Covid-19 : Hệ quả từ sự lơ là, quan liêu của Trung Quốc từ tháng 11/2019 (RFI, 15/03/2020)
Theo một số tài liệu chính phủ mà trang South China Morning Post đọc được hôm 13/03/2020, virus corona mới đã lây sang người tại Trung Quốc sớm hơn rất nhiều so với những thông tin được Bắc Kinh chính thức phê chuẩn. Nếu đúng như vậy, Bắc Kinh đã để mất ít nhất gần ba tháng quý giá để ngăn chặn dịch.
Hình ảnh bác sĩ Lý Văn Lượng (Li Wenliang), một trong tám bác sĩ cảnh báo về một loại virus mới ở Vũ Hán, được vẽ ở Praha, CH Czech, ngày 13/03/2020. Reuters/David W Cerny
Người bị nhiễm đầu tiên là một người đàn 55 tuổi, sống ở tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Ngày 17/11/2019, ông được chẩn đoán với những triệu chứng do loại virus mà sau này được gọi là Covid-19 gây ra và trở thành "bệnh nhân số 1" của dịch Covid-19 đang lan rộng khắp thế giới.
Tuy nhiên, các báo cáo của chính phủ Trung Quốc không nêu rõ liệu bệnh nhân này đến từ Vũ Hán, thành phố được coi là tâm dịch, hay từ một thành phố khác của tỉnh Hồ Bắc.
Hàng chục ca nhiễm mỗi ngày
Trang France 24, trích bài viết của South China Morning Post, cho biết kể từ ngày 17/11/2019, chính quyền ghi nhận từ một đến năm ca nhiễm mới mỗi ngày trên toàn tỉnh Hồ Bắc. Tất cả đều cần được điều trị các triệu chứng suy hô hấp cấp. Sau đó, từ ngày 15/12/2019, số ca tăng lên thành vài chục ca mỗi ngày.
Vẫn theo tài liệu chính thức trên, từ ngày 20 đến 27/12/2019, số ca nhiễm đã tăng lên gấp ba, với tổng số 180 bệnh nhân. Đến ngày 01/01/2020, tỉnh Hồ Bắc đã có đến 381 người bị nhiễm virus corona mới. Những tài liệu trên cho thấy Trung Quốc không chú ý đến nguy cơ khởi phát dịch mới cho đến giữa tháng 01/2020. Sau này, tất cả những ca trên mới được xác định là do virus corona mới.
Chỉ đến giữa tháng 02/2020, Bắc Kinh mới thông báo cho Tổ Chức Y Tế Thế Giới đã phát hiện ca nhiễm virus corona mới vào ngày 08/12/2019, ba tuần sau khi phát hiện "bệnh nhân số 1" và có 40 người bị nhiễm ở Vũ Hán và các vùng lân cận tính đến ngày 20/01.
Mất thời gian vàng bạc
Bắc Kinh bị chỉ trích gay gắt vì thiếu minh bạch thông tin về tình trạng dịch và để mất ba tuần quý giá có thể giúp ngăn đà lây lan của virus corona. Tuy nhiên, với thông tin mới này, có lẽ dịch Covid-19 đã không lây lan trên diện rộng đến như vậy, nếu chính quyền địa phương ý thức được mức độ nguy hiểm của loại virus mới.
Jean-Séphane Dhersin, trợ lý giám đốc khoa học của Viện Khoa học Toán học Quốc gia Pháp, giải thích với trang France 24 : "Số người bị nhiễm virus càng lớn, thì càng chắc chắn là dịch sẽ bùng nổ". Trong khi thế giới có gần 150.000 người bị nhiễm virus corona và có khoảng 5.500 người chết, tính đến ngày 14/03.
Bỏ qua những lời cảnh báo ngay từ giữa tháng 12/2019 của một số bác sĩ Trung Quốc về loại virus mới, thậm chí bắt giam và cảnh cáo họ, chính quyền tỉnh Hồ Bắc và thành phố Vũ Hán chỉ coi đó là một kiểu viêm phổi đặc biệt hoặc một mầm bệnh mới. Chỉ đến ngày 21/01/2020, Bắc Kinh mới chính thức thừa nhận virus corona chủng mới có khả năng truyền từ người sang người.
Vì thiếu minh bạch nên việc tìm kiếm "bệnh nhân số 0" như "mò kim đáy biển", theo South China Morning Post. Việc tìm ra được "bệnh nhân số 0" giúp giới chuyên gia hiểu được virus corona mới được truyền từ động vật sang người như thế nào. Nhà dịch tễ học người Mỹ Jonathan Meyer, khi trả lời The Guardian, cho rằng "rất có nhiều nhiều khả năng sẽ không bao giờ tìm ra được bệnh nhân số 0".
Thu Hằng
********************
Covid-19 : Philippines ban hành thiết quân luật tại Manila (RFI, 15/03/2020)
"Nội bất xuất, ngoại bất nhập", Manila - thủ đô của Philippines bắt đầu áp dụng lệnh cách ly toàn thành phố kể từ Chủ Nhật 15/03/2020 do tổng thống Rodrigo Duterte ban hành hôm 12/03.
