Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Châu Á

31/12/2022

Nhìn lại tình hình Biển Đông trong năm 2022

VOA tiếng Việt

Trung Quc trong năm 2022 tiếp tc khng đnh các tuyên b ch quyn ca mình đi vi vùng Bin Đông rng ln bng nhng hành đng ngày càng mang tính cưỡng ép và hăm da, và điu này có th gây bt li cho Bc Kinh vì các nước láng ging đang tìm kiếm mi quan h gn gũi hơn vi M đ làm đi trng, theo nhn đnh ca gii quan sát.

biendong1

Tình hình Bin Đông trong năm 2022

Bin Đông, nơi cha tr lượng hi sn và khoáng sn phong phú và là thy l quan trng cho thương mi toàn cu, trong nhng năm gn đây đã chng kiến căng thng bùng lên liên quan ti tranh chp lãnh th gia các quc gia trong khu vc bao gm Trung Quc, Vit Nam, Malaysia, Brunei, Indonesia và Philippines.

Trung Quc t chi công nhn ch quyn ca năm nước kia đi vi mt phn hoc c vùng bin và bác b phán quyết ca mt tòa án trng tài quc tế vô hiu hóa nhng tuyên b ch quyn lch s rng ln ca nước này vào năm 2016 theo Công ước v Lut Bin ca Liên Hp Quc.

Vào tháng 3, Trung Quc khng đnh h có quyn phát trin các đo Bin Đông như ý mun sau khi M cáo buc Bc Kinh đã quân s hóa hoàn toàn ít nht ba trong s nhng hòn đo mà h xây ct Bin Đông, trang b các h thng phi đn chng hm và chng máy bay, thiết b gây nhiu và laser, cũng như máy bay chiến đu.

Vào tháng 5, Trung Quc cm tàu thuyn và máy bay tiến vào vùng Bin Đông đang tranh chp trong khi tiến hành các cuc tp trn quân s trùng vi chuyến thăm ca Tng thng M Joe Biden ti Hàn Quc và Nht Bn, ch yếu tp trung vào vic chng li điu mà M xem là mi đe da t Bc Kinh.

Các nước M, Úc và Canada cũng báo cáo nhng v vic mà trong đó tàu và máy bay ca Trung Quc b nói là nghênh cn, đeo bám hoc quy nhiu tàu và máy bay ca các nước này thc hin các nhim v trong hi phn hoc không phn quc tế theo quan đim ca h.

Thc sĩ Hoàng Vit, ging viên Đi hc Lut Thành ph H Chí Minh và mt nhà quan sát Bin Đông nhiu năm, nhn đnh tt c nhng hành đng ca Trung Quc Bin Đông "không h gim bt" so vi các năm khác và điu này cho thy dù bt c chuyn gì xy ra thì "tham vng ca Trung Quc Bin Đông không h thay đi".

"Năm 2020 là năm mà Trung Quc bt đu gp rt nhiu khó khăn v dch bnh [Covid-19] nhưng h vn không ngơi các hành đng ca h trên khu vc Bin Đông, khng đnh sc mnh ca h cũng như tăng cường s din din ca h", ông nói. "Cho đến năm 2022 cũng vy khi mà c thế gii đang tp trung vào cuc chiến Ukraine, và bn thân Trung Quc cũng tuyên b Trung Quc s không li dng làm ging như Nga đã làm Ukraine. Tuy nhiên nhng hành đng ca Trung Quc trên khu vc Bin Đông vn luôn luôn th hin".

Nhà quan sát này lit kê nhng v vic mà trong đó Trung Quc b nói là xâm phm vùng nhn din phòng không hoc vùng tri ca Malaysia hay cho tàu vào "quy nhiu" trong vùng bin Bc Natuna ca Indonesia và các nước khác, cũng như tăng cường bi lp nhng thc th mà nước này kim soát.

"Da trên tt c nhng hành đng đó thì có th thy mt điu rng là d báo trong năm 2023 chc chn nhng hành đng ca Trung Quc không h suy gim bi vì mc tiêu ca h là chiếm đot Bin Đông đ h tr thành cường quc. T sc mnh đó h có th cnh tranh vi sc mnh ca nước M".

