Indonesia : Đụng độ dữ dội giữa cảnh sát và người biểu tình chống luật lao động
RFI, 09/10/2020
Từ ba ngày qua, hàng chục ngàn người đã xuống đường tại thủ đô và nhiều thành phố khác ở Indonesia nhằm phản đối đạo luật lao động mới. Va chạm dữ dội giữa người biểu tình và cảnh sát đã nổ ra trong ngày 08/10/2020.
Va chạm giữa người biểu tình và cảnh sát trong cuộc biểu tình phản đối luật lao động sửa đổi, bị tố cáo là có lợi cho giới chủ và nhà đầu tư, Jakarta, Indonesia, ngày 08/10/2020. AFP – Bay Ismoyo
Bất chấp lệnh cấm biểu tình do dịch bệnh virus corona chủng mới, những cuộc biểu tình tiếp tục diễn ra cho đến khi nào đạo luật mang tên "Omnibus" được rút bỏ theo như lời kêu gọi các nghiệp đoàn lao động.
Theo tường thuật của AFP, nguồn cội của sự bất mãn bắt nguồn từ việc hôm thứ Hai, 05/10/2020, Quốc hội Indonesia thông qua một loạt các sửa đổi dầy hơn 1.000 trang nhằm cứu vãn nền kinh tế đang bị suy thoái. Đạo luật sửa đổi có liên quan đến các vấn đề môi trường, thuế khóa, luật lao động và nhiều quy định môi trường nhằm khuyến khích đầu tư nước ngoài.
Tuy nhiên, các nghiệp đoàn lao động tố cáo những sửa đổi đạo luật này là một "thảm họa" cho người làm công ăn lương. Họ phản đối việc cắt giảm mức bồi thường trong trường hợp người lao động bị sa thải và việc giảm nhẹ những ràng buộc của doanh nghiệp đối người được tuyển dụng trong các hợp đồng dài hạn.
Bất bình, các nghiệp đoàn đã thành lập một liên minh chưa từng có với nhiều tổ chức bảo vệ môi trường, cũng chỉ trích gay gắt những sửa đổi này là sẽ hợp pháp hóa "nạn phá rừng không kiểm soát".
Tại thủ đô Jakarta và nhiều thành phố lớn khác như Surabaya, Bandung và Makassar, hàng chục ngàn người đã xuống đường phản đối. Va chạm giữa người biểu tình và cảnh sát đã nổ ra. Tại thủ đô, cảnh sát đã dùng đến hơi cay để giải tán người biểu tình đến đốt phá các trạm xe buýt và đồn cảnh sát.
AFP cho biết, trong vòng hai ngày, ít nhất có khoảng 400 người đã bị bắt ở thủ đô. Gần 9.000 cảnh sát đã được triển khai tại Jakarta hòng ngăn chận người lao động và sinh viên đến biểu tình trước phủ tổng thống và trụ sở Quốc hội.
Sự bất mãn của người dân Indonesia còn được lan truyền trên các mạng xã hội. Nhiều tin tặc đã khóa trang mạng của Quốc hội và thay đổi tên trang này là "Hội đồng những kẻ phản bội".
Minh Anh
***********************
Biểu tình chống luật lao động mới ở Indonesia biến thành bạo lực
VOA, 09/10/2020
Các cuộc biểu tình tại nhiều thành phố ở Indonesia biến thành bạo lực hôm 8/10 khi hàng ngàn sinh viên và công nhân phẫn nộ chỉ trích một luật mới mà họ cho là sẽ làm tê liệt quyền lao động và gây hại cho môi trường, theo AP.
Biểu tình ở Jakarta, Indonesia, vào ngày 8/10/2020.
Các cuộc đụng độ giữa những người biểu tình ném đá và cảnh sát chống bạo động đã nổ ra gần dinh tổng thống ở Jakarta khi cảnh sát cố gắng giải tán người biểu tình, bao gồm công nhân, học sinh trung học và sinh viên đại học.
Tổng thống Joko Widodo hiện đang đi thăm tỉnh miền trung Kalimantan và không có mặt tại dinh thự.
Cảnh sát đã bắn hơi cay vào những người biểu tình từ rất nhiều trường trung học và đại học khi họ cố gắng tiếp cận khu dinh thự, biến những con đường thành một chiến trường đầy khói lửa. Những người biểu tình đã chống trả bằng cách ném đá và chai lọ vào cảnh sát.
Một đám đông giận dữ đốt trụ sở cảnh sát giao thông tại một ngã tư gần dinh tổng thống, trong khi những người biểu tình khác đốt lốp xe và rào chắn đường.
Khi đêm xuống, một số người biểu tình đã phóng hỏa vào một nơi trú ẩn gắn với ga tàu điện ngầm ở trung tâm thành phố Jakarta, biến khu vực này trở nên có màu cam.
