Bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng Úc đến Pháp để hàn gắn quan hệ Paris-Canberra
Vào hôm 30/01/2023, hai nhân vật quan trọng trong chính quyền Úc – ngoại trưởng Penny Wong và bộ trưởng quốc phòng Richard Marles – đã có mặt tại Paris để họp với các đồng nhiệm Pháp Catherine Colonna và Sébastien Lecornu. Cuộc họp được mệnh danh là 2+2 này được mở ra trong bối cảnh là cả Pháp lẫn Úc đều hy vọng hàn gắn lại quan hệ đã bị rạn nứt sau "cuộc khủng hoảng tàu ngầm".
Những bộ trưởng quốc phòng Úc và Pháp Richard Marles và Sébastien Lecornu và những Bộ trưởng ngoại giao Pháp Catherine Colonna và Úc Penny tại trụ sở Bộ Ngoại giao Pháp ngày 30/01/2023. (Yoan Valat/AP/SIPA)
Niềm tin giữa Paris và Canberra đã tan vỡ vào tháng 9/2021 khi chính phủ Bảo Thủ tại Úc thời đó của thủ tướng Scott Morrison đột ngột hủy bỏ hợp đồng mua tàu ngầm của tập đoàn Pháp Naval Group, trị giá 90 tỷ đô la Úc (56 tỷ euro), để quay sang tàu ngầm hạt nhân của Anh hoặc Mỹ.
Quan hệ song phương vì thế đã trở nên căng thẳng mãi cho đến cuộc bầu cử vào tháng 5/2022 đưa lãnh đạo đối lập Úc Anthony Albanese, một người chủ trương xoa dịu quan hệ với Paris, lên làm thủ tướng.
Theo hãng tin Pháp AFP, trước lúc Đối Thoại 2+2 Pháp-Úc mở ra vào hôm nay, bà Anne-Claire Legendre, phát ngôn viên bộ ngoại giao Pháp cho rằng cuộc họp sẽ cho phép phát huy "động lực tích cực được khởi xướng sau chuyến thăm của thủ tướng Úc" vào tháng 07/2021.
Về phía Úc, trong một tuyên bố chung vào hôm qua, hai bộ trưởng Úc đã cho rằng các cuộc thảo luận với Pháp "sẽ giúp phát triển và điều chỉnh các phản ứng của Pháp và Úc đối với môi trường chiến lược ngày càng thách thức ở vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương và Châu Âu". Canberra hy vọng có tiến bộ trong việc phát triển một lộ trình "tăng cường hợp tác", đặc biệt là trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh và khí hậu.
Theo thông tín viên RFI Grégory Plesse tại Sydney, tân chính phủ thuộc Công Đảng Úc lên cầm quyền từ tháng 5 vừa qua rất quan tâm đến việc mở ra một chương mới trong quan hệ với Pháp.
Khôi phục lòng tin của Paris và tăng cường hợp tác với Pháp ở vùng Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, là mục tiêu của hai bộ trưởng Úc khi đến Paris gặp gỡ những người đồng cấp vào hôm nay.
Việc cuộc họp mở ra theo khuôn khổ 2+2 quy tụ cả hai bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng là bằng chứng cho thấy mối quan hệ đang ấm lên giữa Paris và Canberra, vào lúc mà cuộc gặp lần trước/2021 đã bị Pháp coi là tượng trưng cho thái độ hai mặt của người Úc.
Vào thời ấy, trong một thông cáo báo chí, Úc đã tỏ ý thiết tha tăng cường hợp tác với Pháp trên các vấn đề quốc phòng và nhấn mạnh tầm quan trọng của chương trình tàu ngầm trong tương lai, một chương trình mà chỉ 15 ngày sau, cựu thủ tướng Scott Morrison đã thẳng tay hủy bỏ để ký một hiệp ước với Mỹ và Anh.
Hiệp ước đó, cùng với quyết định trang bị tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, dù không phải là mong muốn của tân thủ tướng Anthony Albanese, được bầu lên vào tháng 5 năm ngoái, nhưng vẫn được chính quyền mới kiên quyết bảo vệ. Lý do là vì, giống như toàn bộ giới chính trị Úc, ông Albanese coi Mỹ là một đồng minh thiết yếu.
Tuy vậy, tân thủ tướng Úc vẫn mong muốn hợp tác với Pháp ở vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương, đặc biệt trên các vấn đề như khí hậu bị hâm nóng, giáo dục, nhưng cả trong lãnh vực quốc phòng.
Ngoại trưởng Úc Penny Wong cho rằng việc thắt chặt quan hệ quốc phòng với Pháp là điều "thiết yếu cho tầm nhìn của Úc về sự ổn định của khu vực".
Trọng Nghĩa