M không có lp trường chính thc ng h nước nào trong nhng tranh chp Bin Đông, nhưng luôn nói h có toàn quyn hot đng nơi mà h xem là vùng bin quc tế. Điu này bao gm điu tàu chiến ca Hi quân M đi ngang qua các thc th do Trung Quc nm gi, bao gm các đo nhân to được trang b đường băng và các cơ s quân s khác.

Vào tháng 1, mt báo cáo ca B Ngoi giao M mang tên "Ranh gii trên Bin" khng đnh các tuyên b ch quyn ca Trung Quc Bin Đông gn như hoàn toàn vô giá tr. Nó cũng nói rng yêu sách ch quyn ca Trung Quc đi vi hơn 100 thc th ngp nước khi thy triu lên là không phù hp vi lut pháp quc tế ; rng yêu sách bao ph vùng bin rng ln không có sơ s trong lut pháp quc tế ; và rng vic tuyên b ch quyn đi vi các vùng bin da trên vic đnh danh tng nhóm đo như mt tng th là "không được lut pháp quc tế cho phép".

"Các yêu sách hàng hi rng ln ca Trung Quc Bin Đông không phù hp vi lut pháp quc tế như được phn ánh trong Công ước Liên Hp Quc v Lut Bin năm 1982", nghiên cu ca M nói.

V phn mình, Trung Quc khng đnh ch quyn ca h đi vi vùng bin đã được xác lp qua mt thi kì lch s lâu dài và bác b lp lun ca phía M là "tùy tin din gii sai công ước".

Gregory Poling, nhà nghiên cu cao cp và giám đc Chương trình Minh bch Hàng hi ca Trung tâm Nghiên cu Chiến Lược và Quc tế (CSIS) Washington, nói nhng hành đng mang tính "cưỡng ép" ca Trung Quc đang đưa ti mt s dch chuyn chính sách Philippines v Bin Đông, điu mà ông nói là din biến quan trng nht khu vc này trong năm 2022.

"Dưới chính quyn mi ca Marcos Jr., Philippines đang nhanh chóng hin đi hóa quan h đng minh vi M và kháng c mt cách công khai hơn nhng hành đng cưỡng ép ca Trung Quc Bin Đông", ông nói.

"Bc Kinh đã tăng tc điu đó bng cách ngăn chn các nhim v tiếp tế ca Philippines ti các tin đn ca h, bao vây các rn san hô trong vùng đc quyn kinh tế ca Philippines bng các tàu dân quân, và gn đây nht là nghênh cn mt cách nguy him mt tàu Tun duyên ca Philippines đang kéo các mnh v tên la ca Trung Quc rơi xung gn mt trong nhng hòn đo do Philippines chiếm gi".

Ông nói thêm :

"Bt chp nhng li l v chuyn gii quyết tranh chp mt cách hòa bình, Trung Quc dường như không th thay đi hướng đi Bin Đôngh tiếp tc da vào s cưỡng ép và bt nt đ thúc đy các yêu sách ca mình theo cách liên tc thúc đy các bên đoi ch quyn Đông Nam Á tìm kiếm các mi quan h gn gũi hơn vi M, vi nhau và vi các bên ngoài khu vc khác. Điu đó hoàn toàn ngược li vi nhng gì Trung Quc mong mun".

Chuyên gia Hoàng Vit lưu ý rng Vit Nam, mt trong nhng nước có tranh chp ch quyn đôi khi căng thng vi Trung Quc, trong nhng năm gn đây đang thúc đy quan h vi nhiu quc gia khác ngoài khu vc tranh chp bao gm M, các nước Liên minh Châu Âu, Nht Bn và n Đ. Tt c các nước này tng lên tiếng ng h mt vùng Bin Đông t do và rng m cũng như bày t lo ngi v nhng hành đng ngày càng quyết lit ca Trung Quc trong khu vc.

"Vit Nam cũng như các quc gia Đông Nam Á đu mun thc s vn đ Bin Đông không ch còn là vn đ riêng ca các nước Đông Nam Á và Trung Quc na mà nó là vn đ ca thế gii, bi vì Bin Đông đóng mt vai trò quan trng trên toàn thế gii", ông nói.

Nguồn : VOA, 31/12/2022

Quay lại trang chủ
Read 446 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)