Các cuộc đụng độ tương tự cũng xảy ra tại các thành phố lớn trên khắp Indonesia, bao gồm Yogyakarta, Medan, Makassar, Manado và Bandung, thủ phủ của tỉnh miền tây Java, nơi cảnh sát đã bắt giữ 209 người trong hai ngày biểu tình bạo lực.
Các nhà tổ chức đã kêu gọi một cuộc đình công trên toàn quốc kéo dài ba ngày, bắt đầu từ thứ Ba, yêu cầu chính phủ thu hồi luật.
Luật Tạo việc làm được Quốc hội Indonesia thông qua hôm thứ Hai 5/10 dự kiến sẽ thay đổi đáng kể hệ thống lao động và quản lý tài nguyên thiên nhiên của nước này. Luật được cho là nhằm cải thiện hiệu quả bộ máy hành chính như là một phần trong nỗ lực của chính quyền Widodo nhằm thu hút nhiều đầu tư hơn vào Indonesia.
Những người biểu tình nói rằng luật gây tổn hại cho người lao động bằng cách giảm tiền trợ cấp thôi việc, loại bỏ các hạn chế đối với lao động chân tay của người lao động nước ngoài, tăng cường sử dụng lao động thuê ngoài và chuyển đổi việc trả lương tháng sang lương giờ.
Có những lo ngại về số ca nhiễm virus corona gia tăng từ các cuộc biểu tình, vốn đang được tổ chức khi tỷ lệ lây nhiễm đang đang tăng lên ở nhiều khu vực. Số người chết được xác nhận ở Indonesia hôm thứ Năm 8/10 đạt mức cao nhất ở Đông Nam Á.
Chính phủ Indonesia hôm 8/10 cho biết tổng số ca bệnh được xác nhận trên toàn quốc đã lên đến 320.564 ca, trong đó có 11.580 ca tử vong. Riêng ở Jakarta có 83.372 ca với 1.834 ca tử vong.
Indonesia là nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á. Nước này đang háo hức thu hút các nhà đầu tư nước ngoài như động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở quốc gia có gần một nửa dân số (270 triệu người) dưới 30 tuổi.
********************
Vì sao dân Indonesia phản đối dự luật việc làm được cho là có lợi cho người lao động ?
VOV, 07/10/2020
Ngày 5/10, việc quốc hội Indonesia thông qua Dự luật việc làm (Omnibus) gây tranh cãi đã châm ngòi cho các cuộc biểu tình bạo loạn và đình công trên toàn Indonesia.
Người biểu tình cầm biển hiệu "Dự luật việc làm biểu tượng cho cái chết của nền dân chủ" (Nguồn : Tribunnews)
Vì sao dự luật mà chính phủ Indonesia cho rằng cải cách kinh tế, thu hút đầu tư và tạo thêm việc làm cho người dân lại vấp phải sự phản đối dữ dội của chính tầng lớp lao động và các nhà môi trường?
Chính phủ Indonesia đã xây dựng Tầm nhìn Indonesia 2045 trong đó có các bước đi chiến lược để đưa Indonesia trở thành cường quốc kinh tế thứ 4 trên thế giới vào năm 2045. Quốc gia vạn đảo kỳ vọng một "làn sóng đầu tư" sẽ thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế, đặc biệt là trong bối cảnh "làn sóng thoát Trung" xảy ra ở nhiều quốc gia khi đại dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu. Đây cũng là trọng tâm của chính quyền Tổng thống Joko Widodo nhiệm kì hai để tăng trưởng kinh tế và thu hút các chuỗi cung ứng toàn cầu đang chuyển dịch khỏi Trung Quốc. Tuy nhiên, sự chồng chéo và chưa thống nhất giữa các luật chuyên ngành đang là trở ngại chính trong việc tạo môi trường thân thiện cho các nhà đầu tư.
Ngày 5/10, sau 64 phiên họp, Quốc hội Indonesia quyết định đẩy sớm việc thông qua dự luật việc làm dài 905 trang, bao gồm các sửa đổi chuyên đối với 79 điều luật hiện hành trong các lĩnh vực lao động và thuế như Luật Lao động, Luật Quy hoạch không gian và Luật Quản lý Môi trường... Có 7 đảng phái chính trị ủng hộ dự luật này, trong khi chỉ có hai đảng là Đảng Dân chủ của cựu Tổng thống Susilo Bambang Yudhoyono và Đảng Công lý Thịnh vượng của phong trào Hồi giáo là bỏ phiếu chống dự luật.
Ông Airlangga, Bộ trưởng Điều phối kinh tế Indonesia cho biết, luật này là cần thiết để tạo việc làm cho người dân và cải thiện môi trường kinh doanh sau đại dịch. Indonesia hiện đang làm việc để xử lý Covid-19, có tác động đáng kể đến nền kinh tế toàn cầu và quốc gia. Quý 2 năm 2020, tăng trưởng kinh tế Indonesia ghi nhận ở mức âm 5,32%. Đây là lần đầu tiên Indonesia ghi nhận mức tăng trưởng kể từ cuộc khủng hoảng tài chính châu Á 1998. Bộ trưởng Airlangga cho biết, "có 43.600 quy định cần được giải quyết trước đại dịch" và khả năng cạnh tranh của Indonesia cũng "đang bị tụt hậu so với ASEAN".
