Taliban tuyên bố "kiểm soát toàn bộ thung lũng Panjshir"

Thanh Hà, RFI, 06/09/2021

Phải chăng thung lũng Panjshir, miền đông bắc Afghanistan, thành trì kháng chiến cuối cùng chống Taliban "đã đổ" ? Sáng ngày 06/09/2021, phát ngôn viên Taliban tuyên bố kiểm soát toàn bộ lãnh thổ Afghanistan. Phong trào kháng chiến kêu gọi ngừng bắn và đòi Taliban rút khỏi khu vực.

Quân của Mặt trận Kháng chiến Quốc gia quan sát tình hình từ một ngôi nhà gần thung lũng Panjshir, Afghanistan. Ảnh được trích được từ một video không ghi ngày tháng  via Reuters – National Resistance Front of AFG

Tình hình tại chỗ từ thung lũng Panjshir, cách thủ đô Kabul 80 cây số về phía bắc, vẫn chưa rõ ràng sau nhiều ngày giao tranh khốc liệt. Theo hãng tin Pháp AFP, Mặt trận Kháng chiến Quốc gia (FNR) do con trai cố thủ lĩnh Massoud lãnh đạo, trong một thông cáo kêu gọi "ngừng bắn", sau khi có tin phe này chịu nhiều thiệt hại nghiêm trọng trong những đợt tấn công dồn dập của Taliban những ngày qua.

Trái lại, phát ngôn viên Taliban Zabihullah Mujahid, trong thông cáo cùng ngày, khẳng định, với chiến thắng vừa đạt được tại thung lũng Panjshir, Afghanistan hoàn toàn "thoát khỏi cảnh chiến chinh u ám". Taliban hứa không trừng phạt dân cư trong vùng.

Từ khi Kabul thất thủ hôm 15/08/2021, thung lũng Panjshir trở thành cứ địa cuối cùng của kháng chiến quân. Lực lượng kháng chiến chưa bao giờ để mất vùng Panjshir trong cuộc chiến chống Liên Xô, hay dưới thời Taliban cai trị Afghanistan từ năm 1996 đến 2001. Đại diện của FNR từ chiều ngày 05/09/2021 xác nhận tin 2 thủ lĩnh của phong trào đã bị sát hại và đây là một vố đau nhắm vào mặt trận do con trai cố tư lệnh Massoud lãnh đạo.

Thông tín viên đài RFI Sonia Ghezali từ thủ đô Islamabad, Pakistan, cho biết thêm về những tổn thất nghiêm trọng đó :

"Fahim Dashty và tướng Abdul Wudod Zarad đã thiệt mạng đêm qua. Cả hai là những gương mặt nổi bật của phong trào kháng chiến chống Taliban. Fahim Dashty là phát ngôn viên của Mặt trận Kháng chiến Quốc gia (FNR). Ông từng là một nhà báo dấn thân tại Panjshir, là một nhân vật thân cận với cố thủ lĩnh Massoud. Fahim Dashty có ánh mắt buồn, đầu luôn đội chiếc mũ truyền thống của dân cư tại đây và mặc chiếc áo khoác ngoài nhiều túi đồng mầu.

Bằng giọng luôn xúc động, ông đã nhiều lần kể lại về cái chết của thủ lĩnh Massoud hôm 09/09/2001, khi hai chiến binh của tổ chức khủng bố Al Qaeda giả dạng là nhà báo, gài thuốc nổ trong ống kính camera để ám sát Massoud, người được mệnh danh là sư tử vùng thung lũng Panjshir. Ngày hôm ấy, Fahim có mặt trong căn phòng. Ông bị thương nặng, nhưng đã qua khỏi. Được đưa sang Pháp điều trị, nhưng rồi ông đã quay lại Afghanistan để tiếp tục đấu tranh vì quyền tự do báo chí trên quê hương mình. Nhiều đồng nghiệp của ông trân trọng công việc đó.

Cái chết của Fahim Dashty và tướng Abdul Wudod Zarad là một đòn đau giáng vào phong trào kháng chiến tại Panjshir. Ngay từ hôm qua, phe này kêu gọi Taliban ngưng bắn sau nhiều đợt giao tranh khốc liệt trong những ngày gần đây. Ahmad Massoud tuyên bố sẵn sàng đàm phán một khi các chiến binh Taliban rút khỏi vùng thung lũng này".