Một nhà thờ tại thủ đô Manila, Philippines, thời dịch virus corona, ngày 13/05/2020. Reuters/Eloisa Lopez
Cảnh sát vũ trang đã được triển khai chặn các ngả đường đổ về thủ đô 12 triệu dân. Các chuyến bay nội địa đi từ và đến Manila đã bị hủy. Các cuộc tụ tập công cộng bị cấm trong vòng một tháng.
Tất cả người dân thủ đô tạm thời không được tự do ra vào thành phố trừ phi chứng minh được phải đi làm. Thiết quân luật cũng được áp dụng từ 22 giờ đến 5 giờ sáng hôm sau.
Lệnh được ra trong bối cảnh Philippines đã có 111 người bị nhiễm Covid-19, trong đó có 8 ca tử vong, theo như số liệu của chính quyền Philippines. Bộ trưởng Nội Vụ giải thích rằng Philippines thực hiện "giống như nước Ý cách nay hai tháng" nhằm biện minh cho các biện pháp triệt để của chính phủ.
Những điểm nóng khác
Số trường hợp lây nhiễm siêu vi Corona chủng mới trên thế giới đã lên đến gần 155.000 và ít nhất 6.000 người chết ở 137 quốc gia, theo tổng kết sáng 15/03. Iran chiếm kỷ lục với 113 người chết trong 24 giờ qua.
Là nơi phát xuất ca đầu tiên dịch Covid-19, Trung Quốc cho biết trong ngày 15/03 có thêm 20 ca mới, một con số thấp kỷ lục mới, trong đó có 16 người đến hay trở về từ nước ngoài. Theo lệnh mới, tất cả những hành khách từ nước ngoài về đến Bắc Kinh đều phải bị cách ly để không tái "nhập khẩu" siêu vi vào Hoa lục. Đài Loan cũng ghi nhận sáu ca mới và đều là người bản xứ từ Nhật Bản và Tây Ban Nha hồi hương.
Hàn Quốc, sau những nỗ lực vượt bậc, liên tiếp thấy dịch giảm dần với 76 ca mới được ghi nhận so với 107 ca ngày hôm trước. Số người khỏi bệnh cũng khá nhiều với 120 người rời bệnh viện hôm 15/03.
Trong khi đó, Iran từ nay là tâm dịch thứ ba trên thế giới, sau Trung Quốc và Ý. Số người chết tại Iran là 724, thêm 113 nạn nhân trong 24 giờ qua.
Thế vận Tokyo ?
Tại Nhật Bản, thủ tướng Shinzo Abe một lần nữa khẳng định Tokyo sẽ tổ chức Thế vận hội mùa hè như dự kiến. Tokyo phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Thế Vận Quốc Tế và không có gì thay đổi.
Châu Mỹ la tinh
Các nước Trung và Nam Mỹ bắt đầu áp dụng các biện pháp chống dịch sau khi nghi nhận những ca đầu tiên. Sau Venezuela đình chỉ các chuyến bay với Châu Âu, đến lượt Panama, Bolivia ban hành biện pháp tương tự. Trong khi đó, Uruguay và Ecuador đóng cửa biên giới với các nước có dịch.
Minh Anh, Tú Anh
********************
Chỉ trích nỗ lực chống Corona, doanh nhân Trung Quốc mất tích (VOA, 15/03/2020)
Một doanh nhân bất động sản của Trung Quốc đã mất tích sau khi chỉ trích nỗ lực chống virus Corona của Chủ tịch Tập Cận Bình, Reuters đưa tin, dẫn lời ba người bạn.
Ông Tập Cận Bình vẫy chào người dân bị cách ly tại một khu chung cư.
Tin cho hay, người thân và bạn bè của ông Ren Zhiqiang, một đảng viên Đảng Cộng sản và một cựu chủ tịch tập đoàn bất động sản của nhà nước Huayuan Real Estate Group, không thể liên lạc được với ông kể từ ngày 12/3.
Họ cho biết "hết sức lo lắng" về sự biến mất của ông. Reuters cho biết đã gọi điện tới số di động của ông Ren, nhưng không ai nhấc máy.
Hãng này cũng cho biết rằng các cơ quan chính quyền của Trung Quốc cũng không phản hồi ngay trước yêu cầu bình luận của Reuters.
Tin cho hay, trong một bài viết ông Ren mới đây chia sẻ với bạn bè thân thích, doanh nhân này chỉ trích bài phát biểu mà ông Tập nói hôm 23/2 trong cuộc họp qua : mạng với 170 nghìn đảng viên khắp cả nước. Bài viết này sau đó đã được chia sẻ trên mạng.
Trong bài viết không đề cập cụ thể tới tên của ông Tập Cận Bình, ông Ren nói rằng sau khi nghiên cứu bài phát biểu, ông "thấy không phải là một hoàng đế đứng đó để khoe bộ quần áo mới của ông ta, mà là tên hề cởi trần và khăng khăng tiếp tục làm hoàng đế.
Ông Ren cũng nói rằng nó cho thấy "cuộc khủng hoảng về quản trị" trong đảng và rằng việc thiếu tự do báo chí cũng như ngôn luận đã không thể chặn đứng dịch bệnh sớm hơn và làm tình hình trở nên trầm trọng hơn.
Covid-19 đã làm hơn 80 nghìn người nhiễm và gần 3 nghìn 200 người tử vong ở Trung Quốc.