Ưu điểm của dự luật việc làm là gì ?
Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ Lao động Indonesia, bà Ida Fauziyah tin rằng Dự luật Tạo việc làm được thông qua nhằm mở rộng cơ hội việc làm và bảo vệ cho người lao động, đặc biệt là người đã từng bị sa thải, thông qua chương trình "Đảm bảo cho người thất nghiệp" (JKP). Theo bà Ida, chương trình này cung cấp không gian cho người lao động và Liên đoàn lao động đấu tranh vì lợi ích của các thành viên và cung cấp an sinh xã hội cho người lao động bị sa thải. Dự luật Tạo việc làm cũng quy định các điều khoản liên quan giúp người lao động trong chương trình "Đảm bảo cho người thất nghiệp" được hưởng lợi dưới hình thức tiền mặt, tiếp cận thông tin thị trường việc làm và đào tạo tay nghề.
Tiến sĩ Pudjo Rahayu Risan, nhà nghiên cứu thuộc Ủy ban Hiệp hội Khoa học Chính trị Indonesia, nhận định, dự luật việc làm khuyến khích các nỗ lực tăng cường nền kinh tế quốc gia bằng cách tạo việc làm và ban hành các cơ sở thuế. Một trong những mặt tích cực của mục tiêu dự luật này là tạo công ăn việc làm cho 7 triệu người thất nghiệp trên toàn Indonesia. Luật này cũng được cho là có tác động tích cực đến lĩnh vực bất động sản vào năm 2020. Luật mới được kỳ vọng sẽ củng cố nền kinh tế quốc gia bằng cách cải thiện hệ sinh thái đầu tư và khả năng cạnh tranh của Indonesia, đặc biệt khi đối mặt với sự bất ổn và suy thoái kinh tế toàn cầu.
Dự luật việc làm vấp phải làn sóng phản đối của người dân
Mặc dù được cho là tạo thêm việc làm cho người lao động nhưng dự luật này lại vấp phải sự phản đối rộng rãi của người dân Indonesia. Hàng ngàn người đã đồng loạt xuống đường biểu tình trên khắp các thành phố lớn. Nhiều nơi các cuộc biểu tình đã biến thành bạo loạn. Liên đoàn Lao động Indonesia tuyên bố khoảng 2 triệu công nhân từ 10.000 công ty ở 25 tỉnh trên toàn quốc sẽ thực hiện các cuộc đình công toàn quốc trong khoảng thời gian từ ngày 6-8/10/2020 để phản đối đạo luật sắp có hiệu lực.
Tầng lớp lao động Indonesia cho rằng dự luật mới sẽ làm tổn hại tới người lao động, những người vốn đang quay cuồng với "dư chấn kinh tế" của đại dịch Covid-19. Dự luật việc làm giảm thời gian nghỉ việc bắt buộc và cắt giảm tiền trợ cấp thôi việc của người lao động. Bên cạnh đó, dự luật cũng cắt các khoản trợ cấp thôi việc bắt buộc do người sử dụng lao động trả, từ 32 lần lương hàng tháng xuống chỉ còn 19 lần. Luật cũng sẽ cho phép thuê lao động hợp đồng và lao động bán thời gian thay cho nhân viên toàn thời gian.
Bên cạnh đó, các nhà môi trường cũng bày tỏ lo lắng về việc dự luật mới sẽ đẩy nhanh và kéo dài sự hủy hoại với môi trường. Theo quy định mới, các nghiên cứu về môi trường chỉ được yêu cầu đối với các khoản đầu tư được coi là "rủi ro cao. Điều này sẽ đẩy nhanh việc phá hủy những gì còn lại của rừng nhiệt đới nguyên sinh tại Indonesia. Nhiều nhà đầu tư toàn cầu dường như đồng tình với điều này. Trong một lá thư gửi tới chính phủ Indonesia chỉ vài giờ trước khi dự luật được thông qua, 35 công ty đầu tư hàng đầu quản lý tài sản trị giá 4,1 nghìn tỷ USD đã cảnh báo chính quyền Jokowi rằng Dự luật việc làm có thể gây ra những rủi ro mới đối với các khu rừng nhiệt đới của đất nước.
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), gánh nặng kinh tế của các cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng thường đổ dồn lên người nghèo. Việc cắt giảm các biện pháp bảo vệ người lao động sẽ làm tăng sự đề phòng của người dân Indonesia, với những hậu quả chính trị có thể xảy ra. Đặc biệt, nỗi đau kinh tế cũng có thể làm dấy lên xu hướng đáng lo ngại gần đây của Indonesia về chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa độc quyền Hồi giáo.
Hương Trà
VOV-Jakarta