Covid-19 : Chợ Bắc Kinh, mô hình tiêu biểu của khả năng tái phát dịch (RFI, 18/06/2020)
Sau hơn 50 ngày trở hoạt động bình thường, cuộc sống ở thủ đô Bắc Kinh bỗng nhiên lại bị đảo lộn một cách đáng lo ngại vì xuất hiện ổ lây nhiễm virus corona, cũng lại từ một khu chợ đầu mối thực phẩm lớn, như trường hợp chợ hải sản Vũ Hán từng làm bùng lên thảm họa Covid-19 cho Trung Quốc rồi lan ra khắp thế giới.
Cảnh sát canh gác lối vào chợ Tân Phát Địa (Bắc Kinh-Trung Quốc) ngày 16/06/2020. Khu chợ này là ổ dịch Covid-19 mới tại thủ đô Trung Quốc. Reuters - Tingshu Wang
Trong khi ở nhiều nước khác, tiến trình gỡ bỏ phong tỏa đang được thận trọng tiến hành từng bước, trường hợp ổ dịch tái xuất hiện ở chợ Tân Phát Địa chứng minh nguy cơ về làn sóng dịch thứ 2 là có thực và có thể xảy ra ở bất cứ đâu.
Đài France 24 tập hợp một số ý kiến phân tích của các chuyên gia y tế xung quanh hiện tượng tái phát dịch ở khu chợ thực phẩm Bắc Kinh. Điều đáng chú ý Bắc Kinh là nơi có tỷ lệ miễn dịch cộng đồng rất thấp
Các điểm tương đồng giữa chợ Vũ Hán và chợ Tân Phát Địa ở Bắc Kinh
Trung Quốc lại một lần nữa rơi vào nỗi lo sợ ám ảnh từ các khu chợ lớn. Một ở Vũ Hán sau đó trở thành tâm điểm đại dịch toàn cầu, còn khu chợ lần này ở Bắc Kinh giờ đây rất có thể là xuất xứ cho một làn sóng dịch thứ hai đáng sợ.
Hôm thứ Ba vừa qua (16/06), thành phố Bắc Kinh thông báo có hơn một trăm trường hợp nhiễm mới liên quan đến khu chợ thực phẩm được ghi nhận từ một tuần qua ở thủ đô. Thành phố đánh giá việc Covid-19 bùng lên trở lại này là "cực kỳ nghiêm trọng". Cho đến ngày hôm nay, 18/06, Bắc Kinh ghi nhận 158 trường hợp nhiễm Covid-19, tăng 21 trường hợp so với hôm trước. Thành phố trong tình trạng báo động, gia tăng các biện pháp hạn chế hoạt động, tầm soát bệnh đại trà trong dân chúng… nhằm cố gắng khống chế đường lây truyền của virus.
Đối chiếu trường hợp chợ Bắc Kinh với chợ Vũ Hán có những điều đáng chú ý. "Cả hai đều là những khu chợ đầu mối thực phẩm rất đông người qua lai, khó có thể thực hiện được quy định giãn cách xã hội. Không gian của chợ luôn ẩm ướt, cộng thêm vào đó là hệ thống điều hòa nhiệt độ để bảo quản các mặt hàng thực phẩm. Đó chính là yếu tố môi trường lý tưởng tạo điều kiện để virus corona tồn tại và có thể dễ dàng lây lan», theo nhận xét của Serge Morand chuyên gia về lây truyền mầm bệnh thuộc Viện Khoa Học Quốc Gia Pháp ( CNRS), hiện làm việc tại Trung tâm Hợp tác Quốc tế Nghiên cứu Nông học.
Nhưng quy mô rộng lớn của chợ Tân Phát Địa, nằm ở phía nam Bắc Kinh khiến cho mọi so sánh trở nên khó khăn. Khu chợ đầu mối này rộng 112 ha, chia cho 2000 tiểu thương và nằm dưới sự giám sát quản lý thường xuyên của 1200 nhân viên. Hàng ngày từ khu chợ này khoảng 12 nghìn tấn cá, 18 nghìn tấn rau và 20 nghìn tấn quả được bán ra. Có thể nói đây là khu chợ đầu mối thực phẩm lớn nhất Châu Á.
