiến của xã hội…"
'Bắc Kinh không để bà Lam từ chức'
Bắc Kinh sẽ không để lãnh đạo Hong Kong Carrie Lam từ chức ngay cả khi bà này muốn, theo Reuters.
'Trung Quốc sẽ không cho Carrie Lam từ chức'
"Điều này sẽ không xảy ra", một quan chức cấp cao từ chối tiết lộ danh tính cho Reuters biết.
"Bà ta được chính quyền trung ương bổ nhiệm, vì vậy để bà ta từ chức đòi hỏi một cuộc thảo luận và cân nhắc cấp cao ở đại lục", vị quan chức này cho biết thêm.
Việc bà Lam thôi chức bây giờ sẽ chỉ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng đối với Bắc Kinh, nguồn tin cho biết.
"Nó sẽ tạo ra nhiều vấn đề hơn là giải quyết vấn đề, ở tất cả các cấp độ".
Sự phản đối dự luật cho phép dẫn độ sang Trung Quốc đại lục đã làm bùng lên cuộc biểu tình rầm rộ chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ qua tại Hong Kong.
Lãnh đạo Hong Kong được Bắc Kinh hậu thuẫn, bà Carrie Lam, đã cho hoãn vô thời hạn luật dẫn độ hôm thứ Bảy 15/6.
Nhưng bà Lam đã thất bại trong việc xoa dịu một thành phố đang ngày càng phẫn nộ trước viễn cảnh rằng người dân nơi này có thể trở thành nạn nhân của một nền tư pháp đại lục bị vấy bẩn bởi tra tấn, cưỡng bức nhận tội và giam cầm tùy tiện.
Hơn hai triệu người biểu tình, theo con số do các nhà tổ chức đưa ra, trong trang phục màu đen, đã đổ ra đường phố Hong Kong hôm Chủ Nhật, hô vang các khẩu hiệu đòi bà Lam từ chức.
Nhưng bất chấp sự tức giận, bà Lam không thể ra đi, theo quan chức chính phủ ẩn danh nêu trên.
'Tự vẫn chính trị'
Giới chức chính phủ cho biết quyết định hoãn dự luật đã được đưa ra với sự đồng ý của Bắc Kinh, nhằm làm an lòng giới chức thành phố Hong Kong.
Nhưng các nhà phân tích cho rằng xuống nước như vậy có thể làm suy yếu hình ảnh của ông Tập Cận Bình như một nhà lãnh đạo cứng rắn, kiên cường, người đã giám sát công cuộc chống tham nhũng và bất đồng chính kiến kể từ khi ông trở thành lãnh đạo Trung Quốc vào năm 2012.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao, khi được hỏi về số phận bà Lam, đã chuyển câu trả lời sang bản tuyên bố của Văn phòng Phụ trách Hong Kong và Macao cho biết chính phủ Bắc Kinh luôn ủng hộ bà Lam và sẽ tiếp tục ủng hộ mạnh mẽ.
Bắc Kinh cũng phủ nhận các cáo buộc rằng họ can thiệp để truyền thông nước này đưa tin rằng 'các thế lực ngoại bang' đang cố gắng hủy hoại Trung Quốc bằng cách gây bạo loạn đối với vấn đề luật dẫn độ.
Một quan chức chính phủ nói chính thức thì dự luật dẫn độ này 'đã chết'.
"Hoãn thực tế nghĩa là rút. Sẽ là một cuộc tự vẫn về chính trị để đưa dự luật này trở lại", vị này nói.
Một quan chức cao cấp nói các cuộc biểu tình đã hủy hoại sự nghiệp chính trị của bà Lam trong mắt Bắc Kinh, và rằng ít có khả năng bà Lam sẽ ngồi vị trí này nhiệm kỳ thứ hai.
Văn phòng phụ trách Hong Kong và Macao không phản hồi yêu cầu bình luận về việc liệu Bắc Kinh có cho phép bà Lam từ chức hay không, theo Reuters.
Sự hỗn loạn ở Hong Kong xảy ra sau nhiều năm người dân nơi đây phẫn nộ trước cái mà họ coi là sự can thiệp ngày càng mang tính đàn áp của Bắc Kinh, bất chấp lời hứa về quyền tự trị của "một quốc gia hai chế độ" vốn mở đường cho việc Hong Kong được trả về cho Trung Quốc 1997.
Giờ đây, sự kích động của thành phố đã trở thành một thách thức nữa đối với lãnh đạo Trung Quốc, ông Tập Cận Bình, vốn đang phải vật lộn với một cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ, cuộc đàn áp của Hoa Kỳ lên Huawei và căng thẳng ở Biển Đông.