Tòa án Đài Loan bác bỏ vụ kiện của gần 10 ngàn nạn nhân Formosa ở Việt Nam (RFA, 21/10/2019)
Phiên tòa sơ thẩm của tòa án Đài Bắc hôm 14 tháng 10 năm 2019 đã tuyên bác bỏ đơn kiện của gần 10 ngàn công dân Việt Nam kiện Công ty thép Hưng Nghiệp Formosa - Hà Tĩnh, một công ty con của Tập đoàn Formosa Plastic Group của Đài Loan.
Hình minh họa. Biểu tình phản đối Formosa ở Đài Loan - Photo : RFA
Hội Công lý cho nạn nhân Formosa hồi tháng 6 năm nay đã cùng với năm công ty luật quốc tế lần đầu tiên kiện Formosa tại Đài Loan để yêu cầu bồi thường cho các nạn nhân vì là thủ phạm gây ra thảm họa môi trường biển 4 tỉnh miền trung Việt Nam hồi năm 2016.
Bà Nancy Bùi, Phó Chủ tịch của Hội Công lý cho Nạn nhân Formosa nói với phóng viên RFA hôm 21 tháng 10 như sau :
"Ngày 11 tháng 6 thì Hội Công lý cho nạn nhân Formosa cùng với 2 tổ hợp luật sư tại Đài Loan đại diện cho 7875 nạn nhân của thảm họa Formosa đã nộp đơn khiếu kiện tại tòa án quận của Đài Bắc, Đài Loan.
Sau hơn 4 tháng cứu xét thì ngày 14/10 vừa qua thì bên văn phòng luật sư được tòa gọi lên và đưa ra cái phán quyết là họ không có quyền thụ án cái vụ án này, với lý do là họ không có thẩm quyền. Tuy nhiên trong bản án này cũng khuyên là những nguyên đơn Việt Nam này nên về Việt Nam để kiện," bà Nancy Bùi nói qua điện thoại.
Bà Nancy Bùi cho biết thêm, hai tổ hợp luật sư đại diện cho các nạn nhân tại Đài Loan gồm Environmental Jurists Association (EJA) và Environmental Rights Foundation (ERF) đang chuẩn bị nộp đơn kháng án của các nạn nhân vào ngày 24 tháng 10 năm 2019 sắp tới tại tòa Thượng thẩm tòa Đài Loan và đang kêu gọi ký tên để ủng hộ việc kháng cáo này trên trang mạng change.org.
Hội Công lý cho nạn nhân Formosa ra thông cáo trên trang web vào hôm 21 tháng 10 cho rằng bản án của tòa hôm 14 tháng 10 là một phán quyết không công bằng và thiếu nhân đạo vì "24 bị cáo đều là người Đài Loan hoặc công ty của họ có trụ sở tại Đài Loan. Ngoài ra, tất cả những quyết định quan trọng về vấn đề kỹ thuật, kế hoạch kinh doanh, vốn đầu tư, và các Tổng giám đốc đều ở Đài Loan".
Tổ chức được thành lập với mục tiêu Yểm trợ cho công cuộc tìm công lý cho nạn nhân của thảm họa môi trường do công ty Formosa gây nên cũng đánh giá rằng, "khi tòa đẩy vụ án trở về Việt Nam khác nào đẩy các nạn nhân vào chỗ chết khi mà trước đây họ đã tìm đủ mọi cách để khiếu kiện và kháng án tại tòa án Việt Nam ; đơn của họ đã bị trả về, họ còn bị đánh đập đến thương tích. Hơn 20 người đã bị bắt và đang bị ngồi tù với những bản án nặng nề lên tới 20 năm. Hàng trăm người khác vẫn còn đang trên đường trốn chạy".
********************
Thái Lan : Phuket vắng khách Trung Quốc, trông cậy vào du khách Ấn (RFI, 20/10/2019)
Tại Phuket, các khách sạn, nhà hàng, quán bar lo lắng trước mùa du lịch sắp tới. Địa điểm du lịch nổi tiếng của Thái Lan nay thưa thớt khách Trung Quốc, và đang trông chờ vào du khách Ấn Độ.
Cảnh quan xinh đẹp ở Phuket, Thái Lan.Fitri Agung/Wikimedia.org
Thành phố bên bờ biển Andaman bị sóng thần tàn phá năm 2004, đã trở thành điểm đến thứ nhì của Thái Lan chỉ sau thủ đô Bangkok, và khách du lịch Trung Quốc là đông đảo nhất. Có đến 2,2 triệu khách Trung Quốc đến nghỉ dưỡng tại Phuket trong năm 2018, được thu hút bởi thiên nhiên xinh đẹp và cuộc sống ban đêm náo nhiệt.