Chợ hàng tươi sống : Môi trường lý tưởng cho virus
Đó cũng chính là một trong những lý do để chính quyền Bắc Kinh hết sức lo ngại về ổ lây nhiễm này. Virus corona đã có thể khó tìm được nơi nào lý tưởng hơn như vậy để xuất hiện trở lại ở Trung Quốc.
"Khu chợ này cung cấp ít nhất 70% lượng rau cho các cửa hàng ở thủ đô Bắc Kinh. Những người quản lý y tế của thành phố sợ rằng virus đã có đủ thời gian để lây lan khắp thành phố", trả lời phỏng vấn France 24, William Keevil, giáo sư về sức khỏe môi trường tại Đại học Southampton nhân mạnh.
Ngoài ra, "chúng ta không quên là nếu như có một trăm ca được xác nhận thì phải thêm vào những người không có biểu hiện bệnh nhưng đã bị nhiễm và có thể làm lây lan virus corona", theo chuyên gia Serge Morand.
Việc lây nhiễm bùng trở lại được chính quyền đánh giá là một tiến triển đặc biệt nghiêm trọng là bởi vì nó nổ ra ở Bắc Kinh, không đơn thuần là vì nơi đây có mật độ dân cư đông đúc. "Chính quyền đã bị bất ngờ vì thủ đô Bắc Kinh từng là một trong những thành phố cuối cùng Trung Quốc còn duy trì các biện pháp nghiêm ngặt nhằm kiềm chế virus lây lan. Điều này cho thấy virus vẫn có khả năng lọt lưới an ninh được Trung Quốc triển khai", ông Serge Morand ghi nhận.
Bắc Kinh được bảo vệ nhưng chưa đủ miễn dịch
Thủ đô Bắc Kinh cũng nằm trong số những thành phố áp dụng những biện pháp kiềm chế virus lây lan nghiêm ngặt nhất cả nước.
Bắc Kinh cũng đã "rất nhanh chóng cách ly những ổ dịch khởi phát lây nhiễm", chuyên gia về bệnh phổi Đại học Leicester, Anh Quốc, Julian Tang lưu ý. Giờ đây dịch vẫn có thể trở lại tấn công vào người dân thành phố bởi vì "tỷ lệ miễn dịch cộng đồng với Covid-19 của Bắc Kinh rất thấp so với những nơi khác trong nước bị nhiễm virus nặng hơn. Điều đó có nghĩa là khả năng lây nhiễm tiềm ẩn của Bắc Kinh lớn hơn", chuyên gia Jullian Tang lý giải.
Vì thế việc thành phố cho thực hiện các biện pháp phong tỏa ba chục khu dân cư và đóng cửa các tụ điểm thể thao, văn hóa là rất quan trọng. Chính quyền cũng đã kêu gọi người dân không rời khỏi thành phố.
Nhưng điều khẩn cấp hơn "là liệu chính quyền có nhanh chóng tìm ra nguồn nhiễm hay không, vì như vậy thì mới có thể lần ra chính xác tất cả nhưng người đã bị phơi nhiễm", theo chuyên gia Serge Morand.
Chạy đua với thời gian
Dù sao trong cuộc chạy đua với thời gian này Bắc Kinh đã xuất phát nhanh hơn so với Vũ Hán. "Chính quyền biết phải làm gì và họ có thể, nếu cần, sử dụng những cơ sở đã được xây dựng từ năm 2003 để đối phó với dịch SARS", giáo sư Julian Tang hy vọng Bắc Kinh có thể khống chế được đợt lây nhiễm bùng lên bất ngờ này. Theo ông, nguy cơ chính là từ những người mang virus nhưng không có biểu hiện bệnh hoặc chỉ có những triệu chứng nhẹ và nhất là khi họ đã rời khỏi thành phố. Đây chính là ẩn số lớn nhất hiện nay. Người ta không biết có bao nhiêu trường hợp như vậy và nhất là những người đó đã đi đâu.
"Nếu như họ đến các thành phố lớn khác thì cần nhanh chóng cho triển khai các biện pháp đối phó tái nhiễm thì có thể làm chủ được tình hình. Nhưng nếu những người đó đến các vùng nông thôn ít bị giám sát hơn thì dịch có thể tái phát rộng", nhà nghiên cứu của Đại học Leicester nhấn mạnh.