Thanh Hà

*********************

Tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ cảnh báo nguy cơ nội chiến ở Afghanistan

Thùy Dương, RFI, 05/09/2021

Lực lượng Taliban sáng 05/09/2021 khẳng định đã giành quyền kiểm soát thung lũng Panjshir cách thủ đô Kabul 80 km về phía bắc. Tại cứ địa kháng chiến cuối cùng này của phe chống Taliban đã diễn ra nhiều cuộc giao tranh quyết liệt trong thời gian qua và đây cũng là nơi đặt trụ sở của Mặt trận Kháng chiến Quốc gia (FNR).

Dân quân chống Taliban do Ahmad Massoud đứng đầu, tập trận ở tỉnh Panjshir, đông bắc Afghanistan, 30/08/2021. AP - Jalaluddin Sekandar

Tuy nhiên, việc kết nối liên lạc với Panjshir rất khó khăn và hãng tin Pháp AFP cho biết chưa thể xác nhận thông tin từ các nguồn tin độc lập xem có thực sự là quân Taliban đã chiếm được thung lũng Panjshir hay không. 

AFP nhắc lại FNR hiện giờ được đặt dưới sự lãnh đạo của Ahmad Massoud, con trai của thủ lĩnh Massoud. FNR bao gồm dân quân địa phương cũng như các cựu thành viên lực lượng an ninh Afghanistan đã đến thung lũng khi phần lớn Afghanistan thất thủ trước đà tấn công nhanh chóng của phe Taliban. Cựu phó tổng thống Afghanistan Amrullah Saleh cũng là một thành viên ban lãnh đạo lực lượng kháng chiến chống Taliban tại thung lũng Panjshir.

Trước tình hình phức tạp tại thung lũng Panjshir, tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ, tướng Mark Milley, nhận định tại Afghanistan có thể xảy ra nội chiến. Trong cuộc phỏng vấn được đài Fox News phát hôm qua 04/09, tướng Mark Milley lo ngại là cuộc nội chiến nếu xảy ra sẽ dẫn đến việc "tái khôi phục lực lượng Al-Qaeda hoặc sự củng cố của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo và các nhóm khủng bố khác".

Lãnh đạo tình báo quân đội Pakistan đến Kabul gặp các lãnh đạo Taliban

Trong bối cảnh Taliban kêu gọi các nước mở lại đại sứ quán tại Kabul nhưng vẫn chưa công bố thành phần chính phủ, hôm qua 04/09/2021, lãnh đạo tình báo quân đội Pakistan, Faiz Hameed, đã đến Kabul gặp gỡ, trao đổi với các lãnh đạo cấp cao của Taliban.

Từ Islamabad, thông tín viên RFI Sonia Ghezali giải thích  :

"Không có thông tin nào được tiết lộ về chuyến thăm này cũng như về nội dung của các cuộc thảo luận giữa Faiz Hameed và các đại diện Taliban mà quan chức này cần gặp. Tuy nhiên, chuyến thăm Kabul này khẳng định mối quan hệ mà phe Hồi Giáo cực đoan Afghanistan vẫn duy trì với Pakistan, bởi vì hiện giờ, ngoài các đại diện của Qatar, mới chỉ có rất ít quốc gia cho thấy họ có quan hệ với phe thắng cuộc trong cuộc chiến dài nhất lịch sử Hoa Kỳ. 

Kể từ khi Taliban lên nắm quyền, chính phủ Pakistan cho biết họ khuyến khích việc thành lập một chính phủ mở rộng cho nhiều phe phái tại Afghanistan và chính phủ này phải "bao gồm đại diện của tất cả các nhóm tộc người". Như vậy, Islamabad khuyến khích một cơ cấu chính phủ trong đó các quyền cơ bản của mọi công dân có thể được bảo vệ.

Pakistan có những mối liên hệ đặc biệt với phe Taliban. Lực lượng này có hai cơ quan đại diện ở Pakistan trong nhiều năm : hội đồng Shura tại Quetta (thủ phủ tỉnh Balouchistan gần biên giới với Afghanistan) và tại thành phố Peshawar (miền bắc Pakistan). Về mặt an ninh, Pakistan quan tâm đến việc tiếp tục duy trì các mối quan hệ tốt đẹp với nước láng giềng Afghanistan.

Biên giới giữa hai nước hiện giờ đã được dựng hàng rào lưới sắt. Tuy nhiên, hàng rào này không ngăn được hoàn toàn việc qua lại biên giới. Nhà chức trách Pakistan đang chiến đấu với nhiều nhóm khủng bố trên lãnh thổ, chẳng hạn như Tổng thống P, lực lượng Taliban Pakistan. Islamabab cũng muốn chắc rằng Kabul sẽ là đồng minh của Pakistan trong cuộc chiến này".

Thùy Dương