Malaysia duy trì lập trường trung lập, chống quân sự hoa Biển Đông (RFA, 19/09/2019)
Chính phủ Malaysia hôm 18/9 công bố chính sách đối ngoại mới, kêu gọi phi quân sự hóa khu vực Biển Đông, đồng thời duy trì lập trường trung lập không liên kết của nước này giữa các cường quốc.
Hình minh họa. Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Viễn Đông ở Vladivostok, Nga hôm 5/9/2019 - AFP
Đây là chính sách đối ngoại đầu tiên được chính phủ của Thủ tướng Mahathir Mohamad công bố kể từ khi ông lên nắm quyền vào năm ngoái.
Tài liệu dài 80 trang có tên "Thay đổi liên tục" được coi nhưng khung hướng dẫn cho các chính sách liên quan của Malaysia.
Liên quan đến Biển Đông, tài liệu xác định : "Biển Đông phải là vùng biển của hợp tác, kết nối và xây dựng cộng đồng, không phải nơi đối đầu hay xung đột"
Khi đề cập đến mối quan hệ với các cường quốc, tài liệu không nêu cụ thể tên Hoa Kỳ hay Trung Quốc nhưng nêu rõ "trong mối quan hệ với các cường quốc, Malaysia sẽ thực hiện hướng tiếp cận và chính sách không liên kết".
Trong phát biểu của mình ở buổi lễ công bố chính sách mới, Thủ tướng Mahathir nói "chủ nghĩa đa phương hiện đang bị đe dọa và các cường quốc đang đơn phương áp đặt ý muốn của mình lên các nước khác".
Malaysia là một trong những nước đòi chủ quyền ở Biển Đông cùng các nước khác bao gồm Trung Quốc, Việt Nam, Philippines, Brunei, Đài Loan.
Từ tháng 5 vừa qua, Malaysia đã phải đối đầu với những đe dọa từ Trung Quốc khi Bắc Kinh cho tàu hải cảnh vào vùng nước gần bãi Luconia của Malaysia để quấy nhiễu các hoạt động khai thác dầu khí tại đây.
Trung Quốc hiện là nước đòi chủ quyền phần lớn khu vực Biển Đông qua đường đứt khúc 9 đoạn mà nước này tự vẽ ra trên biển, chiếm đến gần 90% diện tích Biển Đông. Tòa Trọng tài Quốc tế ở The Hague hồi năm 2016 đã bác bỏ tính hợp lệ của đường đứt khúc này nhưng Trung Quốc không chấp nhận phán quyết của tòa.
****************
Thủ tướng Malaysia đề nghị phi quân sự hóa Biển Đông (RFI, 19/09/2019)
Theo nhật báo South China Morning Post, hôm 19/09/2019, thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad kêu gọi phi quân sự hóa Biển Đông, biến vùng biển này thành một khu vực hòa bình, hữu nghị và thương mại.
Thủ tướng Mahathir đưa ra lời kêu gọi này trong một tài liệu cập nhật hóa chính sách đối ngoại của Malaysia.
Theo tài liệu này, chính phủ Kuala Lumpur giữ nguyên lập trường phi liên kết với các cường quốc, đồng thời tăng cường hợp tác với các nước Hồi Giáo. Thủ tướng Mahathir nhấn mạnh là về cơ bản chính sách ngoại giao của Malaysia không có gì thay đổi, nhưng sẽ có cách tiếp cận khác đối với các vấn đề ảnh hưởng đến lợi ích của nước này.
Riêng về hồ sơ Biển Đông, tài liệu này viết : "Biển Đông phải là một vùng biển của hợp tác, chứ không phải là nơi đối đầu hoặc xung đột. Điều này phù hợp với tinh thần của hiệp định về Vùng Hòa bình Tự do và Trung lập (ZOPRAN)".
Được Malaysia, Indonesia, Philippines, Thái Lan và Singapore ký kết vào năm 1971, ZOPRAN có mục tiêu giữ cho vùng Đông Nam Á không có sự can thiệp các thế lực bên ngoài dưới bất kỳ hình thức
Biển Đông phải là một vùng biển của hợp tác, chứ không phải là nơi đối đầu hoặc xung đột. Điều này phù hợp với tinh thần của hiệp định về Vùng Hòa bình Tự do và Trung lập ( ZOPRAN )
Là một trong những con đường giao thương quan trọng nhất của thế giới, Biển Đông đang trở thành một điểm nóng trong quan hệ Mỹ- Trung. Hoa Kỳ đang tăng cường các chiến dịch tuần tra bảo vệ tự do hàng hải tại Biển Đông, trong khi Trung Quốc đã bồi đắp một số đảo mà họ kiểm soát và xây dựng trên đó nhiều cơ sở quân sự. ASEAN đang đàm phán với Trung Quốc về Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) nhằm ngăn ngừa tranh chấp chủ quyền biến thành xung đột quân sự.
Trong tài liệu cập nhật chính sách đối ngoại, chính phủ Malaysia khẳng định gia tăng nỗ lực hợp tác với "các đối tác quốc tế thích hợp" nhằm chống các mối đe dọa an ninh "phi truyền thống" và chống nạn buôn người, nạn khủng bố trên vùng Biển Đông.
Philippines sẽ không đưa phán quyết 2016 ra Liên Hiệp Quốc
Về phần Philippines, phát ngôn viên của tổng thống Rodrigo Duterte hôm nay tuyên bố là Manila sẽ tiếp tục đối thoại hòa bình với Trung Quốc để giải quyết tranh chấp Biển Đông, thay vì đưa phán quyết 2016 của Tòa Trọng Tài Thường Trực ra trước Liên Hiệp Quốc.
Phán quyết năm 2016 bác bỏ các đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc trên vùng Biển Đông.
Phát ngôn viên Salvador Panelo cho rằng đề nghị của cựu ngoại trưởng Albert del Rosario đưa vấn đề này ra Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc là "vô ích", vì Liên Hiệp Quốc không có thẩm quyền buộc thi hành phán quyết của Tòa Trọng Tài.
Thanh Phương
Nguồn : RFI tiếng Việt, 19/09/2019