Tuy nhiên trong 8 tháng đầu năm 2019, Phuket chỉ mới tiếp đón 1,4 khách Trung Quốc, giảm 18% so với cùng kỳ năm ngoái. Claude de Crissey, chủ một khách sạn khoảng 40 phòng nói với AFP : "Thường thì khách Trung Quốc đến đây ngay cả không phải là mùa cao điểm, lấp đầy các phòng khách sạn. Nhưng năm nay khá đìu hiu, chúng tôi phải giảm giá phòng từ 30 đến 50%".
Gần bãi biển Patong, thủ phủ của cuộc sống về đêm, các quán bia, bar có tiếp viên và cơ sở massage vắng vẻ. Poan, người quản lý một quán bar than thở : "Các cô gái chán nản, tiền ‘boa’ (pourboire) chẳng được bao nhiêu".
Khách Trung Quốc tránh đến Phuket từ sau tai nạn chìm tàu tháng 7/2018 tại đây làm 47 người đồng hương thiệt mạng. Cuộc chiến tranh thương mại với Washington cũng khiến họ ít muốn đi du lịch, đồng bath Thái Lan ngày càng có giá hơn so với đồng nhân dân tệ, làm sức mua của khách Trung Quốc giảm ít nhất 10%. Hậu quả là các nhà tổ chức tour ở Trung Quốc tăng giá để còn có lời, và những người thu nhập thấp thường đi thành những đoàn lớn, không muốn đi tour nữa.
Hơn nữa, Phuket có thể đã quá lạc quan, trong khi còn phải cạnh tranh với Việt Nam và Cam Bốt.
Theo Bhummikitti Ruktaengam, chủ tịch hiệp hội Phuket Tourism, hiện nay hòn đảo này có đến 150.000 khách sạn và nhà trọ, gấp đôi so với Paris, chưa kể 3.000 phòng đang được xây dựng ! Kongsak Khoopongsakorn, giám đốc resort hạng sang Vijitt cho biết đã hạ giá đến 70% và đang chờ đợi lượng khách mới từ Ấn Độ.
Nhờ có nhiều tuyến đường bay trực tiếp, được miễn visa và giai cấp trung lưu tăng nhanh, khách Ấn đến Thái Lan đã tăng 25% so với năm ngoái, và từ nay đến 2028. Một tin vui cho vương quốc, vì theo các chuyên gia, du khách Ấn Độ chi tiêu nhiều hơn khách Trung Quốc – vốn được mệnh danh là "du khách zéro đô la" vì chỉ tiêu xài bằng nhân dân tệ trong vòng quay khép kín các cơ sở của người Hoa. Người Nga và các nước Ả Rập năm nay cũng hiện diện nhiều hơn ở Phuket.
Yuthasak Supasorn, giám đốc cơ quan du lịch Thái Lan tỏ ra lạc quan, tin rằng sẽ đạt chỉ tiêu 39,8 triệu khách ngoại quốc trong năm nay. Ngành du lịch Thái sẽ nỗ lực thu hút các du khách rủng rỉnh tiền, ít bị áp lực vì đồng tiền mất giá, và chú ý hơn đến du lịch sinh thái.
Thụy My
********************
Biển Đông : Ngoại giao Mỹ dùng lời cực nặng tố cáo Trung Quốc bắt nạt (RFI, 19/10/2019)
Từ ngày Trung Quốc cho tàu khảo sát vào hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam, đồng thời tung tàu hải cảnh cản trở công việc thăm dò dầu khí của Việt Nam, Hoa Kỳ đã nhiều lần lên tiếng phản đối.
Trợ lý ngoại trưởng Mỹ David Stilwell nói chuyện với các nhà báo tại sân bay Narita, Nhật Bản, ngày 11/07/2019 Reuters/Kim Kyung-Hoon/File Photo
Nhân buổi điều trần hôm 16/10/2019 trước Tiểu Ban Đông Á-Thái Bình Dương thuộc Ủy Ban Đối Ngoại Thượng Viện Mỹ, một lần nữa, Bộ Ngoại giao Mỹ đã lên tiếng tố cáo Trung Quốc, nhưng lần này với những lời lẽ nặng nề hiếm thấy, không mang tính chất chung chung thường gặp trong ngôn từ ngoại giao.