Nguy cơ xuất khẩu virus corona ra ngoài Bắc Kinh dẫu sao cũng không lớn bằng trường hợp khi virus xuất hiện ở Vũ Hán, đơn giản là vì vấn đề thời điểm. Đối với trường hợp Vũ Hán, "đó là thời điểm Tết Nguyên đán, giai đoạn mà người Trung Quốc đi lại nhiều nhất và chính điều này đã góp phần làm virus lây lan mạnh", ông Julian Tang nhắc lại. Nhưng lần này không có gì bảo đảm có thể hạn chế nguy cơ xuất hiện làn sóng dịch lần thứ 2 hoành hành trên cả nước.
Vấn đề ở chỗ, việc tái phát lây nhiễm virus hoàn toàn có thể lặp lại trên thế giới trong 6 tháng tới. Chợ Tân Phát Địa là một mô hình tiêu biểu của các ổ Covid-19 trong tương lai trong lúc việc giải tỏa đang được tiến hành gần như khắp nơi trên thế giới.
"Các ổ dịch sẽ xuất hiện chủ yếu trong các thành phố lớn có tỷ lệ miễn dịch cộng đồng thấp, trong những nơi tập trung rất đông người như các khu chợ và phương tiện giao thông công cộng, và những nơi mà dân người dân sao nhãng dần việc giữ giãn cách xã hội", chuyên gia Julian Tang cảnh báo. Theo ông, điều duy nhất không biết được là sắp tới virus corona chính xác sẽ bùng lại ở đâu.
Anh Vũ
*******************
Trung Quốc : Một phần thủ đô Bắc Kinh bị phong tỏa vì ổ dịch Covid-19 mới (RFI, 13/06/2020)
Sau khi phát hiện thêm 7 ca nhiễm virus corona nội địa, chính quyền Bắc Kinh, hôm nay 13/06/2020 đã quyết định phong tỏa một phần thủ đô Trung Quốc. Khu vực bị phong tỏa bao gồm 11 khu dân cư ở quận Phong Đài, phía Nam thành phố. Một khu chợ bán thịt cùng một chợ bán hải sản cũng bị đóng cửa.
Khu chợ hải sản tại Bắc Kinh, Trung Quốc bị phong tỏa sau khi phát hiện liên quan đến ca nhiễm Covid-19 mới, ngày 12/06/2020. Reuters- Thomas Peter
Biện pháp mạnh đã được chính quyền thủ đô Trung Quốc cấp tốc ban hành nhằm chận đứng một ổ dịch đang phát triển. Sau hai tháng không có một ca nhiễm nội địa nào, ngày 11/06 Bắc Kinh đã ghi nhận một trường hợp nhiễm Covid-19 đầu tiên. Bệnh nhân không hề rời Bắc Kinh trong thời gian gần đây, nhưng vào tuần trước đã ghé chợ thịt Tân Phát Địa ở phía nam thành phố.
Một hôm sau, đã có thêm 6 ca khác được phát hiện, trong đó có 3 người bán hàng tại chợ Tân Phát Địa, một khách hàng và hai nhân viên tại một trung tâm nghiên cứu cách chợ 7km.
Theo thông tín viên RFI Simon Leplâtre tại Trung Quốc, các biện pháp khẩn cấp chống dịch phản ánh mối lo ngại một làn sóng dịch bệnh thứ hai.
Đã có 51 ca nhiễm mới được phát hiện ở Bắc Kinh từ hôm thứ Năm, 11/06. Một ca, rồi sáu ca, rồi đến sáng nay, thứ Bảy, tổng cộng đã có 49 trường hợp lây nhiễm liên quan đến chợ hàng tươi sống Tân Phát Địa (Xinfadi), phía nam thành phố. Trong số 49 ca này, 45 người không có triệu chứng.
Thành phố đã cho xét nghiệm đại trà từ hôm thứ Năm, với mục tiêu là xét nghiệm được 10.000 dân. Nhân một cuộc họp báo sáng nay, lãnh đạo địa phương cho biết là đã có hơn 500 người được xét nghiệm.
Hiện nay, dây chuyền lây nhiễm chưa rõ ràng : Bệnh nhân đầu tiên bị phát hiện cách nay hai ngày, dường như đã từng đi lên miền bắc, nơi mà nhiều ổ dịch mới đã xuất hiện gần đây. Thế nhưng chính quyền cũng nhấn mạnh là ở chợ Tân Phát Địa, có những tấm thớt dùng để cắt cá hồi nhập khẩu bị nhiễm virus.
Thủ đô Trung Quốc sẽ bị kiểm soát chặt chẽ, trong lúc mà đời sống đã bắt đầu trở lại bình thường. Quận Phong Đài, nơi có ngôi chợ, đã tuyên bố tình trạng "khẩn cấp" vào sáng nay. Các trường tiểu học dự kiến mở lại vào thứ Hai tới, sẽ tiếp tục đóng cửa, việc di chuyển qua các tỉnh lân cận đều bị cấm.
Trọng Nghĩa
**********************
Virus corona : Phát hiện ổ dịch mới ở một chợ bán buôn tại Bắc Kinh (BBC, 13/06/2020)
Một ổ dịch virus corona mới tại Bắc Kinh, liên quan tới một khu chợ bán buôn, vừa được phát hiện, làm dấy lên lo ngại có làn sóng dịch Covid-19 thứ hai.
Cảnh sát Trung Quốc đứng gác bên ngoài cổng vào chợ Xinfadi ở Bắc Kinh hôm 13/6
Tại chợ bán buôn nông sản Tân Phát Địa (Xinfadi) ở quận Phong Đài (Fengtai) nằm phía Tây Nam Bắc Kinh, 45 trong số 517 người được xét nghiệm đã có kết quả dương tính với virus corona, một quan chức cấp quận cho biết tại một cuộc họp báo.
Không ai trong số họ có triệu chứng, ông Sơ Quân Uy cho biết, nhưng ông nói thêm 11 khu dân cư xung quanh chợ đã bị phong tỏa với lính gác 24/24 giờ.
"Theo nguyên tắc đặt an toàn và sức khỏe của người dân trên hết, chúng tôi đã thực hiện các biện pháp phong tỏa cho chợ Tân Phát Địa và các khu dân cư lân cận", ông Sơ nói.
Quận Phong Đài đang trong "tình trạng khẩn cấp thời chiến", ông cho biết thêm.
Lực lượng cảnh sát tập trung chuẩn bị vào chợ Xinfadi hôm 13/6
Stephen McDonell, Phóng viên thường trú của BBC tại Trung Quốc, mô tả các hình ảnh trên mạng xã hội Trung Quốc cho thấy hàng trăm cảnh sát quân đội tiến vào trong chợ Tân Phát Địa
Theo giới chức, dấu vết của virus corona được tìm thấy trên một miếng gỗ lớn dùng để chặt cá hồi nhập khẩu.
Các dịch vụ giao thông và trường học gần chợ đã đóng cửa, và một số địa điểm công cộng được nhiều người lui tới ở Bắc Kinh, như Trung tâm Nghệ thuật Quốc gia và Đền Lama cũng đóng cửa.
Toàn bộ khu chợ Tân Phát Địa bị đóng cửa từ 3 giờ sáng thứ Bảy (giờ địa phương), sau khi hai người đàn ông làm việc ở trung tâm nghiên cứu thịt, những người đã từng tới khu chợ này, có kết quả dương tính với virus corona. Hiện chưa rõ hai người này nhiễm virus như thế nào.
Hôm thứ bảy, các cổng vào chợ bị chặn và cảnh sát đứng gác bên ngoài. Giới chức Bắc Kinh trước đó đã dừng hoạt động mua bán thịt bò và thịt cừu tại chợ Tân Phát Địa và đóng cửa các chợ bán buôn khác trong thành phố.
Họ dự kiến sẽ làm xét nghiệm acid nucleic cho hơn 10.000 người ở chợ này để phát hiện các ca lây nhiễm.
Barrier được dựng để chặn đường vào chợ Xinfadi
Theo trang web của chợ Tân Phát Địa, hơn 1500 tấn hải sản, 18.000 tấn rau và 20.000 tấn hoa quả được buôn bán ở chợ này hàng ngày.
Việc khu chợ này bị đóng và các biện pháp phong tỏa mởi diễn ra trong bối cảnh lo ngại về một làn sóng đại dịch thứ hai đang gia tăng.
Đại dịch Covid-19 đã làm hơn 7,6 triệu người lây nhiễm và hơn 420 ngàn người tử vong trên thế giới.