Phát biểu trước các thượng nghị sĩ Mỹ về chính sách của Hoa Kỳ tại Châu Á, ông David Stilwell, trợ lý ngoại trưởng Mỹ về Đông Á - Thái Bình Dương, đã tập trung mũi dùi tố cáo một loạt những hành vi bị lên án là bất hợp pháp của Trung Quốc ở Biển Đông, và không ngần ngại khẳng định rằng Bắc Kinh là mối đe dọa đối với mọi nước, chứ không riêng gì đối với các quốc gia có yêu sách tại Biển Đông hoặc các quốc gia Đông Nam Á nói chung.
Ông Stilwell trước hết cực lực đả kích các hành vi của Trung Quốc nhằm dọa nạt, bức hiếp các láng giềng. Trợ lý ngoại trưởng Mỹ không ngần ngại nhắc lại câu nói của ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì tại Diễn Đàn An Ninh Khu Vực khối ASEAN (ARF) năm 2010 ở Hà Nội, khi trước việc Bắc Kinh bị tố cáo là kẻ gây hấn trên Biển Đông ông đã giận dữ và nói rằng "Trung Quốc là nước lớn, các nước khác là nước nhỏ, và thực tế là như vậy".
Theo ông Stilwell, cách Bắc Kinh "bắt nạt" các láng giềng vào lúc này cũng nằm trong chiều hướng tuyên bố của ông Dương Khiết Trì vào năm 2010, và quan niệm lẽ phải thuộc về kẻ mạnh là một "mối đe dọa đối với chủ quyền, hòa bình, phẩm giá và thịnh vượng" của một khu vực năng động nhất thế giới.
Đối tượng công kích thứ hai là đường chín đoạn mà Bắc Kinh dùng để đòi hỏi chủ quyền rộng khắp trên Biển Đông. Trợ lý ngoại trưởng Mỹ đã cho rằng đó là một yêu sách "phi lý", vừa phi pháp, vừa không chính đáng. Theo ông, những tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh không có giá trị pháp lý, lịch sử hoặc địa lý, đã gây tổn hại các nước khác, nhất là khi Bắc Kinh bằng những biện pháp khiêu khích liên tục nhằm áp đặt đường 9 đoạn, đã cản trở không cho các nước ASEAN tiếp cận 2,5 ngàn tỷ đô la trữ lượng dầu khí, đồng thời gây bất ổn định và tạo nguy cơ xung đột.
Sau cùng, nhà ngoại giao Mỹ đã nêu bật ví dụ về vụ Trung Quốc đang đánh phá Việt Nam trên Biển Đông để tỏ ý hoài nghi về thực tâm của Bắc Kinh trong việc đàm phán Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông.
Trợ lý ngoại trưởng nhấn mạnh : "Trong khi hô hào quyết tâm theo đuổi hòa bình, thực tế cho thấy là các lãnh đạo Trung Quốc - thông qua Hải Quân, các cơ quan chấp pháp và lực lượng dân quân biển - tiếp tục đe dọa và bắt nạt các nước khác. Việc họ liên tục quấy rối cơ sở của Việt Nam quanh Bãi Tư Chính là một trường hợp điển hình.
Trong tình hình đó, ông Stilwell cho rằng Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông sẽ có hại cho khu vực và cho tất cả những ai yêu chuộng tự do hàng hải nếu Trung Quốc sử dụng bộ Quy Tắc đó để "hợp pháp hóa các hành vi thô bạo, các yêu sách trên biển phi pháp của họ, cũng như để nuốt các cam kết mà Bắc Kinh đã ký theo luật quốc tế".
Phát biểu của trợ lý ngoại trưởng Mỹ đã được nhiều chuyên gia tán đồng. Trên mạng Twitter, ông Greg Poling, Giám đốc cơ quan Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải AMTI ngày 17/10 hoan nghênh "Trợ lý ngoại trưởng Stilwell đã có những phát biểu hay nhất về Biển Đông từ trước đến nay đến từ một người trong chính quyền".
Chuyên gia này ghi nhận nhiều yếu tố tích cực trong đó có việc ông Stilwell đã chỉ trích hành vi xâm phạm quyền của nước khác trên vùng đặc quyền kinh tế của mình, nêu rõ trường hợp Bãi Tư Chính, vạch mặt lực lượng dân quân biển và nêu bật mối quan ngại của Mỹ hiện nay về bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông.
Trọng Nghĩa
****************
Ảnh vệ tinh Mỹ phát hiện xưởng đóng tàu sân bay bí mật của Trung Quốc (RFI, 18/10/2019)
Ảnh vệ tinh thương mại mới nhất của Mỹ đã cho biết thêm nhiều chi tiết về chiếc tàu sân bay thứ ba mà Trung Quốc đang đóng, và nhất là đã phát hiện ra điều được giới phân tích cho là nhà máy đóng tàu sân bay hay các loại tàu cực lớn của Trung Quốc.
Ảnh vệ tinh chụp xưởng đóng tàu Giang Nam (Jiangnan), Thượng Hải, Trung Quốc, ngày 18/09/2019Mandatory credit CSIS/ChinaPower/Airbus 2019/Handout via Reuters
Các ảnh kèm theo phần phân tích đã được Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế (CSIS) tại Washington công bố hôm qua 17/10/2019 trong bản tin "Theo dấu tàu sân bay thứ ba của Trung Quốc".
Theo trung tâm nghiên cứu Mỹ, các ảnh vệ tinh với độ phân giải cao chụp ngày 18/09/2019 xưởng đóng tàu Giang Nam, ở ngoại ô Thượng Hải (Trung Quốc). So sánh các ảnh mới với những tấm hình chụp vào tháng Tư vừa qua, giới phân tích ghi nhận nhiều tiến triển trong việc đóng chiếc tàu sân bay thứ ba của Trung Quốc.
Đối với CSIS, công việc đóng tàu vẫn ở giai đoạn đầu, phần thân tàu đang được hoàn thành, nhưng căn cứ vào các bộ phận khác nhau của con tàu đã được chế tạo trước, trung tâm nghiên cứu Mỹ cho rằng phần thân tàu sẽ được hoàn tất trong 12 tháng, sau đó sẽ là việc lắp ráp các bộ phận bên trong và phần boong tàu, cũng như các thượng tầng kiến trúc trên boong.
Với các chi tiết thu thập được, và những thông tin khác đã được tiết lộ, CSIS cho rằng chiếc tàu sân bay thứ ba của Trung Quốc sẽ là tàu đầu tiên có boong phẳng và hệ thống phóng máy bay, cho phép chở theo nhiều loại máy bay hơn. Hai tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc như chiếc Liêu Ninh và chiếc tàu tự đóng đang chạy thử đều khá nhỏ, chỉ mang theo được khoảng 25 chiếc máy bay.
Theo nhà phân tích Matthew Funaiole thuộc CSIS, hình ảnh vệ tinh mới nhất xác nhận rằng chiếc tàu thứ ba này của Trung Quốc cho dù nhỏ hơn loại siêu hàng không mẫu hạm 100.000 tấn của Mỹ, nhưng lớn hơn chiếc Charles de Gaulle của Pháp chỉ là 42.500 tấn.
Điểm quan trọng hơn vừa được ảnh vệ tinh phát hiện chính là xưởng đóng tàu Giang Nam được mở rộng, các cơ sở và thiết bị được xây dựng thêm tại đấy.
Theo ghi nhận của CSIS, bến cảng lớn ở cửa sông Dương Tử, gồm cả một cầu tàu dài gần 1km và các tòa nhà lớn để chế tạo các bộ phận của tàu sân bay, đã gần hoàn tất. Trong khi đó, cách đây một năm, phần lớn khu vực bến cảng này chỉ là đất nông nghiệp bỏ hoang.
Trả lời hãng tin Anh Reuters, chuyên gia phân tích Matthew Funaiole của CSIS cho rằng việc mở rộng cơ sở hạ tầng đồng thời với công việc đóng tàu là dấu hiệu cho thấy cơ xưởng này sẽ là "một nơi chuyên dùng để đóng các loại tàu sân bay hoặc các tàu lớn khác".
Chuyên gia phân tích hải quân Collin Koh tại Singapore cũng cùng nhận định và cho biết thêm là một cơ sở hiện đại, chuyên trách, đặt tại một hòn đảo thưa dân cư ở cửa sông Dương Tử có lẽ an ninh hơn là xưởng đóng tàu chật hẹp ở Đại Liên, miền bắc Trung Quốc, nơi chiếc tàu sân bay thứ hai của Trung Quốc được đóng.
Phát hiện của ảnh vệ tinh mà CSIS vừa công bố cũng khẳng định xu thế được Viện Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế (IISS) tại Luân Đôn từng đưa ra, theo đó, các xưởng đóng tàu quân sự của Trung Quốc hiện đang tập trung vào việc đóng các tàu chiến lớn.
Mới đây, Hải Quân Trung Quốc đã hạ thủy 4 tuần dương hạm cỡ lớn loại 055 (Type 055), cũng như chiếc tàu chở trực thăng đầu tiên loại 075.